Қазақ тілі пәнінен емтихан билеттері.

9 – сынып

(оқу орыс тілінде жүретін жалпы білім беретін мектептер үшін)

№1

1. 
   «Қазақстан – егеменді ел» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.
   
2. 
   Ана тілі, сөз өнері туралы мақал-мәтелдерді жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Сөйлем. Сөйлем түрлері.
   

№2

1. 
   Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы туралы әңгімелеңіз.
   
2. 
   Қазақ отбасындағы өзара сыйласымдылық туралы пікір білдіріңіз.
   
3. 
   Хабарландыру жазу.
   

№3

1. 
   «Қазақ тілі – мемлекеттік тіл» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.
   
2. 
   Бейтаныс мәтінмен жұмыс.
   
3. 
   Жай сөйлемнің түрлері.
   

№4

1. 
   Дос туралы айтылған мақал-мәтелдер мен ақын-жазушылардың шығармаларынан үзіндіні жатқа айтыңыз..
   
2. 
   Қазақстан облыстары мен қалалары туралы әңгімелеңіз.
   
3. 
   Құттықтау жазу.
   

№5

1. 
   Абайдың бір өлеңін жатқа айтыңыз.
   
2. 
   Еңбек туралы айтылған мақал-мәтелдер мен ақын-жазушылардың шығармаларынан үзіндіні жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Синоним. Антоним. Омоним.
   

№6

1. 
   Қазақ тіл білімінің негізін салушылар туралы айтып беріңіз.
   
2. 
   Ұлттық тағамдар туралы әңгімелеңіз. Бір тағамға тоқталу, оны сипаттау.
   
3. 
   Толымды және толымсыз сөйлемдер.
   

№7

1. 
   Көне ескерткіштер туралы әңгімелеңіз.
   
2. 
   Отан туралы айтылған мақал-мәтелдер мен ақын-жазушылардың шығармаларынан үзіндіні жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Тұрлаусыз мүшелер.
   

№8

1. 
   « Қазақстан – 2030» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз
   
2. 
   Мағжан Жұмабаев туралы айтып беріңіз.
   
3. 
   Жалаң және жайылма сөйлем.
   

№9

1. 
   Қазақ тілін зерттеген ғалымдар туралы әңгімелеңіз.
   

2. Сөз бен тілге байланысты айтылған мақал-мәтелдер мен ақын-жазушылардың шығармаларынан үзіндіні жатқа айтыңыз.

3. Берілген сөйлемге морфологиялық талдау жасаңыз.

№10

1. 
   «Киіз үй» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.
   
2. 
   «Наурыз мейрамы» тақырыбында өзі білетін мәліметтерді пайдаланып мәтін құрастыру.
   
3. 
   Мына сөздерге морфологиялық талдау жасаңыз.
   

№11

1. Көне қалалар туралы әңгімелеңіз.

2. Қазақ отбасы туралы әңгімелеңіз.

3. Жарнама жазу.
№12

1. 
   Ұлттық музыка туралы айтып беріңіз.
   
2. 
   «Ұлттық киім» тақырыбында әңгімелеңіз. Бір киімді сипаттау.
   
3. 
   Берілген сөйлемге синтаксистік талдау жасаңыз.
   

№13

1. «Мемлекеттік рәміздер»тақырыбында әңгімелеңіз

2. «Астана» тақырыбына әңгіме құрап жазыңдар. (Астана келбетін 14-18 сөйлем арқылы сипаттау, суреттеу)

3. Мына сөзге лексикалық талдау жасаңыз.
№14

1. 
   Қазақ халқының салт-дәстүрлері туралы әңгімелеңіз.
   
2. 
   Ә. Қастеевтің туындылары туралы айтыңыз.
   
3. 
   Сан есім. Сан есімнің түрлері
   

№15

1. 
   Отан туралы айтып беріңіз
   
2. 
   Бейтаныс мәтінмен жұмыс
   
3. 
   Тұрлаулы мүшелер.
   

№16

1. 
   Абай Құнанбаев туралы әңгімелеңіз
   
2. 
   «Мамандық» тақырыбына диалог құрастырыңыз.
   
3. 
   Одағай
   

№17

1. Қазақ шешендік өнерінің ерекшеліктері туралы әңгімелеңіз.

2. 
   «Қазақстан спорты» тақырыбына .
   
3. 
   Берілген сөйлемге синтаксистік талдау жасаңыз.
   

№18

1. 
   Қазақ халқының ұлы ағартушылары туралы әңгімелеңіз.
   
2. 
   «Табиғатты қорғай» тақырыбы бойынша өз пікіріңізді білдіріңіз.
   
3. 
   Мақал-мәтелдерді аяқтаңыз.
   

№19

1. 
   Алматы қаласы туралы айтып беріңіз
   
2. 
   Қазақстан суретшілері туралы әңгімелеңіз.
   
3. 
   Етістіктің болымсыз түрі
   

№20

1. 
   Бейтаныс мәтінмен жұмыс.
   
2. 
   Қазақстанның жетістіктері туралы айтып беріңіз.
   
3. 
   Мына сөздерге фонетикалық талдау жасаңыз.
   

№21

1. 
   Ыбырай Алтынсарин туралы айтып беріңіз.
   
2. 
   Мемлекеттік ту туралы әңгімелеңіз.
   
3. 
   Сөздерді сөз құрамына қарай талдаңыз.
   

№22

1. 
   «Қазіргі заман музыкасы» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз
   
2. 
   «Қазақстанның кен байлықтары» деген тақырып
   
3. 
   Мына сөздерге лексикалық талдау жасаңыз.
   

№23

1. 
   «Табиғат тамашасы» тақырыбы бойынша өз пікіріңізді білдіріңіз.
   

2. 
   2. «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 20 жыл» тақыбы бойынша әңгімелеңіз.
   
3. 
   3. Сөйлем мүшелері
   

№24

1. 
   Павлодар облысы туралы әңгімелеп беріңіз
   
2. 
   Бейтаныс мәтінмен жұмыс.
   
3. 
   Сын есім. Туынды сын есім.
   

№25

1. 
   Сұлтанмахмұт Торайғыров туралы әңгімелеңіз
   
2. 
   Сөз бен тілге байланысты мақал-мәтелдерді жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Берілген сөйлемге морфологиялық талдау жасаңыз.
   

Қосымша

№1

1. «Қазақстан – егеменді ел» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.

2. 
   Ана тілі, сөз өнері туралы мақал-мәтелдерді жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Сөйлем. Сөйлемнің түрлері.
   

3-сұрақ.

1-жаттығу. Бұлар сөйлемге жата ма, жатпай ма? Себебін атаңдар.
Бар. Жоқ. Жақсы. Аман-есенсіз? Қайырлы түн! Кездескенше! Ой, жігіттер! Немене?

2-жаттығу. Берілген сөйлемдерді сұраулы, лепті сөйлемдерге айналдырыңдар.

Дала. Таң атып келеді. Жұлдыздар сиреген. Біраздан соң күн шығады. Ембіден ескен жел жусан басын тербетеді. Толқып жатқан көгілдір қырқалар. Бәрі де тұтасып кеткендей. Мұрат ерте оянғанына ерекше қуанды. Дала таңына таңырқай қарады. Табиғат …

Керекті сөздер: тамаша, қандай, ғажап, суретші, көрініс.

№24

1. Павлодар облысы туралы әңгімелеп беріңіз.

2. 
   Бейтаныс мәтінмен жұмыс.
   
3. 
   Сан есім. Сан есімнің түрлері.
   

2.-сұрақ. Бейтаныс мәтінмен жұмыс.
Мұнай және газ өндіру
Ғалымдар болашақта Прикаспийдің мұнай және газ өндіруде бірінші орын алатындығын болжайды. Бірақ бұл мұнай мен газды алу оңай емес. Мұнай қорын тапқан тереңдік 5 километрге, қысымы мың атмосфераға, ал температурасы 100 градусқа жетеді.

Мәтіннен тәуелдік, септік, көптік жалғаулы зат есімдерді тауып, үлгі бойынша кестені толтыр.

Зат есім	Көптік жалғау	Тәуелдік жалғау	Септік жалғау
тұлғалар	лар	-	-

3-сұрақ. Мәтіннен сан есімдерді тауып, оларды түрлері бойынша жіктеп жазыңдар.

есептік	реттік	жинақтық	бөлшектік	топтық

Қазақ тілі пәнінен емтихан билеттері.

11 – сынып

(оқу орыс тілінде жүретін жалпы білім беретін мектептер үшін)

№1

1. 
   «Отаным - Қазақстан» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.
   
2. 
   Мұқағали Мақатаевтың бір өлеңін жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Берілген сөздерге фонетикалық талдау жасаңыз.
   

№2

1. 
   «Қазақтың кіндік қаласы » тақырыбы бойынша әңгімелеңіз
   
2. 
   «Наурыз мерекесі» тақырыбы бойынша сұхбат құрастырыңыз.
   
3. 
   Зат есім.
   

№3

1. 
   Мағжан Жұмабаев туралы әңгімелеңіз.
   
2. 
   Бейтаныс мәтінмен жұмыс.
   
3. 
   Берілген сөйлемге морфологиялық талдау жасаңыз.
   

№4

1. 
   Әбунасыр Әл-Фараби туралы әңгімелеңіз.
   
2. 
   М. Жұмабаевтың бір өлеңін жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Жайылма сөйлем
   

№5

1. 
   «Қазақ тілі – мемлекеттік тіл» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.
   
2. 
   Бейтаныс мәтінмен жұмыс.
   
3. 
   Біріккен сөздер
   

№6

1. 
   Ахмет Байтұрсынов туралы әңгімелеңіз.
   
2. 
   Ана тілі, сөз өнері туралы мақал-мәтелдерді жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Хабарландыру жазу.
   

№7

1. 
   Абайдың бір өлеңін жатқа айтыңыз.
   
2. 
   Ұлттық тағамдар туралы диалог құрастырыңыз.
   
3. 
   Антонимдер
   

№8

1. 
   Алматы туралы айтып беріңіз.
   
2. 
   Достық туралы мақал-мәтелдерді жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Мына сөздерге фонетикалық талдау жасаңыз.
   

№9

1. Мемлекеттік елтаңба туралы әңгімелеңіз.

2. С. Қалиұлының бір өлеңін жатқа айтыңыз.

3. Синонимдер
№10
1. Көне ескерткіштер туралы әңгімелеңіз.

2. Бейтаныс мәтінмен жұмыс

3. Тұрлаулы мүшелер.
№11

1. 
   Абай Құнанбаев туралы әңгімелеңіз
   
2. 
   «Мамандық» тақырыбына диалог құрастырыңыз
   
3. 
   Сын есім
   

№12

1. 
   «Киіз үй» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.
   
2. 
   «Қазақстан Республикасының мерекелері» туралы әңгімелеңіз.
   
3. 
   Есімдік.
   

№13

1. Көне қалалар туралы әңгімелеңіз.

2. «Ұлттық киім» тақырыбына диалог құрастырыңыз

3.Мына сөздерге фонетикалық талдау жасаңыз.

№14

1. Ұлттық музыка туралы әңгімелеп беріңіз

2. Отбасы туралы диалог құрастырыңыз.

3. Құттықтау жазу.
№15

1. Бауыржан Момышұлы туралы әңгімелеңіз

2. Ұлттық аспаптар туралы диалог құрастырыңыз.

3. Сөз құрамы. Сөзжасам.

№16

1. 
   Қазақ халқының салт-дәстүрлері туралы әңгімелеңіз.
   

2.«Қазақстанның табиғаты» тақырыбы бойынша диалог құрастырыңыз

3.Сан есім. Сан есімнің түрлері

№17

1. Қазақстан жері туралы әңгімелеңіз.

2.«Қазақстандық спортшылар» тақырыбына диалог құрастырыңыз.

3.Берілген сөйлемге синтаксистік талдау жасаңыз.

№18

1.«Менің достарым» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.

2.Бейтаныс мәтінмен жұмыс

3.Мақал-мәтелдерді аяқтаңыз.

№19

1.Сұлтанмахмұт Торайғыров туралы әңгімелеңіз

2.Сөз бен тілге байланысты мақал-мәтелдерді жатқа айтыңыз.

3.Берілген сөйлемге морфологиялық талдау жасаңыз.

№20

1.Абылай хан туралы айтып беріңіз

2.Қазақстан өнері туралы диалог құрастырыңыз

3.Етістіктің болымсыз түрі

№21

1. Шоқан Уәлиханов туралы әңгімелеңіз.

2.Қазақстанның жетістіктері туралы айтып беріңіз.

3.Қос сөздер.

№22

1.Ыбырай Алтынсарин туралы айтып беріңіз.

2.Білім, ғылым туралы мақал-мәтелдерді жатқа айтыңыз.

3.Сөздерді сөз құрамына қарай талдаңыз.

№23

1.«Қазіргі заман музыкасы» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз

2.Иран-Ғайыптың «Тәуелсіздік» өлеңін жатқа айтыңыз.

3.Мына сөздерге лексикалық талдау жасаңыз.

№24

1.«Табиғатты қорғау» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.

2. 
   2. Жамбыл Жабаевтың бір өлеңін жатқа айтып беріңіз.
   
3. 
   3. Сөйлем мүшелері
   

№25

1. Қазақстанның кен байлықтары туралы әңгімелеңіз.

2. 
   Отан туралы мақал-мәтелдерді жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Етістік
   

Қосымша
№4
1. Әбунасыр Әл-Фараби туралы әңгімелеңіз.

2. 
   М. Жұмабаевтың бір өлеңін жатқа айтыңыз.
   
3. 
   Жайылма сөйлем
   

3-сұрақ. Жайылма сөйлем.

• 
  Жалаң сөйлемдерді жайылма сөйлемдерге айналдыр.
  

Нұрмағанбет тілін алды. Ол киіне бастады. Нұрмағанбет көзге түсті. Ойын-той болмайды. Сәні болмайды. Андрей шақырылады. Ол біледі.

(С.Мұқанов.)

№5

1. «Қазақ тілі – мемлекеттік тіл» тақырыбы бойынша әңгімелеңіз.

2. 
   Бейтаныс мәтінмен жұмыс.
   

3. Біріккен сөздер

Бейтаныс мәтінмен жұмыс

Жайлау

Жайлау – қыстаудан алыс, шалғай жатқан даладағы жазғы қоныс. Оны шөбі шүйгін, суы әрі мол, әрі тұнық, салқын ауалы жерден таңдайды. Онда жылдың үш маусымында да ел болмайды. Күзде иен жұртқа қаулап майда көк өседі. Оны алсын дейді. Қыста аппақ қар басып жатады. Ал жазға қарай жайлаудың шөбі жетіле бастайды. Ол кезде жер беті масаты кілемнің түріндей құлпырады. Қыста әбден арықтап, көтерем болып шыққан мал, жайлауға іліккеннен соң-ақ тойынып секіреді. Мал ғана емес, адамдар да сергіп, жиын-той өткізіп, аунап-қунап қалады. Бие байлап, қымыз ішеді, айран ұйытып, құрт жинайды, ірімшік қайнатады. Қысқа арнап азық-түлік жияды.

(Н. Қазыбеков.)

Тапсырма:

1. Мәтінді мәнерлеп оқыңыз.

2. 
   Таныс емес сөздерден сөздік (3-5) құрыңыз.
   
3. 
   Мәтін бойынша бірнеше сұрақ дайындаңыз.
   

1-жаттығу. Берілген сөйлемнен біріккен сөздерді теріп жазыңыздар.

Алматы қорығында құлан, марал, бұғы, таутеке, қарақұйрық, елік, құндыз, күзен, Қызылорда облысының Арал теңізіндегі «Барсакелмес» аралындағы қорықта құлан, ақбөкен және басқа бағалы аңдар өсірілуде.

Әдебиеттер тізімі
1. Адамбаева Ж., Оразбаева Ф., Оңалбаева К. Қазақ тілі: Орыс тілінде жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық. –Алматы: «Мектеп», 2006

2. Дюсебаев С., Байтилеуова Г. Қазақ тілі. Учебник для 11-классов естественно-математического направления общеобразовательных школ с русским языком обучения. –Алматы: «Мектеп», 2007

3. Құлмағамбетова Б., т.б. Диктанттар жинағы. Алматы: «Рауан», 1998-28-бет.


Қосымша

3. Жайылма сөйлем.

• 
  Жалаң сөйлемдерді жайылма сөйлемге айналдырыңыз.
  

Нұрмағанбет тілін алды. Ол киіне бастады. Андрей шақырылады. Ойын-той болмайды. Ол біледі. (С.Мұқанов.)
№5

2. Бейтаныс мәтінмен жұмыс.

3. Біріккен сөздер

Бейтаныс мәтінмен жұмыс

Жайлау

Жайлау – қыстаудан алыс, шалғай жатқан даладағы жазғы қоныс. Оны шөбі шүйгін, суы әрі мол, әрі тұнық, салқын ауалы жерден таңдайды. Онда жылдың үш маусымында да ел болмайды. Күзде иен жұртқа қаулап майда көк өседі. Оны алсын дейді. Қыста аппақ қар басып жатады. Ал жазға қарай жайлаудың шөбі жетіле бастайды. Ол кезде жер беті масаты кілемнің түріндей құлпырады. Қыста әбден арықтап, көтерем болып шыққан мал, жайлауға іліккеннен соң-ақ тойынып секіреді. Мал ғана емес, адамдар да сергіп, жиын-той өткізіп, аунап-қунап қалады. Бие байлап, қымыз ішеді, айран ұйытып, құрт жинайды, ірімшік қайнатады. Қысқа арнап азық-түлік жияды.

(Н. Қазыбеков.)

Тапсырма:

1. Мәтінді мәнерлеп оқыңыз.

2. Таныс емес сөздерден сөздік (3-5) құрыңыз.

4. 
   Мәтін бойынша сұрақтар әзірлеңіз.
   

1-жаттығу. Берілген сөйлемнен біріккен сөздерді теріп жазыңыздар.

Алматы қорығында құлан, марал, бұғы, таутеке, қарақұйрық, елік, құндыз, күзен, Қызылорда облысының Арал теңізіндегі «Барсакелмес» аралындағы қорықта құлан, ақбөкен және басқа бағалы аңдар өсірілуде.

Әдебиеттер тізімі
1. Адамбаева Ж., Оразбаева Ф, Оңалбаева К. Қазақ тілі. Орыс тілінде жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық. –Алматы: «Мектеп», 2006

2. Дюсебаев С., Байтилеуова Г. Қазақ тілі. Учебник для 11-классов естественно-математического направления общеобразовательных школ с русским языко обучения. –Алматы: «Мектеп», 2007

3. Құлмағамбетова Б., т.б. Диктанттар жинағы. Алматы: «Рауан», 1998-28-бет.

4. 
   Еденбаева З.Д. Ойнайық та ойлайық. –Алматы: «Рауан», 1995-93-бет.