Жинақтаушы зейнетақы жүйесі
2010 жылғы тамыз айында Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігіне (бұдан әрі – Агенттік) жеке және заңды тұлғалардан 409 өтініш келіп түсті, оның ішінде: 351 жазбаша өтініш, Агенттіктің электронды адресіне келіп түскен 20 өтініш және Агенттік Төрайымының атына Қазақстан Республикасының электронды Үкіметі порталының блог-платформасына (бұдан әрі – блог-платформа) келіп түскен 38 өтініш, олардың:
– 141 екінші деңгейдегі банктердің (бұдан әрі – банктер) қызметіне қатысты (жалпы санының 34.47%), 143 қаралған өтініштің (өткен кезеңдерде келіп түскен 86 өтінішті қоса алғанда) - 4 негізделген (жалпы қаралған өтініштер санының 2.8%);
– 14 өтініш – банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың қызметіне қатысты (жалпы санының 3.42%), 16 қаралған өтініштің (өткен кезеңдерде келіп түскен 5 өтінішті қоса алғанда) - 0 негізделген;
– 23 өтініш – сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының қызметіне қатысты (жалпы санының 5.62%), 14 қаралған өтініштің (өткен кезеңдерде келіп түскен 11 өтінішті қоса алғанда) - 4 негізделген (қаралған өтініштердің жалпы санынан 28.57 %);
– 11 өтініш – бағалы қағаздар нарығы субъектілерінің қызметіне қатысты (жалпы санының 2.70%), 7 қаралған өтініштің (өткен кезеңдерде келіп түскен 2 өтінішті қоса алғанда) – 0 негізделген;
– 16 өтініш – жинақтаушы зейнетақы қорларының (бұдан әрі – ЖЗҚ) қызметіне қатысты (жалпы санының 73.91%), 24 қаралған өтініштің (өткен кезеңдерде келіп түскен 18 өтінішті қоса алғанда) – 1 негізделген (жалпы қаралған өтініштер санының 4.17%);
– 185 Қазақстан Республикасы (бұдан әрі - ҚР) заңнамасының нормаларына түсіндірмелер беру туралы өтініштермен және «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне ипотекалық кредит беру және қаржылық қызметтерді тұтынушылар мен инвесторлардың құқықтарын қорғау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасын қабылдауын тездету туралы ұсыныстармен жеке және заңды тұлғалардың сұратулары (оның ішінде қаржы ұйымдардың) (жалпы санының 45.23 %);
– 19 өтініш Агенттіктің құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша (жалпы санының 4.65 %).
Төменде 2010 жылғы тамыз айындағы екінші деңгейдегі банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар, сақтандыру нарығында қызметті жүзеге асыратын ұйымдар, ЖЗҚ, бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыратын ұйымдар, акционерлік қоғамдар бөлігіндегі өтініштер туралы және өтініштердің жалпы көлеміндегі олардың үлес салмағы жөнінде мәліметтер келтірілген:
1-кесте
№
|
Қаржы нарығының субъектілері
(қаржы ұйымдары, акционерлік қоғамдар)
|
Есепті кезеңде
|
Келіп түскен өтініштер
|
Қаралуы аяқталған
|
Есеп беру кезеңнің соңында қаралу үстінде
|
Саны
|
Қаржы нарығының тиісті секторындағы келіп түскен өтініштердің үлес салмағы, %
|
Саны**
|
Жинақтаушы зейнетақы жүйесі
|
1
|
«МЖЗҚ» ЖЗҚ» АҚ
|
4
|
25.00
|
1
|
3
|
2
|
«ҰларҮміт» жинақтаушы зейнетақы қоры»
|
3
|
18.75
|
1
|
2
|
3
|
«РЕСПУБЛИКА» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
2
|
12.50
|
1
|
1
|
4
|
"Қорғау" жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
2
|
12.50
|
1
|
1
|
5
|
«Қазақстан Халық Банкінің ЖЗҚ» АҚ»
|
1
|
6.25
|
0
|
1
|
6
|
"ГРАНТУМ" жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
1
|
6.25
|
0
|
1
|
7
|
«МұнайГаз – Дем» ЖЗҚ» АҚ
|
1
|
6.25
|
1
|
0
|
8
|
"АМАНАТ ҚАЗАҚСТАН" жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
1
|
6.25
|
0
|
1
|
9
|
«БТА Қазақстан жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ «БТА Банк» АҚ еншілес ұйымы
|
1
|
6.25
|
1
|
0
|
|
Жиынтығы:
|
16
|
100
|
6
|
10
|
3.91*
|
*- сектордың өтініштердің жалпы санынан үлес салмағы
** - барлық өтініштер негізделген болып табылған жоқ
2010 жылғы тамыз айында Агенттікке ЖЗҚ қызметіне қатысты 16 өтініш келіп түскен.
Төменде алдыңғы есепті кезеңде келіп түскен өтініштерді қарау барысы туралы мәліметтер келтірілген ***.
2-кесте
№ п/п
|
Қаржы ұйымының атауы
|
Алдыңғы есеп беру кезеңдерінде келіп түскен және қаралуы
01.08.10 ж. дейін аяқталмаған өтініштер
|
Саны
|
Қаржы нарығының тиісті секторындағы үлес салмағы, %
|
Қаралуы 2010ж. тамызда аяқталды,
саны**
|
Есепті кезеңнің соңында қарау үстінде, саны
|
1
|
«ҰларҮміт» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
6
|
33.33(33)
|
6
|
0
|
2
|
«БТА Қазақстан ЖЗҚ» АҚ «БТА Банк» АҚ еншілес ұйымы
|
3
|
16.66(66)
|
3
|
0
|
3
|
«Республика» ЖЗҚ» АҚ
|
3
|
16.66(66)
|
3
|
0
|
4
|
«Қорғау» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
2
|
11.11(11)
|
2
|
0
|
5
|
«Грантум» ЖЗҚ» АҚ
|
2
|
11.11(11)
|
2
|
0
|
6
|
«АМАНАТ КАЗАХСТАН» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
1
|
5.55(55)
|
1
|
0
|
7
|
«Қазақстан Халық Банкінің ЖЗҚ» АҚ»
|
1
|
5.55(55)
|
1
|
0
|
|
Жиынтығы
|
18
|
100
|
18
|
0
|
**- барлық өтініштер негізделген болып табылған жоқ
***- алдыңғы есеп беру кезеңдеріндегі мәліметтер нақтыланған
Сонымен қатар 3-кестеде есепті кезеңде жинақтаушы зейнетақы қорының қызметіне қатысты қаралған шағымдар мен өтініштердің, сондай-ақ анықталған ҚР заңнамасын және/немесе бағалы қағаздар нарығында қызметтерді ұсыну жөніндегі шарттар талаптарын бұзу негізділігінің көрсеткіштері келтірілген:
3-кесте
№
|
Қаржы ұйымының атауы
|
Қаралуы 2010ж. тамыз айында аяқталған өтініштер
|
Саны
|
негізделген шағымдар
|
негізделгендердің жалпы санының негізделгендер %
|
анықталған ҚР заңнамасын және/немесе шарттың талаптарын бұзушылықтары бар шағымдар
|
анықталғандардың жалпы санынан анықталғандар %
|
1
|
«ҰларҮміт» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
7
|
1
|
100.00
|
1
|
100.00
|
2
|
«БТА Қазақстан жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ «БТА Банк» АҚ еншілес ұйымы
|
4
|
0
|
0.00
|
0
|
0.00
|
3
|
«РЕСПУБЛИКА» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
4
|
0
|
0.00
|
0
|
0.00
|
4
|
«Қорғау» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
3
|
0
|
0.00
|
0
|
0.00
|
5
|
«Грантум» ЖЗҚ АҚ
|
2
|
0
|
0.00
|
0
|
0.00
|
6
|
«МұнайГаз – Дем» ЖЗҚ» АҚ
|
1
|
0
|
0.00
|
0
|
0.00
|
7
|
«АМАНАТ ҚАЗАҚСТАН» жинақтаушы зейнетақы қоры» АҚ
|
1
|
0
|
0.00
|
0
|
0.00
|
8
|
«Қазақстан Халық Банкінің ЖЗҚ» АҚ
|
1
|
0
|
0.00
|
0
|
0.00
|
9
|
«МЖЗҚ» ЖЗҚ» АҚ
|
1
|
0
|
0.00
|
0
|
0.00
|
|
ЖИЫНТЫҒЫ:
|
24
|
1
|
100.00
|
1
|
100.00
|
Есепті кезеңде қаралып отырған шағымдар мен өтініштердің елеулі бөлігі мынадай мәселелерге қатысты болды:
- салымшының ниетін білдірусіз не зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартты жасамастан жинақталған зейнетақы қаражатын аудару;
- жинақталған зейнетақы қаражатын бір қордан басқасына аудару нәтижесінде оның азаюы;
- жинақталған зейнетақы қаражатын төлеуден бас тарту.
Жеке және заңды тұлғалардың, оның ішінде ҚР резиденті еместердің барлық жоғарыда аталған және өзге де сұратулары бойынша тиісті түсіндірмелер берілді.
Агенттік осының алдындағы есепті кезеңдерде жеке тұлғаның шағымын қарау нәтижелері бойынша мынадай келеңсіздікті анықтады:
«Ұлар Үміт» АҚ
Зейнетақымен қамсыздандыру туралы шарт жасалмай салымшылармен бірге міндетті зейнетақы жарналарын есептеу жүзеге асырылды, осыған байланысты Агенттік ҚР қолданыстағы заңнамасында көзделген шектеулі ықпал ету шараларды қолдану туралы мәселесін қарайды.