Ф КГМУ 4/3-07/01

ПП КГМУ 4/01

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

Медициналық биофизика және информатика кафедрасы

Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өз бетінше атқаратын жұмысына арналған әдістемелік нұсқау

Тақырыбы: Мембраналарды зерттеудің физика-химиялық әдістері.

Мамандығы: 5В110300 «Фармация»

Пәні: OOДO13 Fis1113 ФИЗИКА

Курс: I

Құрастырушы: оқытушы Айткенова А.А.

Қарағанды 2012

Кафедра мәжілісінде талқыланған

Хаттама № 1 «31» 08 2012

Кафедра меңгерушісі ____________________ Койчубеков Б.К.

Тақырыбы: Мембраналарды зерттеудің физика-химиялық әдістері.

Сабақтың мақсаты: Қазіргі заманда қолданылатын биологиялық мембраналарының құрылымы мен функцияларын зерттеу әдістері туралы анықтама алу.

Оқыту талаптары:

Нәтижесінде студент білу керек:

• 
  Мембраналар биофизикасында қолданылатын негізгі терминдерді және анықтамаларды.
  
• 
  Мембраналар құрылымы тұралы білімдердің дамуының тарихи аспектілерін: Даниэли және Давсонмен, Робертсонмен, Сингермен және Николсонмен ұсынылған мембраналардың құрылымдарының үлгілерінің мембранологияның дамуындағы ролін.
  
• 
  Мембраналардың құрылымын зерттеген кезде қолданылатын негізгі әдістерін (рентгенқұрылымдық талдау, электронды микроскопия, флуоресценция зондтары, ЯМР, ЭПР).
  
• 
  Мембраналардың үлгілері мен тәжірибелік мәліметтер арасындағы байланыс.
  
• 
  Биомембраналарда ағатын негізгі оқиғалар.
  

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. 
   Мембрана құрылысы туралы зерттеулердің тарихи аспектілері. Липидті биқабаттың құрылымын дәлелдеу үшін алғашқы алынған мәліметтер. Даниэли және Давсонның мембраналар үлгілері. Робертсонның үлгісі.
   
2. 
   Мембрананың құрылымын зерттеуге арналған әдістер. Рентген сәулелердің дифракциясы. Рентгенқұрылымдық талдау.
   
3. 
   Мембрананың құрылымың зерттеуге арналған әдістер. Электрондық микроскопия. Электроноскопия «қатырып-ою» әдісі.
   
4. 
   Мембрананың құрылымы туралы қазіргі уақытта қолданылатын ұғымдар. Сингер-Николстың сұйық кристалл үлгісі.
   
5. 
   Мультиламелярлық липосомалар.
   
6. 
   Моноламелярлық липосомалар
   
7. 
   Протеолипосомалар.
   
8. 
   Жалпақ биқабатты липидті мембраналар. Оларды алу схемасы
   
9. 
   Трансмембраналық тасымалдану. Биологиялық мембраналар арқылы заттардың тасымалы.
   
10. 
    Белсенсіз тасымалдану. Анықтамасы. Фик заңы.
    
11. 
    Белсенсіз тасымалдану. Қарапайым диффузия. Анықтамасы. Классификациясы.
    
12. 
    Белсенсіз тасымалдану. Жеңілдетілген диффузия. Анықтамасы. Классификациясы.
    
13. 
    Жеңілдетілген диффузия. Тасымалдаушы-молекулалардың жұмыс істеу механизмі.
    
14. 
    Белсенді тасымалдау. Электрогенді ионды насостар.
    
15. 
    
    

Оқыту мен сабақ өткізу әдістері:

Кіші топтармен жұмыс жасау.

Әдебиет:

1. Әдістемелік нұсқау (кафедрадан)

2. Ремизов А.Н. Медицинская и биологическая физика. – М., Высшая школа, 2003

3. Ремизов А.Н., Потапенко А.Я. Курс физики. – М., 2002

4. 
   Самойлов В.О. Медицинская биофизика. – СПб., СпецЛит, 2004
   
5. 
   Антонов В.Ф., Черныш А.М, В.И. Пасечник и др. Биофизика. – М., Владос, 2000
   
6. 
   Ремизов А.Н., Исакова Н.Х. и др. Сборник задач по физики для мединститутов. – М., Высшая школа, 1987
   
7. 
   Ливенцев Н.М. Курс физики (т. I и II) изд. 6-е. – М., Высшая школа, 1978
   

Қосымша әдебиеттер:

1. 
   Владимиров Ю.А., Рощупкин Д.И., Потапенко А.Я., Деев А.И. Биофизика. – М., Медицина, 1999
   
2. 
   Рубин А.Е. Биофизика. – М., Университет «книжный дом», 2000, 2004
   
3. 
   Варфломеев С.Д., Гуревич К.Г. Биокенетика: Практический курс. – М., ФАИР-ПРЕСС, 1999
   
4. 
   Губанов И.И., Утепбергенов А.А. Медицинская биофизика. – М., Медицина, 1978
   

Сабақ тақырыбы бойынша бақылау сұрақтары

1. 
   Мембраналар биофизикасының алдында тұрған негізгі мәселелер
   
2. 
   Амфифильдік қабілеттігін қалай түсінесіз?
   
3. 
   Мембрананың құрамына кіретін липидтік молекулалардың негізгі құрама бөліктері
   
4. 
   Жасуша ішіндегі мембраналардың қандай түрлерін білесіз
   
5. 
   Биологиялық мембраналар. Түрлері мен функциялары
   
6. 
   Жасушаның негізгі мембраналық құрылымдары
   
7. 
   Мембраналық липидтердің негізгі класстары
   
8. 
   Мембраналық липидтердің негізгі функциялары
   
9. 
   Липидтердің латеральдік диффузиясы
   
10. 
    Липидтердің флип-флоп көшулері
    
11. 
    Мембраналық ақуыздар. Түрлері мен функциялары
    
12. 
    Мембраналарды зерттеу әдістері
    
13. 
    Мембрананың құрылымын зерттеуге арналған әдістер. Рентген сәулелердің дифракциясы. Рентгенқұрылымдық талдау.
    
14. 
    Мембрананың құрылымың зерттеуге арналған әдістер. Электрондық микроскопия. Электроноскопия «қатырып-ою» әдісі.
    
15. 
    Трансмембраналық тасымалдану. Биологиялық мембраналар арқылы заттардың тасымалы.
    
16. 
    Белсенсіз тасымалдану. Анықтамасы. Фик заңы.
    
17. 
    Белсенсіз тасымалдану. Қарапайым диффузия. Анықтамасы. Классификациясы.
    
18. 
    Белсенсіз тасымалдану. Жеңілдетілген диффузия. Анықтамасы. Классификациясы.
    
19. 
    Жеңілдетілген диффузия. Тасымалдаушы-молекулалардың жұмыс істеу механизмі.
    
20. 
    Белсенді тасымалдау. Электрогенді ионды насостар.
    

Тәжірибелік сабаққа қолданбалы әдістемелік құрал
Қосымша 5

Индивидуальді тапсырма бойынша эссе жазу тақырыбы.

Бақылау тапсырмасы

1- Суреттегі БЛМ қалыптасу процесін қадамдап отырып сипаттаңыз

1-Сурет

2- Сурет

2-Суреттеггі БЛП құрылу кезеңдерін жазыңыз

Қосымша