ҚОРЫТЫНДЫ
Экономикамыздың бәсекеге қабілетті болуы, мемлекетіміздің бәсекеге қабілетті болуы, елімізде өндірілетін өнім түрлерінің және көрсетілген қызметтердің сапасына тәуелді болып келеді. Соның ішінде өнеркәсіп салаларында жалпы ұлттық өнімнің жартысына жуығы өндірілетін болғандықтан және халық шаруашылығының басқа салаларын иңдустрияландырудың шешуші факторы екендігіне байланысты өнеркәсіп өнімдерінің сапасына көңіл аудару басты міндеттердің бірі болуы қажет.

Қазақстан Республикасы және Оңтүстік Қазақстан облысының өнеркәсіптері өнімдерінің қазіргі жағдайына жасалған талдау өнеркәсіптің дамуындағы келесідей ерекшеліктерді көрсетіп отыр:

1. Бұрыңғы кезде қалыптасқан кәсіпорындардың өз дамуында шикізаттық бағыттан арыла алмауы. Өңдеуші салалардың нашар дамуына байланысты республика өнеркәсібі сырткы және ішкі нарықтағы бәсекелестікті көтере алатын өнім түрлерін үсына алмай отыр.

2. Өнеркәсіптердің негізгі қорларының (станоктар, жабдықтар, технологиялық желілер) моральді және физикалық тозу коэфициенті өте жоғары. Сол себептен, өнеркәсіп өнімдерінің үлкен бөлігінің сапасы өте төмен, нарықтық қатынастардың дамуына байланысты ол өнімдер басқа елдердің өнеркәсіп өнімдерімен бәсекеге түсе алмайды.

3. Экспортталатын өнеркәсіп өнімдерінің үлесінің импортталатын өнім үлесіне қарағанда темен болуы және экспортқа жіберілетін өнімдердің шикізаттық бағытта болуы.

4. Өнеркәсіп кәсіпорындарына инвестиция салуға кәсіпкерлеріміздің қызығушылығының болмауы.

5. Өнеркәсіп өнімдерінің бәсекеге кабілеттілігінің орташа деңгейінің төмен болуы.

Қазіргі кезде өнім сапасын арттыру, бәсекеге қабілеттілікті жоғарлату мақсатында аткарылып жатқан жұмыстар көп. Оның кейбіреулеріне тоқталатын болсақ:

• 
  Индустриалды-инновациялық бағдарламаны жүзеге асыру арқылы шикізаттық бағыттан дайын өнім өндіруге көшу;
  
• 
  Өндірілген өнімнің сапасын әлемдік стандартқа сәйкестендіру мақсатында ИСО-9000 халықаралық стандарттар жүесін ендіру;
  
• 
  Өнеркәсіпті дамыту және импорт алмастыру бағдарламасының орындалуы және т.б.
  

Жоғарыда аталғандармен қатар өнеркәсіп өнімдерінің сапасын арттыру мақсатында келесідей үсыныстарды қысқаша айтуға болады:

• 
  Сапаны басқару процесін жетілдіріп отыру. Жапондық сапаға үлкен үлес қосқан Э.Демингтің пікірі бойынша өнім сапасының 94 пайызы басқаруға байланысты;
  
• 
  Әрбір жұмыскердің іс-әрекетіне қатысты сапа саясатын қалыптастыру;
  
• 
  Жұмыскерлерді ынталандыру, еңбегін дұрыс бағалау.
  
• 
  Инвесторлардың қызығушылығын арттыру;
  
• 
  Маркетингтік зерттеу жұмыстарына үлкен көңіл бөлу;
  
• 
  Өнеркәсіпті басқару құрылымы мен жүйесін жетілдіру.
  

Бұл дегеніміз дамыған елдердің қатарына қосылу үшін халықаралық стандарттарға сай жоғары сапалы өнім шығару керек, ал ол үшін өнім сапасы бәсекеге қабілетті болуы шарт.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Қазақстан Президентінің халықка жолдауы - «Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті экономика үшін, бәсекеге қабілетті халық үшін» //Егеменді Қазақстан 2004жыл. 14 наурыз

2. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсултан Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы-«Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында»//Алматы: Атамұра, 2005. 18 ақпан - 48бет

3. Қазақстан Президентінің еліне халкына жолдауы-«Қазақстан -2030»//Егеменді Қазакстан 1997 ж. 11 караша

4. Қазақстан Республикасының ндустриалды-инновациялық даму стратегиясы//Астана 2003ж

5. Мейірбеков А.Қ. Кәсіпорын экономикасын оқу құралы /А.Қ.Мейірбеков.Д.Ә. Әлімбетов - Алматы: Экономика. - 2003. -252 бет.

6. Жолдасбаеа Г.Ө Кәсіпорын экономикасы: Оқу құралы/Г.Ө Жолдасбаева -Алматы: Экономика, 2002. - 109 бет.

7. В.Я. Горфинкель.Экономика предприятия. /Москва :Экономика, 2003г.

8. А.И. Архипова/Экономика Москва, 1999г

9. Ж.О. Ихданов., Э.О Орманбеков. Экономиканы мемлекеттік реттеудің өзекті мәселелері. /Алматы: Экономика ,2002.-218 бет

10.Жұмасұлтанов Т. Бүгінгі Қазакстан. /Анықтамалық-статистикалық

жинақ. Алматы, 1991

11.0.В. Василенко., СВ. Донсков Экономика пищевой промышленности/Москва: ВО Агропромиздат, 1989. - 389 бет

12.Организация планирование и управление промышленными предприятием/Под. ред. Д.М. Крука .- Москва: Экономика, 1982 - 374 бет

13.Шогенов А.М управление качеством продукций //Пищевая

промышленность Москва 2004 №1 - стр 68

14. А.Ю. Золотин, В.П. Тиенко, Е.В. Малышева Формирование молока/ЛМолочная промышленность 2003 №1 стр- 41

15. Компания "ФудМастер"- лидер молочной промышленности Казакстана /Аль Пари 2003, №2 - стр-127

16. Қазақстан және оның өңірлері/ 2005, №1 стр-9

17. Промышленность Казакстана и его регионов., 2000-2003гг стат. сборник. Агенство РК по статистике; под. ред. К. Абдиева.- Алматы: ТОО "Казстатинформ" 2004-212 стр

18. Промышленность -стат. ежегодник Казакстана., / под ред. К.Абдиева.-Алматы: Агенсто РК по статистике, 2004

19. Оңтүстік Қазакстан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуының қорытындысы //Шымкент, 2005№1

20. Оңтүстік Қазакстан облысының әлеуметтік- экономикалық жағдайы оператиті мәләметтер каңтар- желтоқсан 2002жыл/Оңтүстік Қазақстан облысының статистикасын басқару. - Шымкент, 2002. - 148бет

21."ФудМастер": ставка на качество!// Панорама Шымкент 24 октября 2002 года

22.//Стандарты и качество// Москва 2004 №10

23.//Экономика сельскохозяйственных и перерабатывающих предприятии//Москва, 2005№2

24. Оңтүстік Қазақстан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуының корытындысы, Шымкент 2004 №1 және 2003 №1

25. Плушевский М,. Методика системного мониторинга качества продукций //Стандарты и качество/Москва 2004 №12

26. Пищевая и перерабатыаюая промышленность Казахстана /2004 №5

27. Контроль качеста и сертификация продукций/ 3.Токаева, Н.Кох,Б.Мустафин//Промышленность Казакстана. - Алматы, 2003 - №3 стр. 58-59

28. Абенова Д., Зарубежный опыт повышения конкурентно способности промышленности продукций //Транзитная экономика.-2004 №5-стр. 15

29. 3.3айкешова «Обеспечение конкурентно способности сервиса

потребителей» //Стандарты и качества, 2003г. №2 стр. 46

30.Ю. Кравченко «Качество - движуая сила развития//Стандарты и качества, 2003г. №1 стр. 4



<предыдущая страница