Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2010 жылғы « »
№ бұйрығымен
бекітілген,
Тозаңды отынды дайындау мен жағуға отын бергіштердің және қондырғылардың жарылыс қауіпсіздігіне қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына қосымша
Жасанды отындар үшін жарылу санаттарын анықтау
Табиғи қатты отындардың жарылуға қауіпті қасиеттерін бағалау үшін отынның элементтік және техникалық құрамының нақты мәні бойынша есептеу жолымен анықталатын, К
т жарылу санаты қолданылады.
Отындар жарылыс қауіптілігінің төрт тобына бөлінеді, олар үшін жарылыстан қорғау және жарылыстан ескертудің қажетті құралдары белгіленеді:
бірінші топ - Кт≤1,0;
екінші топ - 1,0< Кт≤1,5;
үшінші топ - 1,5< Кт≤3,5;
төртінші топ - Кт≤3,5
Жасанды отындарға жарылу өлшемдерін анықтау үшін жоғарыда көрсетілген тәуелділікті пайдаланамыз.
Есептеу тәуелділігі:
1. Отынның құрғақ күлсіз массасына көміртегінің, сутегінің және оттегінің соммасы, % (пайыздық арасалмақ)
(1)
2. Көміртегіні, сутегіні, оттегіні қайта есептеу және құрғақ күлсіз массасы бар ұшқындардың оттегі массасына шығуы, % (пайыздық арасалмақ)
; (2)
; (3)
; (4)
(5)
3. Отынның құрғақ күлсіз массасымен жану жылуын оттегі массасына қайта санау, кДЖ/кг
4. Кокстағы көміртегі құрамын анықтау, % масс.

(6)
5. Ұшатындардың жану жылуын анықтау, кДж/кг

(7)
6. Ауамен қоспадағы жанатын бөлшектердің жалынының таралуының төменгі шоғырланған шегін анықтау, %

(8)
7. Ұшпайтын қалдықтың әсерін ескере отырып, жалынның таралуының төменгі шоғырланған шегін анықтау (кокс және күл), %

(9)
Где
- отынның құрғақ массасына ұшатындар көлемі, %,

(10)
8. Жарылыс санатын анықтау

(11)
Есептеу нәтижелері 1 - кестеде келтірілген.
1 - кесте – Отынның есептелген сипаттамасы
Отынның атауы
|
Сококс
%
|
Vo daf
%
|
Qodaf,
кДж/кг
|
Qл,
кДж/кг
|
µпн,
%
|
Vd,
%
|
µпбн
%
|
Кт
|
Жарылу тобы
|
Екібастұз.
СС
|
74,3
|
25,7
|
31253
|
26496
|
4,8
|
13,8
|
26,6
|
0,6
|
I
|
Шұбар. Д
|
47,4
|
48,1
|
24862
|
19267
|
6,5
|
43,5
|
13,8
|
2,8
|
III
|
Арнайыкокс «С-А-С»
|
93,3
|
6,7
|
34575
|
57897
|
2,2
|
6,0
|
27,3
|
0,2
|
I
|
Арнайы кокс «К.И.К.»
|
96,8
|
3,2
|
34149
|
71928
|
1,8
|
3,0
|
37,9
|
0,08
|
I
|
Пек «АМТ»
|
37,6
|
62,4
|
31747
|
31052
|
4,1
|
61
|
6,5
|
9,4
|
IV
|
1 - кестеде көрінетіндей, жасанды отынның жарылуға қауіптілігін анықтайтын негізгі өлшем ұшатын газдардың құрамы және отынның құрғақ массасына жану жылулығы болып табылады.
Аэроқоспаның тұтануының қысқартылған моделінің көмегімен келесі сипаттамалар анықталды: ЖТТШШ,
bтұтану, nтұтану келесі формула бойынша.
2 – кесте - Отынның есептеу және сынау сипаттамалары
Отынның атауы
|
Vр
|
dу,
мкм
|
, кг/м3
|
n тұтану,
м-3
|
b тұтану,
мм
|
ЖТТШШ есепт кг/м3
|
ЖТТШШэксп, кг/м3
|
Екібастұз. СС
|
0,25
|
100
|
|
|
|
|
|
Шұбаркөл көмірі
|
0,43
|
100
|
1362
|
0,91x108
|
2,2
|
0,065
|
0,051
|
Арнайы кокс «Сары - Арқа»
|
0,06
|
100
|
504
|
17,6х108
|
0,82
|
0,46
|
-
|
Арнайы кокс «Қазақстан Инвест Көмір»
|
0,03
|
100
|
545
|
32,6х108
|
0,67
|
0,93
|
0,83
|
Тас көмір пеші
|
0,61
|
100
|
1024
|
0,82х108
|
2,27
|
0,046
|
-
|
Күйе
|
0,067
|
100
|
2000
|
3,98х108
|
1,36
|
0,41
|
-
|
2 - кестеде көрсетілгендей, жеңіл ұшатын газдардың құрамы жоғарылаған жағдайда бөлшектер арасындағы қашықтық үлкейеді, (bтұтану,), жалынның таралуы (nтұтану) бөліктердің төмен шоғырлануы азаяды және жалынның таралуының төменгі шоғырланған шегі азаяды.
Қарағанды көмір бассейнінің есептік көрсеткіштері және Қарағанды бассейні негізіндегі өнеркәсіптік өнім.
3 – кесте - Қарағанды көмір бассейнінің негізгі көрсеткіштері
Отын түрі
|
Сdaf,
%
|
Нdaf,
%
|
Odaf,
%
|
Аd,
%
|
Vdaf,
%
|
Q idaf
кДж/кг
|
КР
|
82,0
|
5,2
|
9,9
|
41,0
|
28,0
|
32150
|
КСШ
|
83,0
|
5,2
|
9,0
|
36,0
|
28,0
|
32450
|
К,К2,концентрат
|
85,2
|
5,1
|
7,1
|
25,0
|
27,0
|
33240
|
КЖР
|
83,0
|
5,2
|
9,1
|
33,0
|
30,0
|
32910
|
К,өнеркәсіптік өнім
|
81,5
|
5,3
|
10,5
|
43,0
|
30,0
|
32110
|
К,шлам
|
83,0
|
5,3
|
9,0
|
36,0
|
28,0
|
32360
|
4 – кесте – Қарағанды көмір бассейнінің есептелген көрсеткіштері
Отын түрі
|
Со кокс
%,
|
Vo daf ,
%
|
Qo daf,
кДж/кг
|
Qл,
кДж/кг
|
пн,
%
|
Vd,
%
|
пбн
%
|
КТ
|
Гр
взр
|
КР
|
71,17
|
28,84
|
33110
|
33617
|
3,75
|
16,5
|
19,1
|
0,87
|
І
|
КСШ
|
71,19
|
28,81
|
33385
|
34583
|
3,64
|
17,9
|
17,4
|
1,03
|
ІІ
|
К,К2,конц.
|
72,28
|
27,72
|
34127
|
37326
|
3,338
|
20,2
|
14,7
|
1,37
|
ІІ
|
КЖР
|
69,16
|
30,83
|
33823
|
35904
|
3,51
|
20,1
|
15,3
|
1,31
|
ІІ
|
К,өнеркәсіптік өнім
|
69,17
|
30,83
|
33001
|
33228
|
3,79
|
17,1
|
18,7
|
0,91
|
І
|
К,шлам
|
71,22
|
27,78
|
33258
|
34144
|
3,69
|
17,9
|
17,6
|
1,02
|
ІІ
|
5 – кесте - Қарағанды көмір бассейнінің есептелген көрсеткіштері
Отын түрі
|
Vd
|
dу,
мкм
|
py, кг/м3
|
n тұтану,
м-3
|
b тұтану,
мм
|
ЖТТШШ есепт
кг/м3
|
ЖТТШШэксп
кг/м3
|
КР
|
0,165
|
100
|
1596
|
2,03108
|
1,7
|
0,169
|
|
КСШ
|
0,179
|
100
|
1530
|
1,95108
|
1,7
|
0,156
|
|
К,К2,
концентрат
|
0,202
|
100
|
1246
|
2,12108
|
1,7
|
0,139
|
|
КЖР
|
0,201
|
100
|
1337
|
1,99108
|
1,7
|
0,139
|
|
К,өнеркәсіптік өнім
|
0,171
|
100
|
1671
|
1,87108
|
1,8
|
0,163
|
|
К,шлам
|
0,179
|
100
|
1500
|
1,95108
|
1,7
|
0,156
|
|
_______________________