1. Сұрақтарға жауап жаз

Түсініктеме

Оқу орыс тілінде жүргізілетін мектептердің 5- сынып оқушыларының жас ерекшелігін, қазақ тілін меңгерту дәрежесін, сөздік қорларын ескере отырып, оқулықтағы материалдарды толықтыру мақсатында қолданылатын қосымша құрал. Оқушының білімін бақылау ретінде өздік жұмыстар берілген.
Өздік жұмысын орындау нәтижесінде оқушылар өз бетімен жұмыс істеуге дағдыланады, жеке дара қабілеттері айқындалады.

Өздік жұмыс
№ 1
1. Сұрақтарға жауап жаз.
-Сенің атың кім?___________________________________
-Сенің фамилияң кім?______________________________
-Мекенжайың қандай?_______________________________________________________________________________________________
-Қай мектепте, нешінші сыныпта оқисың?__________________________________________

2. Сөздердің аудармасын бағдар сызықпен көрсет.
аты –жөні адрес
танысу хобби
ермек имя, фамилия
мекенжай знакомство

3. «Сәлем»- сөзіне фонетикалық талдау жаса.
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4.Сызба бойынша буын түрлеріне мысалдар келтір.
А –ВА АВ ВАВ
______________________________________________________________________________________________________
5. Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қой.
С.....ңлі, а.....а, қам.....ор, дәст.....р, жи.....аз, с.....лу, .....же.
3

6.Логикалық сұраққа жауап бер.
Екі әке және екі балаға 3 алманы әрқайсына бір алмадан тиетіндей қалай таратуға болады?
___________________________________________________

Өздік жұмыс
№ 2

1.Сөйлемдегі сөздердің дұрыс орнын тап.
1 2 3 4
Жақсы, көп, отбасымызда, дәстүрлер.
______________________________________________________________________________________________________

2. Отбасы мүшелерінің атын жаз.

______________________________________________________________________________________________________
3. Сөздерді екі бағанға бөліп жаз.
Мектеп, оқушы, әдепті, ата, сіңлі, ұстаз, әже, отбасы, дәстүр, ақылшы.
Жуан Жіңішке
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4

4.Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып жаз.

Даң.....ыл, п......тер, сын......п, ту.....ан, дыб......с, ......ріп, тан.....су.
5. «Сіңлі» деп кімді атайды?
а) внук
ә) младшая сестра
б) брат

6.Логикалық сұраққа жауап бер.
Бір отбасында 5 ұл және әрбірінің әпкесі болса, бұл отбасында қанша бала бар?
___________________________________________________

Өздік жұмыс
№ 3
1.Буынға дұрыс бөлінген сөзді тап?
а) кү-нде-лік
ә) күн-де-лік
б) күн-дел-ік

2. Берілген сөздерге синоним сөздерді тауып жаз.
Жолдас, ұстаз, жанұя, әдемі, шәкірт, нәрсе.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Сызба бойынша сөз тіркестерін құраңдар.
Сын есім + зат есім зат есім + етістік
Есімдік + зат есім сан есім + зат есім
5

4. Антоним сөздерді тап.
а) сынып, сабақ
ә) қалам, сызғыш
б) ақ , қара
5. Омоним болатын сөзді тап.
а) ара
ә) мектеп
б) жүгіру
6. Логикалық сұраққа жауап бер.
Бір жанұяда 2 әке, 2 бала, 1 ата және 1 немере болса, бұл жанұяда қанша адам бар?
_________________________________________________

Өздік жұмыс
№ 4

1.Мына сөздерден сөйлем құрап жаз.
Күн, ұзарады, күзде, қысқарады, түн.
______________________________________________________________________________________________________
2. Сөздерді құрамына қарай талда.

Құстар, көмекші, бақшада, жерге,

күзгі, жерге, жаңбырлы.

3. Сөздерді аудар.
Салқын - жел -
Көкөніс - мезгіл -
Жаңбыр - еңбек
6
4. Сөйлемдерді аяқтаңдар.
1. Күзде күн............................. . 2. Құстар жылы жаққа ................. 3. Суық жел ...................... . 4. Қыркүйек- күздің бірінші ........... . 5. Күзде көкөністер мен жемістер ................... .
Керекті сөздер: айы, ұшады, піседі, қысқарады, соғады.

5. Күз айларын тап.
а) желтоқсан, қаңтар, ақпан
ә) маусым, шілде, тамыз.
б) қыркүйек, қазан, қараша.

6. Логикалық сұраққа жауап бер.
Жер бетінде картоп алғаш рет қайда егілді?
______________________________________________________________________________________________________

Өздік жұмыс
№ 5
1. Сөздерге көптік жалғауын жалға.
Құрбы, дос, мұғалім, мектеп, кітап, оқушы, сынып, бала.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Сөйлемдерді толықтырып жаз.
Менің досымның аты -_______________. Ол _____сыныпта оқиды. Оның ермегі_________________________________.
Оның көзі_______________, шашы______________________, бойы______________________________________________.
3. Сөздердің аудармасын тап.
7
1. мейрімді а) характер
2. бой ә) сверстник
3. мінез б) добрый
4. құрбы в)рост
4. Сызбаны толтыр.

мысалдар лар
а лер
ә дар
б дер
в тар
г тер
д
оқушы +
театр
саябақ
мемлекеттер
қыз
терезе

5.«Құрбым»- сөзіне фонетикалық талдау жаса.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________

6. Логикалық сұраққа жауап бер.
Бос сөмкеге қанша кітап сыяды?
__________________________________________________________________________________________________________

8
Өздік жұмыс
№ 6

1.Сөйлесуді жалғастыр.
-Сен қай қалада тұрасың?
__________________________________________________

-Мектебің қай көшеде орналасқан?________________________________________
-қалада мұражай бар ма?_____________________________
-қалада қандай оқу орындары бар?_______________________________________________
2. Төмендегі зат есімдерді екі топқа жаз.
кім? не?

Көше, мұражай, дос, даңғыл, бала, адам, шаңғы, метро, студент, қала, кітапханашы, кітап, оқушы.
______________________________________________________________________________________________________
3. Сөздерге септік жалғауын дұрыс жалға .
Дәптер ның
Оқушы ге
Халық ді
Сөмке ты
Үй мен
Аға де
4. Кім? сұрағына жауап беретін сөзді тап?
а) отан
ә) мұражай
б) ұстаз

9

5. Мақалды аяқта.
«Күш –білімде, білім - ......................»

6. Логикалық сұраққа жауап бер
Қыста үйдің ең суық жері қай жер?

Өздік жұмыс
№ 7

1.Сурет бойынша әңгіме құра.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Сөздердің аудармасын тап.
1. Отан а) Символика 1-
2. Табиғат ә) Сильный 2-
3. Көл б) Родина 3-
4. Қуатты в) Озера 4-
5. Рәміз - г) Природа 5-
3. Мәтінді оқып, тәуелдік жалғау бар сөздерді теріп жазыңдар, жақтарын анықтаңдар.
10
Менің Отаным –Қазақстан. Еліміздің елордасы Астана қаласы. Қазақстан жерінде көмір, мұнай, темір, алтын, мыс мол. Мен өз елімді мақтан етемін.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4.Сызба бойынша бірнеше сөз тіркестерін құраңдар.
Сын есім + зат есім зат есім + етістік
_____________________________________________________________________________________________________
5. Мақалды аяқта.

1. Ел іші –алтын ............. .
2. Отансыз адам, ормансыз ................
3. Отан ........ басталады.
6. Логикалық сұраққа жауап бер.
Бір жұмыртқа бес минутта піссе, бес жұмыртқа наша минутта піседі?

Өздік жұмыс
№ 8

1.Қыста ауа- райы қандай болады?
а) жаңбырлы, жылы болады
ә) аязды, боран соғады
б) ыстық болады
2. Сөздерді аудар: санки, метет метель, лыжи, мороз, погода, кататься, дети.
______________________________________________________________________________________________________
11
3. Сызбаны толтыр.

мысал қала көше дос
білім ақыл қыс жаз
күз
қы, кі
ғы, гі
лық, лік
дық, дік
тық, тік
сыз, сіз

4. Сөздерден сөйлем құрастыр.
Адамдар, киінеді, қыста, жылы.
_____________________________________________________

5. Сөйлемдерден сын есімді тауып, астын сызыңдар.

Қыста аязды күндер болады. Адамдар жылы тымақ, қалың тон киеді. Жерді қалың қар жабады. Қыста қатты жел соғады.

6. Логикалық сұраққа жауап бер.
Жылдам кетіп бара жатқан пойызды бір қолымен кім тоқтата алады.

Өздік жұмыс
№ 9

1.Есімдіктің түрлерін тап.
А) жіктеу, сілтеу
ә) дара, күрделі
б) жанды, жансыз
12

2. Үй жануарларын төлдерімен атап жаз.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Сөздермен сөз тіркестерін құраңдар.
Тері, жүн, пайда, көрпе, қымыз, шұбат, пима, қолғап.
Мысалы: жылы қолғап, қымыз сусын.
______________________________________________________________________________________________________
4. Сөзге тиісті жұрнақты жалғап жаз.
Асан
Үй
Жылқы -нікі, -дікі, -тікі
Түйе
Сурет
Көрпе
____________________________________________________________________________________________________
13
5.«Сиқырлы әріптер» ойыны. Шашыраңқы әріптерден сөздер құра.

т ы л қ ы
ж ү с о б
о а й е і
т р ы ш к
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
6.Логикалық сұраққа жауап бер.
Қандай ағаштар өспейді?

Өздік жұмыс
№ 10

1.Мына сөздерден сөйлем құра.

Қазақ , ұлттық, халқының, байланысты, төрт түлік, ойындары, малмен.
________________________________________________________________________________________________________
2. Сөйлесуді жалғастыр.
-Төрт түлікті аташы?
-Олар:_______________________________________________
-Төрт түліктің пайдасы не?
________________________________________________________________________________________________________
-Олардың тұрақты мекені қайда?
____________________________________________________
14
3. Сөздерден жіктік жалғауын тауып, жасалу жолдарын түсіндіріңдер.

Оқушымыз, спортшымын, суретші, барасың, келесіздер,

ойындарың, сөйлеймін, көреді.
4. Ойын: «Сөз құрау». Берілген сөзден мағыналы бірнеше сөздер құрастыр.
Мысалы: ойындар
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5. Өлеңді оқып, сын есімдерді теріп жазыңдар.
Астана
Астана- арман қала,
Бағы бір жанған қала.
Тұрады ол жап- жасыл боп,
Мен үлкен болғанымда.
Төкті оған нұрын дала,
Астана-сұлу қала.
Біз оны анамыздай,
Сүйеміз анамыздай.
______________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________

6.Логикалық сұраққа жауап бер.
Таңертең екі рет, түнде бір рет, кешке екі рет, күндіз еш кездеспейді. Бұл қандай әріп?
__________________________________________________

15

Өздік жұмыс
№ 11
1. Мамандық атауларын ата.

__________________________________________________________________________________________________________
2. Сөйлемдегі сөздерді құрамына қарай талда.
Нан дастарханға еңбекпен келеді.
__________________________________________________________________________________________________________
3. Берілген тақырып және тірек сөздер бойынша әңгіме құра.
Тақырып: «Ас атасы - нан»
Тірек сөздер: егін, қырман, диірмен, еңбек, диқан, наубайхана, нанды қадірлеу.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Сөздерді аудар.
1. мамандық а) ценить 1-
2.бата ә) профессия 2-
3. мақтау б) продовец 3-
4. дарын в) благосовление 4-
5. еңбек г) хвалить 5-
16
5. Сызбаны толықтыр.
Мысалдар Осы шақ Келер шақ Өткен шақ
Тұр Тұр + мын Тұр +а +мын Тұр + ды +мын
Бар
Айт
Кел
Түс
Жүр

6.Логикалық сұраққа жауап бер.
Қай жерде жұма бейсенбіден бұрын келеді?
___________________________________________________

Өздік жұмыс
№ 12

1.Үстеуді мағыналық түріне қарай бөліп жаз.

Бүгін, осында, ақырын, артта, қыстыгүні, биыл, мұнда, қолма-қол, жоғары, таңертең, тез.
Мезгіл үстеулер: ______________________________________________________________________________________________________
Мекен үстеулер: ______________________________________________________________________________________________________
Сын-қимыл үстеулер:
______________________________________________________________________________________________________
2. Сөйлемдерді оқып, үстеулердің астын сыз. Олар үстеудің қай түріне жататынын айт.

17
1. Ол бүгін ерте келді. 2. Қанат ойыншығын оп-оңай тапты. 3. Лезде аспанды бұлт торлады. 4. Қанат хатты асықпай оқыды.
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Сөйлем құраңдар.

1.Көктемде ериді.
2. шығады
3. Саяжайда суарады.
4. ұшып келеді
5. жиі жауады
4. Үстеу қандай сұраққа жауап береді?
а) не істеді?
ә) қашан? қайда?
б) қандай? қай?
18
5. «Кім тапқыр?» ойыны. Сөздерді дұрыс жаз.

Шоф (о, ё) р, т (й, а) қ, аспа (з, с) шы, ж (ый, и) налыс, клу (п, б).
______________________________________________________________________________________________________
6.Логикалық сұраққа жауап бер.
Тістері бар болса да тістей алмайтын не?

Өздік жұмыс
№ 13

1. Сандардан сөздер құрап жаз.
Т+10= 6+н=
100+ім К+3+ті
3+кір К+2+л
5+ік Қ+10+ақ
С+10+а
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2.«Жеті»- сөзіне фонетикалық талдау жаса.
_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Дара және күрделі сан есімдер жаз.
19
Дара сан есімдер: _____________________________________________________

Күрделі сан есімдер: _____________________________________________________

4. Мәтінді оқып, сан есімдердің астын сыз. Реттік сан есімдерді сөз құрамына талда.
Станция ауылдан жиырма шақырым жерде. Пойыз сағат бесте жүреді. Әділ станцияға екінші автобуспен келді. Ол – үшінші курс студенті. Жазғы демалыстан соң оқуға бара жатыр.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
5.Сөздерді аудар.
век - вечер -
неделя – время-
месец – эпоха-
сейчас- полдень-
6.Сан атауын табыңдар.

о е Т
н к ө
б і Р
е л Т
с ү ш

6.Логикалық сұраққа жауап бер.
Піл ағаштың артына тығылса , не болады?
20
Өздік жұмыс
№ 14

1. Мен, бен, пен, да, де, та, те қосымшаларын шылау ретінде жаз.

Үсен Асанмен үйге қарай кетті.
___________________________________________________
Күшік мысықпен достаспақ болды.
___________________________________________________
Ермек, Талғат оқуда.
___________________________________________________

Сыр бойын жаяу, атпен, машинамен көп араладым.
___________________________________________________
2. Сөз тіркестерін бағдар сызықпен көрсет.
кішкентай кірпік
қысқа бет
қоңыр ауыз
домалақ бас
сопақ көз
ұзын шаш

3. Дене мүшелерінің атауын жаз.
көреді
ойлайды
Адам сөйлейді
демалады
естиді

21
4. Сөздердің аудармасын тап.
1. дене мүшелері а) строение тела 1-
2. қасиет ә) душа 2-
3. дене құрлысы б) части тела 3-
4. ерекшеліктер в) качество 4-
5. жан г) особенности 5-

5. Мақал-мәтелдердегі көп нүктенің орнына тиісті шылаулардың бірін қойып жаз.

1. Еңбек ет ..........., міндет ет. 2. Оймақ пішсең ................, ойлап піш.
3. Білмеген бүлдіреді, бүлдіреді ..................... күлдіреді.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
6. Жұмбақтардың шешімін тап?
1. Ти десе тимейді,
Тиме десем тиеді

2. Бір ағашта бес тармақ,
Бес тармақта бес жаңғақ

7.Логикалық сұраққа жауап бер.
Төрт тәсілмен жирафты шкафқа қалай кіргізуге болады?
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

22
Өздік жұмыс
№ 15

1. Сөздерді оқы. Осы сөздерден 5 сөз тіркесін құрап жаз.
1) қызық, жиырма, әдепті, мөлдір, жасыл;
2) оқушы, қыз, кітап, қарындаш, бұлақ.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Тапсырма: Сөз тіркестерінен соң тиісті етістіктер қойып, сөйлем құра
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Орны ауыстырылып берілген сөздерден сөйлем құрап жазыңдар
1. Астанаға, бірге, жазда, мен, ағаммен, бардым.
2. Астана, әдемі, жазғы, екен.
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Сөйлемдерден бастауыш пен баяндауыштың астын сызыңдар.

Үлгі: Марат Астанаға барды.
1.Жазда балалар суға шомылады. 2. Арман атасына көмектесті. 3. Балалар гүлдерді суарды. 4. Жазда ауылда жұмыс көп болады.

23

4. Сөздерді аудар.
шомылу - ұзақ-
демалу – саяхат -
шөп – ойнау -
жазғы- жаңбыр -

5. Сөйлемдегі көп нүктенің орнына тиісті әріпті қой.

Біз жазды жақсы өтк...здік. Жазда су...а шомылдық. Көлде қарма...пен балық ауладым. Бақшада өсімд...ктерді суардық.

6.Сөйлесуді аяқтаңдар.
- Жаз айларын ата?
- ___________________________________________________
- Жазда ауа –райы қандай?
-____________________________________________________
-Жазда бақшаларда нелер піседі?
-____________________________________________________
- Жаздың қай айы өте ыстық болады?
__________________________________________________________________________________________________________

7.Логикалық сұраққа жауап бер.
24
Өздік жұмыс
№ 16

1. Сөйлемнің тыныс белгілерін қойып жаз.

Айзат ауылың қандай тамаша деді Арман.
______________________________________________________________________________________________________
2. Өз ауылың туралы шағын әңгіме жаз.
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Сөздердің аудармасын бағдар сызықпен көрсет.
Қуат лекарство, исцеление
Тоғай луг
Сусын энергия
Ем тень
Шалғын лес
Көлеңке напиток

4. Сөздерді құрамына қарай талдаңдар.

Жазда, мектептің, алаңға, бесінші, алмаларды, орманға, саяхатшылар, демалыста, таби,аты, жазғы.
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
25
5. Сөйлемнен қаратпа сөзді тап.

Миша, сен демалысты қайда өткізесің?
а) демалысты
ә) сен
б) Миша
в) өткізесің
г) қайда

6. Сызба бойынша сөйлем құрастыр.

А: «Т?»
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7.Логикалық сұраққа жауап бер.
26