Фонетика

Тест сұрақтары
1.Салдырдан жасалған дауыссыз дыбыс түрін көрсетіңіз?

А)қысаң В)еріндік С)үнді Д)жуан Е)қатаң

2. «У»әрпі қай қатарда дауыссыз болып тұрғанын анықтаңыз?

А)дауыс,қауын В)жабу,кебу С)туу,жуу Д)бу,қу Е)жазушы,шешуші

3.Біріңғай ұяң дауыссыз дыбыс қатысқан сөзді табыңыз.

А)майлы В)тұтқа С)балдырған Д)тасымал Е)жазғы

4.дифтонг дыбысытарды көрсетіңіз?

А)а,о,ы. В)ү,ұ,у С)ы,и,й Д)ъ,ь,й Е)я,ю,ё

5.Қазақ тілінде қанша дыбыс бар?

А)36 В) 35 С)37 Д)38 Е)25

6.Қазақ тіліне тән дыбыстар жасалған қатарды табыңыз.

А)ұ,ү,у. В)ғ,қ,щ С)ф,х,һ Д)ы,і,и Е)ө,і,ү

7.Дауысты дыбыстар ненің қатысына қарай жуан,жіңішке болып бөлінеді?

А)енріннің қатысына қарай В)жақтың қатысына қарай С)үннің қатысына қарай Д)салдардың қатысына қарай Е)тілдің қатысына қарай

8.Сөздің ең кішкене бөлшегі қалай аталады?

А)сөз В)буын С)дыбыцс Д)әліпби Е)дифтонг

9.Ы,І әріптері қай қатарда сөз басында жазылмайды?

А)ықылым,ымыррт Б)ілесу,ілу С)ырық,ырыс Д)ылай,ырақмет Е)ірі,ысы

10.Жуан дауысты дыбыстар тұрған қатарды көрсетіңіз.

А)Кенесары,өнерпаз В)Ұлытау,Қуғыншы С)Емхана,арбакеш Д)Игілік,ержүрек Е)Қыстыгүні,кіріптар

11.Еріндік дыбыстардың қатарын табыңыз?

А)а,о,ұ,у.ы В)а,ә,о,ө,е,э С)ы,і,и,ұ,ү Д)о,ө,е,ү,у Е)ә,ө,е,ү,і

12.Қай сөзде қате бар?

А)әріпі В)халқы С)ойна Д)оқу Е)алтау

13.Жұп болып келетін қатаң,ұяң дауыссыздарды табыңыз?

А)п-б В)д-т С)қ-к Д)ф-в Е)х-һ

14.Сөздің басында кездеспейтін дауыссыз дыбыстарды көрсетіңіз.

А)ң,п В)ғ,щ С)һ,ң Д)ч,щ Е)в,з

15.Буын талғайтын дауысты дыбыстарды табыңыз.

А)ұ,ү В)и,у С)ы,і Д)а,ә Е)е,ю

16. «Ә» әрпінің емлесіне байланысты дұрысын көрсетініз?

А)Жәлилә В)Жәйлап С)Шәмәлі Д)Ләззат Е)Күман

17. «Ұ,ү,ә» әріптері көбінесе қай сөздерде екінші буында жазылады?

А)терминдерде В)Қазақ тілінн сіңіп кеткен араб-парсы сөздерде С)Орыс тілінен енген сөздер Д)Қазақтың ибайырғы сөздерінен Е)Интернационалдық сөздерден.

18. «У» әрпі қай қатарда жіңішке дауысты болып тұрғанын көрсетіңіз?

А)таыуқ,туылған В)зуылдау,аһылау С)кіру,түзу Д)қуыс,жуан Е)қу,бу

19.Дыбыс және әріп санында айырмашыцлық бар сөзді табыңыз?

А)орман В)бояушы С)кемеңгер Д)ерекшелік Е)қарауыл

20.Ұяң дауыссыздан бастаоған қосымшаны табыңыз?

А)терезелер В)қызға С)жастығымызға Д)доптың Е)баласыңдар

21.Қай сөзге қосымша жалғанғанда,соңғы дыбысы түсіп қалады?

А)грамм В)акт С)штамп Д)Кузбасс Е)ромб

22.Қай сөзде қате бар?

А)циркульді В)фестевальге С)рульмен Д)лагері Е)автомобильдер

23.Дұрыс сөзді табыңыз?

А)байыды В)естійді С)тоқыйды Д)іриді Е)ысыйды

24.Қате сөзді табыңыз?

А)хайуанат В)диана С)сыйымды Д) тыйылу Е)қыйылысу

25.Қақақ тілінде қай дыбыс қатар келмейді?

А)йу В)ый С)иу Д)ій Е)йи

26.Қазақтың төл сөздеррінде сөз аяғында келмейтін дыбыс қайсы?

А)н В)ө С)й Д)п Е)л

27.Қазақтың төл сөздерінде сөз аяғында келмейтін дыбыс қайсы?

А)д В)ң С)й Д)з Е)п

28.Қай сөзге қосымша дұрыс жалғанған?

А)фактілер В)киосктер С)диалектке Д)шрифтің Е)фондта

29.Қай сөзге қосыцмша қате жалғанған?

А)съезге В)журналистке С)металға Д)ведомосқа Е)паркке

30.Әріп дегеніміз не?

А)Әріп-дыбыстардың бір-біріне ықпалы.В)Әріп-дыбыстың таңбасы.С)Әріп-механикалық дыбыс көрсеткішіД)Әріп-сөйлемде қойылатын тыныс белгісі Е)Әріп-барлық дыбыс таңбаларының жиынтығы.

Буын.

Тест сұрақтары

1. Бірыңғай бітеу буынды сөзді табыңыз.

А) қаршыға В) құмырсқа С) қарға Д) қасқыр Е) қарағай
2. Буынға бөлінбейтін сөзді анықтаңыз.

А) әке В) қиын С) тарс Д) отан Е) кие

3. Ашық буынды көрсетіңіз.

А) Мен қарбыз алдым В) Нұрланнан хат алдым

С) Ертең төрт рет ойнаймыз Д) Асқардан ойыншық алды

Е) Қыстай аппақ қар жауған жоқ

4. Үш буынды сөзді табыңыз.

А) күрілдеуік В) уақыт С) дауылпаздай Д) әділет Е) тыйым

5. Тұйық буынды сөзді табыңыз.

А) ұлт В) дауа С) қайық Д) елім Е) оқу

6. Бірыңғай жіңішке буынды сөзді табыңыз.

А) әлдеқашан В) жолдас С) ғарышкер Д) әріптес Е) әрқалай

7. Буын жасауға ұйытқы болатын дыбысты көрсетіңіз.

А) қатаң дыбыстар В) дауыссыз дыбыстар С) үнді дауыссыздар

Д) ұяң дауыссыздар Е) дауысты дыбыстар
8. Бірыңғай ашық буынды сөзді табыңыз.

А) әуестену В) шұғылдану С) секіру Д) талпыну Е) аластату

9. Дауыссыздан басталып, дауыстыға бітетін буын түрін көрсетіңіз.

А) ашық буын В) буын үндестігі С) аралас буын Д) бітеу буын

Е) тұйық буын
10. Ашық буынды күрделі сөзді табыңыз.

А) қалада В) отбасы С) бірінші Д) машина Е) бүге- шіге

11. Тасымал неге негізделеді.

А) әріп В) ықпал С) дыбыс Д) буын Е) екпін

12 Тасымалданбайтын сөзді табыңыз.

А) қиын В) қала С) қарт Д) қияр Е) құру

13. Тасымалданатын сөздер қатарын табыңыз.

А) бала, киік, уәде В) ант, өрт, ерт С) осы, игі, ата

Д) ақын, отан, төрт Е) ТМД, США, БҰҰ

14. Тасымалданбайтын буынды табыңыз.

А) Арманның көкесі әулие кісі болған

В) Биыл жаңбыр жаумады

С) Түркістан аумағы киелі жерге жатады

Д) Бүгінгі істі ертеңге қалдырма!

Е) Далада балалар ойнап жатыр

15. Ашық- тұйық- бітеу буынды сөзді табыңыз.

А) қатысқан В) жұрағат С) туысқан Д) жиналыс Е) қиылыс

16. Тасымалданатын сөзді табыңыз.

А) 20см В) ТМД С) ҚазМҰУ Д) М.Ү.Әлі Е) жаяу

17. Қазақ тілінде екпін қай буынға түседі?

А) бірінші буын В) ортаңғы буын С) соңғы буын

Д) тұрақты емес Е) түспейді
18. Жуан- жіңішкелі дауыстылардан болған аралас буынды сөзді табыңыз.

А) анда- санда В) Талдықорған С) ҚазМҰУ Д) келешек Е) әнұран

19. Бірыңғай ашық буынды сөзді табыңыз.

А) мерекелеріне В) мерекелер С) мерекелерімізге Д) мерекесін

Е) мерекелерімен
20. Буынға қате бөлінген сөзді табыңыз.

А) құ- мырс- қа В) жау- ын- гер С) қа- йық Д) жо- ңыш- қа

Е) қу- ыс- қа
21. Үш буын түрі де кездесетін сөзді табыңыз.

А) балдырған В) бұрыңғы С) ықылас Д) қараша Е) жуалдыз

22. Қай буын бір дыбыстан тұрады?

А) тұйық В) бітеу С) ашық Д) аралас Е) ешқайсысы

23. Қай сөздің соңғы буыны тұйық буын болып тұр?

А) тұнғиық В) қиылыс С) төңкеріс Д) балауса Е) қиындық

24. Бітеу буынды табыңыз.

А) ал В) төрт С) ата Д) бала Е) алға

25.Төмендегі сөзде қанша буын бар?

А)7 В)8 С)6 Д)5 Е)9

26. «Ашық- тұйық- бітеу» буындарының ретімен орналасқан сөзді табыңыз.

А)ауылдық В) қоңырқай С) ұялшақ Д) ынтымақ Е) қастандық

27. Сөздері тек бітеу буыннан тұратын сөйлемді табыңыз.

А) Жаздай жаңбыр жауған жоқ В) Жастар төр бөлмеге кірді

С) Далада ауа райы әдемі Д) Ол үш күн бойы демалды

Е) Серік түнімен кітап оқыды

28. «Саңырауқұлақ» сөзінің буын түрлеріне сәйкес қатарды көрсетіңіз.

А) Ашық, бітеу, тұйық, бітеу, ашық

В) Ашық, ашық, бітеу, ашық, бітеу

С) Бітеу, ашық, тұйық, ашық, бітеу

Д) Тұйық, бітеу, ашық, ашық, бітеу

Е) Бітеу, тұйық, ашық, бітеу

29. Тасымалданбайтын сөзді табыңыз.

А) Баланыңдобы далада қалды

В) Жалғыз қалғанда мұңайып кетемін

С) Келешекте үлкен ғалым болатын сияқты

Д) Қарындасыма сыйлық алдым

Е) Екпін түскен буынды табыңыз.

30 Екпін түскен буынды көрсетіңіз

Өнерпаздын

А) дар В) паз С) нер Д) дың Е) ө


Үндестік заңы
Тест сұрақтары

1. Ілгерінді ықпалды табыңыз.

А) басшы В) шекара С) бұрынғы Д) саудагер Е) көзқарас
2. Сөз тіркесі аралығындағы ілгеріңді ықпалды табыңыз.

А) Рахманқұл В) көзбе- көз С) сәнқой Д) ала ешкі Е) ең қызық

3. Біріккен сөздегі ілгеріңді ықпалды табыңыз.

А) көк базар В) ала қой С) көрші- қолаң Д) Күмісжан Е) Ырысбек

4. Мына сөйлемдегі ілгеріңді ықпал бар сөзді табыңыз.

А) ала добын В) ала келді С) Досжан Д) бүгінгі Е) ойынға

5. Кейінді ықпалды табыңыз.

А) ешкі В) жұмысшы С) өнерпаз Д) бір күн Е) баспасөз

6. Сөз тіркесі аралығындағы кейінді ықпалды табыңыз.

А) зиянкес В) лажсыздық С) сары ала Д) ала кептер Е) бұл кім?

7. Біріккен сөздегі кейінді ықпалды табыңыз.

А) Қазанқап В) добымыз С) Ырысберді Д) Аманбек Е) Жан- жағына

8. Мына сөйлемнен кейінді ықпалды табыңыз.

Ол тұзсыз асты іше салды.

А) Ол В) тұзсыз С) асты Д) іше Е) салды
9. Сөз бен қосымша арасындағы кейінді ықпалды табыңыз.

А) есікті В) орманға С) қаздар Д) сызыңыз Е) жазғайсың

10. Жазылуда түбірі өзгеріске ұшыраған кейінді ықпалды табыңыз.

А) Түнгі дала В) Олар шекарадан өтті С) Оның айтқан сөзіне сенбеді Д) Жүрегі бір жамандықты сезгендей Е) Бәрі бірге келді

11. Бірыңғай буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаларды көрсетіңіз.

А) – бей,- паз,- ға,- лар,- лер В) – нікі,- тай,- мен,- хана С) – ны,- ні,- ды,- ді Д) – дар,- дер,- тар,- тер Е) – нан,- не,- ға,- дің

12. Буын үндестігіне сай жалғанған қосымшаны табыңыз.

А)орыспен В) бәлеқор С) ризалық Д) қыздікі Е) беймезгіл

13.Буын үндестігі деген не?

А) Дауыссыздар үндестігі В) Тоғыспалы ықпал С) Дауыстылар үндестігі Д) Ілгіріңді ықпал Е) Кейінді ықпал
14. Буын үндестігінің балама терминдік атауын табыңыз.

А) Ассимиляция В)Прогрессивтік ассимиляция С) Регрессивтік ассимиляция Д) Транскрипция Е) Сингармонизм

15. Көп нүктенің орнына буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаны қойыңыз.

Бала....

А) – пан В) – жан С) – лар Д) нікі Е) – қай
16. Қай сөзде буын үндестігі сақталған?

А) парктен В) банкіге С) ролі Д) цехқа Е) ақылдың

17. Тоғыспалы ықпалды табыңыз.

А) ала ат В) Жанқожа С) көк ала Д) Жанғали Е) Оразжан

18. Сөз аралығындағы ілгеріңді ықпалды табыңыз.

А) жабысты ма? В) бас салды С) тауып алды Д) көп- көп Е) тез келді

19. Қай сөзде буын үндестігі сақталмаған?

А) бикеш В) бейтарап С) бейберекет Д) беймезгіл Е) биші

20. Кейінді ықпалды табыңыз.

А) сұрағым келеді В) сенгім келеді С) айтқым келеді Д) жазғым келеді Е) төлегім келеді

21. Кейінді ықпалды табыңыз.

А) дүйсенбі В) қаңтар С) Жүсіпбек Д) ақпан Е) көзбен

22. Қай қатардағы сөздерде буын үндестігі сақталған?

А) асығыс- үсігіс, баспасөз В) кем- кетік, кемпірқосақ С) бала- шаға, мектепшілік Д) ары- бері, жауынгер Е) аман- есен, Қызылорда

23. Ілгеріңді ықпалды табыңыз.

А) Ауа райы өзгергендіктен, үйде отырдық В) Ол ауырғандықтан, сабаққа бармады С) Күз келгенде, күн суытады Д) Жаңбыр жауып тұр Е) Балапандар суда жүзіп жүр

24. Тоғыспалы ықпал деген не?

А) дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан не жіңішке болып үндесуі В) алдыңғы дыбыстың кейінгі дыбысқа әсер етуі С) соңғы дыбыстың алдыңғы дыбысқа әсер етуі Д) қатар тұрған екі дыбыстың бір- біріне әсер етуі Е) дауысты дыбыстардың жуан- жіңішкеболып араласып келуі

25. Сөз ішіндегі кейінді ықпалды табыңыз.

А) Марат кітабын жоғалтып алды В) Олар көңілді отырды С) Қазір қоңырау болады Д) Базардан қашан келдің? Е) Табиғат қандай тамаша!

26. Кейінді ықпалды табыңыз.

А) шауып келді В) бара жатыр С) бере салды Д) айтып қойды Е) құлай жаздада

27. Қай сөздің оқылуында «н» дыбысы «м» болып өзгереді?

А)Есенгелді В) Жанғали С) Есенбек Д) Рахманқұл Е) Жауынгер

28. Қай дыбыстар тізбегінде дыбыс үндестігі болмайды?

А) аа (қара ала) В) ыа (сары ала) С) са (бес алды) Д) па (жатып алды) Е) еа (келе алмады)

29. Қай дыбыстар тізбегінде дыбыс үндестігі болмайды?

А) сж В) нк С) нп Д) зс Е) нж

30. Екі сөз арасындағы кейінді ықпалды табыңыз.

А) көз жұмды В) сәнқой С) тонған Д) жұмысшы Е) көр- жер