ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

С. АМАНЖОЛОВ атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
Жаратылыстану ғылымдары

және экология институты

Биологии кафедрасы


050113 «Биология» мамандығына арналған


Цитология пәні бойынша

ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

Өскенмен, 2005

Құрастырушы: Мырзағалиева Анар Базаровна биология ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы

ОӘК биология кафедрасының отырысында талқыланған Хаттама №___ “_____”_____200_ ж Жаратылыстану ғылымдары және экология институтының әдістемелік кеңесінің отырысында ОӘК мақұлданды Хаттама №___ “_____”_____200_ ж

Оқу-әдістемелік кешеннің аннотациясы: Цитология биология ғылымдарының фундаментальді ғылымдарының бірі. Цитология пәні бойынша ОӘК оқу үрдісін тиімді қамтамасыз ету үшін және студенттердің материалды меңгерулерін жеңілдету үшін арналған. ОӘК қысқаша дәріс материалынан, негізгі және қосымша әдебиеттер тізімінен, СӨЖ және СОӨЖ шегіндегі сабақтар жоспарынан, пән бойынша тапсырмаларды орындау мен тапсыру кестесінен, өзін-өзі бақылау тесттерінен, емтихан сұрақтарынан тұрады. ОӘК оқу үрдісін ұйымдастыруға маңызды орын алады, өйткені пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру мерзімдері бойынша толық ақпараттан, осы тапсырмаларды орындау бойынша ұсыныстардан, әртүрлі жұмыс түрлерін бағалайтын өлшемдерден тұрады, ал бұған студенттің аса назар аударатыны сөзсіз.
Биология мамандығының студенттеріне арналған цитологиядан оқу-әдістемелік кешен. //Құрастырған: Мырзағалиева А.Б. - Өскемен: ШҚМУ баспасы, 2005. – 45 б.

С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті, 2005

1. ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)
1. Жалпы мәліметтер:

1.1 Пән атауы: __Цитология__

1.2 Биология кафедрасы

1.3 Оқытушының аты-жөні: Мырзагалиева Анар Базаровна

1.4 Контакті ақпараты 52-09-52 (жұмыс), кафедрада болу уақыты сабақ кестесіне сәйкес, электронды адрес Myrzagaliyeva @ ok. kz

1.5 Жүргізу орны: ШҚМУ № 4 оқу ғимараты

1.6 Кредитер саны ____1____

1.7. Оқу жоспарынан көшірме:

Курс	Семестр	Несие	Лекция	лабораторлық	СОӨЖ	СӨЖ	Барлығы
1	2	1	9	6	15	15	45

1.8 Курстың пререквизитері: “Цитология” пәніне қатысу үшін студент мектеп бағдарламасынан жасушаның құрылысы, қызметі туралы, сондай ақ “ботаниканы”, “зоологияны”,“химияны”, «анатомия мен физиологияны», “физиканы” білуі тиіс.

1.9 Постреквизиттері “Цитология” пәнінен алынған білім келешекте “зоология”, “ботаника”, “физиология”, “анатомия”, “биохимия” “генетика” пәндерін оқығанда қажет болады.

2. «Цитология» курсына қысқаша суреттемесі

2.1 Курстың мақсаты:

- студенттерді тіршіліктің қарапайым бірлігі – жасушалардың (бактерия, өсімдік және жануарлар жасушалары) құрылыстарымен және қызметтерімен, олардың құрамындағы жеке компоненттерідің қызметтерімен, жасушалардың көбею үрдістерімен, жасушалардың жаңаруымен, сыртқы ортаға бейімделулерімен және де тағы басқа да үрдістерімен таныстыру.

2.2 Курстың міндеттері:

• 
  студенттер жасушаларды қарастыру үшін микроскоппен жұмыс істеу әдістерімен таныстыру;
  
• 
  уақытша микропрепараттарды жасау әдісімен таныстыру;
  
• 
  жасушаның құрылымдық компоненттерімен, олардың құрылысы мен қызметтерімен таныстыту;
  

• 
  халықаралық ғылыми терминдерді меңгеру;
  

• 
  пәнді оқу барысында цитология негіздерінің медицинада, ауыл шаруашылығында, биотехнология салаларында қолданылатын практикалық маңызын нақты көрсете білу;
  

2.3 Курстың мазмұны: Берілген курстың мазмұнына цитологияның пәні мен мәселелері, тәсілдері, қазіргі биологиядағы және практикадағы оның орны, цитология ғылымының жетілуі тарихының негізгі кезеңдері, прокариоттар мен эукариоттар, өсімдік пен жануар жасушаларының құрылымы мен функционалды дамуындағы ортақ принциптері, жасушаның құрылымы, цитоплазма, ядро, биологиялық мембраналарның құрылымы мен қызметтері, жасушалардың көбеюі және т.б. кіреді.

Курсты аяқтағаннан кейін студент келесілерге міндетті:

• 
  өзінің білімін тәжірибеде пайдалана білуі тиіс;
  

• 
  уақытша микропрепараттар жасауға дағдылануы тиіс должны получать навыки по определению животных;
  
• 
  объектілерді морфологиялық зерттеудің қарапайым тәсілдерін игеруі қажет;
  

3. Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру графигі:

№	Жұмыс түрлері	Тапсырманың мақсаты мен мазмұны	Ұсынылатын әдебиеттер	Орындау ұзақтығы	Балл	Бақылау нысаны	Тапсыру мерзімі
1	2	3	4	5	6	7	8
1	Реферат	Жеке тапсырмаларды өз бетімен орындау дағдыларын қалыптастыру. Оқу және ғылыми әдебиеттерді оқу. Материалдарды іріктеу және жинақтау.	1-31	1-5 апта, 7-13 апта аралығы	10	Сабақта рефератты қорғау	6, 14 апта
2	СОӨЖ шегіндегі жұмыстар (семинарлық, лабораториялық сабақтар)	Лабораториялық сабақтарды өткізу әдістемесін меңгеру. Лабораториялық жұмыстарды ресімдеуге қойылатын талаптармен танысу.	Лабораториялық сабақтардың методикалық әзірлемелері. 1-31	Сабақ кестесі бойынша апта сайын	20	Лабораторлық сабақтардың тақырыптары бойынша қорытындылар. Баяндама.	Апта сайын
3	Ағымды тексеру жұмыстары	Білімді және материалды меңгеру сапасын тексеру	1-31	1 апта	0,5-14	Тестлеу, ауызша сұрау, жазбаша жұмыс	Апта сайын
4	СӨЖ бойынша барлық тапсырмаларды орындау (үй жұмысы	Материалды қысқаша жазу дағдысын дамыту. Тақырыпты оқып, шағын конспект жазу	1-4, 6-10, 12-23		0,5-14	Конспектіні тексеру	Апта сайын
5	Аралық межелік бақылау	Білімді тексеру	1-31лекциялық жазбалар	1-14 апта	10	Тестілеу	15 апта

3.6 Ұсынылған әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. 
   Ченцов Ю.С. Общая цитология. Учебник. М.,МГУ,1984
   
2. 
   Сапаров Қ. Жалпы цитология негіздері (Көмекші оқу құралы). – Алматы. «Санат», 1994.
   
3. 
   Билич Г.Л., Катинас Г.С., Назарова Л.В. Цитология. Изд-во «Деан», 1999.
   
4. 
   Заварзин А.А., Харазов А.Д. Основы общей цитологии. Л., ЛГУ, 1982.
   
5. 
   Ченцов Ю.С. Практикум по цитологии. М.МГУ 1988.
   
6. 
   Короткова В.М. Учебно-методическое руководство к лабораторным занятиям по цитологии. ВКГУ, 1991.
   
7. 
   Кухтина Ж.М. Руководство к практическим занятиям по цитологии. М. Просвещение, 1971.
   
8. 
   Ченцов Ю.С. Малый практикум по цитологии. М.: МГУ, 1977.
   
9. 
   Латова Ю.В., Святенко Е.С. Руководство к самостаятельной работе по цитологии. М.; Просвещение,1985.
   
10. 
    Ролан Ж.-К., Селоши А., Селоши Д. Атлас по биологии клетки. М., Мир.1978
    
11. 
    Руководство к практическим занятиям по генетике. М., Просвещение, 1979, 27 б.
    
12. 
    Паушева З.П. Практикум по цитологии растений. М., Колос, 1974.
    
13. 
    Атабекова А.И., Устинова Е.И. Цитология растений. М.,1971.
    

Қосымша әдебиеттер:

14. 
    Агелеуов Е., Дөненбаева К., Агитова К., Иманқұлова С. Ботаника. Өсімдіктер анатомиясы мен морфологиясы. Оқулық. – Алматы, «Санат», 1998.
    
15. 
    Вермель Е.М. История учения о клетке. М., Наука, 1970
    
16. 
    Уотсон Дж. Молекулярная биология клетки: в 5-ти томах. М., Мир, 1986
    
17. 
    Зенгбуш П. Молекулярная и клеточная биология: в 3-х томах. М., Мир, 1982
    
18. 
    Робертис Е., Новинский В., Саэс Ф., Биология клетки. М., Мир,1973
    
19. 
    Свенсон К., Уэбестр П. Клетка. М., Мир,1980
    
20. 
    Кристиан Де Дюв. Путешествие в мир живой клетки. М, Мир, 1987.
    
21. 
    Кемп П., Армс К. Введение в биологию. М., Мир, 1988
    
22. 
    Рейвн П., Эверт Р., Айкхорн С. Современная ботаника. М., Мир, Т.1,1990
    
23. 
    Бергельсон Л.Д. Биологические мембраны: факты и гипотезы. М., Наука, 1975
    
24. 
    Финеан Дж., Колмэн Р., Мичелл Р. Мембраны и их функции в клетке. М., Мир, 1977
    
25. 
    Биохимическое исследование мембран. //Под ред. Э.Медди. М., Мир, 1979
    
26. 
    Болдырев А.А. Строение и функции биологических мембран. М., Знание,1987
    
27. 
    Лизосомы, методы исследования. М., Мир,1980
    
28. 
    Захаров А.Ф. Хромосомы человека. М., Медицина,1977
    
29. 
    Уотсон Дж. Молекулярная биология гена. М., Мир,1978
    
30. 
    Шахламов В.А., Авцин А.П. Патология клетки. М., Медицина, 1980
    
31. 
    Грин Н., Стаут У., Тейлор Д. Биология. М., Мир, т1, 1990.
    

3.7 Рейтинг шкаласы

Бақылау нысаны	Балл
Ағымды (дәрістерде және СОӨЖ шегіндегі сабақтарда жұмыс істеу)	50
Лекцияларды конспектілеу, лекцияларға қатысу	5
Лабораториялық сабақтардағы жұмыс(шағын тест, ауызша сұрау, бақылау жұмысы)	10
СОӨЖ шегінде семинарлық, сабақтардағы жұмыс	5
Коллоквиум	7
СОӨЖ (Реферат, баяндама)	8
Үй тапсырмасы (СӨЖ бойынша барлық тапсырмаларды орындау)	15
Аралық (межелік бақылауды тапсыру)	10
Қорытынды (емтихан)	40
БАРЛЫҒЫ	100

8. 
   Түрлі жұмыстарды бағалау критерийлері мен шкаласы
   

№

Бақылау түрі

Баллдар

Апталар

Барлығы балдар

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

1

Сабаққа қатысу

0,2

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

3

2

Дәрістерді конспектілеу

0,13

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

2

3

Лабораторлық сабақтарда жұмыс

1,5

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

10

4

СОӨЖ шегіндегі семинар сабақтағы жұмыс

1,25

*

*

*

*

5

5

Коллоквиум

3,5

*

*

7

6

Рефераттар, тақырыпты қорғау

2

*

*

*

*

8

7

СӨЖ (үй жұмысын тексеру)

1

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

15

7

Аралық (межелік бақылау тапсыру)

10

*

10

Барлығы (жоғарғы шегі)

60

8

Емтихан (жоғарғы шегі)

40

Семестр бойындағы барлығы (жоғары шегі)

100

1. 
   Сабаққа қатысу 0,2 б; Барлығы 3 балл
   
2. 
   Дәрістерді конспектілеу: әрбір тақырыптың барлық сұрақтарын толық конспектілеу – 0,2 балдан. Барлығы: 3 балл
   
3. 
   Лабораториялық сабақтарда жұмыс істеу:
   

- № 1-11тақырыптар бойынша лабораториялық сабақтарға қатысу – 1,5 балл

(0,5 б – лабораториялық сабақтардың барлық тапсырмаларын орындағаны үшін; 0,5 б – теориялық талдау кезінде барлық сұрақтарға жауап бергені үшін (шағын-сұрау, шағын-тест) және 0,5 б. Тақырып боынша қорытындыларды қорғау.

Барлығы: 10 балл.

4. 
   СОӨЖ көлеміндегі семинар сабақтардағы жұмыс № 1, 6, 10, 12 тақырыптарға – 1,25 балл (0,8 б – смеинар сұрақтарына дұрыс толық жауап үшін; 0,2 б семинар сұрақтарын конспектілегені үшін; 0,25 толықтырғаны үшін).
   

Барлығы 5 балл.

5. 
   № 5, 8 тақырыптарына коллоквиум - 2,5 (2 б – талқылау кезінде белсенді араласқаны үшін, 0,5 – толықтырғаны үшін).
   

Барлығы 5 балл.

6. 
   № 1, 4, 6, 8 тақырыптары бойынша рефераттар мен баяндамаларды қорғау - 2,5
   

(рәсімдеу – 0,5 балл, мазмұны - 2 балл)

Барлығы 10 балл.

7. 
   СӨЖ (үй жұмйсйн бақылау): барлық тақырыптар бойынша сызба-нұсқа сызу, кесте толтыру, жаттықтыру тапсырмаларын орындау - әрбір дұрыс орындалған тапсырма үшін - 0,6 балл .
   

Барлығы 10 балл.

следующая страница>