Әдістемелік нұсқау

Нысан

Ф СО ПГУ 7.18.2/07

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Филология, журналистика жєне өнер факультеті

«Тарихи поэтика» пәні бойынша 050205 «Филология: қазақ филологиясы» мамандығының студенттеріне арналған пәнді оқыту бойынша

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Павлодар 2009

Пәнді оқыту бойынша

әдістемелік нұсқаудың

бекіту парағы Нысан

Ф СО ПГУ 7.18.2/11
БЕКІТЕМІН

ФЖиӨ факультетінің деканы
_________ Ж.Т.Сарбалаев

« ___» ___________2009 жыл

Құрастырушы: аға оқытушы Кәріпжанова А.О.

Қазақ филологиясы кафедрасы

ПӘНДІ ОҚЫТУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ
«Тарихи поэтика» пәні бойынша 050205- «Филология: қазақ филологиясы» мамандығының студенттері үшін

Пәнді оқыту бойынша әдістемелік нұсқау «___»_________ 2009 жылы бекіген жұмыс бағдарламасы негізінде дайындалды

Қазақ филологиясы кафедрасының « » 2009 ж. мәжілісінде ұсынылды. Хаттама №

Кафедра меңгерушісі: ___________Жүсіпов Н.Қ. «___» ________ 2009 ж.

Филология, журналистика және өнер факультетінің 2009 жылғы «___»_______ әдістемелік кеңесінде мақұлданды. Хаттама №


ӘК төрайымы:________________ Жұманқұлова Е.Н.

Пәнді оқу барысында қарастырылаты

н тақырыптар

1 Пәннің мақсаты мен міндеті

Поэтиканың және оның негізгі категорияларының даму тарихы, әдебиеттің

қалыптасу кезеңдерінен бастап, қазіргі дәуірге дейінгі аралықты қамти отырып, студентке көркем дамудың тарихи кезеңдері мен сипаты жайында мә-

лімет беру.

Әдеби фактілер мен теориялық ұғымдарды тарихи тұрғыда алып қарастыруды қалыптастыру. Әлем әдебиеті материалдары негізінде студенттерге көркем дамудың тарихи кезеңдері мен сипаты жайында мәлімет

Беру.

Басқа пәндермен байланысы.

Тарихи поэтикамен байланысты пәндер: әлем әдебиетінің тарихы, әдебиеттануға кіріспе, әдебиет теориясы, халық ауыз әдебиеті, қазақ әдебиетінің тарихы, орыс әдебиетінің тарихы, тіл біліміне кіріспе..

Пән мазмұнына негізделген студенттің білімі және оны пайдалану машығы мен бейімділігі.

- әлем әдебиетінің тарихы, әдебиеттануға кіріспе, әдебиет теориясы, халық ауыз

әдебиеті, қазақ әдебиетінің тарихы, тіл біліміне кіріспе пәндерінен алған білімін

тарихи поэтика сабағында пайдалана алу.

- поэтиканың жанрлық ерекшелігін , тегі мен түрін танып,білу.

-поэтиканың тарихи даму кезеңдерін,әр кезеңнің даму ерекшелігін білу

-поэзиялық шығармаларға талдау жасай білу.

2 Пререквезиттер:
- Әлем әдебиеті.

- Әдебиеттануға кіріспе.

- Әдебиет теориясы

- Қазақ әдебиетінің тарихы

-Халық ауыз әдебиеті.

-Тіл біліміне кіріспе.

Тематический план Форма

дисциплины СО ПГУ 7.18.2/07
3 Пәннің мазмұны

3.1 Пәннің тақырыптық жоспары
№	Тақырып	Сағат саны
		Дәріс	Тәжір.	С¤Ж СӨЖО
1	2	3	4	5
1.	Кіріспе. Поэтикалық заңдылықтарды айқындаудың өлшемдері.	1	1	6
2.	Эстетикаға тарихи көзқарас. Тарихи- салыстырмалы әдіс.	2	2	6
3.	Фольклор мен әдебиеттің тұтастығы. Өнердегі синкретизм.	1	1	8
4.	Әдеби тектер генезисі. Поэзиялық өнер ,оның шығу тегі.	2	2	8
5.	Сюжет теориясы. Психологиялық параллелизм.	2	2	6
6.	Қазақ әдебиетіндегі психологизм. Көркемдеуіш құралдар.	2	2	6
7.	Пафос және оның түрлері.Сұлулық және эстетикалық қабылдау.	1	1	6
8.	Көркем әдеби тіл және стиль.Поэтикалық неологизм, фразеологизм.	2	2	8
9.	Көркем тілдегі ырғақ мәселесі. Образ- өнердегі көркемдік мазмұнды берудің формасы.	2	2	6
Барлығы: сағат		15	15	60

3.3 Теориялық курс мазмұны

1-тақырып. Кіріспе. Поэтикалық заңдылықтарды айқындаудың өлшемдері.

1.Тарихи поэтика пәнінің зерттеу нысанасы,, мақсаты мен міндеттері.

2.Тарихи поэтиканың әдебиет теориясы және әлем әдебиеті тарихымен ара-

қатысы.

3.А.Н.Веселовский- тарихи поэтика негізін салушы.

2-тақырып. Эстетикаға тарихи көзқарас. Тарихи-салыстырмалы әдіс.

1.Тарихи поэтика мәселелерін зерттеудегі әдіс- амалдардың дамуы.

2.А.Н.Веселовскийдің тарихи-салыстырмалы әдісі.

3.А.Потебня еңбектеріндегі теориялық әдіс- амалдар.

4.М.Бахтиннің тарихи-типалогиялық әдісі.

3-тақырып. Фолькло мен әдебиеттің тұтастығы. Өнердегі синкретизм.

1. Эстетика мәселелерінің даму тарихы.

2.Қазақ әдебиеттану ғылымындағы эстетикаға қатысты зерттеулер (Ш.Уалиханов,Ы.Алтынсарин,А.Құнанбаев, А.Байтұрсынов, М.Қаратаев.)

4-тақырып. Әдеби тектер генезисі. Поэзиялық өнер, оның шығу тегі.

1.Ұлт әдебиеті және әлем әдебиетінің байланысы.

2.Тарихи- салыстырмалы әдістің көрнекті өкілдері-Джон Денлоп, Т.Бенфей, А:Н:Веселовский, Миллер.

5-тақырып.Сюжет теориясы. Психологиялық параллелизм.

1. Фольклордың әдебиетпен туыстығы.

2. Фольклорлық сарындардың кейінгі жазба әдебиетте жаңғыруы.

3. Сюжет.Психологиялық параллелизм әдісі.

6-тақырып.Қазақ әдебиетіндегі психологизм. Көркемдегіш құралдар

1.Синкретизм ұғымы мен принциптері.

2. Синкретизм дәуіріндегі дәстүр мен миф және сөз.

3. Көне поэзия синкретизмі және поэтикалық тектердің бөлініп шығуы.

4. Субъктілік синкретизм.

5. Автор және кейіпкер синретизмі.

7- тақырып.Пафос және оның түрлері. Сұлулық және эстетикалық қабылдау.

1. Әдеби тектер.

2. Синкретизм дәуіріндегі жанрлар.

3. Поэтикалық тектердің бөлінуі.

4. Эпос, лирика, драманың шығу тегі.

8- тақырып. Көркем әдеби тіл және стиль. Поэтикалық неологизм.

1.Поэзиялық өнердің пайда болуы туралы теориялар.

2. Халық ауыз әдебиеті және рәсімдік поэзия.

3.Көркем әдеби тіл және стиль.

4. Поэтикалық неологизмдер, фразеологизмдер.
9- тақырып. Көркем тілдегі ырғақ мәселесі.Образ- өнердегі мазмұнды берудің формасы.

1. Образ жасаудағы фантазия.

2. Көркем образ.

3. Образ түрлері.

3.4 Тєжірибешілік сабаќтардыњ мазм±ны

1-тақырып.Поэтикалық заңдылықтарды айқындаудың өлшемдері.

1.Ертедегі грек әдебиетіндегі поэтика.

2.Аристотель. Поэтика.

3.Әль-Фараби. Поэтика.

2-тақырып. Эстетикаға тарихи көзқарас.

1.Эстетика мәселелерінің даму тарихы.

2.Қазақ әдебиеттану ғылымындағы эстетикаға қатысты зерттеулер.

3.Ұлт әдебиеті мен әлем әдебиеті арасындағы байланыс.

4. Тарихи-салыстырмалы әдіс.
3-тақырып.Фольклор мен әдебиеттің тұтастығы. Өнердегі синкретизм.

1.Фольклордың жазба әдебиетімен байланысы.

2.Синкретизм ұғымы мен принциптері.Синкретизм дәуіріндегі дәстүр , миф,

сөз.

3. Көне поэзия синкретизмі және поэтикалық тектердің бөлініп шығуы.

4.Субъктілік синкретизм, автор және кейіпкер синкретизмі.

. 4-тақырып. Әдеби тектер генезисі.

1.Әдеби тектер.

2.Синкретизм дәуіріндегі жанрлар.

3. Поэтикалық тектердің бөлінуі.Эпос, лирика, драманың шығу тегі.

4. Поэзиялық өнердің пайда болуы туралы теориялар.

5- тақырып. Сюжет теориясы.

1.Сюжеттілік анықтамасы.

2.Сюжет түрлері. Күрделі және жай сюжет.

3. Сюжет жасаудағы көркемдік қиял.

4. Сюжет пен кейіпкер характері арасындағы сабақтастық.
6-тақырып.Психологиялық параллелизм

1.Параллелизм типтері,тарихи семантикасы.

2.Троптың пайда болуы.Көркемдеуіш құралдар.

3.Психологиялық параллелизм белгілері. Параллелизм туралы қазақ ғалымдарының еңбектері.

4.Қазақ әдебиетіндегі психологиялық параллелизм.

7-тақырып . Пафос оның түрлері.Сұлулық және әсемдік туралы түсінік.

1.Пафос туралы түсінік.

2.Пафос түрлері.

3. Әдемілік туралы ұғым.

4. Әдемілік категориясының белгілері.

8-тақырып. Көркем әдеби тіл және стиль. Поэтикалық неологизм.

1. Тарихи поэтиканың тілі мен стилі.

2. Поэтикалық неологизм.

3. Поэтикалық фразеологизм.

4. Өлең жүйелері, өлең сөздің теориясы.
9-тақырып. Көркем тілдегі ырғақ мәселесі.

1. Ырғақ ұғымы.

2. Сөздік қайталаулар.

3. Кейіпкерді сөз арқылы сипаттау, типтендіру, даралау.

3.5 С¤Ж мазм±ны

№	СӨЖ түрі	Есеп беру формасы	Бақылау түрі	Сағат көлемі ҚФил-301
1	Дәріс сабақтарын өңдеу		Сабаққа қатысу	15 (1х15)
2	Үй тапсырмасын орындау	Жұмыс дәптері	Сабаққа қатысу	15 (1х15)
3	Қосымша материалдарға дайындық	Конспект	Коллоквиум	16
4	Семестрлік тапсырманы орындау	Жазба жұмыстары	Семес-лік тапсырманы қорғау	10
6	Бақылау шараларына дайындық	Р1, Р2		4
	Барлығы			60

Студенттерге µздігінен оќуѓа берілетін таќырыптар

1. Аристотель. Поэтика

¦сынылатын єдебиет: [1], 1-16 бет, [4], 1-55 беттер, [6] 1-120 беттер.

2. Аверинцев.С.С. Поэтика древнегреческой литературы.М.1981.

¦сынылатын єдебиет: [8], 1-100 беттер; [9], 1-96 беттер.

3. Әль- Фараби. Поэтика.

¦сынылатын єдебиет: [8], 1-85 беттер; [7], 1-44 беттер.

4. Бройтман.С.Н. О предмете исторической поэтики. Махачкала.1988.

5.Веселовский А.Н.О методе и задачах истории литературы как науки.

Историческая поэтика.

¦сынылатын єдебиет: [3], 1-200 бет.

6. Жирмунский В.М. Теория литературы. Поэтика. Стилистика.Л.1977.

¦сынылатын єдебиет: [3], 1-200 бет.

7.Историческая поэтика. М.1986.

8.Қабдолов З. Әдебиет теориясы. А,2003ж

9.Фрейденберг.О.М.Миф и литература древности.М.1978.

10.Мелетенский Е.М.Ведение в историческую поэтику эпоса и романа.М.1986.


Выписка из рабочего Форма

учебного плана Ф СО ПГУ 7.18.1/10

специальности(ей)

050205 «Филология: қазақ филологиясы» мамандығыныњ оќу ж±мыс жоспарынан кµшірме

Пәннің атауы Тарихи поэтика

Оқу түрі

Бақылау формасы

Студент жұмысының көлемі

Сағаттың курс және семестр бойынша бөлінуі

Емт.

сынақ

К.ж

К.жұм.

ЕГЖ

бақ.жұм

Барлығы

Дәріс

Тәжірибе

ОС¤Ж

СӨЖ

Дәріс

Тәжірибе

ОС¤Ж

СӨЖ

жалпы

Аудитор.

СӨЖ

Күндізгі ЖОБ негізінде

5

90

30

60

5-семестр

6- семестр

15

15

15

45

Қолданылатын єдебиеттер

Негізгі:

1. 
   Аристотель. Поэтика.
   
2. 
   Аверинцев С.С.Поэтика древнегреческой литературы.М.1981.
   
3. 
   Әль-Фараби. Поэтика.
   
4. 
   Бройтман С.Н. О предмете исторической поэтики.Махачкала.1988.
   
5. 
   Веселовский А.Н. О методе и задачах истории литературы.
   
6. 
   Жирмунский.В.М. Теория литературы. Поэтика. Стилистика.
   
7. 
   Историческая поэтика.
   
8. 
   Елизоренкова Т.Я, Топоров В.Н.Древнеиндейская поэтика и ее индо-
   

европейские истоки М.1979.

9. 
   Қабдолов З. Әдебиет теориясы. А.2003ж
   
10. 
    Әдебиеттануға кіріспе.А.1996ж
    

.