Ф КГМУ 4-3-06/02

ПП КГМУ 4/02

Ќараѓанды мемлекеттік медицина университеті

Патологиялыќ анатомия жєне сот медицина кафедрасы

TBL т‰рінде µткізілетіњ практикалыќ сабаќќа арналѓан єдістемелік ±сыныс

Таќырып. Инфарктіњ жіктелуі. Ишемиялыќ жєне геморрагиялыќ инфарктіњ морфологиясы. Асќынулары мен нєтижелері. ¤лім т‰рлері. Организм µлімініњ сатылары. Клиникалыќ жєне биологиялыќ µлімніњ клиникалыќ- морфологиялыќ белгілері.

Мамандыќ: «051101 –Мейірбике ісі»

Пєн: патологиялыќ анатомия
Курс: II
Ќ±растырушы: асс.Ныѓызбаева Р.Ж.

Ќараѓанды-2011

Таќырып: Инфарктіњ жіктелуі. Ишемиялыќ жєне геморрагиялыќ инфарктіњ морфологиясы. Асќынулары мен нєтижелері. ¤лім т‰рлері. Организм µлімініњ сатылары. Клиникалыќ жєне биологиялыќ µлімніњ клиникалыќ- морфологиялыќ белгілері.

Маќсат: Морфологиялыќ нышандарѓа с‰йене отырып, инфарктыњ себептерін, морфогенезін, организмге єсері менаќырын аныќтай білу. ¤лімніњ морфологиялыќ белгілерін, танатогенез негіздерін, µлімнен кейінгі µзгерістерді ‰йрету.

• 
  Оќыту міндеттері:
  

• 
  Инфарктыњ аныќтамасын, себептерін, даму сатыларын игерту.
  
• 
  Макро- и микроскопиялыќ нышандары негізінде инфаркт т‰рлерін ажырата білу.
  
• 
  Инфарктыњ мањызын жєне аќырын баѓалау.
  
• 
  ¤лімніњ аныќтамасы, т‰рлері, аѓзаныњ µлу сатылары.
  
• 
  ¤лімнен кейінгі µзгерістердіњ морфологиясын аныќтау.
  

• 
  Таќырыптыњ негізгі с±раќтары:
  

• 
  Инфарктыњ аныќтамасы.
  
• 
  Инфарктыњ себептері, даму стадиялары , классификациясы.
  
• 
  Єр т‰рлі инфарктыњ морфологиялыќ кµріністері.
  
• 
  Инфарктыњ аќыры жєне мањызы.
  
• 
  ¤лім ±ѓымына биологиялыќ т±рѓыдан аныќтама беру;
  
• 
  ¤лімді дамытатын басты себептерге аныќтама беру;
  
• 
  ¤лім ±ѓымына организмде ќайтымды немесе ќайтымсыз µзгерістердіњ орын алуы т±рѓысынан аныќтама беру;
  
• 
  ¤лімніњ нышандары мен µлгенен кейінгі µзерістерге аныќтама беру;
  
• 
  ¤лімніњ даму барысындаѓы клиникалыќ, биохимиялыќ жєне морфологиялыќ µзгерістерге аныќтама беру.
  

• 
  Білім берудіњ жєне оќытудыњ єдістері:
  

• 
  шаѓын топта пікірталас
  
• 
  презентация
  
• 
  ситуациялыќ жаттыѓудыњ шешімін табу
  
• 
  тесттілік тапсырмаларѓа жауап
  
• 
  макро жєне микропрепараттарды ±сынылѓан алгоритмде сипаттау.
  

Білімді ќорытынды баѓалауѓа арналѓан с±раќтар;

1. 
   Инфаркт ±ѓымыныњ сипаттамасы
   
2. 
   Инфаркт некроздыњ жиі кездесетін т‰рі.
   
3. 
   Инфарктыњ себептері, даму механизмі, классификациясы.
   
4. 
   Аќ инфарктыњ макроскопиялыќ жєне микроскопиялыќ белгілері.
   
5. 
   Геморрагиялыќ кемерлі аќ инфаркт макроскопиялыќ жєне микроскопиялыќ белгілері.
   
6. 
   Ќызыл (геморрагиялыќ) инфаркт макроскопиялыќ жєне микроскопиялыќ белгілері. признаки геморрагического инфаркта
   
7. 
   Инфарктардыњ аќыры мен мањызы
   
8. 
   ¤лім дегеніміз не?
   
9. 
   Танатогенез ±ѓымын ќалай т‰сінесіз?
   
10. 
    Клиникалыќ µлімге ќандай нышандар тєн?
    
11. 
    Биологиялыќ µлім ±ѓымы ќалай т‰сінесіз?
    
12. 
    Мєйіттіњ кебірсуі дегеніміз не?
    
13. 
    Мєйіттік даќта дегеніміз не?
    
14. 
    Мєйіттік сіресудіњ ќайту мерзімі ќандай?
    
15. 
    Мєйіттегі ќанныњ орын алмастыруыныњ нышандары трупе?
    
16. 
    Мєйіттегі ќанныњ орнын алмастыруыныњ себептері не?
    
17. 
    Аутолиз ќандай м‰шелерде б±рын басталады?
    

• 
  Ситуациялыќ тапсырмалар:
  
  1. 
     Ж‰ректіњ созылмалы ишемиялыќ ауруымен сырќаттыњ коронарлыќ артериясына протез ќойылѓан-тын. Артерияны микроскоппен зерттегенде оныњ интимасында склероз µте айќын дамыѓаны аныќталѓан. Артерияныњ сањылауын тарылтып т±рѓан кесек фибриннен, эритроциттер мен лейкоциттерден ќ±рылып, оныњ сањылау тєрізді едєуір бµлігін эндотелиймен жабылѓан дєнекер тін т‰зген..
     

А) Артерияныњ сањылауында т‰зілген ќ±рылымды ата. Б) Ол ќ±рылымда ќандай µзгерістер орын алѓан? В) Коронарлыќ артериядаѓы µзгерістіњ зардабынан ж‰ректе дамыѓан патологиялыќ ‰дерісті ата.

2. 
   Миокард инфарктісінен кейін ж‰регінде созылмалы аѓымды аневризма ќалыптасып, оныњ ќуысында тромб т‰зілген. Науќастыњ оњ жаќ бел аймаѓында кенеттен шаншып ауырып, зєрінде ќан байќалѓан.
   

А) Науќастыњ оњ жаќ б‰йрегінде дамыѓан потологиялыќ ‰рдісті ата. Б) Макроскобейнелік сипаттамасы. В) Процестіњ даму себебі.

Тестілік тапсырмалар:

1. 
   Инфаркт дегеніміз:...
   

1. 
   аллергиялыќ некроз.
   
2. 
   тіклей некроз.
   
3. 
   артериялыќ ќаны азайѓан м‰шеніњ атрофиясы.
   
4. 
   ќанмен ќамтамасыз етілмегендіктен дамитын некроз.
   
5. 
   сыртыќыортамен жанасќан м‰шеде дамитын некроз.
   

2. 
   Инфарктініњ дамуына ... себеп болады.:
   

1. 
   тамырлардаѓы тромбоз
   
2. 
   тамырдыњ жыртылуы
   
3. 
   эритроциттер диапедезі
   
4. 
   артериялыќ гиперемия
   
5. 
   артериялыќ плетора
   

3. 
   Инфарктініњ сыртќы пішіні ... болады.
   

1. 
   ќоњыр
   
2. 
   ќызыл кемерлі бар аќ т‰сті
   
3. 
   сынатєрізді
   
4. 
   ќара ќоњыр
   
5. 
   т‰рлі сиыќты
   

4. 
   Тромбоз ... аяќталады:
   

1. 
   мукоидты ісінумен
   
2. 
   су сіњіп, толыќќандылыќпен
   
3. 
   семіздік дамып, жидумен
   
4. 
   организациямен
   
5. 
   іріњдеп, жидмен
   

5. 
   Тромбыныњ т‰сі ... болуы м‰мкін.
   

1. 
   ќоњыр
   
2. 
   сары
   
3. 
   бітейтін
   
4. 
   ќызыл
   
5. 
   іргелік
   

6. 
   Эмболияныњ ењ жиі дамитын т‰ріне ... эмболия жатады.
   

1. 
   майлы
   
2. 
   ауалы
   
3. 
   тромбэмболия
   
4. 
   газды
   
5. 
   тіндік
   

7. 
   Жараќаттанѓан кезде терініњ шел майы немесе с‰йек кемігі жаншылса, єдетте ... дамиды.
   

1. 
   тромбылыќ эмболия
   
2. 
   ауалы эмболия
   
3. 
   майлы эмболия
   
4. 
   газды эмболия
   
5. 
   тіндік эмболия
   

8. ¤лім сатылары:

1. 
   терминальді ‰зіліс
   
2. 
   ќозу
   
3. 
   тежелу
   
4. 
   сопор
   
5. 
   гемосидерин, билирубин
   

9.Патогендік фактордыњ єсер ету механизміне ќарай некроздыњ … т‰рі болады.

1. 
   коагуляциялыќ
   
2. 
   колликвациялыќ
   
3. 
   инфарктілік
   
4. 
   тікелей
   
5. 
   гангреналыќ
   

10

Меланин пигментін … т‰зеді.:

1. 
   энтерохромаффиндік жасушалар
   
2. 
   меланоциттер
   
3. 
   эпидермис
   
4. 
   ксантомдыќ жасушалар
   
5. 
   нерв жасушалары
   

• 
  Макро-жєне микропрепараттарды сипаттап, суретін салу:
  

1. 
   Макроскопиялыќ бейнесіне ќарап, миокард инфарктісініњ аныќта. Оныњ рењіне, кµлеміне, аймаѓына назар аудар.
   
2. 
   Макроскопиялыќ бейнесіне ќарап,µкпеніњ геморрагиялыќ инфарктісін аныќта. Оныњ рењіне, кµлеміне, аймаѓына назар аудар.
   
3. 
   Микроскопиялыќ бейнесіне ќарап,µкпеніњ геморрагиялыќ инфарктісін аныќта. Кіші обьективті ќолданып µкпеніњ ќ±рлысын, ‰лкен обьективпен – альвеоладаѓы некрозды, тамырдаѓы толыќќандылыќты, кµп мµлшердегі эритроциттердіњ суретін сал.
   

Ескертпе: макро- жєне микропрепараттарды сипаттаѓанда тµменде ±сынылѓан алгоритмге с‰йен. Студент препараттардыњ суретін тєжрибелік ж±мыс дєптеріне салып, ќорытындысын жазуѓа тиісті.

Макропрепараттарды сипаттау алгоритмі

Кµлемі Консистенциясы Беткейініњ сипаты Кесіндісініњ сипаты Ќуыстарыныњ сипаты М‰шеніњ т‰сі ‡дерістіњ ауќымы Патологиялыќ ‰деріс жайлы ќорытынды\ т±жырым

Микропрепараттарды сипаттау алгоритмі

Ќандай м‰шеніњ тіні екенін аныќтау Ќ±рылысындаѓы µзгерістер ‡дерістіњ ауќымы Ќолданылѓан бояу\тєсіл Патологиялыќ ‰деріс жайлы ќорытынды\т±жырым

• 
  Єдебиет
  

Ќазаќ тілінде

негізгі:

1. 
   Патологическая анатомия. Курс лекций: Учебное пос. (Под ред. В.В.Серова, М.А.Пальцева.- М.: Медицина, 1998.- 640с.:ил.-( Учеб. лит. для студ. мед. вузов).
   
2. 
   Пальцев М.А., Аничков Н.Н. Патологическая анатомия: Учебник. В 2-х т. Т.1,2М.:Медицина,2001.-760 с.
   
3. 
   Абдуллахождаева М.С. Основы патологии человека.- Ташкент, 1998. – 300с.
   

ќосымша:

1. 
   Пальцев М.А., Пауков В.С., Улумбеков Э.Г. Патология: Издательский дом: «ГЭОТАР-МЕД» 2002.- 959 с.
   
2. 
   Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии /В.В.Серов, Т.Н.Дрозд, В.А.Варшавский, Г.О.Тетевосянц. - М.: Медицина, 1987.– 285с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).
   
3. 
   Руководство к практическим занятиям по патологической анатомии: Учеб. пос. /В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен.-М:Медицина, 1998.-544с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).
   
4. 
   Струков А.И. Патологическая анатомия: Учебник/А.И.Струков, В.В.Серов.-4-е изд., стереотип. М.:Медицина,1995.- 688с.-(Учеб. лит. для студ. мед. вузов).
   
5. 
   Хазанов А.Т., Чалисов И.А. Руководство по секционному курсу. \\ М. - 1986.С.10-87
   
6. 
   Блюгер А.Ф. Ультраструктурная патология печени: Электрон.-микроскоп. Атлас /Риж. мед.ин-т; А.Ф.Блюгер, В.К.Залцмане, О.Я.Карташева.-Рига:Зинате,1989.-318 с.:ил.
   
7. 
   Общая патология человека: Руководство /Под ред. А.И. Струкова. - М.: Медицина, 1990. – Т.1,2.
   
8. 
   Саркисов Д.С. Очерки истории общей патологии. - М.: Медицина, 1998. – 115с.
   
9. 
   Серов В.В., Ярыгин Н.Е., Пауков В.С. Патологическая анатомия: Атлас. - М.: Медицина, 1986. – 305с.
   

Пєн: Патологиялыќ анатомия

Таќырып: Инфарктіњ жіктелуі. Ишемиялыќ жєне геморрагиялыќ инфарктіњ морфологиясы. Асќынулары мен нєтижелері. ¤лім т‰рлері. Организм µлімініњ сатылары. Клиникалыќ жєне биологиялыќ µлімніњ клиникалыќ- морфологиялыќ белгілері.

¤ткізу т‰рі: TBL

Мамандыѓы: Мейірбике ісі

Науќаста созылмалы ж‰рек аневризмасы жєне оныњ ќуысындаѓы тромбоздан, кенеттен оњ жаќ бел аймаѓыныњ ауырсынуы пайда болѓан, зєріне ќан араласќан.

1. 
   Оњ жаќ б‰йректе ќандай патологиялыќ ‰деріс дамыѓан?
   
2. 
   Оныњ морфологиялыќ т‰рлері?
   
3. 
   Б±л патологияныњ этиологиясы мен патогенезі ќандай?
   
4. 
   Б‰йректе дамыѓан ‰рдістіњ макроскопиялыќ бейнесін сипаттањыз?
   
5. 
   Б‰йректе дамыѓан ‰рдістіњ микроскопиялыќ бейнесін сипаттањыз?
   

Пєн: «Патологиялыќ анатомия»

Таќырып: Инфарктіњ жіктелуі. Ишемиялыќ жєне геморрагиялыќ инфарктіњ морфологиясы. Асќынулары мен нєтижелері. ¤лім т‰рлері. Организм µлімініњ сатылары. Клиникалыќ жєне биологиялыќ µлімніњ клиникалыќ- морфологиялыќ белгілері.

¤ткізу т‰рі: TBL

?1

Артерия арќылы ќан келмесе, … дамиды.

1. 
   трофоневроздыќ некроз
   
2. 
   токсикалыќ некроз
   
3. 
   аллергиялыќ некроз
   
4. 
   инфаркт
   
5. 
   жараќаттыќ некроз
   

?2

Миокард инфарктісініњ даму барысында … стадия бар.

1. 
   гиперергиялыќ
   
2. 
   ќабынулыќ
   
3. 
   некроздыќ
   
4. 
   лизистік
   
5. 
   бактеремиялыќ
   

?3

Миокардта инфарктініњ дамуына … тіклей себеп болады.

1. 
   кардиомиоциттер дистрофиясы
   
2. 
   кардиомиоциттер некрозы
   
3. 
   коронарлыќ артериялар интимасыныњ склрозы
   
4. 
   коронарлыќ артериялардаѓы тромбоз
   
5. 
   коронарныќ веналардыњ ќысылуы
   

?4

¤кпеде, єдетте, … инфаркт дамиды.:

1. 
   аќ
   
2. 
   ќызыл кемерлі аќ
   
3. 
   ќызыл
   
4. 
   жалпы
   
5. 
   субтотальды
   

?5

Талаќта, єдетте, … инфаркт дамиды.

1. 
   аќ
   
2. 
   ќызыл кмерлі аќ
   
3. 
   ќызыл
   
4. 
   жалпы
   
5. 
   субтоталды
   

?6

Инфарктініњ организмге ќолайсыз аќыры - …

1. 
   организация
   
2. 
   инкапсуляция
   
3. 
   миомаляция
   
4. 
   киста ќалыптасуы
   
5. 
   асептикалыќ жиду
   

?7

Зорлыќтан µлу себептерініњ ќатарына … жатады.

1. 
   µзін µлтіру
   
2. 
   миокард инфарктісі
   
3. 
   аяќтыњ гангренасы
   
4. 
   аллергиялыќ шок
   
5. 
   созылмалы пиелонефрит
   

?8

Табиѓи µлімге … себеп болады.

1. 
   организмніњ физиологиялыќ тозуы
   
2. 
   миокард инфарктісі
   
3. 
   аяќтыњ гангрена
   
4. 
   ќолќаныњ аневризмасы
   
5. 
   созылмалы пиелонефрит
   

?9

Мєйітте … мєйіт даќтары пайда болады.

1. 
   б±лшыќетте с‰т ќышќылы кµбейіп, аденозин‰шфосфор ќышќылы жойылѓандыќтан
   
2. 
   терісі кеуіп, ќ±рѓаѓандыќтан
   
3. 
   аутолиз ддамып, щірігендіктен
   
4. 
   дене температурсы ќошаѓан ортадаѓы температурамен тењелгендіктен
   
5. 
   ќаны дененіњ єр жеріне жайылѓандыќтан
   

?10

Мєйіт … кебірсиді.

1. 
   б±лшыќетте с‰т ќышќылы кµбейіп, аденозин‰шфосфор ќышќылы жойылѓандыќтан
   
2. 
   терісі кеуіп, ќ±рѓаѓандыќтан
   
3. 
   аутолиз дамып, щірігендіктен
   
4. 
   дене температурсы ќошаѓан ортадаѓы температурамен тењелгендіктен
   
5. 
   ќаны дененіњ єр жеріне жайылѓандыќтан