V-VIIIкластар өсөн башҡорт әҙәбиәтенән

интернет-олимпиада яуаптары.

1. 
   Ҡаһым түрә.
   
2. 
   «Ҡаһым түрә» - Баязит Бикбай.«Төньяҡ амурҙары»-Яныбай Хамматов.
   
3. 
   «Ҡаһым түрә фарман биргән саҡта, һул ҡулында булыр ҡурайы»
   

Сөнки уның уң ҡулы фарман тотҡан.

4. 
   Байыҡ Айҙар сәсән...
   
5. 
   Яныбай Хамматов. Рәссам
   
6. 
   Стәрлетамаҡ районы, Әйеүсә ауылы.
   
7. 
   ----
   
8. 
   ----
   
9. 
   «Любизар»
   
10. 
    «Урал» - гимны
    
11. 
    Александр 1
    
12. 
    «Йәнтүрә», «Байыҡ», «Ҡаһым түрә», «Икенсе әрме».
    
13. 
    «Ҡаһым түрә»
    
14. 
    -----
    
15. 
    102 йәштә булған.
    

V-VIII кластар өсөн башҡорт теленән

интернет-олимпиада яуаптары.

1. 
   Көршәк, әсәй, йүкә, олатай, елән, сәңгелдәк, яу, ябай, һыу, юл, ҡорот, әйбер.
   
2. 
   Аяҡ, атай, таң, өс, менән, моң, ер.
   
3. 
   Көньяҡ, Гөлйемеш, дуҫ-иш.
   
4. 
   1 диверсант
   

2 патриот

3 инициатор

4 драматург

5 ректор

6 маршал

5. 
   
   

1 Профессионализм

2 Күп мәғәнәле һүҙҙәр

3 Күсмә мәғәнәле һүҙҙәр

4 Синонимдар

5 Үҙләштерелгән һүҙҙәр

6 Диалект һүҙҙәр

7 Омонимдар

8 Антонимдар

9 Дөйөм ҡулланышлы һүҙҙәр

10 Иҫкергән һүҙҙәр

6.

Батыр яуҙа беленер, сәсән дауҙа беленер.

Батыр үҙе үлһә лә, даны үлмәй.

Байлыҡ күрке мал менән, батыр күрке эш менән.

Күҙ ҡурҡаҡ, ҡул эшләмәк.

Батыр бер үлер, ҡурҡаҡ мең үлер.

Егет булһа, батыр булһын,

Батыр алдында арыҫлан да көсһөҙ.

Батыр ут булыр, ҡурҡаҡ юҡ булыр.

7.

Ҡуш йөрәкле – арыҫлан йөрәкле, батыр, ҡыйыу.

Тишек кәмәгә ултыртыу – төпһөҙ санаға ултыртыу, кәкре ҡайынға терәтеү.

Балтаһы һыуға төшөү – танау төшөү, шөмтөр ҡойолоу, бойоғоу.

Айыу майы һөртөү – урлау, сәлдереү

Телдән ҡалыу – һөйләшеү һәләтен юғалтыу, аптырау.

8. “Башҡорттоң хатта аты ла үҙенең яйына ҡалыплашҡан: салт, сыҙам һәм өркөүһеҙ, шуның өҫтәүенә әрһеҙ һәм арзан,” – тип яҙа генерал Чернов.

9. Ҡаршылашҡан, йыйылған, шымартыусы

10. ”Любизар”. Тезмә ҡушма һөйләм.

11.

1812 йылда Наполеон Рус Дәүләтенә ҡаршы һуғыш башлай. Башҡорт халғы Бөйөк Рәсәйҙе бер һүҙһеҙ дошмандарҙан ҡотҡарырға тигән ҡарар сығара. Башҡорттар бөтәһе бергә һуғышҡа әҙерләнә башлай. Ир-егеттәр иң яҡшы аттарҙы, яу кәрәк-яраҡтарын, ә ҡатын-ҡыҙҙар аҙыҡ-түлек, кейем-һалым әҙерләйҙәр. Француздарға ҡаршы иң көслө ҡорал-һөңгө, йәҙрә, һаҙаҡтар яһала.Башҡорттарға был юлы ла үтә уяу, көслө, ҡыйыу, батыр булырға кәрәклеге аңлатыла.

Ҡаһым түрә башҡорттарҙан ғәскәр туплап, дәһшәтле һуғыш юлы үтә. Башҡорттарҙың ҡурҡыу белмәҫ егеттәре дошманға, күҙгә-күҙ һөжүм иттеләр, һәр саҡ алға, бөйөк еңеүгә ынтылдылар. Һыбайлы башҡорттарҙы бөтә Европа халҡы шатланып ҡаршы алды. Рус ғәскәрҙәренең дә Бөйөк еңеүгә дәрте көсәйҙе. Ватан алдында һәр кешенең бурысы асыҡтан-асыҡ билдәләнде. Рәсәй халҡы менән бер рәттән башҡорт яуғирҙары батырлыҡ күрһәтеп, арымай-талмай хәрәкәт итте.

12.

1. Ул әкрен - сифат

2. Яман ут – сифат

3. Тиҙ етә – рәүеш

4. Яман үкереп – рәүеш

13

1812 йыл… Рәсәй еренә дошман аяҡ баҫты. Ер-һыуҙарыбыҙҙы, урмандарыбыҙҙы, ҡыр-яландарыбыҙҙы, ауыл-яландарыбыҙҙы яулап алырға уйланы ул…Илебеҙҙе көл итеү ине уның хыялы… Бөйөк Рәсәй халҡы дәррәү күтәрелде был яуға…

Башҡорт халҡы рус туҡанына ярҙамға ашыҡты. Ҡаһым түрә, бөйөк узаман, ир-егеттәрҙе йыйп, француздарға ҡаршы көрәшкә күтәрелде…

Әхмәт Байыҡ сәсән, ир-егеттәрҙе дәртләндереп, бөйөк Уралды, Рәсәйҙе ҡотҡарырға саҡырып, һүҙ алды. Икенсе әрме юлға сыҡты… Башҡорттар һуғыш яланына барып еткәнсе йыр-моңдарын һуҙып, ҡурайында уйнап, “Һай, илкәйем”, “Һары ла сәс” көйҙәрен ишеттерҙе. Әлбиттә, һуғыш дәһшәтле булды, үҙ геройҙары илебеҙҙең, халҡыбыҙҙың данын күтәрҙе. Төньяҡ амурҙары тарихта юйылмаҫ эҙ ҡалдырҙы. “Любизар” йыры ана шул һуғышта ижад ителгәйне.

14.

8, 9, 10 кластар араһында уҙғарылған олимпиадаларҙа мин һәр ваҡыт әүҙем ҡатнашам.

Был егеттәр матур, һылыу, аҡыллы ҡыҙҙар менән дуҫ булһындар ине!

Китабыңды, дәфтәреңде, буяуҙарыңды йыйып ҡуйҙыңмы?

Санаңды йәй әҙерлә.

Ағайымды, һеңлемде күреү менән шатландым.

15.

1. диалект

2. үҙләштерелгән

3. фразеологик

4. профессиональ

5. неологизмдар

6. иҫкергән (архаизмдар)

7. дөйөм ҡулланышлы