7 сынып Қолданбалы курс 10- сабақ.
Тақырыбы: Санау жүйелері туралы. (3-с )
Мақсаты: білімділік: Оқушылар санау жүйелерінің даму тарихын білу (негіздері 2, 8, 16 ). Санау жүйелеріне есептер шығару.
Дамытушылық: Аталған тақырып бойынша білімдерін жүйелеу және жалпылауды, тексеруді қамтамасыз ету.
Тәрбиелік: Өз бетінше ізденуге, бақылаулар жүргізуе білуге, жауапкершілікке тәрбиелеуге аса мән беру
І. Үй жұмысын тексеру
ІІ. Өткен тақырыпты қайталау.Формулалар мен анықтамалар.
ІІІ. Сабақ тақырыбын қарастыру.
Санның жазылуынының жазбаша түрі.
Сандағы цифрдың позициясы разряд деп аталады.
Aq = an-1´qn-1 + … + a1´q1 + a0´q0 + a-1´q-1 + … + a-m´q-m, мұндағы
q — санау жүйесінің негізі (қолданылған цифрлар саны
Aq — негізі q санау жүйесіндегі сан
a —көпразрядты Aq санының цифрлары
n (m) — Aq саныңың бүтін (бөлшек) разрядтарының саны
Мысал:
2 1 0 -1 -2
239,4510 = 2´102 + 3´101 + 9´100 + 4´10-1 + 5´10-2.
ІV. Есептер шығару
№1
Мысал. 629310 саны көпмүше түрінде былайша жазылады:
629310 = 6 * 103 + 2 * 102 + 9 * 101 + 3 * 100 2-лік санау жүйесіне ауыстыр:
Жауабы: 629310 = 111001100102
№2
63988 саны 8-дік санау жүйесінде жазылған.2-лік және 16-лық санау жүйесіне ауыстыр:
Шешуі:63988 = 6*83 +3*82 +9*81 +8*80 = 6*512 + 192 +72 + 8 = 335410
Жауабы: 63988 = 335410
№3
2-лік санау жүйесіне ауыстыр:16710 = 11100112
№6
2-лік санау жүйесінен 16-лық санау жүйесіне ауыстыр: 111000111012
Жауабы: 11100111012 = 71D16
Нұсқау: осы мысалдағы 1110 қалдығы В16 он алтылық цифрымен жазылады.
№ 4
10-дық санау жүйесіне ауыстыр: А5С16.
Жауабы: А5С16
16 = 10*16
4+5*.16
3+12*16
2+1*16
1 +6*16
0=2562*10 + 4096*5 + 12*256 + 16 +6 =49194
10
V. Қайталау
Ондық.
|
Екілік
|
Сегіздік
|
Он алтылық
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
1
|
1
|
2
|
10
|
2
|
2
|
3
|
11
|
3
|
3
|
4
|
100
|
4
|
4
|
5
|
101
|
5
|
5
|
6
|
110
|
6
|
6
|
7
|
111
|
7
|
7
|
8
|
1000
|
10
|
8
|
9
|
1001
|
11
|
9
|
10
|
1010
|
12
|
A
|
11
|
1011
|
13
|
B
|
12
|
1100
|
14
|
C
|
13
|
1101
|
15
|
D
|
14
|
1110
|
16
|
E
|
15
|
1111
|
17
|
F
|
VІ. Сабақты қорытындылау. Үйге тапсырма
№ 5
16-лық санау жүйесінен 2-лік санау жүйесіне ауыстыр: D55C
Жауабы: D55C = 1101010101011100
2