Сабақтың мақсаты: Ағаш материалдарымен жұмыс жасау білу және конструкциялық материал ретіндегі қасиеттері, ағаш ұқсату шеберлігі туралы білімдерін кеңейту.
а) білімділігі: ағаш ұсталығымен айналысатын кәсіптер туралы мағұлматтар бере отырып,кәсіптік бағдар беру, мамандыққа деген ынтасын арттыру.
ә) дамытушылығы: оқушылардың ойын еркін жеткізуі мен пікір айту дағдыларын қалыптастыру,тиянақтылық пен жылдамдыққа машықтандыру.
б) тәрбиелігі: еңбекқорлыққа, шеберлікке, ұлттық салт-дәстүрімізді құрметтеуге баулу.
Сабақтың түрі: аралас.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, «кластер» стратегиялары, «қарлы кесек» ойыны,сөзжұмбақ.
Сабақтың көрнекілігі: Сызбалар, ағаш мүкістері, ағаш түрлері,ағаштан жасалған қолөнер бұйымдарынан-слайд.
Пәнаралық байланыс: биология, әдебиет, этнопедагогика.
Сабақтың барысы: ұйымдастыру. Берілген тапсырмаларды тексеру.
Сұрақтарға жауап алу. 1. Ағаш қандай материал және оны не үшін қолданамыз?
(Ағаш-табиғаттың бір бөлшегі, оны түрлі құрал-саймандар мен тұрмыстық бұйымдар жасау үшін, үй жасау үшін пайдаланамыз)
2. Ағаш материалын өңдеу үшін қандай ерекшеліктері ескеріледі?
(Ағашты өңдеу үшін табиғи түр-түсі, тығыздығы, жұмсақ, қаттылығы,жылу мен ылғал өткізгіштігі ескеріледі).
3.Суретке қарап, ағаштың құрлысын айтып бер. (Ағаш өзегінен, өзек сәулесінен,камбийден, қатты қабаттан, флоэмадан, қабықтан тұрады).
4. Ағаштың қабығы қандай қызмет атқарады? (Ағаштың қабығы оны қоршаған ортаның әсерінен, күннің қызуынан, жаңбырдан, аурулардан, бактериялардан қорғайды).
5. Ағаш материалының қандай қасиеті бар? (Түсі, тығыздығы, текстурасы, дымқылдығы, беріктігі).
6.Текстура дегеніміз не? (Ағаштың діңін тақтай етіп тілгенде, оның жылдық сақиналарынан тік немесе ирек сызықтар сияқты суреттер пайда болады. Осы суреттерді текстура деп атайды).
7. Ағаш қандай бөліктерден тұрады? ( Тамыры, діңі, ұшар басынан тұрады).
8. Құрлыс материалына ағаштың қай бөлігі алынады? (ең берік тұсы діңнің орта бөлігінен алынады).
9.Ағашты қалай кептіреді? ( Ең қарапайым кептіру-табиғи кептіру. Ол үшін ағаш материалдарының арасынанауа өтетіндей етіп қабаттап жинайды).
10. Ағашты кептіргенде оның тез кебетін шет жақтары жарылып кетпеуі үшін не істеуге болады? (Ағаштың шет жақтарына майлы бояу немесе әк жағылады).
11. Ағашта кездесетін мүкістің қандай зиянды әсерлері бар? (Без, қос өзектілік және талшығының қисаюы ағаштың сапасын төмендетеді, беріктігі азаяды,сызаттанады).
Үй тапсырмасын бекіту: «Қарлы кесек» ойыны. Шарты: Ойын бастаушы қолындағы қар кесегін бір оқушының атын айтып, соған лақтырады. Кесекті ұстаған адам ағаш, тал және оның түрлеріне байланысты ырым, мақал-мәтелдер, өлеңдер айтуы қажет. Ағаш туралы мақал-мәтелдер:
1.Бір талды кессең, он тал ек. 2. Бабын тап та, бақ өсір. 3. Бір тұт еккен кісі жүз жыл гауһар терер. 4. Әкеден мал қалғанша, тал қалсын.
1.Қарағайдың түбінен қайырып алған қобызым,
Үйеңкінің түбінен үйіріп алған қобызым» Қорқыт.
2.қабаққа біткен қайыңның беріші еді,безі еді,
Өтіндей-ақ аюдың, әкемнен қалған көз еді» .
1.Түсінде ағаш көрсе, адам байиды – деп жорамалдаған.
2.Жеміс ағаштары күзде қайта гүлдесе, алдағы қыс жылы болады.
3.Емен ағашының ұрығы көп болса, қыс қатты болады.
4.Ағашты, өсімдікті сәрсенбі күні отырғызса, несібе мол болады.
Жаңа сабақ: Сонымен балалар, бүгінгі сабағымыз мамандық түрлері туралы болмақ, соның ішінде ағашпен жұмыс жасайтын мамандық туралы болады.
«Кластер» стратегиясы бойынша ой қозғау. Шарты: Тақтаға жазылған мамандық сөзінің айналасына оқушы мамандық сөзін естігенде не түсінетіндігін жазады. (Оқушылар тақтаға өз ойларынан мамандықтың не екендігін, оның не үшін қажет екендігін жазады).
Мамандық – Табыс. Сүйікті іс. Шығармашылық. Қызығушылық.Еңбек көзі. Кәсіп.
Адам баласы жер бетінде пайда болған күннен бастап, тіршілік етіп, күн көру үшін табиғаттың түрлі мүмкіндіктерін пайдаланған. Алғашқы қауымдық құрлыс кезіңде құрал-саймандар дайындап, кәсіп ету-күнкөріс көзі болса, бертін келе оның бәрі материалдық және рухани құндылықтарға жалғасты. Міне сол материалдық және рухани құндылықтар табиғаттың ең тамаша бөлшегі-ағашты да орнымен пайдаланып, адам өмірінің барлық қажеттіліктеріне жаратуға негізделді. Халық – ағашты өңдеп, одан әр түрлі бұйымдар жасайтын адамды ағаш шебері немесе ағаш ұстасы деп атаған. Әдетте, қазақ халқы ағаш ұқсату шеберлігімен шұғылданатын мамандарды үйші, оймашы, балташы, тоқушы деп шартты түрде төртке бөлген.
Үйші деп негізінен киіз үй сүйегін, яғни, кереге,уық, шаңырағын жасайтын қолөнершілерді атаса, міндетті түрде бетіне өрнек салынатын жастықағаш, жүкаяқ, төсекағаш, кебеже тәрізді үй-іші мүлкі мен аяқ-табақ оятын ісмерлерді оймашы деп таныған.
Ағаш құраумен, қайық, арба, шана жасаумен кәсіп етушілерді балташы десе, балық ұстау үшін ау, түрлі шаруа қажетін өтеу мақсатымен себет, шыпта, шарбақ өрушілерді тоқушы деп атайтын болған. Алайда, бұлай бөлінгенмен де балташылар үйшілікпен, үйші тоқумен, тоқушы оймашылықпен қатар айналыса берген. Сондықтанда ағаш ұқсату ісімен шұғылданатын шеберді ұста деп те атаған.
Ал ұсталар айналысатын кәсібінің ерекшелігіне қарай темір ұстасы және ағаш ұстасы деп те екіге бөлінген. Осы ұсталық өнердің екі түрін де меңгерген әмбебап шеберді нағыз ұста деп таныған. Он саусағынан өнері тамған шебер ұсталарды халық аса құрметтеген. Ұстаның дүкенін жалпы жұрт «құттыхана» атаған. Олар соққан затты кие тұтқан. Атап айтқанда, үлкен ұсталардың қолынан шыққан заттарды ырым етіпілу күні бүгінге шейін ел арасында да сақталған. Әрбір шебер ұста бұйымды жасап шығу үшін, үлкен толғанысын, биік талғамын, көп уақытын арнаған. Шебердің жұмыс жасайтын орнын шеберхана деп атайды. Шеберхана әрі кең, жарық жеткілікті түсетін бөлмеге орналасқаны жөн. Жарық күні бойы біркелкі түсу үшін, шеберхананың терезелері солтүстік жақта болғаны дұрыс.
Сабақты бекіту: Тест. Балташы қандай кәсіппен айналысады? а) ау тоқумен, ә) қайық, арба шана жасаумен, б) етік тігумен.
Киіз үйдің керегесін, уығын, шаңырағын жасайтын адамды кім деп атайды? а)үйші, ә)оймашы, б)тоқушы.
Оймашының қолынан шыққан бұйымды ата. а)қазан, қамшы, сырмақ. ә)кілем, кітап, қылыш. б)кебеже, сандық, жүкаяқ.
Үйге тапсырма: Қолөнер бұйымдары атауына ребус, сөзжұмбақтар құрастырып келу.
ұмат.
10-сынып №2сабақ
Сабақтың тақырыбы: Ағаш шебері мен ұсталык жүмысына қажет материалдар.
Сабақтың мақсаты:
а)Білімділік мақсаты:Ағашты өңдеу жұмыстарына қажет құрал-саймандарымен таныстыру,өңдеу әдістерін меңгерту.
ә)дамытушылық мақсаты:Оқушылардың теориялық танымдылық қабілетін арттыру, ой-өрісін дамытуға ықпал ету.
б)тәрбиелік мақсаты:шеберлікке,ұқыптылыққа,төзімділікке баулу.
Сабақтың көрнекілігі:Ағаш түрлері,сүргі түрлері,ара түрлері және басқа да еңбек құралдары.
Сабақтың түрі:Аралас сабақ(сарамандық және теориялық )
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды түгендеп,олардың арнайы киіміне көңіл беру,құрал-жабдықтарды, жұмыс орнын дайындау.
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.
Өткен тақырыпты оқушылардың қаншалықты меңгергенін тест арқылы тексеру, сұрақ арқылы жауап алу.
ІІІ.Жаңа сабақ.
Балалар,бүгінгі сабақта ағаш өңдеу және оның құрал-саймандары туралы танысамыз.Қол ара және сүргінің құрлысына,түрлеріне,атқаратын қызметіне тоқталып өтеміз.
Ағашты кесуге қажетті ең басты құрал-қол ара.Ара негізінен ағаш бөлшектерін екіге бөлу үшін қажет.Ара қалыңдығы әр түрлі болат жолақтардан жасалады,осы жолақты төсем деп атаймыз.Ара төсемінде,ара тістері орналасқан.Ара тістерінің арасы,ұшы алшақ болуы керек.Араның түсі алшақ болса,ара төсемі жеңіл қозғалыста болады.
Ара тістері екі түрлі қызмет атқарады:
1)Ол ағаштың талшығын кеседі.
2)Кескен кезде пайда болған ағаш ұнтағын сыртқа ысырып,шығарып отырады.
Ескерту.
1.Ағашты кескенде араны жұлқыламай,қатты салмақ салмай кесу керек.
2.Аралау кезінде үстел үстінде артық құралдар болмауы керек.
3.Сол қолыңды,ара төсеміне жақын ұстама.
Сүргілеу аспаптарының түрлері көп.Олардың ең көп тараған түрлері-сүргі,шерхебель және фурганок.
Шерхебель-пышағының жүзі доға тәріздес дөңес келеді және алғашқы, дөрекі өңдеу жұмысы жүргізіледі.
Сүргі-пышағы тегіс болады және сүргімен таза өңдеу жұмысы жүргізіледі.
Фурганок-жалпақ беттерді тазалап тегістеу үшін қажет.
Сүргілеу аспаптары негізінен ағаш немесе металл қалыптан,болат пластинадан- кескіш пышағынан және сынадан тұрады.
Ескерту
1.Сүргі кескішінің жүзін және бұйым бетінің тегістігін қолмен тексеруге болмайды.
2.Сүргіні жерге қойғанда,оны жантайлатып,кескішін өзіңнен кері бағытқа қарай жатқызып қою керек.
Жаңа сабақты бекіту
1.Ағаш өңдеу құралдарын ата?
2.Қол араның атқаратын қызметі?
3.Қол ара мен сүргімен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережесін ата?
4.Сүргі түрлерін ата?
5.Сүргі қандай бөліктерден тұрады?
Сарамандық жұмыстар
Сарамандық жұмыстың негізгі мақсаты:
Ағаш өңдеу құралдарымен,қол ара,сүргі тағы да басқа еңбек құралдарымен жұмыс істеудің сарамандық дағдыларын қалыптастырады.
Бұл сарамандық жұмыста аралау,сүргілеу жұмысымен қоса бөлшектерді біріктірудің әдіс-тәсілдерін үйренеді.
Тақтаға балға жасаудың технологиялық картаның графалары толтырылған үлгісі сызылып,ілініп тұрады.Оқушылар осы технологиялық карта бойынша берілген қолдарындағы дайындамадан екі бөлшектен тұратын ағаш балға жасайды.
Дайындама материалы:қайың
1)балғаның басы
2)балғаның сабы
Оқушыларды бағалау:Жасаған бұйымдарына қарап,тиісті нұсқау беру,жауаптарын ескере отырып бағалау.
Үйге тапсырма:Аралау,сүргілеу әдістері.
10-сынып №3сабақ
Сабақтың тақырыбы: Ағашты тіліп жонатын станоктарында жұмыс жасау, ара, сүргі.(
Сабақтың мақсаты: а) Ағаш өңдейтін токарь станогының құрылысы мен жұмысы. Paint графикалық редакторы іске қосуды, аспаптарымен, оның ішінде выделение /белгілеу аспабы/ жұмысымен таныстыру.
Білімділігі: Станоктың құрылысымен жұмыс үрдісін түсіндіру, «машина» ұғымын қалыптастыру. Paint графикалық редакторы іске қосуды, аспаптарымен, оның ішінде выделение /белгілеу аспабы/ жұмыс істеу.
Дамытушылығы: Станоктың бөлшектері мен сызбаларын оқып үйрену, оқушылардың іскерлігін, жұмыс ұйымдастыру дағдысын қалыптастыру. Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, компьютерлік сауаттылығын арттыру.
Тәрбиелігі: Компьютерлік сауаттылыққа бағыттау, техникаға қызығушылыққа тәрбиелеу.
Көрнекілігі: компьютер, проектор. Сабақ типі: Кіріктірілген сабақ
Сабақтың әдіс тәсілі: түсіндіру, практикалық жұмыс, тест, сұрақ-жауап.
Пәнаралық байланыс: технология, информатика, орыс тілі, ағылшын тілі, қазақ тілі.
ДМ1.Ұйымдастыру.
1.Оқушылармен амандасу, сабаққа қатысуын тексеру.
ДМ2. Сабақтың тақырыбын хабарлау, мақсатымен таныстыру, оқушы назарын сабаққа аудару.
Сабақтың мақсаты: Ағаш өңдеу токарь станогында жұмыс ұйымдастыру. Paint графикалық редакторы арқылыкомпьютерде практикалық жұмыс орындау.
ДМ3. Жаңа сабақ.
Машина техникалық құрылым, ол бөлшектерден тұрады және механикалық жұмыс арқылы электр энергиясына , металдар мен ақпараттар туғызады. Олар: технологиялық, транспорттық тасымал және ақпараттық- есептеуіш машиналар болып бөлінеді. Әр машина 3 негізгі бөліктен тұрады: қозғалтқыш, беріліс механизмі, жұмыс органы.
ә) Ағаш өңдейтін токарь технологиялық машина. Ол ағашты жонып,егеу арқылы әр түрлі формаға келтіреді., айналатын денелер түріндегі бөлшектер жасалады.
б) Ағаш өңдейтін СТД-120 м үлгісіндегі токарь станогының құрылысымен танысайық, маркасы С- станок, Т-токарьлық, Д- ағаш өңдеуші 120-арақашықтық,м-жетілдірілген станок мүлгісі, платформадан, электр қозғалтқыштан, қорғағыш қаптама, тректі табан, станок негізгі бөлігі, алдыңғы қыспақ тетік, артқы қыспақ тетік, шам,
11-сынып №1сабақ
Сабақтың тақырыбы: Жаңа пәтерге паркет салу жүмыстарының технологиясы
Сабақтың мақсаты:
Тыңдаушылырға мамандыққа байланысты сөздерді меңгерту арқылы өз мамандығы бойынша айта білуге дағдыландыру.
Сөздік қорларын жаңа сөздермен толықтыру.
Көрнекілігі: электронды оқулықтар, слайдтар, кино үзінділері.
Әдіс-тәсіл: СТО технологияларының стратегиялары
Сабақтың түрі: Жаңа сабақты меңгерту
Сабақтың типі: СТО технологиясына негізделген
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу, туған күндері бойынша топқа бөлу,
І топқа – желтоқсан, қаңтар, ақпанда туғандар
ІІ топқа – наурыз, сәуір, мамырда туғандар
ІІІ топқа – маусым, шілде, тамызда туғандар
VІ топқа – қыркүйек, қазан, қарашада туғандар
I. Қызығушылығын ояту
«Бұл не сөз, тауып көрші» ойынын ойнату.
Ойын шарты: 1-сөйлемді оқимын. Сол сөйлемнің мағынасына байланысты тыңдаушылар сөздерді айта бастайды. Сөздерді тақтаға жазып тұрамын.
2-сөйлемді оқимын, тыңдаушылар сөйлемді тыңдай отырып, алғашында жазған сөздердің керексізін сыздыртып, жаңадан сөздер айтады.Тыңдаушылар жасырынған қандай сөз екенін тапқанда ойын аяқталады.
II. Мағынаны ажырату.
1. «Үш қадамды сұхбат» стратегиясы.
Мақсаты: Тыңдаушылардың жан-жақты білімдерін тексеру.
Әр топ бұрын өтілген тақырыптар бойынша бір-біріне 3 сұрақтан қояды.
2. Жаңа сабаққа кірісу үшін интерактивті тақтадан әр түрлі мамандық иелерінің суреттері(слайд түрінде) көрсетіледі. Тыңдаушылар мамандық иесінің атын айтып, қандай жұмыс істейтінін табуы керек.
Мысылы: дәрігердің суреті көрсетілсе, оның атын айтады және адамдарды емдейтінін айтады.
3. ЖИКСО-1 стратегиясы бойынша оқулықтағы «Менің мамандығым» мәтінімен жұмыс
-
электронды оқулық арқылы тыңдалым; -
жекелей оқылым; -
топта мәтін негізі бойынша сұрақ құрастыру;
Лексикалық минимуммен жұмыс
-
электронды оқулықтан тыңдалым; -
жекелей және жұппен оқылым; -
топтарға тапсырма
III. Ой толғаныс.
1. Топтастыру стратегиясы бойынша әр топ бірлесе отырып, «Мамандық» сөзіне топтастыру құрады
Мақсаты: Мамандық туралы ойларын жинақтау.
2. Әркім «Менің мамандығым» тақырыбына шағын әңгіме құрастырады.
Мақсаты: Өтілген сабақтың нәтижесін анықтау.
3. «Хат жазу» стратегиясы.
Мақсаты:Хат жазу үлгісін үйрете отырып, сабақта не істегенін айта білуге дағдыландыру.
«Бүгін сабақтан алған әсерім» тақырыбында бір-біріне хат жазады.
Үйге тапсырма: «Менің мамандығым» тақырыбында әңгімелеуге дайындалу.
Сабақтың тақырыбы: Менің үйім, пәтерім. 4- модуль,1- сабақ.
Сабақтың мақсаты:
Тыңдаушылырға үйге, пәтерге және тұрмыстық заттарға байланысты сөздерді меңгерту арқылы өз пәтерлері туралы айта білуге үйрету.
Сөздік қорларын жаңа сөздермен толықтыру. Мемлекеттік тілге, ұлттық дәстүрге деген қызығушылықтарын ояту.
Көрнекілігі: электронды оқулықтар, слайдтар,интерактивті тақта.
Әдіс-тәсіл: СТО технологияларының стратегиялары.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақты меңгерту.
Сабақтың типі: СТО технологиясына негізделген.
Сабақтың барысы:
І. Қызығушылығын ояту.
1.Интерактивті тақтадан қазақ халқының киіз үйі, онда қойылатын тұрмыстық заттар туралы слайд көрсету, мағлұмат беру, қошқар мүйіз оюының кесінділері бойынша топқа бөлу.
IІ. Мағыныны ажырату
1. «Үш қадамады сұхбат» стратегиясы.
Мақсаты: Тыңдаушылардың жан-жақты білімдерін тексеру.
Әр топ бұрын өтілген тақырыптар бойынша бір-біріне 3 сұрақтан қояды.
2. ЖИКСО-1 стратегиясы бойынша оқулықтағы «Менің үйім, пәтерім» мәтінімен жұмыс.
-электронды оқулық арқылы тыңдалым;
Тыңдалымнан кейін мәтінді қалай түсіну деңгейін анықтау үшін төмендегідей тапсырмалар беруге болады.
1. мәтіндегі аудармасын білмейтін сөздерді жазу;
2. мәтіндегі тұрмыстық зат атауларын жазу;
-жекелей оқылым;
1. әр бөлме туралы сипаттама жазу;
(мысалы: ас үйде тоңазытқыш, ыдыс жиһазы бар)
-топта мәтін негізі бойынша сұрақ құрастыру;
Лексикалық минимуммен жұмыс:
-
электронды оқулықтан тыңдалым; -
жекелей және жұппен оқылым;
Жаңа сөздерді меңгерту.
1-тапсырма.
Сөз тіркестерін құрау;
2-тапсырма.
Тыңдаушыларға сөздердің екі тілдегі баламаларын тапқызу;
(мысалы: 1-тыңдаушы қазақшасын айтса, 2-тыңдаушы орыс тіліндегі баламасын айтуы керек)
-топтарға тапсырма
1-топ. осы сөздермен сөз тіркесін құрау;
2-топ. Сөздермен сөйлем құрау:
3-топ. Осы сөздерге Қайда?Неде?Кімде?сұрақтарының жалғауын жалғау.
4. «Талдау» стратегиясы
Мақсаты: сауаттылыққа дағдыландыра отырып, өтілген тақырыпты тәжірибеде қолдана білуге үйрету
Оқулықтағы 1- тапсырма.
Сөз тіркестерін, сөйлем құраңыз.
2-тапсырма. Сөйлемдерді толықтырыңыз.
Биыл Ивановтар отбасы жаңа пәтер ал….
….Қ. Қайсенов көшесінде тұр…..
…..пәтер… кең
Терезелері…..
Пәтер……. өте жылы
3-тапсырма. Сұраққа жауап беріңіз
Сіздің пәтеріңіз тар ма, кең бе?
Пәтеріңіз суық па, жылы ма?
Пәтеріңіз бірінші қабатта ма, екінші қабатта ма?
Дәптермен жұмыс
1-тапсырма. Сұраққа жауап беріңіз.
Сізде пәтер бар ма?
———————————
Ас жиһазы қайда тұр?
———————————
ІІІ. Ой толғаныс
1. «Жоба қорғау» стратегиясы
Мақсаты: Менің үйім, пәтерім туралы ойларын жинақтау.
Әр топ бірлесе отырып, «Біздің үй, пәтер»деген тақырыпта жоба
қорғайды. (ватманға үйдің суретін салып, ішіне тұрмыстық заттарды орналастырады)
Төмендегідей жетекші сұрақтар қоюға болады.
-
пәтерлеріңіз қайда орналасқан? -
қандай үй? (жер үй, қабат үй) -
неше шаршы метр? -
қандай бөлмелер бар?
2. Өтілген сабақтың нәтижесін байқау мақсатында
әркім «Менің үйім, пәтерім» тақырыбына шағын әңгіме құрастырады.
3. «Хат жазу» стратегиясы.
Мақсаты: Хат жазу үлгісін үйрете отырып, сабақта үйренгендерін тәжірибеде қолдана білуге дағдыландыру.
Сіздің әріптесіңіз мемлекеттік бағдарлама бойынша пәтер алды. Әріптесіңізді жаңа қонысымен құттықтап, хат жазыңыз (оқулықтағы коммуникативтік жұмыстағы сөздерді пайдалана отырып жазу)
Үйге тапсырма: Сіз пәтеріңізді сатасыз. Жарнама жазып келу.
11-сынып №2сабақ
Сабақтың тақырыбы: Еденге паркеттің төсеу
Мақсаты: оқушыларға едендік жабындар туралы түсінік бере отырып, онымен жұмыс істеу жолдарын түсіндіру.
Дамытушылық: оқушылардың едендік жабындар туралы білімдерін, қызығушылығын, еркін сөйлеу, ойлау қабілеттерін дамыту;
Тәрбиелік: оқушыларды жинақылыққа, шеберлікке, шығармашылыққа тәрбиелеу;
Түрі: жаңа білім қалыптастыру;
Көрнекілігі: Линолеум,қыш тақташалар.
Сабақтың барысы:
-
Ұйымдастыру кезеңі
Жаңа білім қалыптастыру. -
Жаңа білім бекіту.
-
Үйге тапсырма беру.
-
Оқушыларды бағалау.
-
Сабақты қорытындылау.
Жаңа сабаққа кіріспе.
Едендік жабындармен жұмыс істеудің негізгі функциялары:
-
Паркетті едендерді жөндеу; -
Дара паркетті жөндеу; -
Линолеумді жөндеу; -
Қыш тақташаларды жөндеу; -
Ламинатты төсеу; -
Еден күтімі
Паркетті едендерді жөндеу – жинақтық паркеттің шығып кеткен тақтайшаларын төсеу кезінде қолданатын мастикамен желімдейді. Тақтайшаларды кірінен тазалап, ескі желімді кетіреді. Тақтайша орнатылған негіздің желімін де тазартады, желімді қайта жағады, орнына қойып, ауыр затпен бір тәулік бастырып қояды.
Дара паркетті жөндеу – дара паркет тақтайшалары өзара ойықпен және тарақ тістерімен біріктіріледі.Зақымданған тақтайшаларды көрші тақтайшалардың тарақшаларымен бірге шауып алып тастайды. Жаңа тақтайшаның тарақтарын да кесіп алып тастап, дайындалған орынға желімдейді.
Линолеумді жөндеу – жөндеу кезінде ескі линолеумді жаңасымен алмастыруға тозған жерлерін жамауға болады. Егер линолеумді алу қиын болса, онда желім жағылған жерлерін жібітіп алады, сонда линолеум оңай алынады.
Қыш тақташаларды жөндеу – қыш тақташалармен жабылған едендер жоғары беріктігімен ерекшеленеді, сондықтан басқа едендерге қарағанда жөндеуді сирек қажет етеді. Көбінесе мынадай зақымданулар кездеседі:
-
Сына бастайды; -
Үнемі аяқпен басыла бергендіктен, беті сүріледі; -
Қыш тақташалардағы жарықшақтарды цемент қоспасымен толтырады;
Ламинатты төсеу. Ламинат – қалыңдығы 6 – 11мм, ұзындығы 1,5м және ені 20см болып келетін табақ материал. Әрбір табақтың шеттерінде біріктіретін құлыптар орналасады. Табақтардың бетіндегі үлдір қабат оларды күн сәулесі мен ылғалдан қорғайды. Сурет салынып, түс берілген келесі қабаты – қағаз. Ал, үшінші негізгі қабаты жоғары тығыздықтағы ағаш талшықты тақта. Соңғы қабаты қорғаныш қызметін атқаратын әртүрлі шайырлар сіңірілген қағаз.
Төсеудің желімдік әдісінен кейін табақтарды қайта пайдалануға болмайды. Бұған қоса желімдік ламинатты жылытылатын едендерге пайдаланылмайды.
|
Еденді ламинат төсеуге дайындау |
Ламинатты төсеу тәсілдері |
|
Ламинатты сатып алғаннан кейін бөлме температурасында бірнеше күн ұстау керек. Төсеудің алдында бірінші кезекте еденнің тегістігін тексеру қажет. Егер тегіс еместік мөлшерден асып кетсе, онда тегіс емес жерлердің бәрін ажарлаушы машинамен теістеу керек. Ламинатты бетондық жазықтыққа төсеу кезінде де тегістікті тексеру керек. |
Ламинатты төсеудің тікелей алдында бағытты таңдап алуы қажет. Егер терезелер бөлменің бір жағында орналасса, онда ламинат күн сәулелері бағытын бойлай төселеді. Ламинатты желімдік және желімсіз тәсілмен біріктіреді. Ламинатты төсеудің желімдік тәсілінің артықшылығы табақтардың қосылған жерлері ылғалға төзімді келеді. |
Еден күтімі.
Еденді күтуге арналған заттар қатарына мыналар жатады:
-
Мастика -
Жалтырағыш эмульсия -
Еден тазартқыш -
Жуу – жалтырату -
Сырлау бұйымдары
Мастика – мастика жағылғаннан кейін еденді сүртіп, жылтырату керек. Мастика кепкеннен кейін 20-30 минут өткен соң еденді еденсүрткішпен немесееденді сүртіп жылтыратуға арналған қылшақпен сүрту керек. 1м2 еденге 10-15 грамм мастика қажет.
Жалтырағыш эмульсия - жалтырағыш эмульсияны еденге жаққаннан кейін оны жалтыратып сүртудің қажеті болмайды.Эмульсияны бірінші сулы шүберекпен сүртіп, еденге жағу керек. Эмульсияның жылтырауын күшейту үшін оны еденге арасына 30 минут салып, 2-3рет жағу керек.
Еден тазартқыш - арнаулы тазартқыштарды қолданбас бұрын ыдыстың ішіндегісін шайқап араластыру керек. Содан кейін оны жылы сумен сұйылтып, эмульсияға айналғанша араластырады.Дайын болған эмульсияны еденге жағып, оны 5 минут өткен соңқатты қылшақпен немесе жөкемен сүртеді.
Жуу-жалтырату – еденді кірден тазартуға, сондай – ақ еденнің жылтырауын қалпына келтіруге арналған арнаулы қоспалар бар. Бұларды мастика ретінде кез – келген еденге пайдалануға болады. Ол кепкеннен кейінеден бетінде жұқа қорғаныш қабат пайда болады.Бұл еденге жалтыраған өң береді. Еден мен іргелік бастырғыдағы саңылауларды арнайы пастамен бітеуге болады.
Сырлау бұйымдары – еденсүрткішті паркет, линолеум төселген және сырланған еденді механикалық түрде сүртуге пайдаланады. Электрлі еденсүрткіш еденді электр қозғалтқыштың әсерінен айналатын қылшақпен сүртеді. Қазіргі кездегі еденсүрткіштер құрылымында сүрткіш қылшақтан шыққан шаңды қоса, сорып алу мүмкіншілігі де қарастырылған. Яғни еденсүрткіштер шаңсорғыштың да қызметін атқарады
11-сынып №3сабақ
Сабақтың тақырыбы: Паркетті төсеуге қажет мастиктер.
Мақсаты: оқушыларға едендік жабындар туралы түсінік бере отырып, онымен жұмыс істеу жолдарын түсіндіру.
Дамытушылық: оқушылардың едендік жабындар туралы білімдерін, қызығушылығын, еркін сөйлеу, ойлау қабілеттерін дамыту;
Тәрбиелік: оқушыларды жинақылыққа, шеберлікке, шығармашылыққа тәрбиелеу;
Түрі: жаңа білім қалыптастыру;
Көрнекілігі: Линолеум,қыш тақташалар.
Сабақтың барысы:
Мастика – мастика жағылғаннан кейін еденді сүртіп, жылтырату керек. Мастика кепкеннен кейін 20-30 минут өткен соң еденді еденсүрткішпен немесееденді сүртіп жылтыратуға арналған қылшақпен сүрту керек. 1м2 еденге 10-15 грамм мастика қажет.
<предыдущая страница