Химия пәнінен ІІ облыстық жасөспірімдер арасындағы олимпиаданың іріктеу турының тапсырмалары, 2013 жыл
Тренировочные задания ІІ областной юниорской олимпиады по химии,
2013 год
I деңгей
І уровень
1.Келесі тізімнен бір-біріне химиялық антоним және химиялық синоним болатын жұп сөздерді теріп жазыңыз: синтез, катод, гомологтар, донор, акцептор, катион, булану, өршіткі, сублимациялану, иондану, ассоциация, анод, изомерлер, анион, конденсациялану, тежегіш, айдау, энзимдер, диссоциация, фермент, анализ.
1.Из предложенного перечня выпишите пары веществ, которые являются друг другу химическими антонимами и пары веществ – химических синонимов: синтез, катод, гомологи, донор, акцептор, катион, испарение, катализатор, сублимация ионизация, ассоциация, анод, изомеры, анион, конденсация, ингибитор, возгонка, энзимы, диссоциация, фермент, анализ.
2. Ляпис, Бертолле тұзы, темір купоросы, карборунд, ас содасы, поташ, купорос майы, цементит, каустикалық сода. Осы заттардың химиялық формулаларын, олардың қолдану салаларын жазыңыз.
2. Ляпис, Бертоллетова соль, железный купорос, карборунд, питьевая сода, поташ, купоросное масло, цементит, каустическая сода. Напишите формулы этих веществ и укажите области их применения.
3. Қалыңдығы 1мм топырақ қабатының бұзылуы 1 га жерден 76 кг азот, 240 кг фосфор мен 80 кг калий жоғалатынын білдіреді. Егер Қазақстанда ең жағымсыз жағдайларда жылына 3 мм топырақ бұзылса, 1 га жер қанша калий мен азот атомдарынынан айырылатынын есептеңіз.
3. Потеря слоя почвы толщиной в 1 мм означает, что 1 га почвы лишится 76 кг азота, 240 кг – фосфора и 80 кг – калия. Число атомов калия и азота, которые потеряет 1 га почвы, если при самых неблагоприятных условиях в Казахстане происходит разрушение 3 мм почвы в год.
4. Бір литрлік жылы жазғы ауасы (жерге жақын орналасқан, таулы жерде емес) бар ожаудың массасы 1 1/5 г. 500 л аммиак алу үшін осындай ауаның 1 кубометрі жеткілікті болады ма?
4. Литровая кружка теплого летнего воздуха вблизи от земли (не в горах) весит 1 1/5 г. Хватит ли 1 кубометра такого воздуха, чтобы из имеющегося азота получить 500 л аммиака?
5. 1 моль метан жанғанда 802 кДж жылу бөлінеді. 1,5 л суды қайнату үшін метанның қанша грамын жағу қажет? (ол үшін 500 кДж энергия жұмсау керек)
5. При сгорании 1 моль метана выделяется 802 кДж. Сколько грамм метана нужно сжечь, чтобы вскипятить 1,5 л воды (для этого необходимо затратить 500 кДж)?
II деңгей
ІІ уровень
1.4 г газтәрізді бинарлы қосылыс А 10000С-а В және С заттарына ыдырайды. Осы заттардың қара түсті Д қосылысымен қыздырғанда әрекеттесуі қызыл түсті Е жай заты мен А затының жану өнімдері болатын екі күрделі Ж, З заттардың түзілуіне әкеледі. С заты З затының ыдырау өнімдерінің бірі болып келеді. Барлық құпия заттарды анықтап, тиісті химиялық реакция теңдеулерін жазыңыз, З затының массасын есептеңіз.
1. 4 грамма газообразного бинарного соединения А разлагается при 1000°С на вещества В и С. Взаимодействие этих веществ с соединением черного цвета Д при нагревании ведет к образованию простого вещества Е красного цвета и двух сложных веществ Ж и З, которые являются продуктами сгорания А, а при разложении З одним из продуктов реакции является вещество С. Установите все зашифрованные вещества, запишите уравнения химических реакций и вычислите массу З.
2. Жас химик құрамында 3 % қоспасы бар 500 г ұнтақталған борды электр плитада қақтағанда көмірқышқыл газының қандай көлемі ас үй бөлмесін толтырады?
2. Какой объем (н.у.) углекислого газа заполнит помещение кухни, если юный химик прокалил на электрической плите 500 г толченого мела, в котором 3% примесей? Хватит ли этого углекислого газа комнатным растениям для синтеза 15 г глюкозы?
3. Құрамында сутектің массалық үлесі 0,125 болатын ХНу құрамды барлық заттардың формулаларын шығарыңыз.
3. Выведите формулы всех веществ состава ХНу, в которых массовая доля водорода составляет 0,125.
4. Сутек пен дейтерий қоспасы көмірқышқыл газынан 20 есе жеңіл. Осындай қоспада сутектің қанша молекуласы дейтерйдің бір молекуласына келеді?
4. Смесь водорода и дейтерия в 20 раз легче углекислого газа. Сколько молекул водорода приходится на одну молекулу дейтерия в такой смеси?
5. 400 г тотияйынның қаныққан (t = 60°С) ерітіндісінен қанша грамы 20°С-а дейін суытқанда тұнбаға түседі, егер 60°С-а 100 г судағы мыс (ІІ) сульфатының ерігіштігі 40 г, ал 20°С – 20 г тең болса (100 г суда)? Қалған тұз қаныққан (20°С) ерітіндіде темір пластинасының массасын 1,6 грамға өзгертуге жетеді ме?
5. Сколько грамм медного купороса выпадет из 400 г насыщенного раствора
(t = 60°С) при охлаждении до 20°С, если при 60°С растворимость сульфата меди 40 г на 100 г воды, а при 20°С – 20 г на 100 г воды. Хватит ли оставшейся соли в насыщенном (при 20°С) растворе для изменения массы железной пластинки на 1,6 г?
ІІІ деңгей
III уровень
1. Айналым тізбегін жүзеге асырыңыз:
F
D
F
t
B
E
DF
А – жасыл түсті күрделі зат.
1. Осуществи цепочку превращений:
FD
F
t
BEDF
А – сложное вещество зеленого цвета.
2. Молекула құрамында 18 электрон мен 14 нейтроннан болатын бинарлы қосылыстардың формулаларын (2-н кем емес) жазыңыз. Осы заттардың алыну әдістерін көрсетіңіз.
2. Установите формулы бинарных соединений (не менее 2), молекулы которых содержат по 18 электронов и 14 нейтронов. Укажите методы получения этих веществ
3. Газ тәрізді тритий (сутек изотопы 3Н) газ тәрізді гелий түзіп, келесі теңдеуге сәйкес радиоактивтік ыдырауға түседі: T2 → 23He + β
(β-бөлшек - электрон). Тритийдің екі жартылай ыдырау периоды өткенде ыдыстағы қысым неше есе өзгеретінін анықтаңыз (жартылай ыдырау периоды –радиоактивті элемент атомы ядросының жартысы ыдырап болатын уақыт).
3. Газообразный тритий (изотоп водорода 3H) подвергается радиоактивному распаду с образованием газообразного гелия согласно следующему уравнению:
T2 → 23He + β
(β — частица представляет собой электрон). Определите, во сколько раз изменится давление в сосуде по истечении двух периодов полураспада трития (периодом полураспада называется время, за которое распадается половина имеющегося радиоактивного вещества).
4. 316 жылы жерленген Чжао Чжу қытай қолбасшысының қабірінде өрнектелген металл кескіні бар. Химиктер бұл құйманың мынадай құрамды болғанын анықтаған: 5% магний, 10% мыс және 85% алюминий. Ежелгі қытайлықтар осындай құйманы қалай алғанын осы күнге дейін ғылым әлі де түсіндіре алмады.
Айтылған құйманың 10 грамымен күкірт қышқылы ерітіндісінің (тығыздығы 1,05 г/мл) қандай көлемі әрекеттесетінін анықтап, алынған ерітіндідегі заттардың массалық үлестерін табыңыз.
4. На гробнице китайского полководца Чжао Чжу, похороненного в 316 г., есть металлический орнамент. Когда химики сделали анализ сплава, то оказалось, что он имеет следующий состав: 5% магния, 10% меди и 85% алюминия. До сих пор наука не может объяснить, как удалось древним китайцам получить такой сплав.
Определите, объём 10 % раствора серной кислоты (плотность 1,05 г/мл), необходимый для реакции с 10 г этого сплава и массовые доли веществ в полученном растворе
5. Кальций карбонаты мен натрий карбонатының қоспасына артық мөлшерде тұз қышқылын құйғанда 16,8 л (қ.ж.) газ бөлінеді, осы газды 48 г 62,5% натрий гидроксидінің ерітіндісі арқылы өткізген.
1) бастапқы қоспаның мөлшерлік құрамын пайызбен табыңыз;
2) алынған ерітіндідегі тұздың массалық үлесін есептеңіз.
5. При приливании к смеси карбоната кальция и карбоната натрия избытка соляной кислоты выделилось 16,8 л (н.у.) газа, который пропустили через 48г 62,5% раствора гидроксида натрия.
-
Определите количественный состав исходной смеси в % -
Массовую долю соли в полученном растворе