Қазақ тілі курсы бойынша 050109, 050601 «математика», 050703 «информациялық ЖҮЙЕ» мамандықтары үшін

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

С.АМАНЖОЛОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Филология және журналистика институты

Практикалық қазақ тілі кафедрасы

ҚАЗАҚ ТІЛІ КУРСЫ БОЙЫНША

050109, 050601 «МАТЕМАТИКА», 050703 «ИНФОРМАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕ» МАМАНДЫҚТАРЫ ҮШІН

ОҚУ – ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН

Өскемен, 2005

Құрастырушылар: Оқу -әдістемелік кешен

Хусаинова М.Ж. практикалық қазақ тілі

(аға оқытушы) кафедрасының отырысында

Мұқаметкали М.М. талқыланды. 2 ақпан 2005 ж.

(оқытушы) №7 хаттама

Оқу-әдістемелік кешен ФжЖ

институтының әдістемелік

комиссиясының отырысында мақұлданды. 7 ақпан 2005ж.

№ 3 хаттама.
Оқу әдістемелік кешен

Әдістемелік бөлімнің келісімімен

баспаға ұсынылды.

«______» _____________ 2005 ж

Оқу - әдістемелік кешенде жалпы практикалық қазақ тілі пәнін оқытудың мақсаты, міндеттері, сабақтың тақырыбы, сағат саны, орындалу мерзімі және әдебиеттер тізімі берілген. Студенттердің білімін бағалау жүйесі, мұғалім басшылығымен және өз бетімен орындайтын жұмыстары көрсетілген. Реферат тақырыптары, қолданылатын әдебиеттер, студенттің өзін-өзі бақылауына арналған тапсырмалар және оларға қысқаша әдістемелік нұсқау берілген.
Математика, информациялық жүйе мамандықтарының студенттеріне арналған қазақ тілі курсы бойынша оқу-әдістемелік кешен. /Құрастырушылар: Хусаинова Мағрифа Жақияқызы, Мұқаметқали Мәншүк Мұқаметқалиқызы.-Өскемен: ШҚМУ баспасы, 2005 ж.-37 бет.

С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті,

2005
І. ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(Syllabus)

І.Жалпы мәліметтер:

Пәннің аты: қазақ тілі
Практикалық қазақ тілі кафедрасы
Оқытушының аты-жөні: Хусаинова Мағрифа Жақияқызы, Мұқаметқали Мәншүк Мұқаметқалиқызы
Байланыс ақпараты: телефоны, мекен-жайы, кафедраға келетін уақыты. ж.т.: 28-61-63. апта сайын, дүйсенбі, сағат 15.00.
Өткізілетін орны: ШҚМУ-дың N7 корпусы
Кредит (несие) саны 3 кредит

Оқу жоспарынан көшірме

Курс	Се-мес-тр	Кре-дит	Практи-ка-лық	Студенттер-дің оқытушы басшылы-ғымен өз бетімен жұмысы	Студенттер-дің өз бетімен жұмысы		Барлы-ғы		Бақы-лау форма-сы
І	І	3	45	45	45	135		Емтихан

Курстың пререквизиттері (курсқа қатысуға алдын-ала қойылатын талаптар, білім жиынтығы, глоссарий). Қазақ тілі пәні бойынша информациялық жүйе және математика мамандығында оқитын студенттерге мынандай талаптар қойылады:

студент себепсіз сабақ босатпауы керек;
студент себепсіз 2 сағаттан артық сабақ босатса, рейтинг балы төмендетіледі;
сабақты себепсіз босатқан студенттерге курс тапсырмаларын өтеуге қосымша уақыт берілмейді;
сабақты бірде-бір рет босатпаған студенттің әрбір рейтинг балына әр модулдің соңында 0,2 балл қосылады;
курс бойынша берілген тапсырмаларды әр модуль соңында тапсырмайынша студент емтиханға кіргізілмейді;
студент әрбір қарастырылған тақырыптарды түсініп, өз ойын айта білуге, қойылған сұрақтарға ауызекі тілде толық жауап бере білуге тиіс;
тіл үйрену –талап пен табандылықты қажет етеді, сондықтан әр студент күнделікті сабаққа тиянақты дайындалып, тақырып бойынша берілген материалды толық игеруге тырысып, кәсіби лексикалық қорын дамыту керек.

Постреквизиттер

Қазақ тілі-Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі. Мемлекеттік тіл-мемлекеттің бүкіл аумағында қоғамдық қатынастардың барлық саласында қолданылатын мемлекеттік басқару, заң шығару сот ісін жүргізу және іс-қағаздарын жүргізу тілі.

Жоғары оқу орындарының оқу бағдарламасында барлық мамандықтар бойынша қазақ тілі міндетті пән ретінде енгізілген.

Сондықтан жоғары оқу орындарының түлектері қазақ тілін бағдарламада берілген мамандыққа байланысты тақырыптар көлемінде меңгеруі тиіс. Сонымен қатар студент:

әрбір қарастырылған тақырыпқа байланысты кемінде 35-40 сөзді жадында сақтауы тиіс;
мамандыққа байланысты мәтіндерді (100-130 сөзді), сөздіктің көмегімен аударып, қысқаша мазмұндай білуге тиіс;
курс соңында дейін әрбір студент бағдарламада берілген тақырыптар төңірегінде әңгімелей білу дәрежесіне жетуі керек;
өтілген тақырыптарға байланысты мақал-мәтел, фразеологизмдерді меңгеруі қажет.

Курстың қысқаша сипаты.

2.1 Курстың мақсаты

Қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретінде мәртебесінің көтерілуіне байланысты қазақ тілі курсы пәнін оқытуға үлкен талап қойылып отыр. Ұсынылып отырған оқу бағдарламасының негізгі мақсаты-республикамыздағы және университеттің практикалық қазақ тілі кафедрасында жинақталған озық тәжірибені, жаңа технологияларды, тіл үйрету барысындағы т.б. тиімді де ұтымды оқыту әдістерін (интенсив, компьютерлік оқыту және т.б) пайдалана отырып, студенттерге қазақ тілінен тиянақты да терең білім беру.

- грамматикалық материалдарды меңгерту арқылы қазақ тілінде сөйлеуге үйрету;

студенттердің қазақ тілінен алған білімін тереңдетіп, сөздік қорларын молайту, тілдік дағдыларын жетілдіру;
қазақ тіліндегі мәтіндердің мазмұнын түсіне білу дәрежесіне жеткізу;
алған білімдерін ауызекі сөйлеу жағдайында күнделікті тұрмыс-тіршілігімізде пайдалануға дағдыландыру.

2.2 Курстың мамандыққа қатысты қолданылу міндеті.

Мемлекеттік тілді студенттерге үйрету бүгінгі таңдағы басты мәселелердің бірі, заман талабы. Өйткені бүгінгі студент, ертеңгі маман-қызметкер. Студенттерді өз мамандығы төңірегінде адамдармен мемлекеттік тілде қарым-қатынас жасап, сөйлесе білуге, жаза білуге және физика, информатика салаларына байланысты кәсіби лексиканы қолдана отырып, өз ойын еркін жеткізе білуге үйретуіміз керек.

2.3 Курстың мазмұны: студент курстың соңында негізгі қарастырылған сұрақтарды, білім, іскерлік, дағдыларды меңгеруі тиіс.

Курстың негізгі мазмұны-физика, информатикаға байланысты лексикалық тақырыптар мен грамматикалық материалдардан тұрады. Лексикалық тақырыптар негізінен бір мақсатты жүйемен берілген. Әрбір лексикалық тақырып тіл үйренушінің қазақ тілінде ойлау қабілетін дамытуға, сөздік қорын молайтуға, ауызекі сөйлеу тілін одан әрі жетілдіруге, еркін пікір алмаса білуіне ықпалын тигізеді. Грамматикалық тақырыптарды меңгертуде қазақ тілі мен орыс тілін салыстыра отырып, қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтуыға, сауатты жаза білуге дағдыландырады. Курс соңында тіл үйренуші бағдарламада берілген тақырыптарды меңгере отырып, ауызекі тілде дұрыс сөйлей білуге, сауатты жаза білуге үйренуі қажет. Сонымен қатар мамандыққа байланысты лексиканы меңгеріп, қажеттілігіне сай практикада қолдана білуі тиіс.

Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру графигі

№	Жұ-мыс түр-лері			Тапсырманың мақсаты мен мазмұны					Ұсыны-латын әдебиет-тер				Орында-лу мерзімінің ұзақ-тығы				Балл			Бақылау түрі		Ор-ын-далу мерзімі
									не-гізгі		қосымша
1	2			3					4		5		6				7			8		9
1	Маз мұн-дау			Мәтіннің ма-ғынасын түсі-не білу және мазмұндау дағдысын қалыптастыру					2, 3		7 13		1, 5, 9, 12, 13 апта				1, 0,7 0,5			ауызша		2, 6, 10, 14 ап-та
2	Рольдік ойын			Ауызекі сөйлеу тілін дамыту.					2, 3		6, 7, 10		2, 4, 6, 7-апта				1			ауызша		3, 6, 8
3	Сөз-дік жұ-мы-сы			Лексикалық қорын байыту					2,3 5		9, 10, 11, 12		2, 5, 8, 11, 13			0,5 0,3			бақ.жұм. тек-серу		2, 4, 6, 9, 12, 14 апта
4	Ара-лық бақы-лау				Грамматика-лық білімдерін тексеру									30 (10х3)					тест		5,10,15 апта
5	Сұх-бат.			Өз ойын ауызекі тілде дұрыс жеткізе білу дағды-сын қалыптастыру					1, 2, 3, 4		6, 7, 8, 9, 10		3, 6, 8-апта				3б			ауызша		4, 7,9 ап- та
6	Жат-тығу жұмыс				Жазба тілін дамыту				1-3, 5		6, 9, 10		46 8		1, 0,5			Бақ. жұм. тек.-ру			3, 5, 7, 9, 13
7	Сая-хат-са-бақ			Тақырып бойынша әңгімелей білу дағдысын жетілдіру					2	6, 7, 10		8, 9 апта					1			ауызша		10 ап-та
8	Пікір талас			Өз ой-пікі-рін түсінікті жеткізе білу қабілетін қа-лыптастыру				4, 5		8- 13		11, 12 апта					1			ауызша		13 ап-та
9	Реферат		Тақырып бойынша бе-рілген әде-биеттермен жұмыс істей білу дағды-сын қалып-тастыру.				Реферат та-қырыбына байланысты бағдарлама-да берілген әдебиеттерді пайдаланы-ңыз						6-9 апта				5б			ауызша		9-10
10		Мәтінмен жұмыс				Сөздік қорын молайту. Ауызекі сөйлеу тілін дамыту		1-5		6, 9-13			1, 5, 9, 12, 13 апта				1, 0,7 0,5			ауызша		2, 6, 10, 14 ап-та

3.2 Курс бойынша пайдаланатын әдебиеттер.

Негізгі әдебиеттер:

А.Мусинов,М.Мұхамбетқалиева,Е.Құдайбергенов А: 1995
Құлмағамбетова «Қазақ тілін үйренушілерге көмек» А, 1992.
Қазақ тілі. А.Жылқыбаева,М.Хусаинова,А.Айтқазина, Ж.Сейфолданова,Б.Қырықбаева.-Өскемен: ШҚМУ баспасы, 2002.
А.Көбесов. Математика тарихы. –Алматы, 1993
С.Әбдіманапов, Ә.Игіліков «Орысша-қазақша математикалық сөздік», Алматы: 1993 ж.

Қосымша әдебиеттер:

Ш.К.Бектұров, А.Ш.Бектұрова, «Қазақ тілі для начинающих»: Учеб.для аудиторных и кружковых, самост.занятий. Под. общей ред. А.Е.Карлинского.-2-ое изд.перераб и доп –Алматы: Рауан, 94.
М.Аққозин «Қазақстанның мақал-мәтелдері»–Алматы: Қазақстан, 1990.
«Казахская советская энциклопедия» Алматы: 1981.
Қазақша-орысша, орысша-қазақша терминологиялық сөздік (математика). Алматы, 20017
Қ.Бектаев. Үлкен қазақша-орысша, орысша-қазақша сөздік. –Алматы, 2001
Орысша-қазақша түсіндірме сөздік. Информатика және есептеуіш техника. /Ш.К.Нұрбекова, А.С.Дауытова, Д.К.Қойбағарова. Павлодар, 2002 ж.
//Информатика негіздері. журнал, 2004 ж.//Математика және физика. журнал, 2004. №1,3.
//Вестник МГУ. 2004. №1
//Егемен Қазақстан. 20.03.04., 19.02.05.

3.3 Баға бойынша мәліметтерде білім бағасының шкаласы, білім бағасының критерилері, тапсырмалардың орындалу талаптары беріледі.

Рейтинг-шкала

Бақылаудың түрі	Балл
Ағымдағы	20
Аралық	30
СӨЖ	10
Қорытынды (емтихан)	40
Барлығы	100

3.8 Әр түрлі жұмыс түрлерінің бағалану критерилері және шкаласы.

Практикалық сабақтар-10

Мәтінмен жұмыс – мәтінді мәнерлеп оқу, ерекше дыбыстарды айту - 0,5 б, мазмұндау-1б, сұхбат құрастыру-1б, мәтінге сұрақ құрастыру-0,7 б; рольдік ойын-1 б, пікірталас-1 б, саяхат-сабақ -1 б; Сөздікпен жұмыс– жаңа сөздерді есте сақтау-0,5 б, сөз тіркестерімен сөйлем құрастыру-0,5 б, сөздің баламасын білу-0,3 б; Жаттығулармен жұмыс – жалғау, жұрнақтарды қолдана білу-1 б, қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс жаза білу -0,5 б, сөздердің сөйлемдегі орын тәртібін дұрыс қолдана білу -1б.

СӨЖ – 10 (мәтін құрастыру-3 б, сұхбат құрастыру-2 б, сөздік жұмысы-1 б, грамматикалық тапсырмаларды орындау-2 б, мақал-мәтелдерді жаттау-2 б)
Реферат–5 (тақырыптың ашылуы-4 б, сұрақтарға жауап-0,5 б, безендірілуі-0,5 б)
Бақылау жұмысы – 5 (сөздің орын тәртібін-2 б, қазақ тіліне тән дыбыстардың дұрыс жазылуы мен айтылуын айыра білу-3 б).
Аралық бақылау-30 (тест-1 қате -0,3 б, 2 қате-1,2 б, 3 қате-1,5 б, 4 қате-2 б, 5 қате-3,0 б, 5 қатеден көп болса-0 б)

Барлығы: 60

4. Курстың саясаты.

Практикалық қазақ тілі пәні бойынша студенттерге мынандай талаптар қойылады:

студент әр сабаққа белсенді қатысуы керек;
студент себепсіз 2 сағаттан артық сабақ босатса, рейтинг балы төмендетіледі;
сабақта ұялы телефонды өшіріп қою керек;
курс бойынша берілген тапсырмаларды орындамайынша студент емтиханға кіргізілмейді;
студент әрбір қарастырылған тақырыптарды түсініп, өз ойын айта білуге, қойылған сұрақтарға ауызекі тілде толық жауап бере білуге тиіс;
мамандыққа (физика-информатика) байланысты мәтіндерді (110-130 сөз), сөздіктің көмегімен аудара білуі тиіс.

Тіл үйрену –заман талабы. Ол талап пен табандылықты, ниеттілікті қажет етеді. Сондықтан да әрбір студент мемлекеттік тілді меңгеруге және оны құрметтеуге тиіс

2. ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР

2.1 Курстың тақырыптық жоспары. Барлығы (несие) 3

Тақырыптың аты	Прак тика лық		СӨОЖ	СӨЖ
І КРЕДИТ
1. «Қазақ тілі-мемлекеттік тіл»	4		4	4
2.Танысу. Өмірбаян	6		6	6
3. Айналамен таныстыру	6		8	8
ІІ КРЕДИТ
4.Менің Отаным-Қазақстан.		5	6	6
5.Мамандығым-мақтанышым		6	6	6
6.Математика-информациялық жүйе туралы ұғымдар		4	3	3
ІІІ КРЕДИТ
7. Атақты адамдар өмірінен	6		4	4
8.Баспасөз материалдары-мен жұмыс	8		8	8
Барлық сағат саны	45		45	45

2.2 Практикалық сабақтардың жоспарлары

1.тақырып «Қазақ тілі-мемлекеттік тіл». ҚР-сының «Тіл туралы Заңы». Қазақ тілінің грамматикалық ерекшеліктері.

Сұрақтар:

Мемлекеттік тіл туралы түсінік. ҚР-сының «Тіл туралы Заңы»
Қазақ тілінің грамматикалық ерекшеліктері. Қазақ тіліне тән дыбыстар.Әліпби.
Үндестік заңы. Ілгерінді, кейінді ықпал.
Зат есімнің жалғаулары: жіктік, тәуелдік, көптік жалғаулары.
Сөйлеу этикеті. (сәлемдесу, қоштасу, кешірім).
Өзім туралы.

Тапсырмалар:

Қазақ тілі туралы. ҚР «Тіл туралы Заңы» 4-бабын, ҚР-сы Конституциясының 19-бабын оқу.

Қазақ тіліне тән дыбыстардың әрқайсысына мысал келтіріңіз (6 сөз), жазылуы мен айтылуына назар аударыңыз.
Тіл туралы мақал-мәтел жазыңыз.
Сөйлеу этикеттерін пайдаланып, сұхбат құрастырыңыз.