Бекітемін қэф деканы Эрназаров Т. Я. 200 ж. Құрастырушы: аға оқытушы Еркебаева Г. А экономикалық теория кафедрасы Әдістемелік нұсқау

Методические указания

Ф СО ПГУ 7.18.2/05

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

С.Торайғыров атындағы Павлодар Мемлекеттік Университеті
Экономикалық теория кафедрасы

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

пәнді зерделеуге арналған

«Экономикалық теория» пәні бойынша

050507 «Менеджмент», 050510 «Мемлекеттік және жергілікті басқару», 050511 «Маркетинг» мамандықтарының студенттеріне арналған

Павлодар

Лист утверждения к методическим указаниям

Ф СО ПГУ 7.18.1/05

БЕКІТЕМІН

ҚЭФ деканы

___________Эрназаров Т.Я.

«___»___________200__ж.

Құрастырушы: аға оқытушы_________________ Еркебаева Г.А

Экономикалық теория кафедрасы
Әдістемелік нұсқау

пәнді зерделеуге арналған

«Экономикалық теория» пәні бойынша
050507 «Менеджмент», 050510 «Мемлекеттік және жергілікті басқару», 050511 «Маркетинг» мамандықтарының студенттеріне арналған

Кафедра отырысында Ұсынылады

«___»_____________200__ж., хаттама №___
Кафедра меңгерушісі ________________ Байтаева Г.Р.

(қолы)
Қаржы-экономикалық факультетінің ОӘК Мақұлданды

«___»___________200__ж., хаттама №___

ОӘК төрайымы ___________________ Сидорова Л.А.

(қолы)

1 ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР
Экономикалық білімді меңгермейінше қоғамдық өмірдің көп мәселелерін ұғу мүмкін емес. Экономикалық теорияның курсы барлық мамандықтар мен дайындау бағыттарында оқытылатын негізгі пән болып табылады. Бұл пән студенттерге жүйе түріндегі экономика туралы негізгі түсініктер, экономикалық дамудың заңдары мен заңдылықтары туралы түсініктеме береді, Бұл дербес ойлап және жауапкершілікті шешім қабылдай алатын экономикалық сауатты мамандарды тәрбиелеуге мүмкіндік береді.

Экономикалық теория курсының зерттеу обьектісі қоғамның экономикалық жүйесі болып табылады. Экономикалық теорияның әдістері: тарихи және логикалық әдістердің бірлігі, жүйелік тәсіл, графикалық және экономика-математикалық талдауды қолдана отырып экономикалық процестерді моделдеу болып табылады.

Экономикалық теорияны оқып білу адамның табиғаттағы, қоғамдағы, экономикадағы орнын және рөлін обьективті түрде анықтауға, экономикалық құбылыстардың арасындағы диалектикалық байланыстарды түсінуге мүмкіндік береді. Экономикалық қатынастардың әлемдік жүйесінде әлеуметтік бағытталған экономиканы қалыптастыру және ғаламдық процесстер адамның және қоғамның экономикалық мінез-құлық қағидаларына түзетулер енгізеді. Мұндай жағдайда экономикалық процесстер диалектикасын ғылыми-техникалық прогресспен, мемлекеттік саясатпен, ұлттық және әлемдік экономикамен байланыста зерттейтін ғылым ретінде экономиккалық теорияның маңызы арта түседі.

«Экономикалық теория» пәнінің мақсаты мен міндеттері студенттерге әр түрлі экономикалық жүйелердегі қоғам дамуының әлеуметтік- экономикалық заңдылықтары мен эволюциясы туралы, сонымен қатар ресурстардың шектеулілігі жағдайында адамдардың экономикалық іс-әрекетінің қағидалары мен мотивтері жайында, мемлекеттік экономикалық және әлеуметтік саясатты жүзеге асырудағы экономикалық дүниетанымды және белсенді азаматтық козқарасты қалыптастыру бойынша теориялық білім беру.

"Экономикалық теория" пөнінің зерттеу обьектісі болып қоғамның экономикалық жүйесі табылады. Экономикалық теорияның әдістері болып табылатындар: тарихи және логикалық бірлік өдісі, жүйелік көзқарас, экономикалық процесстерді графикалық және экономикалық-математикалық талдауларды пайдалана отырып модельдеу.

Экономикалық теорияны оқыған студенттердің білімдері мен қабілеттері төмендегілерді қамтуы керек:

экономикалық мөселелер бойынша ғылыми мұрада жинақталған негізгі теориялық көзқарастарды білу;
әр түрлі экоиомикалық жүйелерде қоғам дамуындағы экономикалық қүбылыстардың мөнін ашуда жүйелі білім беру;

шектеулі ресурстар жағдайында рыноктың өзін-өзі реттеу мехапиіміп білу;
экономиканы мемлекеттік реттеудің принциптерін білу;

- ғаламдану жағдайында Қазақстан Республикасының үлттык, қызығушылығын жөне әлеуметтік-экономикалық дамуындағы стратегиялық басымдықтарын білу;

ақпараттарды бақылауға және жүйелеуге, экономикалық құбылыстарды және олардың қарым-қатынасын танып-білуге үйренуі тиіс;
әлеуметтік-бағытталған рыноктық экономиканың қазақстандық үлгісін институционалды ерекшеліктеріне сөикестендіріп, өлеуметтік-экономикалық проблемаларды шешу жолдарын үйренуі керек.

Экономикалық теорияның ғылым ретінде үзақ даму тарихы бар. Ол классикалық саяси экономия еңбектерінең бастау алады. ХVIII-ХІХғғ. барысында ғылым ретіндегі экономикалық теория пәні "саяси экономия" деген атпен дамиған. XIX ғасырдың үшінші ширегінде саяси экономия "экономикс" курсына ауыстырылды. Ағылшын тілді елдерде ғылым осы атаумен дами бастады. Қазіргі жағдайда ТМД елдерінде "Экономикапық теория" курсы оқытылады.

«Экономикалық теория» курсын зерделеуге келесі әдебиеттер тізімі ұсынылады:

Негізгі:

Әубәкіров Я.Ә., Байжұмаев Б.Б., Жақыпова Ф.Н., Табеев Т.П. Экономикалық теория курсы – Алматы, 1999.
Әубәкіров Я.Ә., Досқалиев С.Ә., Байжұмаев Б.Б., Жәйшибеков Ж.Қ. Экономикалық теория негіздері. Оқу құралы – Алматы, Санат, 1998.
Шеденов Ө.Қ., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С., Комягин Б.И. «Жалпы экономикалық теория». Алматы – Ақтөбе, 2002
Ескалиев М.Д., Өткен кезеңнің ойшыл экономистері және қазіргі көзқарас. Алматы, 2004
Экономикалық теория бойынша практикалық курс құралы/профессор Жатқынбаевтың жетекшілігімен/Алматы,2006ж. 300 бет
Экономикалық теория (оқу құралы) С. Әкімбаев, А.С.Баймұхамбетов. Астана 2002 ж.

Қосымша:

«Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» ҚР президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. Алматы, 28 ақпан, Алматы, 2007 ж.
«Қазақстан әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 ел қатарына кіру стратегиясы» ҚР президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. Алматы, 2006 ж.
«Қазақстан өз дамуындағы серпіліс жасау қарсаңында» ҚР президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. Астана, 2006 жыл 2-ші наурыз
«Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында» ҚР президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. Алматы, Атамұра -2005 ж. 48-бет
Елемесов Р.Е. Предмет, теория и методология экономической науки. Вестник КазНУ №5,2006 ж.
Гутова Н.Н. Проблемы развития экономической теории в Казахстане. Вестник КазНУ №6,2004 ж.
Жексембина. Экономика ілімдерінің даму эволюциясы. Экономика негіздері. №1-3, 2004 ж.
Дүйсекова А.К. Экономикалық теорияның мектептеріндегі капитал теориясы туралы көзқарастар. ҚазҰУ Хабаршы №5, 2006 ж. 136 бет.
Садіраликов М. Қазақстандағы нарық мәселелері. Экономика негіздері. №1, 2006 ж.
Қабдиев Д.К. Развитие экономической мысли в Казахстане. – Алматы, 1979.
Елемесов Р.Е. Переходная экономика: проблемы методологии и теории. – Алматы, 1998.

2 КУРСТЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫН ЗЕРДЕЛЕУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
ЭКОНОМИКАЛЫК ТЕОРИЯНЫҢ ПӘНІ ЖӘНЕ ӘДІС-ТӘСІЛДЕРІ
2.1- Тақырып. Экономикалық теорияның пәні және әдіс-тәсілдері

Экономикалық теория, саяси экономия жөне экономикс үғымдарыньщ өзара байланыстығы. Экономикалық теорияның пәні. Экономикалық теория курсының қисыны (логикасы) жөне қүрылымы. Негізгі экономикалық үғымдар: қажеттілік, экономикалық игілік, ресурстардың тапшы (шектеулі) болуы, экономикалық тандаулар, альтернативті (балама) шығындар, ондіріс мүмкіншшктерінің шегі (қисығы), экономиканың негізгі үш міндеті: не, қалай, кімге?

Экономикалық теорияның зертеу-талдау өдістері: формалды логика, материалистік диалектика, экономикалық үлгі-моделдер жөне төжірибе. Экономикалық категориялар жөне зандар.

Позитивті жөне нормативті экономика. Экономикалық

теорияның қызметтері: танымдық, төжірибелік, теориялық, болжамдық.

Экономикалық теория және экономикалық саясат.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

экономикалық теория, саяси экономия жөне экономикс үғымдарыньщ өзара байланыстығын;
негізгі экономикалық үғымдарды: қажеттілік, экономикалық игілік, ресурстардың тапшы (шектеулі) болуы, экономикалық тандаулар, альтернативті (балама) шығындар, ондіріс мүмкіншшктерінің шегі (қисығы), экономиканың негізгі үш міндеті: не, қалай, кімге?

істей білуге тиісті

- экономикалық құбылыстарды зерттеу кезінде экономикалық теорияның әдістерін қолдану

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.2- Тақырып. Қоғамдық өндірістің негіздері

Экономика жөне адам. Адамның экономикалық қызметтері (іс-әрекеттері). Экономикалық мүдделер жөне экономикалық мінез-құлықтың басқа да ішкі себептері. Экономикалық адамның оңтайлы (үтымды) іс- өрекеттерінің үлгі-модельлері.

Қоғамдық өндірістің қүрылымы. Материалдық жөне материалдық емес өндіріс. Қоғамдық өндірістің нөтижелері: заттар, қызметтер, байлық.

Экономикалық қорлар (ресурстар) жөне өндіріс факторлары. Ресурстардың шектеулі болуы, оларды қайталай өндіру жөне бірін-бірі толықтыру мүмкіншіліктері. Жер (табиғи қорлар), еңбек, капитал, көсіпкерлік қабілет өндіріс факторлары ретінде.

Өндіріс және үдайы өндіріс. Өндіру, бөлу, айырбастау жене" түтыну. Жай жөне ұлғаймалы (экстенсивті, интенсивті) ұдайы өндіріс. Экономикалық игіліктердің ұдайы айналымы жөне экономикалық тұлғалардың өзара іс-өрекеттері.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

- экономикалық мүдделер жөне экономикалық іс-әрекеттің басқа да ішкі себептерін

- қоғамдық өндірістің қүрылымын

- өндіріс және ұдайы өндірісті

істей білуге тиісті

экономикалық адамның оңтайлы (ұтымды) іс- өрекеттерінің үлгі-үлгілерін қолдана алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ТҮПКІЛІКТІ МӘСЕЛЕЛЕРІ
2.3- Тақырып. Меншік қатынастары және олардың экономикадагы орны

Меншіктің экономикалық жөне күқықтық мазмүны. «Иемдену- меншіктен айыру (бөтенсу)» қатынастары. Меншік объектілері мен субъектілері. Меншік нысандары. Қоғамда меншік нысандарының көптүрлі болуының объективтік қажеттіліктері. Қазақстан Республикасында меншік қатынастарын қайта құру. Мемлекет иелігінен алу жөне жекешелендіру: кезеңдері, формалары, өдістері, проблемалары.

Экономикалық құбылыстарды зерттеудегі жүйелік көзқарас. Қоғам дамуын кезеңдерге бөлудегі негізгі көзқарастар. «Жүйе» ұғымының негізгі сипаттамасы, оның фундаменталды қасиеті. Экономикалық жүйе, оның элементтері. Экономикалық жүйелердің тектік үлгілері: дәстүрлі экономика, жоспарлы экономика, аралас экономика. Экономикалық жүйелерді салыстырмалы түрде талдау.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

«иемдену- меншіктен айыру (бөтенсу)» қатынастары
меншік объектілері мен субъектілерін
мемлекет иелігінен алу жөне жекешелендіру: кезеңдері, формалары, өдістері, проблемалары.
экономикалық жүйе, оның элементтерін

істей білуге тиісті

меншіктің экономикалық жөне күқықтық мазмұнын ажырата білу

- экономикалық жүйелерді салыстырмалы түрде талдау.

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11

2.4- Тақырып. Қогамдық өндірістің нышандары. Тауарлы өндірісті ұйымдастыру

«Қоғамдық шаруашылықтың нышандары» ұғымының сипаттамасы. Қоғамдық шаруашылықтың негізгі нышандары: натуралды жөне товарлы. Натуралды шаруашылық жөне оның эволюциясы. Товарлы шаруашылық: мөні, пайда болу жағдайлары мен себептері.

Тауар. Тауардың қасиеттері: құн және тұтыну құны. Еңбек қүн теориясы. Қүн заңы. Қүн жөне баға. Шекті пайдалылық үғымы.

Ақшаның пайда болуы мен мөні. Ақшаның қызметтері. Қазіргі кездегі ақшаның түрлері, олардың табиғаты және негізгі түрлері.Ақшаның айналым заңы.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

«қоғамдық шаруашылықтың нышандары» ұғымының сипаттамасын, қоғамдық шаруашылықтың негізгі нышандары: натуралды жөне товарлы
ақшаның пайда болуын, мөнін және қызметтерін
тауар. Тауардың қасиеттерін: құн және тұтыну құны

істей білуге тиісті

- шаруашылық формаларын ажырату

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.5- Тақырып. Нарықтық шаруашылықтың жалпы сипаттамасы

Товар-ақша қатынастарының эволюциясы жөне рыноктың қалыптасуы. Рыноктың мәні мен қызметтері.

Рынок қатынастар жүйесі ретінде. Рыноктық қатынастардың субьектілері. Рынок механизімінің негізгі элементтері: сұраным, ұсыным, баға, бәсеке. Рыноктың түрлері және олардың классификациясы (өнімнің экономикалық бағытталуы бойынша, заңдылықтарды сақтау бойынша және т.б). Рыноктың инфрақұрылымы. Рыноктық экономиканың артықшылықтары мен кемшіліктері.

Посткеңестік кеңістік елдеріндегі рыноктық қайта құрулар. Қазақстан Республикасы жеделдетілген экономикалық, әлеуметтік және саяси модернизация жолында.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

рыноктың мәні мен қызметтерін
рынок механизімінің негізгі элементтерін: сұраным, ұсыным, баға, бәсеке
рыноктың инфрақұрылымын

істей білуге тиісті

- рынок инфрақұрылымына талдау жасай алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.6- Тақырып. Сұраныс мен ұсыныс теориясының негіздері

Сұраныс заңы. Сұраныс қисығы. Сұранымға ықпал етуші факторлар. Ұсыныс заңы. Ұсыныс қисығы. Ұсынымға ықпал етүші факторлар. Сұраныс мен ұсынысның өзара өрекеттестігі. Рынок тепе-теңдігі.

Икемділік үғымы. Икемділік коэффициенті. Сұраныстың баға және табыс бойынша икемділігі. Ұсыныстың бағалық икемділігі.

Түтынушылық тандау. Түтынушының пайдалықты максималдауы туралы кардиналистік жөне ординалистік талдаулар (трактовкалар).

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

сұраныс заңын
ұсыныс заңын
икемділік үғымын

істей білуге тиісті

- сұраныс және ұсыныс қисықтарын сыза білу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.7- Тақырып. Бәсеке және монополия

Бәсеке мәні, оның экономикалық рөлі. Жетілген және жетілмеген бәсекелестік теориялары. Жетілмеген бәсекелестік рыногының негізгі модельдері.

Монополия теориялары. Монополистік бәсекенің ерекшеліктері. Бағалық дискриминация және оның типтері.

ҚР-ғы антимонополиялық заңдар және антимонополиялық саясат.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

бәсеке мәнін, оның экономикалық рөлі
монополистік бәсекенің ерекшеліктерін
ҚР-ғы антимонополиялық заңдар мен антимонополиялық саясатты

істей білуге тиісті

- жетілмеген бәсекелестік рыногының негізгі модельдерін қолдана алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
ЖЕКЕ ҰДАЙЫ ӨНДІРІС: МӘНІ МЕН ЗАНДЫЛЫКТАРЫ
2.8- Тақырып. Кәсіпкерлік қызмет, оның негізгі түрлері мен нысандары

Көсіпкерліктің өлеуметтік-экономикалық мәні, оның сипаттық белгілері. Кәсіпкерлікке негізгі көзқарас: классикалық, неоклассикалық, инновациялық және т.б. Көсіпкерлік қызметтің түрлері.Көсіпкерліктің үйымдық формалары: олардың артықшылықтары мен кемшілектері.

Қазақстан Республикасындағы көсіпкерлік: экономикалық және қүқықтық жағдайлары, қалыптасу және даму проблемалары.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

көсіпкерліктің өлеуметтік-экономикалық мәнін, оның сипаттық белгілерін
көсіпкерлік қызметтің түрлерін
көсіпкерліктің үйымдық формаларын

істей білуге тиісті

кәсіпкерліктің экономикалық және құқықтық жағдайларын ажырата білу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.9- Тақырып. Кәсіпорын капиталының айналымы

Кәсіпорындар капиталының шеңберлі айналымы жөне толық айналымы. Негізгі және айналмалы капитал. Өндіріс уақыты және айналым уақыты. Негізгі капиталдың табиғи (физикалық) және моральдық тозуы. Амортизация.

Инвестиция өндіріс қорларын қаржыландыру көзі ретінде. Инвестициялар құрылымы. Жалпы жөне таза инвестициялар.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

- негізгі және айналмалы капиталды

- инвестициялар құрылымын

істей білуге тиісті

- амортизацияны, жалпы және таза инвестицияларды есептей алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.10- Тақырып. Кәсіпорынның (фирманың) шығындары мен табысы

Бухгалтерлік жөне экономикалық шығындар. Түрақты,өзгермелі жөне жиынтық шығындар. Орташа шығындар. Шекті шығындар. Масштаб эффектісі. Трансакциялық шығындар.

Фирманың жалпы, орташа және шекті табысы. Бухгалтерлік, экономикалық жөне мөлшерлі (нормалды) пайда. Бағаны, шекті шығындарды және шекті табысты салыстыру. Таза бөсекелік рыноктағы фирманың орны.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

- бухгалтерлік жөне экономикалық шығындарды

- масштаб эффектісі. Трансакциялық шығындарды

- фирманың жалпы, орташа және шекті табысын

істей білуге тиісті

- бухгалтерлік, экономикалық жөне қалыпты пайданы есептей алу

- бағаны, шекті шығындарды және шектік табысты салыстыра алу

- шығындарды есептей алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.11- Тақырып. Өндіріс факторларының нарығы және факторлық табыстардың қалыптасуы

Өндіріс факторлары нарығындағы тепе-теңдік. Фактор иесінің табысы өндіріс факторының бағасы ретінде.

Жалақы еңбек факторының бағасы ретінде. Жалақының мәнін түсінуде экономистердің көзқарастарының эволюциясы. Еңбекке ақы төлудің түрлері мен жүйесі.

Пайыз капитал иесінің факторлық табысы ретіңде. Пайыз қойылымы. Пайыздық қойылымды анықтайтын факторлар.

Жер рентасы-жер иелерінің факторлық табысы. Рентаның түрлері. Аграрлық қатынастардың ерекшеліктері. Арендалық төлем және жер бағасы.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

- өндіріс факторлары рыногындағы тепе-теңдікті

- факторлық табыстарды

істей білуге тиісті

- кәсіпкердің пайдасын есептей алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
ҰЛТТЫҚ ЭКОНОМИКА ДЕҢГЕЙІНДЕГІ ҰДАЙЫ ӨНДІРІС
2.12- Тақырып. Ұлттық экономика жүйе ретінде. Негізгі макроэкономикалық көрсеткіштер

Қоғамдық өндірістің нөтижелері, олардың жалпы ұлттық өнімде (ЖҰӨ) көрініс табуы. Шығындар мен табыстар айналымдарының макроэкономикалық моделі. Нақты жөне номиналды ЖҰӨ. Қайталама есепті болдырмау проблемасы. ЖҰӨ-ді есептеудің өдістері (шығындар, табыстар, қосылған қүн бойынша). Жалпы ішкі өнім (ЖІӨ).

Үлттық есептеу жүйесінің (ҮЕЖ) жалпы сипаттамасы. ЖҰӨ және таза ұлттық өнім, ұлттық табыс, жеке және қолда бар табыстың өзара қатынасы. Нақты және потенциалды ЖҰӨ.

Ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін жоғарылату факторлары. Ұлттық экономиканың басты бағыты ретінде қазақстандық кластерлер жүйесін қалыптастыру.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

шығындар мен табыстар айналымдарының макроэкономикалық моделін
ұлттық есептеу жүйесінің (ҮЕЖ) жалпы сипаттамасын

істей білуге тиісті

- ЖҰӨ және ЖІӨ есептей алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.13- Тақырып. Макроэкономикалық тепе-теңдік

Макроэкономикалық тепе-тендіктің классикалық теориясы. Ұлттық экономика ауқымында тұтыну мен қаражат жинаудың кейнстік талдауы. Тұтыну бейімділігі мен қаражат сақтау бейімділігі.

Жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныс. (АD-АS) моделіндегі макроэкономикалық тепе-тендік.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

макроэкономикалық тепе-тендіктің классикалық теориясын
ұлттық экономика ауқымында тұтыну мен қаражат жинаудың кейнстік талдауын

істей білуге тиісті

- жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныс графиктерін сыза алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.14- Тақырып. Экономикалық дамудың циклдылығы және экономикалық өсу

Рыноктық экономиканың циклдылығы. Циклдық ауытқудың сыртқы және ішкі себептері.

Экономикалық цикл жөне оның фазалары: қысқа мерзімдік (Китчиннің циклы), орта мерзімдік (Жуглар циклы) жөне ұзақ мерзімдік (Кондратьевтің ұзын толқындары). Аграрлық кризистер, олардың өндірістік кризистердің айырмашылығы.

Экономикалық өсудің түсінігі, оларды өлшеу. Экономикалық өсудің типтері мен факторлары. Экономикалық өсудің неокейнсиандық және неоклассикалық модельдері. Ресурстарды үнемдеуші экономикалық өсуге өту.

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан-2030» жолдауындағы қазақстандық экономиканың дамуының приоритетті бағыттары.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

экономикалық цикл жөне оның фазаларын
экономикалық өсудің түсінігін, типтері мен факторларын
аграрлық кризистер, олардың өндірістік кризистерден айырмашылығын

істей білуге тиісті

- қысқа мерзімдік (Китчиннің циклы), орта мерзімдік (Жуглар циклы) жөне ұзақ мерзімдік (Кондратьевтің ұзын толқындары) циклдарын ажырата білу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11
2.15- Тақырып. Жұмыссыздық пен инфляция экономикалық турақсыздықтың көрінісі ретінде

Жүмысбастылық пен жүмыссыздық ұғымдарының мазмұны. Жұмыссыздықтың көрсеткіштері. Жұмыссыздықтың негізгі түрлері (формалары). Қазіргі кездегі рыноктық экономикадағы жұмыссыздықтың себептері. Толық жұмысбастылық жөне жүмыссыздықтың табиғи деңгейі. Жұмыссыздықтың ЖҰӨ мөлшеріне ықпалы. Оукен заңы. Қазақстан Республикасыңда жүмыссыздықтың ерекшеліктері мен себептері.

Инфляция ұғымның мазмұны. Қазіргі кездегі инфляцияның себептері. Инфляцияның түрлері. Инфляцияның экономикалық жөне әлеуметтік салдары. Филипс қисығы.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

жүмысбастылық пен жүмыссыздық ұғымдарының мазмұнын
жұмыссыздықтың көрсеткіштерін
Оукен заңын

- инфляция ұғымның мазмұнын, түрлерін және экономикалық жөне әлеуметтік салдарын

істей білуге тиісті

- жүмыссыздық деңгейін есептей алу

- инфляция деңгейін есептей алу

- Филипс қисығын сыза білу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11

2.16- Тақырып. Мемлекеттік реттеу: мәні, мақсаты, құралдары

Экономиканы мемлекеттік реттеу: мақсаттары, қызметтері, құралдары. Экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі моделдері. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік реттеудің ерекшеліктері.

Ақша-несие жүйесі. Несиенің мәні және формалары. Қазіргі кездегі несие жүйесінің құрылымы. Несие жүйесінің қызметтері.

Қаржы жүйесінің мөні мен құрылымы. Мемлекеттік бюджет: ұғымы жөне құрылымы. Салықтар. Салық салудың қағидалары мен формалары. Салық мультипликаторы. Лаффер қисығы.

Тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер:

білуге тиісті

экономиканы мемлекеттік реттеу: мақсаттары, қызметтері, құралдары
Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік реттеудің ерекшеліктерін
ақша-несие жүйесін
қаржы жүйесінің мөні мен құрылымын

істей білуге тиісті

- Лаффер қисығын сыза алу

Бұл тақырыпқа қатысты сұрақтар, мына әдебиеттерде ұсынылған: 1,2, 3,4,5,6,7,8,9,10,11