Башҡорт әҙәбиәтенән яуаптар.
1.Ҡаһым турә.

2. Я.Хамматов «Төньяҡ амурҙары», Б.Бикбай «Ҡаһым турә», халыҡ йыры «Любизар».

3. Ҡаһым турә фарман биргән саҡта,

Уң кулында булыр ҡурайы…Сөнки уң ҡул уңышты белдерә, яҡшылыҡҡа юрай.

4. Һуғышка киткәндә башҡорттарҙы Байыҡ сәсән оҙатып ҡала.Ул Златоуст өйәҙе Мырҙалар олоҫонда Мәхмүт ауылында тыуған. Иң оҙон ғүмерле , күпте күргән , төрлө тарихи ваҡиғаларҙа ҡатнашҡан бөйөк сәсән, тел оҫтаһы, аҡһаҡал.

5.Был әҫәрҙе Я.Хамматов яҙған. Б.Бикбайҙың “Каһым түрә” исемле сәнғәт әҫәре бар.

6. .Ҡаһым турә Стәрлетамаҡ районы Айыусы ауылында тыуған.

7. Захаров.” Наполеон в России в воспоминаниях иностранцев”.

8 Бикбайҙың “Каһым түрә”.

9. Халыҡ йыры «Любизар».

10. “Урал “ йырында

11 Александр 1

12 “ Икенсе әрме” , “Йәнтүрә»

13

14.

15 100 йәштә

Башҡорт теленән яуаптар.

1 Әсәй,йүкә, олатай, елән, яу, ябалаҡ, ябай, һыу, юл, әйбер.

2, атаҡ, атың, тай, мин,

3. Көньяҡ, Гөлйемеш, дуҫ – иш, аҡтамыр.

4

патриот

башлыҡ

драматург

ректор

маршал.

5 Йәҙрә, снараяд, граната – синонимдар

Башлығы, башлығын – омонимдар

Баһадир, тәүәккәл, арыҫлан – синонимдар

Кәртүк, табикмәк, көлсө, һалма - диалект һүҙҙәр

Баш , баш – күп мәғәнәле һүҙҙәр

Еңеү, еңелеү – антонимдар

Сәрмәлдәрен, ҡалпаҡтарын, кәзәкәйҙәрен, ҡаталарын, уҡ – һаҙаҡтарын- иҫкергән һүҙҙәр.

6 Батыр яуҙа беленер, сәсән дауҙа беленер.

Батыр үҙе үлһә лә , даны ҡалыр.

Байлыҡ күрке мал менән, батыр күрке дан менән.

Күҙ ҡурҡаҡ,ҡул батыр.

Батыр бер үлер, ҡурҡаҡ ҡырҡ үлер.

Егет булһа, батыр булһын, ҡурҡаҡ булһа юҡ булһын.

Батыр алдында арыҫлан да бахыр.

7. Ҡуш йөрәкле – батыр

Тишек кәмәгә ултыртыу- алдау

Балтаһы һыуға төшкән – ҡайғырыу,

Телдән ҡалыу – аптырау.

8. “Башҡорттоң хатта аты ла үҙенең яйына ҡалыплашҡан : салт сыҙам һәм еркеүһеҙ, шуның өҫтәүенә әрһеҙ һәм арзан”, - тип яҙа генерал Чернов .

9.Ҡаршылашҡан,йыйылған, шымартыусы,( сифат ҡылымдар)

10 “Любизар», һөйләм төҙөлөшө кире тәртиптә, эйәһе аҙаҡтан килә.

11.Көтмәгәндә Наполеон Рәсәйгә һөжүм итте. Башҡорттар ( Төп килештә) тыуған ерен һаҡларға яуға күтәрелде. Башҡорттарҙың ( эйәлек) уҡ – һаҙағынан ҡурҡҡан француздар:” Амурҙар, амурҙаркилә,” - тип ҡаса башланы .Һуғыштағы батырлыҡ, тик башҡорттарға ( төбәү) ғына хас ине.Һыбайлы башҡорттарҙы ( төшөм) бөйөк немец яҙыусыһы йылы ҡаршыланы. Һыбайлы башҡорттарҙа (урын – ваҡыт ) уҡ – һаҙаҡ ҡына түгел, милли кейемдәр ҙә бар ине. Гете башҡорттарҙан ( сығанаҡ) уҡтары менән атып күрһәтеүҙәрен һораны.

12 Әкрен ул ( сифат), яман уттарҙы ( сифат), тиҙ етә ( рәүеш), яман үкереп ( рәүеш),

13. 1812 йылғы Ватан һуғышына – 200 йыл. Был тарихи датаны бер кем дә оноторға тейеш түгел. Әлбиттә, башҡорт әҙәбиәтендәге күренекле әҫәрҙәрҙе: Я.Хамматовтың “Төньяҡ амурҙарын”, Б.Бикбайҙың “Ҡаһым түрә”не кем генә белмәй? Халыҡ ижадында «Любизар», «Әхмәт Байыҡ», «Ай , илкәйем», “Француз көйө” йырҙарында ла башҡорттарҙың батырлығы данлана. Рус армияһына ярҙамға 20 башҡорт атлы полкы ебәрелә. Иң күренекле башҡорт атлы полк етәксеһе хаҡында Б.Бикбай “Ҡаһым түрә” драмаһында һүрәтләй, ләкин яҙыусы Ҡаһым түрәнең батырлығын ғына һүрәтләп ҡалмай, һуғыш ваҡиғаларының драматик ағышын, башҡорттарҙың урыҫ халҡы яҙмышы менән тығыҙ бәйләнешле булыуын да оҫта күрһәтә. Драманың нигеҙендә халыҡтың тарихта төп көс булыуын раҫлау идеяһы ята. Был тема халыҡ риүәйәттәрендә : “ Икенсе әрме”, “Йәнтүрә “ әҫәрҙәрендә лә киң сағылыш тапҡан.

14. Өс көнгә һуҙылған һуғышта 6 мең француз һәләк була.

Һин скрипкала йөрәк өҙгөс моңло ла, йән иреткес дәртле лә көй уйнап ебәр әле!

Ниндәй башҡорт илендә ҡунаҡ килеү хөрмәтенә туй үткәрмәгәндә ҙә бәйге ойоштормағандар?

- Бөтһе лә килгәндәр.

Ата- әсәне, туғандаҙы, дуҫтарҙы хөрмәтләйек.

15 1.диалект һүҙҙәр

2. үҙләштерелгән һүҙҙәр

3. фразеологик берәмектәр

4. профессиональ һүҙҙәр

5. неологизмдар

6. архаизмдар – иҫкергән һүҙҙәр

7. интернациональ һүҙҙәр