ҚММУ Ф 4/3-06/02

2007 ж. 14 маусымдағы

ҚазММУ жанындағы ОӘК №6 НХ

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

Молекулярлық биология және медициналық генетика кафедрасы


Семинар сабаққа арналған әдістемелік ұсыныс
Тақырып 9: Медициналық арахноэнтомологияға кіріспе. Шаянтәрізділер және өрмекшітәрізділер класы.

Пәні: Медициналық паразитология

Мамандығы: 5В110100 - «Мейірбике ісі»

Курс: 2

ҚҰРАСТЫРУШЫЛАР:

Есілбаева Б.Т.

Сейілханова А.Ә.

Ыбраймжанова А.К.

Қарағанды 2012 ж.

Кафедра мәжілісінде талқыланып және бекітілген

Хаттама № 01 31.08.2012 ж.

Кафедра меңгерушісі_________ Құлтанов Б.Ж.

Тақырып 9: Медициналық арахноэнтомологияға кіріспе. Шаянтәрізділер және өрмекшітәрізділер класы.

Мақсаты: Шаянтәрізділер мен өрмекші тәрізділер класының негізгі өкілдерін оқып білу.

Оқыту мақсаты: Шаянтәрізділер мен өрмекші тәрізділер өкілдерінің медико-биологиялық маңызын оқып білу.

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. 
   Шаянтәрізділер класының жалпы сипаттамасы.
   
2. 
   Өрмекшітәрізділер класының жалпы сипаттамсы.
   

Білім берудің және оқытудың әдістері: семинарлық сабақ: Дәстүрлі оқыту: жұппен жұмыс, оқулықпен жұмыс, ситуациялық тапсырмаларды орындау, өз бетімен жұмыс жасауда тақырыптық мәселелерді талқылау, тесттілеу, препараттарды бояу және микроскоппен көру.

Ұсынылған әдебиет:

Негізгі:

1. Әміреев С.Ә., Жаханов А., Құдайбергенұлы Қ. Медициналық паразитология. – Алматы. Кітап баспасы, 2005.

2. Пехов А.П. Биология: мед. биология, генетика и паразитология: учеб. пособие – 2-е изд.- М.: РУДН, 2007.- 664 с.

Қосымша:

1. Биология. В 2 кн.: Учеб. для мед. спец. вузов / В.Н.Ярыгин.- 3-е изд., 7-е изд. стереотип.- М.: Высш. Шк. – 2006.- 448 с.

Бақылау:

• 
  Бастапқы білім деңгейін бақылау.
  
• 
  Сұхбаттасу
  
• 
  Студенттердің өзіндік жұмысы: ситуациялық тапсырмалар шешу.
  
• 
  Студентттердің өз бетінше жұмысының нәтижесін талдау.
  
• 
  Қорытынды білім деңгейін бақылау.
  

Сұрақтар:

1. 
   Шаянтәрізділердің морфологиясы, құрылысы.
   
2. 
   Шаянтәрізділердің медициналық маңызы.
   
3. 
   Өрмекшітәрізділердің морфологиясы, құрылысы.
   
4. 
   Өрмекшітәрізділердің медициналық маңызы.
   
5. 
   
   

Қосымша ақпарат : тақырып бойынша негізгі түсініктер

Буынаяқтылардың биосферадағы зат алмасуда табиғаттағы маңызы орасан зор. Өмірдегі маңызы әртүрлі – гүлді өсімдіктерді тозаңдандырушы, қоректің қайнар көзі, ауылшаруашылық гүлдерін зақымдаушылар. Буынаяқтылар типінің биологиясын білу дәргер үшін өте маңызды, себебі бұл типтің өкілдері қоздырушыларды тасымалдаушылар, сонымен қатар адамның экто және эндопаразиттері. Олардың арасында улы жануаралар шаққанда, дәргердің қызметін қажет ететін, адамның паразиттері, гельминттердің аралық иесі кездеседі. Оларды паразитологияның бір бөлімі «Арахноэнтомология» оқытады. Дәргерлер медико-биологиялық маңызы бар кенелердің таралуын, құрылысын, дамуын білуі қажет, өйткені Қазақстанда кенелердің барлық тұқымдас өкілдері кездеседі. Өрмекшітәрізділер класының өкілдерін дұрыс анықтау, дәргер тәжірибесінде клиникалық диагноз қоюға мүмкіндік береді.

«Буынаяқтылар систематикасының» графологиялық құрылымы

БУЫНАЯҚТЫЛАР ТИПІ ARTHROPODA

Желбезек тыныстылар тип тармағы BRANCHIATA

ХЕЛИЦЕРЛЕР тип тармағы CHELICERATA

КЕҢІРДЕКТЫНЫСТЫЛАР тип тармағы TRACHEATA

Шаянтәрізділер класы Crustacea

Өрмекшітәрізділер класы Arachnida

Жәндіктер класы Insecta

Жоғары сатыдағы шаяндар клас тармағы Malacostraca

Төменгі стыдағы шаяндар клас тармағы Entomostraca

Сарышаяндар отряды Scorpiones

Өрмекшілер отряды Aranei

Фалангалар отряды (Сольпуги) Solifugae

Кенелер отряд тармағы Acari

Тарақандар отряды Blattoidea

Биттер отряды Anoplura

Бүргелер отряды Aphaniptera (Siphonaptera)

Қандалалар отряды Hemiptera

Қосқанаттылар отряды Diptera