РОССИЯ ФЕДЕРАЦИЯСЕНЕҢ МӘГАРИФ ҺӘМ ФӘН МИНИСТРЛЫГЫ
АЛАБУГА ДӘҮЛӘТ ПЕДАГОГИЯ УНИВЕРСИТЕТЫ
ТАТАР ҺӘМ ЧАГЫШТЫРМА ФИЛОЛОГИЯ ФАКУЛЬТЕТЫ
ТАТАР ФИЛОЛОГИЯСЕ КАФЕДРАСЫ
ТАТАР ТЕЛЕ ҺӘМ ӘДӘБИЯТЫ:
БҮГЕНГЕСЕ ҺӘМ КИЛӘЧӘГЕ
Укучыларның Бөтенрәсәй фәнни-гамәли конференциясе
ПРОГРАММА
10 декабрь 2010 ел
2
КОНФЕРЕНЦИЯНЕҢ ЭШ ТӘРТИБЕ
9.00 – 10.00 - Конференциядә катнашучыларны теркәү
10.00 – 11.00 – пленар утырыш
11.10 – 12.10 – секция утырышлары
12.10 – 12.50 - төшке аш
13.00 – 14.10 – экскурсия
14.20 - 16.20 – 1 татар гимназиясендә ачык дәресләр карау һәм конференцияне йомгаклау
Пленар утырыш
Актлар залы, 10.00
Конференцияне ачу
1. АДПУ ректоры тарих фәннәре докторы профессор А.М. Кәлимуллинның котлау сүзе.
2. Нигамаев. А.З.( татар һәм чагыштырма филология факультеты деканы). Филология факультеты: бүгенгесе һәм киләчәге
3. Галләмов Ф.Г. (татар филологиясе кафедрасы мөдире). АДПУда татар теле һәм әдәбияты укытучыларын әзерләү.
4. Рәхмәтуллин Д.Р. (Яр Чаллы).Роберт Миңнуллин шигъриятендә су темасы
5. Хаҗиева Г.М. (Мамадыш районы). Иске Комазан төбәгенең сөйләм үзенчәлекләре.
6. Шакиров А. (Менделеев шәһәре).Татар әдәбияты дәресләре күңелемдә.
7. Хамматов Д.Д. (Башкортостан, Дүртөйле районы). Башкортостан — күпмилләтле ватаным.
Секция № 1.
Секция җитәкчесе – профессор Ф.Г. Галләмов
Сәркатип – асс. З.Х. Галимова.
1. Абдулкәрәмов И.Б. Татар телен дәүләти дәрәҗәгә күтәрү хакында фикерләрем бар
7
13. Хафизова Л. Тарихын оныткан милләтнең киләчәге юк
14. Хәсәнов Г.М. Г. Ибраһимов иҗатында романтизм
15. Хисамова А. Иң матур тел – милли тел
16. Хөсәенов М. Татар әдәбиятында сәяхәтнамә жанрының калыплашуы, үсеш этаплары
Секция № 7
Секция җитәкчесе – профессор С.Г. Исмәгыйлева
Сәркатип – З.З. Шәрипова
1. Хөснетдинова А.А. Альберт Хәсәнов иҗатында кеше һәм табигать мөнәсәбәте
2. Шәйдуллина М. Татар язучылары һәм шагыйрьләре иҗатында милләт мәсьәләсенең чагылышы
3. Шайдуллина Э. И. Милләт язмышы татар әдипләренең каләмендә
4. Шәрипова Г. Актанышта, җирле төбәктә, үз әдипләребезнең иҗатын өйрәнәбез
5. Шакиров А. Татар әдәбияты дәресләре күңелемдә
6. ШиҺапова А. Ике газиз сүз: туган ил, туган тел
7. Шиһабетдинова Р. Мифтахетдин Акмулланың “Нәсихәтләр” шигыренә лингвостилистик анализ
8. Юнусов И. Тел – халык иҗат иткән кыйммәтле хәзинә
9. Ямалова А. Икетеллелек шартларында сөйләм культурасы
4
11. Җамалиева З.Телебез җәүһәрләре
12. Җиһаншина Г.А. Шәйхи Маннур иҗатын өйрәнү мәсьәләсе.
13. Журавлева А.Ю. Җирле төбәк әдипләре иҗатын өйрәнү мәсьәләләре.
14. Журавлева А. Татар фаҗигасе
15. Зәкиева Д.Н. Җәлил чаткылары
Секция № 3
Секция җитәкчесе – доцент Габидуллина Ф.И.
Сәркатип – ас. Нуруллина Ф.Ф.
1. Закирова А. Н. Гыйматдинова иҗатында мифопоэтик образлар
2. Закирова Л. Габдулла Тукай, Муса Җәлил сөйләшкән матур телебезне бозмыйк
3. Ибатуллин А. Җир йөзендә сыңар тамырлы халык юк
4. Исламова Ф. Тел бетсә, милләт бетә, халык бетә
5. Исламова Г. Халык авыз иҗаты – әдәби һәм тарихи мирасыбызның гүзәл бер хәзинәсе
6. Игонина Е. Татар һәм рус телләрен тәрҗемә итү үзенчәлекләре
7. Йосыпова А. Сабан туе йоласының символик мәгънәсе
8. Низамов Д. Туган телне авыл саклый
9. Камалиева Р. Р. Туган авылымның балалар фольклоры: элек һәм хәзер
10. Кәлимуллина Г.И. Язучының төп кыйбласы – үз халкына хезмәт итү
11. Кәлимуллина Р.И. Һәр сүзнең үз урыны бар (Ф. Яруллин иҗатында тел-сурәтләү чаралары)
12. Кәримуллина А. Тынгы белмәс шагыйрь (Роберт Әхмәтҗанов иҗатына бер караш)
13. Кәримова Э.Т. Лингвокультурология турында төшенчә
14. Кәримова Л.Ф. Кукмара төбәгенең диалектизмнары
15. Кондратьева А.И. Якташыбыз Рафаил Газизов иҗатының үзенчалекләре
16. Минигалиева А. Актаныш төбәгенең талантлы шагыйрьләре ижатына кыскача күзәтү
5
Секция № 4.
Секция җитәкчесе – өлк. укытучы Р.А. Мингазова
Сәркатип – өлк. укытучы Л.Р. Мирсиапова
1. Миннегалиев Р.Ф. Хуҗиәхмәт Мәхмүтов – милләтем горурлыгы.
2. Миңнегулова Р. Менделеевск төбәге әдипләре иҗатын өйрәнү
3. Минеханова А.Ф. Җирле төбәк әдипләре иҗатын өйрәнү мәсьәләсе
4. Минһаҗева И.В. Җирле язучыларыбыз әсәрләрендә фикер һәм хис төрлелеге.
5. Мифтахова Г. Җирле төбәк әдипләре иҗатын өйрәнүнең әһәмияте
6. Мөбәрәкшина Я. Гомер заяга узмаган
7. Мөхәмметдинова А. Гафури иҗатында милләт язмышы
8. Минемуллина Д. Р. Халык авыз иҗатын фәнни яктан эшкәртүдә Г. Тукайның новаторлыгы
9. Миннеханова Р.Г. Бар халыкны туган теленә булган мәхәббәт берләштерә
10. Низамов Д. Бишектә чакта ачылган татар телем
11. Нуриева Л.И. Төбәк фольклоры слайдларда
12. Нәҗмиева Р.Р. Әдәбият дәресләрендә якташыбыз – Рафаил Шәкүр улы Газизов
13. Нәфыйкова Л.Р. Иле өчен туа ир бала
14. Павлова Е.Н. Ямаш Игәнәй иҗатында милләт мәсьәләсенең яктыртылышы
15. Петрова Р. Сарман төбәгенең сөйләш үзенчәлекләре һәм жаргоннары
16. Рәхмәтуллин Д. Р. Роберт Миңнуллин шигъриятендә су темасы
Секция № 5.
Секция җитәкчесе – доцент Р.Б. Камаева
Сәркатип – асс. Г.Г. Әхмәтгалиева
1. Рахмаев И. Халык авыз иҗаты – туган телебез сакчысы
2. Рахматуллин И.И. Вакытсыз өзелгән иҗат юлы (Нур Баян эзләре буйлап...)
3. Сабирова Г.А. Г. Моратның “Тузга язылмаган сүз эзлим” шигырьләр циклында милләт мәсьәләсенең яктыртылышы
6
4. Сабитова Ю.Г. Татар халык авыз иҗатының бүгенге көндәге роле
5. Сәгыйтов А.С. Мәдинә Маликова иҗатында детектив әсәрләр үзенчәлеге
6. Сәләхетдинова Ә. Милләтнең нигез ташы – ана телебез
7. Сәләхетдинова Л.Х. Түбән Ушмы төбәге тарихы һәм аның антропонимикасы
8. Сөләйманова А.М. Җәмит Рәхимов – туган төбәк җырчысы
9. Спиридонова Э. И. Бәетләрдә – халык язмышы
10. Суербаева А.Г. Ана теле – йөрәк теле, рухи тамыр
11. Сәлимҗанова Л.Ә. Классик татар язучыларының әсәрләрендә халык авыз иҗатының чагылышы.
12. Сәхәбетдинова И. Шигърият һәм халык җырлары
13. Сәүбәнова Л. Икетеллелекнең сөйләм культурасына йогынтысы
14. Солтанова А.М. Манкорт булмыйк!
15. Соловьева А. Киләчәгебез – милли телебезгә булган хөрмәттә, аны саклауда, үстерүдә
16. Усманова М. Илдус Гыйләҗев иҗатында милләт мәсьәләсенең яктыртылышы
Секция № 6
Секция җитәкчесе – доцент РФ. Миңнуллина
Сәркатип – асс. Г.З. Таҗиева
1. Файзуллина А. Татар халык мәкальләрендә әхлак мәсьәләләре
2. Фазлеева Э.Р. Г. Галиев – авылым җырчысы
3. Фаррахова А. Габделхәй Сабитов хикәяләрендә сурәтләнгән табигать могҗизалары
4. Фәрзутдинова Р.Р. Нурулла Гариф – үзенчәлекле шәхес
5. Фахриева А. Мәктәптә Кадыйр Сибгатуллин иҗатын өйрәнү
6. Хаметзянова А. Ана телең – милли горурлык ул
7. Гәрәева Л Ә. Телләр белгән – илләр гизгән
8. Ханова Р. А. Россия Федерациясендә гадел тел сәясәте алып барылсын иде
9. Хаҗиева Г. М. Иске Комазан төбәгеннең сөйләш үзенчәлекләре
10. Хамматов Д.Д. Башкортостан — күпмилләтле ватаным
12. Хаҗиева Т.С. Теле барлар халык булган
3
2. Ахунова Г. Кодаш авылы топонимикасы һәм аның җирле сөйләш үзенчәлекләре
3. Әгъләметдинов Р.Р. Бездә икетеллелек мохите
4. Әхмәтсафина Р. Татар язучылары һәм шагыйрьләре иҗатында милләт язмышының чагылышы
5. Басырова А.Р. Кукмара җирлегеннән чыккан язучылар иҗатында фразеологик әйтелмәләр
6. Басыров Д. Татар язучылары һәм шагыйрьләренең иҗатында милләт мәсьәләләренең яктыртылышы
7. Бикмөхәммәтова З. Китап һәм без
8. Васиков Р.Г.Утыз Имәни иҗатына төрек теле йогынтысы
9. Васильева М.И. Якташыбыз Шәйхи Маннур – безнең күңелләрдә
10. Васильева Е. Керәшен татарларының милли йолалары
11. Валеева Э.Н.Ассалар да, киссәләр дә чукынмады татар теле
12. Газизова Г.Ф. Ана телем – газиз телем
13. Газизов И.Ф. Әгерҗе районы Салагыш авылының тарихы һәм ономастикасы
14. Гарипова Р. Тел язмышы – милләт язмышы
15. Гарипова Э.Туган якның бер талы
16. Галиуллина А. “Тел дигән дәрья бар, дәрья төбендә мәрҗән бар”
Секция № 2.
Секция җитәкчесе – доцент М.М. Нигъмәтуллов
Сәркатип – асс. В.И. Гимадеева
1. Галиуллина М.Р. Тел – милләт сакчысы
2. Гафурова К. Бәетләрнең һәм мөнәҗәтләрнең хәзерге тормыштагы роле
3. Гыймадиев Д.И. Гаяз Исхакый – милләтебез горурлыгы
4. Госманова Г.М. Телебезне сакласак, халкыбыз да яшәр
5. Габделхаков Б.Х. Хуҗа Бәдигыйнең мәгариф өлкәсендәге эшчәнлеге
6. Гайнетдинова Ч.Р. Авыл юкка чыкса, тел дә, милләт буларак, халык та бетә
7. Хәмидуллина И. Татар язучылары һәм шагыйрьләренең иҗатында милләт мәсьәләсенең яктыртылышы
8. Дәүлитова Г. Г.Исхакый иҗатында милләт язмышы
9. Даутова М.М. Ана теле – кешеләргә аң-белем, тәрбия бирү өчен иң шифалы чишмә