Перейти на главную страницу
лёх.н =ул-й.р.?
сёмахлёх.н =ул-й.р.пе паллаштарасси;
2? Фронтовик =ырав=ёсен хайлав.сене к.скен
тишкересси?
Ним.н те манман?
Пёшалпа е перопа –
П.тиччен кун=ул хисеп.:
Хуралта эп тёрапах!
(П? Хусанкай?
«Салтак сёмах.» сёвё)
проектор?
2? Н?С? Дедушкин? Аслё +.нтер\
=ул.пе?
3? Н?С? Дедушкин? Пёшалпа та:
4? П? Афанасьев? Писатели Чувашии?
Ч?: 2006?
5? Писатели? Том 6: Ч?: 2008?
6? Интернетри материалсем?
Урок юхём.
I? Й.ркеленсе ларни?
II? Урок темипе: т.ллев.семпе паллаштарасси?
_ачасем тетрадьсем =ине паянхи число: урок темине =ырса
хура==.?
III? Левитан сасси – вёр=ё пу=ланни =инчен п.лтерет: малалла вёр=ё вёхёт.нчи к.в. май.пен янёрать?
А) К\рт.м кала=у?
Аслё Аттел.х вёр=инче тискер те вёйлё тёшмана =.нтерме п.рре те =ёмёл пулман? М.н чухл. =ын вилн.: ял-хула арканнё: к.лленн.?
1941-1945 ==? вёр=ёра хутшённё
|
Пур. |
Вилн. |
Республикипе |
208229 |
106470 |
Елч.к район.нчен |
7242 |
3760 |
Совет =ыннисемпе п.рле чёваш =ырав=исенчен нумайёш. вёр=ё вут-=улём. вит.р утса тухнё? Фронтра в.сем фашистсемпе хире-хир.= тёрса =апё=нё: салтаксен вёр=ёри паттёр .=.сене хёйсен ку=.пе курнё: в.сен патриотла шухёш-туйёмне лайёх п.лн.? Фронтовик =ырав=ёсем харёссёнах ик. пархатарлё .= тунё% тёшмана хир.= пёшал тытса =апё=нё: =авёнпа п.рлех хёйсен сёввисемпе: калав.семпе: очерк.семпе халёха к.решме хавхалантарнё: вёй-хёват панё?
Вёр=ё тапхёр.нче пир.н поэзи уйрёмах хёватлё сасёпа янёрар.? Поэтсем чён-чён патриотла сёвёсемпе поэмёсем =ырч.=? Вёр=ён малтанхи кун.сенчех чёваш поэзий.нче героикёлла пафос т.п вырён йышёнч.: =ав вёхётрах унта хаяр тарёхупа курайманлёх та в.ресе тёч.? Вёр=ё пу=ламёш.нчи поэзи вёл _ ч.н\ поэзий.? «Ан ман!»: «Ан чак!»: «Тавёрар тёшмана!»: «Хёюллён малалла!»??? __ сёвё яч.сем?
Нумай поэтсем сёвёлла памфлетсем: эпиграммёсем: такмаксем =ырч.=: в.сенче тискер фашистсене =ив.чч.н питлер.=: сатирён в.ри вуч.пе =унтарч.=?
- Иван Ивник: «Халь те: малашне те???»: 1941=?
- Пет.р Хусанкай: «Фронтпа тыл п.р пулсан _ =.нтерейм. тёшман»: 1941=? июль: «Таня» поэма»: 1942
-Ухсай Яккёв.: «Вёр=ё хир.нче»: 1943=? «+умёр»: 1943=:
-Александр Алка: «Июн.н 22-м.ш.»: 1941=? «Майён 9-м.ш.»: «Бранденург хапхи ум.нче»?
? Вёр=ё вёхёт.нче =ырнё такмаксенче м.н =инчен =ырнё-ши?
ТАКМАКСЕМ
+\лте в.=ет самалет:
Сывлёша ян! янратса?
Ларса пырать ман савни:
Орденне йёл =утатса?
Вёрман х.рне =итиччен?
Чёт: чёт: пу=ём: чёт: пу=ём:
Тёшман вёйне =.ниччен?
Йывё= тёрри мар эпир
Тёшмансенчен хёрамашкён
Вёйсёр =ынсем мар эпир?
Самолета =итес =ук?
Тем пек хытё урсан та:
Гитлер пире =.нес =ук?
«Юлашки каç», «Салтак амăшĕ», «Тăшман çĕрĕнче», «Чура-хĕр юрри» сăвăсем, «Киле таврăнни» баллада…- вăрçă вăхăтĕнче çырнисем.
«Çĕнтерÿ ялавĕ», «Çĕтерÿçĕ салтак», «Салтак эп пулнă» сăвăсем тата ытти те.
Сандров – поэт-юрăçă. «Вутра» сăвă авторĕ…
Сăввисенче çынсене яланхи пекех паттăр пулма, тăшмана хирĕç хăюллăн тăма, Тăван çĕршыва чун-чĕререн юратма чĕннĕ.
«Ас ил-ха, юлташăм», «Аманнисене курсан», «Ырă ят», «Днепр», «Çĕнтерÿ ялавĕ», «Дунай хумĕсем» - вăрçă вăхăтĕнче çырнисем.
Николай Евстафьев 1939 ç. Халхин-Гол патĕнче Япони самурайĕсене хирĕç, 1945 ç. Маньчжурие ирĕке кăларнă çĕрте çапăçнă. 1945. ç. кĕркунне демобилизаци йĕркипе киле таврăннă.
«Вилĕмсĕр юман», «Тÿремлĕх», «Хăрушă вăрçă – пысăк ту пек…» тата ытти сăввисем.
Аслă Отечественнăй вăрçăн I степеньлĕ орденĕпе, 3 медальпе наградăлаççĕ.
«Аппа патне», «Парне» сăвăсем…
Александр Каттай – майор. «Вăл вилмен», «Берлинти палăк» сăвăсем…
Василий Алентей 1939 ç. çара кайнă. Вăрçă пуçланнă чухне чикĕ хуралĕнче пулнă, вăрçăн малтанхи кунĕсенчех фронта лекнĕ. Ленинград патĕнче йывăр аманнă, хăрах урасăр тăрса юлнă.
Аслă Отечественнăй вăрçăн II степеньлĕ орденĕпе, медальcемпе наградăланă.
«Самсун салтак», «Пулемёт», «Салтак чĕри», «Пурнăç» - çынсен çапăçу хирĕнчи паттăрлăхĕпе паллаштараççĕ.
Алексей Воробьёв 1942.ç. çу уйăхĕнче фронта кайнă. Сталинград патĕнче йывăр аманнă. Паттăрлăх кăтартнăшăн 3 медальпе наградăланă.
«Салтак» сăвă… Унăн чылай сăвви совет çыннин иртнĕ вăрçăра тÿссе ирттернĕ йывăр вăхăчĕ çинчен, çамрăксене тăван çĕр-шыва вĕçĕмсĕр юратма, ĕçчен те харсăр пулма, туслăхпа юлташлăха хисеплеме, этем чысне таса тытма чĕнеççĕ.
Пĕрремĕш сăввисене вăрçă хирĕнче çыра пуçлать. «Суран» поэма, сонетсем…
Аслă Отечественнăй вăрçăн II степеньлĕ орденĕпе, медальcемпе наградăланă.
«Салтак пултăм», «Шыравçăсем», «Туссем», «Çапăçу умĕн», «Тивĕç», «Тавăрмалла»… - вăрçă вăхăтĕнче çырнисем.
Петĕр Хусанкай фронтра 1942 ç. ака уйăхĕнчен пуçласа пулнă. Ахаль салтак тата дивизи хаçат редакцийĕн сотрудникĕ. Йывăр аманнă, Хĕрлĕ Çăлтăр орденпе, медальсемпе наградăланă.
«Мунча шăрши», «Ман çалтăр» сăвăсем, «Таня», «Çĕнтерÿ юрри» поэмăсем çырнă.
«Ваттисем çапла каланă», «Фашист килсен» сăвăсем çырнă.
Вăрçă вăхăтĕнче çырнисем – «Шăпчăк», «Шăллăм», «Капитан Гастелло», «1942 çул», «Хуркайăксем», «Винтовка», «Куккук», «Танкри тĕлĕк» сăвăсем …
Хăйĕн сăввисенче çынсен вăрçăри паттăрлăхĕпе ĕçри хастарлăхне, Тăван çĕр-шыва мухтать. «Шурă кăвакарчăн», «Кĕмĕл тополь», «Çĕнтерÿ юрри», «Тăван çĕр-шыв» … сăвăсем шăрçалать.
Унён .=.сем – «Татёлнё .м.т»: «Парне»???
Ви=. к.неке пичетленсе тухнё% «+ир.м икк.» (1932): «Вунё =ул» (1936): «Сёвёсемпе поэмёсем» (1964)?
«Х.рл. =ёлтёр» (1940): «+.нтер\ ялав.» (1941): «Лирика» (1964) к.некисем пичетленсе тухнё?
1960 =? «Сёвёсем» ятлё к.неке пичетленсе тухнё?
1941 =? «Фронтри паттёрсем» ятпа к.неке пичетленн.?
«Артиллеристсем»: «Фронтри патриотка»: «Разведкёра»: «Хисепл. пёшал» - унён .=.сем?
Ефрем Еллиев вёр=ё пу=лансанах фронта кайнё? 1942 =? кёрлач уйёх.нче Калинин хули =ывёх.нчи =апё=ура паттёрсен вил.м.пе вилн.?
«Хапха»: «Вунё =ултан»: «Юбилей»???
Юптарусемпе такмаксем «Х.рл. сёнё» (1929): «+амрёк хунав» (1932)?
Вёл поэт =е= мар: проза жанр.пе те чылай .=лен.?
«Кавказ хёнисем» (1936): «Али – паттёр» (1940: 1955): «С\нми х.лхем» (1961)?
Илья Думилин 1941 =? Аслă Отечественнăй вăрçăн малтанхи кунĕсенчех фронта тухса кайнё? Отделени командир. пулса =апё=нё? 1942 =? ч\к уйёх.нче вёл Сталинград пат.нче паттёрсен вил.м.пе вилн.?
1934 =? «Хумсем» ятлё сёвё к.неки тухнё?
1943 =? =у уйёх.н 8-м.ш.нче вёл йывёр аманнё: =у уйёх.н 11-м.ш.нче унён ч.ри фронт =ывёх.нчи п.р госпитальте тапма чарённё?
«Сёвёсем» ятлё к.неке 1963 =? пичетленсе тухнё?
Михайлова Елена К.=тук Кольцовён «Йытта – йытё вил.м.» сёвё вуласа парать?
ЙЫТТА - ЙЫТЁ ВИЛ,М,
Тёвёл пек тапранч. аслё халёх:
Вёл хаяррён: =илл.н =.кленет?
Ваклама тухатпёр татёк-татёк
+.р =инчи чи ирс.р =.лене?
«Йытта йытё вил.м. к.тет»?
Фашистсен ылханлё: юнлё чап.
/пресен .мрий. пек п.тет?
Униче хапхий. мар иккен?
Эп вилсесс.н тух. манён ывёл:
Хёй каччи \ксесс.н _ сарпике?
С.т.рсе тухайм. \т-тирне?
Тантёшсем: хёюллён та п.р харёс
Халь утар-ха =апё=у хирне!
«Вил.м тёшмана!»: «Поход юрри» сёвёсем???
«Герой амёшне»: «Мёшёрёма» сёвёсем???
Тёшмана хир.= тухрёмёр
+апё=ма ир =инче?
+.нтер\ патне утрёмёр
+ул Мускав уй.нче?
Вил.ме хир.= тётёмёр
Сталинград пат.нче?
Татах \ср. хёватёмёр
К.реш\ вут.нче?
Ленинград ункинче?
«Малалла! - ч.нч. ир.кл.х?-
Тёшмана кёнтиччен!»
Вутлё Курск п.ккинче?
Т.нчипех халёх т.л.нч.
Х.рл. +ар вёй.нчен?
+ич юта х\т.рсе?
Кайр. +.р тёрёх чапёмёр
Аслатин к.рлесе?
С.мс.рсен йёвине?
Улёпла в.лк.штерт.м.р
+.нтер\ ялавне?
Пет.р Ялгир: 1945 =ул
Проза
Аслё вёр=ё =ул.сенче прозёра та совет =ынни Тёван =.ршыва чун-ч.ререн юратни: тёшмана курайманни: Совет +ар.н воин.семпе партизан.сем фашистла окупантсене хир.= к.решни: тылри .=ченсем хёйсен вёйне х.рхенмесер фронта пулёшса тёни: =ав аслё к.реш\ре фронтпа тыл çир.п п.рлехл. пулни: Совет Союз.нчи халёхсен туслёх. них=анхинчен те ытларах =ир.пленни _ çаксем пурте т.п темёсем пулса тёч.ç?
Чёваш писател.сем публицистикёлла статьясем нумай =ырч.= (Агаков: Алагер: Илпек Микулай.: Илле Тукташ: Пет.р Хусанкай: +емен Элкер: Аркадий Эсхел)?
Аслё вёр=ёра =апё=са паттёра тухнё чёваш халёх ывёл.сем =инчен калакан прозведенисем паллё вырён йышёна==.? (Степан Аслан _ «Гварди капитан. Кириллов»: К?Турхан _ «Пулеметчик Иван Смирнов»???)
Вёр=ё вёхёт.нчи илемл. публицистикён чи хёватлё произведений.сем шутне «Чёваш халёх. хёй.н фронтри ывёл.сем патне янё =ыру» к.рсе юлч. (1943=? июл.н 7-м.ш.: «Чёваш Коммуни ха=ат)?
Уйрём =ырав=ёсен пултарулёх.пе Гаврилов Николай паллаштарать?
Леонид Агаков малтан стрелок ротин командир. пулнё: 1942 =? =уркуннерен дивизи ха=ач.н .=чен.? 1944-1946 ==? Чёваш к.неке издательствинче т.п редактор пулса .=лет?
Фронтри ачасем»: «Тёван юншён»: «П.ч.к партизансем»: «Вёр=ё ачисем»: «Партизан Мурат» - вёр=ё вёхёт.нче =ырнисем?
«Ылтён вёчёра»: «Манён п.ч.к туссем»: «Салтак чун.»??? – вёр=ё хы==ён =ырнисем?
Илпек Микулай. 1937-1948 ==? =арта службёра тёнё? Малтан к.=.н командирсем хат.рлекен шкулта в.ренн.: кайран теми=е =ул хушши полкри комсомол комитеч.н секретар. пулнё? Вёр=ё вёхёт.нче малтан пулемет взвоч.н командир.: каярахпа дивизион комиссар. тата дивизире тухса тёнё ха=ат редактор. пулнё?
«Эпир – совет салтак.сем»: «Тёватё кун» к.некисенче вёр=ё вёхёт.нче тёшмана хир.= к.решн. паттёрсем =инчен =ырса панё?
«Шурё кёвакарчён»: «Мистер Кент шикленет» комедисем???
1944 =улхи х.лле писатель вёр=ё хир.нче йывёр аманнё: =ав =улах пуш уйёх.н 2-м.ш.нче Калинин обла=.нчи Кувшиновка хулинчи =ар госпитал.нче операци с.тел. =инче вилсе кайнё?
«Лизавета Егоровна» (1943): «Икк.н 20 фрица хир.=»: «Антун =емйи» (1943)???
Владимир Садай вётам шкул в.ренсе тухсан 1943 =улта =ара кайнё? 1949 =улччен унта Сывлёш-+ар фронт.нче службёра тёнё? Малтан ахаль салтак: кайран к.=.н командир пулнё? 1945 =? Монголие: Китая: Корейёна Япони самурай.сенчен ир.ке кёларнё =.рте хутшённё?
«Летчиксем» роман: «Туссем каллех п.рле»: «Аттесемпе п.рлех кёвакартёмёр»???
«Харсёр =ынсем калавсем???
Вёр=ё пу=ламёш.нчех чёваш театр.н сцени =ине тухнё п.ррем.ш патриотла пьесёсем хушшинче чи малтанах паллё драматург Николай Айзман =ырнё «Патриотсем» ятлё п.р актлё пьесёна палёртмалла: икк.м.ш пьеси _ «Лиза Короткова»: 1943=?
- Максимов_Кошкинский: 1941-1945==? «Савнисем»: «Сенкер двойка»: «Ачёмăрсем»: «Телейл. =уркунне» пьесёсем =ырнё?
- Александр Кёлкан: «Иван Кадыков» драма: 1942?
П.р уяв пек пуличчен
Тар та юхр.: юн та юхр.
Пу=.пе п.тни ми=ен!
(П? Хусанкай? «Хёюллён малалла» сёвё)
Чёнах та м.н чухл. =ын пурнё=. татёлнё Аслё Аттел.х вёр=инче? М.н чухл. ача тёлёха юлнё: мёшёр.сене =ухатнё салтак арём.сем тата м.н чухл.???
Анлё Атёл =инче:
Сталинград пат.нче:
/кме тивр. маттур воинсен?
Ахальтен-им вара
Чуппине чакарать
Вичк.н =ил те вёр=а асилсен?
Вутлё Курск п.ккинче:
Ленинград ункинче
Хупёнман-им телейш.н ку=сем?
В.сене асёнса:
Тинкерсе анё=а:
Шёплана==. хавас шёпчёксем?
Ан таптанччёр тесе:
Хёш. хуч. пу=не Берлинта?
В.семпе п.р пулса:
Янрататпёр сасса;
Ч.рттерместп.р хёрушё вута!
Шёплёх минуч.:
Паттёрсене асёнатпёр паян?
Шёплёх минуч.:
Шёплёх минуч.?
Вёр=ё шавне вёл хуплатёр ялан!
Левитан сасси – вёр=ё пу=ланни =инчен п лтерет: малалла вёр=ё вёхёт нчи к в май пен янёрать?
14 10 2014
1 стр.
Хулари шкулсенче 9-м ш класра чёваш ч лхипе экзамен тыттармалли: т р слев.=. ирттермелли билетсем?
17 12 2014
1 стр.
С п кулакова: Чёваш Республикин Патёрьел район нчи Ыхра +ырми вётам п л\ паракан шкулта чёваш ч лхипе литература в рентекен
15 10 2014
1 стр.
25 12 2014
1 стр.
Митта пурнăçĕнчи чёвашлёх ыйтёв сене тупса палёртасси: вёл чăнах та чёваш чунлё пулнине тĕрлĕ енлĕн çирĕплетсе парасси
12 10 2014
1 стр.
Тěллевěсем: çут çанталăк çинчен калаçасси, текст вуласа ăнланасси, чăваш чěлхинчи мăшăр сăмахсемпе паллашасси, вěсемпе усă курма хăнăхтарасси, ачасен калаçу пуплевне аталантарасси,
23 09 2014
1 стр.
Экзамен – ачасен чёваш ч лхипе туяннё п л\: хёнёху: ёслай шай сене п т м шле хак пама май паракан т р слев.=.?
16 12 2014
1 стр.
Чёваш ч лхипе литературине в рентекен Захарова В?В? районти семинарта панё класс тулаш нчи мероприяти
13 12 2014
1 стр.