Интерфейстік картадағы порттар саны. Бұрын 2 Мбит/с арналар үшін интерфейстік карталардың ережеге сәйкес 16 порты болатын. Сондықтан 2 Мбит/с арналарды өңдеуде STM-1 деңгейіндегі мультиплексорлар мүмкіндігін максималды пайдалану үшін 4 карта керек болды. Қазіргі карталарда порттар саны 21-ге дейін ұлғайтылды, бұл сол ағынды үш картамен өңдеуге мүмкіндік береді. Босаған ұяшыққа басқа қол жеткізу арналары үшін картаны қосады немесе 2 Мбит/с қосымша арналар үшін 34/45 Мбит/с арналар үшін картада әдетте үш порт болады, 140/155 Мбит/с арналар үшін.

Интерфейстік карталар саны және кіріс бойынша қорғалған режим типі. Жақшалар ішіндегі сандар негізгі және резервтік карталарға қарайды, және де соңғыларының саны қол жеткізу арналарын қорғау схемаларына сәйкес болуы тиіс. Мысалы, егер кіріс бойынша қорғалған режим типінде «төрт+бір» көрсетілсе, онда төрт картаны қорғау үшін тек бір резервтік карта (25%-дық резервтеу) пайдаланылады, егер «бір+бір» болса, 100%-дық резервтеу.

Мультиплексорға максималды жүктеме (қорғалған режимде). Осы сипаттама әрбір қайту арнасы типі бойынша қызмет көрсетілетін арналардың максималды санын жекелеп көрсетеді.

Қол жеткізу арналарының жергілікті коммутация типі. Осы графада жергілікті коммутацияның мүмкін болатын үш варианты берілген: қол жеткізу арнасы – жол (к.л), қол жеткізу арнасы – қол жеткіз арнасы (к-к) және жол-жол (л-л).

Бұғатталмайтын кросс – коммутация мүмкіндіктері. Бұл сипаттама кестеде не STM-N ағындары эквиваленттік санымен, 2 Мбит/с bkb ағындарымен немесе коммутация жасайтын (VC) виртуалдық контейнерлердің деңгейімен көрсетіледі де, әдетте мультиплексорға максималды жүктемемен үйлестіріледі және мультиплексордың өзінің кросс – коммутация мүмкіндігін сипаттайды. Бірақ мультиплексорды блоктап құрғанда, ол кросс – коммутатор матрицасының блок түріндегі мүмкіндігін сипаттайды.

2.5 Байланыстың жобаланатын схемасы
2.4-суретте Байганин пункті – Шұбарқұдық пункті – Қандыағаш пункті дистанциясындағы байланыстың жобаланатын схемасы көрсетілген. Осы елді пунктерде STM-4 деңгейіндегі мультиплексорлар орнатылады, ал тармақтардағы елді мекендерде: Жарқамыс, Тасқопа және Болгарка STM-1 деңгейіндегі мультиплексорлар. Біздің таңдауымызға сәйкес түрде SMА-4 және SMА-1.

2.4 – сурет. – Жобаланатын схема.

3 КАБЕЛЬДІ ТАҢДАУ ЖӘНЕ ТАЛШЫҚТЫ ОПТИКАЛЫҚ ТАРАТУ ЖҮЙЕСІ (ТОТЖ) ЕКІНШІЛІК ПАРАМЕТРЛЕРІН ЕСЕПТЕУ
3.1 Жобаланатын талшықты оптикалық байланыс жолы (ТОБЖ) үшін кабельді таңдау
Байганин – шұбарқұдық – Қандыағаш дистанциясындағы ТОБЖ үшін ЖАО (ЗАО) «Москабель-Фуджикура» фирмасының бір модалы 12-ші талшықты оптикалық кабелін таңдаймыз.

622 Мбит/с жылдамдықпен аппаратты тарату үшін λ=1550 нм толықн ұзындығында жұмыс істейтін 12 – талшықты кабельді пайдаланамыз.

Ұсынылатын кабель G652 МККТТ рекомендациясына және қосымшаларына толық сәйкес келеді. Сонымен қатар ол МЭК спецификациясына соның ішінде ТЕС791-1, IEC 794-2 нұсқауларына сәйкес келеді.

Кабель сипаттамалары:

• 
  12 бір модалы талшықтар;
  
• 
  жұмыстық толқын ұзындықтары 1310 нм және 1550 нм;
  
• 
  металл емес орталық элементі;
  
• 
  оптикалық модульдері SZ типті өрумен;
  
• 
  қуыстар мен оптикалық модулдер толық толтырылған;
  
• 
  сыртқы қабаты полиэтиленнен;
  
• 
  кабель тегістей диэлектрлік.
  

Кабель типі: ОМЗКГМ - 10 - 01 - 0,22 - 4...30 [144] - (20,0) [7,0].

Кабель 12 – талшықты. Талшықтар таралуы келесідей:

• 
  4 талшық STM-1-ді 1+1 (резерв схемасы бойынша таратуға пайдаланылады;
  
• 
  4 талшық «салқын» резерв болып табылады;
  
• 
  2 талшық 155 Мбит/с (STM-1) жылдамдықпен аудандық (облыстық) байланыс үшін РУТ (ГУТ)-те бөлінгенде оптикалық сигналды таратуда пайдаланылады;
  
• 
  2 талшық облыстық байланыстардың «салқын» резерві үшін пайдаланылуы мүмкін.
  

ОМЗКГМ - 10 - 01 - 0,22 - 12 [144] - (20,0) [7,0] 3.1 – суретте көрсетілген.

Сурет 3.1. - ОМЗКГМ - 10 - 01 - 0,22 - 4...30 [144] - (20,0) [7,0] кабелі сыртқы түрі

ОМЗКГМ - 10 - 01 - 0,22 - 4...30 [144] - (20,0) [7,0] кабелі оптикалық көрсеткіштері 3.1 – кестеде берілген.

3.1 – кесте. Кабельдің оптикалық көрсеткіштері

Көрсеткіштері	Өлшем бірлігі	ОГ типі үшін
1310 нм, 1550 нм толқында өшу коэффициенті	дБ/км	0,22
Нөлдік дисперсия толқын ұзындығы	нм
1285-1330нм, 1550нм толқын ұзындығындағы хроматикалық дисперсия	пс/нм•км	(1530-1565нм) 1,0-6,0
Нөлдік нүктедегі дисперсия қисығы еңкеюі	пс/км•нм2
Поляризациялық модалық дисперсия	пс/км1/2	0,5

3.2 – кесте. ОМЗКГМ кабелінің техникалық көрсеткіштері

Арналуы	Барлық топтағы топырақта, тек мұз қатудың деформацияға ұшырағаннан басқа, кабелдік канализацияда, турбаларда, блоктарда, көпірлер мен шахталардағы коллекторларды, терең емес батпақта және кеме жүрмейтін өзендерде кабель салу үшін
Оптикалық талшық түрі:	Нөлдік ағысқан дисперсиясы бар бірмодалы
Оптикалық талшықтар саны	12
Сыртқы диаметрі	16,7 мм
Массасы	480 кг/км
Рұқсатты тартылу күші	7,0 ... 20,0 кН
Рұқсатты топтасу күші	0,9 кН/см-ден кем емес
Иілу минималды радиусы	335 мм
Пайдалану температурасы	- 40 ... + 600С
Құрылыстық ұзындығы	10000 м-ге дейін
Қызметтік мерзімі	25 жылдан кем емес

Талшықты оптикалық кабельдің (ТОК) сыртқы қабығына қарағанда жоғары сыну коэффициент бар өзекшесі GeO>2 (гермонит қостотығы) қосымшасы бар SiO2 (кремний қостотығы) –нан тұрады.

ТОК-тың жабылғысы материалы да SiO2. Негізгі жабылғы - UV акрелат. әртүрлі модульдерде ол екі қабатты түрде қолданылады. Ішкі қабат сыртқыға қарағанда әлдеқайда жұмсақ. Бұл шыны талшықты микроиілгендегі және абразивті тозудағы шығындардан қорғайды. Негізгі жабылғы өлшемі 250 мкм ± 15мкм-ге тең. Негізгі жабылғы алып тастау керек болғанда механикалық құралдар көмегімен жеңіл аласталады. Жабылғыны алып тастау үшін ешқандай химиялық құрамдар керек емес.

Талшық, буферлік турба деп аталатын оптикалық модуль ішіне салынады. Буфер ішінде бір немесе одан көп талшықтарды орналастыруға болады; талшықтар статистика жағынан турба ортасында еркін жатады. Буферді бұрау нәтижесінде аса тартылу шамамен 0,3-0,5%-ды құрайды. Бұл дегеніміз, егер кабельге тартып созатын күш берілсе, осыдан және де өзекшеге, кең ауқымда салыстырмалы ұзару талшық жүктемесіне әсер етпейді және өшудің ұлғаюы білінбейді. Буферлік турба әдісі температура айырмашылықтарында кабельдің қысымдалу немесе ұлғаю жағдайында да қолданылады. Осы құрылым көлденең қысымдауға да жақсы қорғаныс бола алады.

Қорғаушы шланг Болат сым ПЭ-ден қабық Орталық күштік шыныпластик элемент Модуль Гидрофобты компаунд

3.2 – сурет. ОМЗКГМ типті кабель конструкциясы.

Кабельдің құрылыстық ұзындығын 6 км-ға тең деп аламыз, жолдағы минималды өшуді қамтамасыз ету үшін.
3.2 Регенерациялық учаске ұзындығы
Талшықты оптикалық кабельдік магистраль (ТОКМ) салынған және қосылып ұзартылған кабель ұзындықтарынан тұрады да, өзінің шеттеріндегі бірінші ажыратып – қосып біріктірулеріне дейін жүргізіледі. ТОКМ-ды жобалағанда ескерілуге тиіс ең маңызды берілістік көрсеткіштері қолданылатын талшықтың сәуле жолдарының өшуімен өткізу жолағы ені, ажыратып қосу жалғауларындағы, тармақтандырғыштардағы, енгізу – шығару құрылғыларындағы және т.б. шығындар, сондай-ақ аппарат жобасына қажетті түрде енгізілетін запас, ажыратылмайтын жалғауларды жөндегендегі шығындарды өтемдеуге шығындар, өйткені кабельдік магистралдар пайдаланудың ұзақ мерзіміне жобаланады.
3.3 Оптикалық талшықтар негізгі типтері
Сәулелік жол дөңгелек немесе төртбұрышты диэлектрлік (стержень) болып табылады, диэлектрлік жабылғымен (қабықпен) қоршалған өзекше деп аталады. Сәулежолды және де жабу түріндегі екінші жабылғымен қоршайды, ол талшықтың механикалық қорғаушысы; жаб сонымен қатар іштен түсетін немесе талшық сыртынан келетін жарықты жұтқыш қызметін атқарады. Сондай-ақ ол талшық өзекшесінен (қабықтың) жабылғының сыртқы шекарасынан толық шағылысу жасамайтын жарық сәулелерінің кез келген зиянды интерференциясын басып тастайды, олар жабумен жұтылады.

Талшықтардың негізгі үш түрі бар: сатылы сыну коэффициенті бар көпмодалы, сыну коэффициентінің жайлап өзгеруі бр көпмодалы және бір модалылар.

Сатылы сыну коэффициенті бар көпмодалы сәулежол өзекше мен жабылғы арасындағы шекарада сыну коэффициентінің шұғыл өзгерісі болуымен сипатталады.

Сыну коэффициентінің жайлап өзгерісі бар көпмодалы сәулежол талшық оптикалық өсіне қарай бағытта сәуленің үздіксіз ауытқуы түріндегі жарық таралуы болуымен сипатталады.

Жарық кішкене ГШ бар облыстарда тезірек таралады, ал бұл таралу уақытының айырмасының төмендеуіне яғни дисперсиясына әкеледі. Дисперсия минималді болады, егер профиль пішіні параболикалыққа жақындаса.

Бірмодалы сәулежолдардың жиіліктер жолағының шектік енуі және таралудың белгілі сипаттамалары бар. Ол аса көлемді ақпаратты алыс қашықтықтарға таратуға идеалды түрде жарайды. Бірмодалы сәулежолдардың сыну көрсеткіштері әртүрлі болады.

Сипаттамалары:  = 0,85 мкм NA=0,1-ге тең болғанда өшудің 1 дБ/км-ге тең шектік мәні бар. Жиіліктер жолағы 40 ГГцкм-ге тең және материалдағы дисперсиямен және сәулежолдық дисперсиямен шектеледі.

Оптикалық күшейткіштері бар көп каналды ТОТЖ толық ұзындықтары жұмыстың диапазонында 1,55 мкм мөлдірлік терезесінде жұмыс істеуге арналған. Қолдану коды бойынша оптикалық жымдастыру классификациясына сәйкес оптикалық күшейткіштері бар көпканалды ТОТЖ-рі келесі типтегі бірмодалы талшықтары бар оптикалық кабельдермен жұмыс істе алады:

• 
  МСЭ-Т G.625 (SMF-single mode fiber) нұсқауына сәйкес стандартты талшық;
  
• 
  МСЭ-Т G.653 (DSSMF-dispersion shifted single mode fiber) нұсқауына сәйкес 1,55 мкм тасқын ұзындықтарына ығысқан дисперсиясы бар талшық;
  
• 
  МСЭ-Т G.655 (NZ DSSMF-non-zero dispersion shifted single mode fiber) нұсқауына сәйкес нөлдік емес ығысқан дисперсиясы бар талшық.
  

1,55 мкм терезедегі өшуі бойынша түгел талшықтың үш типі де шамамен бірдей, бірақ хроматикалық дисперсиясы сипаттамаларымен ерекшеленеді. Бір арнасы ТОТЖ-лер үшін SMF-қа қарағанда DSSMF-ті қолдану кең жолақтылық бойынша регенерация учаскесінің ұзындығы айтарлықтай үлкейтуге мүмкіндік береді, өйткені DSSMF үшін нөлдік дисперсия толқын ұзындығы 0 1,55 мкм жұмыс диапазоны ортасына жылжыған. Бірақ та оптикалық күшейткіштері бар көпарналы. ТОТЖ үшін нәтиже теріс болып шығады, өйткені осы жағдайда болатын сызықты емес эффектілер әсері 0/5/ толықн. Ұзындығы төңірегінде шұғыл өседі.

Жоғары өткізгіштік қабілеті бар ТОТЖ үшін SMF-ді қолдану (бір арналы үшін  10Гб/с және көпарналы ТОТЖ үшін  40Гб/с) регенерация учаскесі толқын ұзындығы шұғыл төменеуінен іс жүзінде мүмкін болмайды. Сондықтан жоғарғы өткізгіштік қабілеті бар көпканалды ТОТЖ үшін талшықтық үшін типін - NZDSSMF-ні қолданған қолайлы, DSSMF-мен салыстырғанда оның ерекшелігі 1,55 мкм терезеде 0 толқын ұзындықтары жұмыс диапазонының шегінен шығарылған, бірақ SMF-пен салыстырғанда 1,55 мкм терезесінде дисперсияның әжептәуір төменгі мәніне ие. 3.3-кестеде бірканалды ТОТЖ үшін әртүрлі тарату жылдамдықтарында және SMF талшығында оптикалық құрылғыны (ОК) қолдану варианттарындағы регенерация учаскесінің сәйкесті созылу қашықтығы (км-мен) берілген.

3.3 –кесте. Регенерация учаскесі созылу қашықтығы сипаттамсы

Вариант ОК f, Мб/с	I,км	II,км	III,км	IV – 1,км	IV – 9,км
155	144	204	236	234	208
622	114	174	218	216	190
2500	66	126	194	192	166

<предыдущая страница | следующая страница>