Методические указания

Форма Ф СО ПГУ 7.18.2/05

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Қаржы кафедрасы

«Қаржылық ұйымдардағы қаржылық бақылау және аудит» пәні бойынша 050509 «Қаржы» мамандығының студенттеріне сырттай оқу түрінде оқитын бақылау жұмысын орындауға арналған

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР

Павлодар

Лист утверждения к методическим указаниям

Ф СО ПГУ 7.18.1/05

ББЕКІТЕМІН Қаржы-экономикалық факультетінің деканы ___________Т. Я. Эрназаров “__”__________200___ж.

Құрастырушы: аға оқытушы Дүйсембекова С.Р.

Қаржы кафедрасы

«Қаржылық ұйымдардағы қаржылық бақылау және аудит» пәні бойынша 050509 «Қаржы» мамандығының студенттеріне сырттай оқу түрінде оқитын бақылау жұмысын орындауға арналған

Әдістемелік нұсқаулар
Хаттама №_____ «____»____________200__ж. кафедра мәжілісінде ұсынылған
Кафедра меңгерушісі ________________ Н.С. Кафтункина
Хаттама №_____ «____»____________200__ж. қаржы-экономикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданған.
ОӘК төрайымы ____________ Л.А. Сидорова
1 Бақылау жұмысын орындауға жалпы нұсқаулар
Бақылау жұмысының міндеті – студенттер теориялық білімдерін тәжірибелік қызметте, бюджеттік және қаржылық ұйымдарда қаржы бақылау мен аудитты пайдалана алуы.

Бақылау жұмысының мақсаты таңдалған тақырыппен байланысты.

Бақылау жұмысында студент екі теориялық сұрақты ашу керек және тесттік тапсырмаларға дұрыс жауап беру. Теориялық сұрақтар оны ұғыну көлемінде ашылу керек.

Студент сынақ кітапшасының соңғы саны бойынша және фамилияның бірінші әріпке сәйкес келетін вариантты таңдайды.

Бақылау жұмысы А-4 формат бетінде орындалады және міндетті түрде нормабақылау стандартына сәйкес болуы керек.

Тапсырманы дайындау дәйектілігі бақылау жұмысына сәйкес болуы қажет.

2 Бақылау жұмысын орындауға әдістемелік нұсқаулар
Бақылау жұмысын орындау кезінде студент ұсынылған әдебиеттерді және тақырыпта қолданылған шараларға сілтемелерді қолдануы қажет

Теоретиялық сұрақтар 10 бет көлемінде жазылуы қажет.

Бақылау орындау кезінде пайда болған сұрақтар бойынша студент оқытушыдан кенес алуына болады.

Тест тапсырмаларында бір жауап ғана дұрыс болып саналады.

Бақылау жұмысты жазып болған кейін, оны оқытушыға тапсырылуы керек.

Егер теориялық сұрақтар дұрыс таңдалса, толық көлемде жазылса. тестер дұрыс шығарылса және нормобақылау стандартының талабына сәйкес рәсімделсе, студент бақылау жұмысын қорғауға жіберіледі.

1 кесте – Тапсырмалардың нұсқаулары

Фамилияның бірінші әріпі	Сынақ кітапшасының соңғы саны
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	0
А, Я	1,14	15,28	29,42	15,28	15,26	29,5	1,15	15,29	24,10	16,29
Б, Ю	2,15	16,29	30,43	16,29	16,27	30,4	2,16	2,15	25,9	17,30
В, Э	3,16	17,30	31,44	17,30	17,28	17,30	3,17	3,16	26,8	1,14
Г, Щ	4,17	18,31	32,45	1,14	18,12	1,14	4,18	4,17	27,7	7,16
Д, Ш	5,18	19,32	33,46	2,15	19,11	2,30	5,19,	5,18	28,6	8,15
Е, Ч	6,19	20,33	34,47	3,16	20,10	3,33	7,21	6,19	2,15	5,26
Ж, Ц	7,20	21,34	35,48	4,17	21,11	4,27	8,22	7,23	23,11	5,18
З, Х	8,21	22,35	36,49	5,30	22,12	5,38	9,23	24,10	24,10	6,19
И, Ф	9,22	23,36	37,50	6,25	23,11	6,49	10,24	25,9	25,9	7,23
К, У	10,23	24,37	38,51	7,20	24,10	7,25	11,25	26,8	4,27	24,10
Л, Т	11,24	25,38	39,52	8,28	25,9	8,21	12,26	27,7	5,26	3,15
М, С	12,25	26,39	12,19	9,28	26,8	9,22	6,20	28,6	4,17	7,16
Н, Р	13,26	27,40	13,18	10,27	27,7	10,23	13,27	16,11	8,2	8,29
О, П	14,27	28,41	14,17	11,27	28,6	11,24	14,28	7,13	10,25	1,30

4 Бақылау жұмысына тапсырмалар

1. 
   Экономикалық бақылау жүйесінің ұғымы, мәні және элементтері.
   
2. 
   Қаржы бақылауының мазмұны, мақсаты және заты.
   
3. 
   Нарық жағдайында қаржы бақылауының түрлері, олардың жіктелуі.
   
4. 
   Қаржы бақылауының субъекті және объекті.
   
5. 
   Қаржы бақылауының тиімділігіне әсер ететің факторларының жіктелуі.
   
6. 
   Экономиканың ауыспалы кезеңінде қаржы бақылау жүйесінің өзгеріс (реформа) мәселесі.
   
7. 
   Бюджеттік-қаржы бақылауның ұйымдастырылуына халықаралық тәжірибені пайдалану.
   
8. 
   Дамыған мемлекеттердегі бюджеттік-қаржы бақылау органдарының түрлері, қалыпы және қызметі.
   
9. 
   Батыс Европадағы бюджеттік-қаржы бақылау ұйымдарының ерекшелігі.
   
10. 
    АҚШтағы, Канададағы бақылау-тексеріс органдары.
    
11. 
    Жоғары бақылау органдарының халықаралық ұйымдары және оның негізгі қызметінің бағыты.
    
12. 
    ТМД мемлекеттерінде қаржы бақылау органдарының құрамы, құрылымы және қызметі.
    
13. 
    ҚР мемлекеттік бақылау-тексеріс органдары және олардың өкілеті.
    
14. 
    Шаруа субъектісінің аудиті және қаржы бақылауының методологиялық негізі.
    
15. 
    Қаржылық бақылаудың әдіс-тәсілдерінің жіктелуі
    
16. 
    Қаржылық бақылаудың өткізуіне ақпарат құралдары.
    
17. 
    Қаржы бақылауы мен аудиттің ақпараттық база құрамы.
    
18. 
    Қаржы бақылауының нормативті-құқылық негізі.
    
19. 
    Қаржы бақылауының ғылыми-әдістемелік негізі.
    
20. 
    Аудиторлық тексерісті ұйымдастыру және жобалау.
    
21. 
    Нақты бақылаудың тәсілі.
    
22. 
    Аудиттың халықаралық және ұлттық стандарт ерекшелігі.
    
23. 
    Аудиторлық қызметінің ұйымдастырылуы.
    
24. 
    Аудиторлық тәуекелдің құрамдас бөлігі және оның табылу әдісі.
    
25. 
    Шаруа субъектісінің қаржы есебіне аудит әдісі.
    
26. 
    Бухгалтерлік есептің бақылауы және тексеруі.
    
27. 
    Құрылтай құжаттарының, жарғы капиталының аудиті.
    
28. 
    Нормативті актілер талабына сәйкес келетің есеп-қаржылық құжаттарының аудиті.
    
29. 
    Кассаны тексеру және кассалық-банк операциясының әдісі.
    
30. 
    Ақша қаражатының түсу және пайдалану операциясының заңдылығын тексеру.
    
31. 
    Экспорт-импорт операциясының бақылауы және шетел валютасы есебінің дұрыстығы.
    
32. 
    Курс бойынша айырмашылықтарды тексеру және шетелге шет валютасының аударылуына дәлел беру.
    
33. 
    Құнды қағаздарының тексеру реті және олардың нәтижесін ресімдеу.
    
34. 
    Ақша қаражатының айналымына аудит операциясы.
    
35. 
    Шаруа субъектісінің сыртқыэкономикалық қызметін тексеру және шетел партнерларымен оның есептесуі.
    
36. 
    Еңбек ақы бойынша персоналмен есептесу ревизиясы.
    
37. 
    Жұмыскерлердің жалақысын дұрыс санау және оны бақылау.
    
38. 
    Бюджетпен есептесуге бақылау.
    
39. 
    Салық заңдылығын сақтау туралы бақылау.
    
40. 
    Есеп беретің адамдардың есебін тексеру.
    
41. 
    Негізгәі құралдармен материалды емес активтердің жылжыуна, кірісіне және болғандығына аудит және бақылау.
    
42. 
    Инвестициялық қызметтің операциясын тексеру.
    
43. 
    Баланста дұрыс көрсетілген тауарлық-материалды бағалы заттарды бақылау.
    
44. 
    Кәсіпорынның балансында дебиторлық қарыздың сомасын тексеру.
    
45. 
    Есептесу және қаржылық саласының сақталуын тексеру.
    
46. 
    Бөлінбеген кірісті бақылау және тексеру.
    
47. 
    Кредиторлық қарызды бақылау және тексеру.
    
48. 
    Өндіріске жұмсалған шығыстың есебін тексеру және өнімнің өзіндік құнын калькуляциядан өткізу
    
49. 
    Шығысты бақылау және аудиттан өткізу.
    
50. 
    Сақтандыру қызметін қаржылық бақылауға алу және тексеру.
    
51. 
    Коммерциялық банктерді бақылау және тексеру.
    
52. 
    Зейнетақы қорының және де басқа инвестициялық институттарының қызметін бақылау және аудит жүргізу.
    

5 Тесттік тапсырмалары
$$$1

Қаржылық бақылау түсінігі:

1. 
   бақылау қызметінің бір түрі
   
2. 
   шаруашылық субъекті қызметінің қаржылық сұрақтарын тексеру бойынша әрекеттер мен операциялар жиынтығы
   
3. 
   қызметтің экономикалық тиімділігін объективті бағалау, шаруашылық пен қаржылық операциялар заңдылығы мен мақсаттылығын орнату және мемлекеттік бюджет табысын көру мақсатымен кәсіпорынның қаржылық-шаруашылық қызметіне бақылау функциялары бар мемлекеттік және қоғамдық органдардың көласпектілі салааралық бақылау жүйесі
   
4. 
   барлық қоғамдық өнімді сәйкес ақшалай қаражаттар қорларына бағалық тарату тиянақтылығын тексеруге және оларды белгілі бір мақсаттарға шығындауға бағытталған спецификалық қызмет
   
5. 
   барлық жауаптары дұрыс
   

$$$ 2

Қаржылық бақылау міндетіне жатқызылады:

1. 
   бухгалтерлік есепті дұрыс жүргізу
   
2. 
   бюджетті дұрыс құру және орындау
   
3. 
   валюталық операциялар дұрыстығы
   
4. 
   a және b жауаптары дұрыс
   
5. 
   a, b және c жауаптары дұрыс
   

$$$ 3

Заңды органдардың қаржылық бақылау функцияларының арасынан бөліп шығаруға болады:

1. 
   бюджеттік ресурстар түсу көздерін бақылау және оларды шығындау
   
2. 
   ысырапшылдық пен қаржылық қиянат етуді тыю
   
3. 
   салық салу бойынша льготалар, мемлекеттік дотациялар мен басқа басымдылықтарды қолдануды тиімді беру мен заңдылығын бақылау
   
4. 
   мемлекет меншігін қаржылық тиімді қолдануын бақылау
   
5. 
   барлық жауаптары дұрыс
   

$$$ 4

Қаржылық бақылауды шартты түрде бөлуге болады:

1. 
   жалпымемлекеттік қаржылық бақылау, аудиторлық бақылау
   
2. 
   ішкішаруашылық бақылау, аудиторлық бақылау
   
3. 
   жалпымемлекеттік қаржылық бақылау, ішкішарушылық бақылау
   
4. 
   жалпымемлекеттік қаржылық бақылау, ішкішаруашылық бақылау, аудиторлық бақылау
   
5. 
   дұрыс жауабы жоқ
   

$$$5

Формаларға байланысты қаржылық бақылау бөлінеді:

1. 
   алдын-ала, ағымды, кейінгі
   
2. 
   толық, кешенді, бірыңғай
   
3. 
   құжаттық, фактілік
   
4. 
   ревизия, тексеріс, талдау
   
5. 
   дұрыс жауабы жоқ
   

$$$ 6

Фактілік бақылаудың әдістеріне жатпайды:

1. 
   инвентаризация
   
2. 
   экономикалық талдау
   
3. 
   эксперттік баға
   
4. 
   визуальдік бақылау
   
5. 
   дұрыс жауабы жоқ
   

$$$ 7

1) аудит ревизияға қарағанда вертикальді тексеріс; және 2) алдын-ала бақылаудың ескерту мінезі болады, бұл бекітілімдер дұрыс па:

1. 
   екі бекітілім дұрыс
   
2. 
   1 бекітілім дұрыс
   
3. 
   2 бекітілім дұрыс
   
4. 
   егер аудиторлық тексеріс келісім шартына сәйкес болса, 1 бекітілім дұрыс
   
5. 
   дұрыс жауабы жоқ
   

$$$ 8

Ревизия міндетіне жатпайды:

1. 
   мемлекеттік тәртіпті сақтау
   
2. 
   мемлекеттік қаражаттарды үнемді пайдалану
   
3. 
   кәсіпорын әкімшілігіне ұсыныстар құру
   
4. 
   материалдық және ақшалай ресурстарды сақтау
   
5. 
   дұрыс жауабы жоқ
   

$$$ 9

Ревизия міндетіне жатады:

1. 
   мемлекеттік тәртіпті сақтау
   
2. 
   мемлекеттік қаражаттарды үнемді пайдалану
   
3. 
   материалдық және ақшалай ресурстарды сақтау
   
4. 
   бухгалтерлік есепті дұрыс жүргізу
   
5. 
   барлық жауаптар дұрыс
   

$$$ 10

Мемлекеттік қаржылық бақылау субъектілері болып табылады:

1. 
   мемлекеттік органдар және құрылымдар
   
2. 
   мемлекеттік қатысуымен өндірістік және коммерциялық ұйымдар
   
3. 
   бюджеттік қаражаттармен қаржыландырылған және мемлекеттік субсидия алатын кәсіпорындарредск және коммерциялық ұйымдаркітілім дұрысқылауыдық қызмет бақылау функциялары бар мемлекеттік жән
   
4. 
   қоғамдық өкіметтік емес ұйымдар мен мекемелер
   
5. 
   барлық жауаптар дұрыс
   

$$$11

Жеке кәсіпкерлік құрылымдар мемлекеттік қаржылық бақылаудың органдарымен тексерілуі мүмкін, егер:

1. 
   олар салық төлеушілер болып табылады
   
2. 
   мемлекетпен реттелген қызметті орындайтын болса
   
3. 
   сәйкес органдарға мүмкін болатын ұрлықтар немесе төлем тәртібін бұзу туралы дабыл түсуі
   
4. 
   a, b және c жауаптары дұрыс
   
5. 
   a және b жауаптары дұрыс
   

$$$ 12

Нарыққа өту кезіндегі қаржылық бақылау жүйесін жетілдіру қажеттілігін тудырды :

1. 
   приватизация және жаңа меншік түрлерінің пайда болу процестері
   
2. 
   мемлекеттік қаржылық бақылаудың әлсіреуі
   
3. 
   жаңа қаржылық институттардың пайда болуы
   
4. 
   a, b, c жауаптары дұрыс
   
5. 
   a және b жауаптары дұрыс
   

$$$ 13

Қаржылық бақылау әдістеріне жатады:

1. 
   тексеріс, тексерілім
   
2. 
   талдау
   
3. 
   ревизия
   
4. 
   қадағалау
   
5. 
   барлық жауаптар дұрыс
   

$$$ 14

Заңдылығын, дұрыстығын, мақсаттылығы мен тиімділігін тексеру мақсатымен есептемелік уақыт бойынша кәсіпорынның қаржылық-шаруашылық қызметіне толық тексерім жасау – бұл...

1. 
   ревизия
   
2. 
   тексеріс
   
3. 
   тексерім
   
4. 
   қадағалау
   
5. 
   аудит
   

$$$ 15

Бақылау субъектілері бойынша қаржылық бақылау бөлінеді:

1. 
   алдын-ала, ағымды және кейінгі
   
2. 
   мемлекеттік билік органдардың бақылауы, ішкішаруашылық, аудиторлық
   
3. 
   бюджеттік, салықтық және валюталық
   
4. 
   несиелік, сақтандырушылық
   
5. 
   міндетті және инициативті
   

$$$ 16

Қаржылық бақылауды өткізу түрлеріне байланысты бөлінеді:

1. 
   алдын-ала, ағымды және кейінгі
   
2. 
   мемлекеттік билік органдардың бақылау, ішкішарушылық, аудиторлық
   
3. 
   бюджеттік, салықтық және валюталық
   
4. 
   несиелік, сақтандырушылық
   
5. 
   міндетті және инициативті
   

$$$ 17

Ревизияны өткізу кезеңдерінің дұрыс жүйелілігін анықтау:

1. 
   дайындық, ревизия өткізу, мағлұматтарды жүйену, ревизия актін құру, ревизия мағлұматтарын өткізу
   
2. 
   мағлұматтарды жүйелеу, дайындық, ревизия өткізу, ревизия актін құру, ревизия мағлұматтарын өткізу
   
3. 
   мағлұматтарды жүйелеу, ревизия актін құру, ревизия мағлұматтарын өткізу, дайындық, ревизия өткізу
   
4. 
   дайындық, ревизия актін құру, ревизия өткізу, мағлұматтарды жүйелеу, ревизия мағлұматтарын өткізу
   
5. 
   дайындық, мағлұматтарды жүйелеу, ревизия актін құру
   

$$$ 18

«Аудит» анықтамасына сәйкес келеді:

1. 
   шаруашылық субъектінің бәсекелесін көтеру мақсатымен қаржылар аймағындағы нарықтық механизмнің белгілі бір принциптері, әдістері, түрлері мен реттеу тәсілдеріне негізделген кәсіпорынның қатынасы мен қаржылық ресурстарын басқарудың жүйелілігі
   
2. 
   шаруашылық субъектілердің экономикалық қарым-қатынасын реттейтін кәсіпкерлік қызметің түрі
   
3. 
   нақтылығын, заңмен сәйкестілігін тексеру, қызмет пен көмек көрсету мақсатымен бухгалтерлік есеп жүйесіндегі құжаттарды жүргізу тәртібін сақтау тексерісі негізінде кәсіпорынның қаржылық есептемесінің экспертизасымен байланысты кәсіпкерлік қызметтің түрі
   
4. 
   нақтылығын, заңмен сәйкестілігін тексеру, кемшіліктерін айқындау, жою және айыпкерлерді жазалау мақсатымен бухгалтерлік есеп жүйесіндегі құжаттарды жүргізу тәртібін сақтау тексерісі негізінде кәсіпорынның қаржылық есептемесінің экспертизасы мен байланысьы атқарушы қызметтің түрі
   
5. 
   дұрыс жауабы жоқ
   

$$$ 19

Аудиторлық қызметке жатады:

1. 
   бухгалтерлік есептемені тексеру
   
2. 
   шаруашылық операцияларды жүргізу
   
3. 
   табыстар туралы декларациялар құру
   
4. 
   қаржылық-шаруашылық қызметті талдау
   
5. 
   a, c, d жауаптары дұрыс
   

$$$ 20

Ревизияның тәжірибелік міндеті болып табылады:

1. 
   инвестициялық ресурстарды жұмылдыру
   
2. 
   клиенттің қаржылық жағдайын жақсарту, пассивтерді жұмылдыру, клиенттерге кеңес беру және көмек көрсету
   
3. 
   бухгалтерлік есепті жүргізу негіздеріне үйрету
   
4. 
   активтерді сақтау, қиянат етуді тию
   
5. 
   дұрыс жауабы жоқ
   

Әдебиет

Негізгі

1. 
   Абленов Д.О. Финансовый контроль и углубленный аудит: теория, методология, практика: Учебное пособие. – Алматы: Экономика, 2007. – 608 с.
   
2. 
   Финансовое управление компанией / Под ред. В Кузнецовой. – М.: Фонд и правовая культура.
   
3. 
   Мельников В.Д., Ильясов К.К. Финансы. – Алматы: Экономика, 2001.
   
4. 
   Дюсембаев К.Н. и др. Аудит и анализ финансовой отчетности. – Алматы: Каржы-каражат, 1998.
   
5. 
   Аренс А., Лоббек Дж. Аудит. – М.: Финансы и статистика, 1995.
   

Қосымша

6. 
   Аудит: уч. для вузов / Под ред. проф. И. Подольского. – М.: ЮНИТИ Дана, 1999.
   
7. 
   Аудит: уч. для вузов / Под ред. проф. И. Подольского. – М.: ЮНИТИ Дана, 1997.
   
8. 
   Барышников Н.П. Организация и методика проведения общего аудита. – М.: ИИД Филинъ, 1995.
   
9. 
   Барышников Н.П. Организация и методика проведения общего аудита. – М.: ИИД Филинъ, 1996.
   
10. 
    Шеремет А.Д., Суйц В.П. Аудит: уч. пособие. – М.: Инфра-М, 1995.
    
11. 
    Ольхова Г.Г. Банк и контроль. – М.: Финансы и статистика, 1991.
    
12. 
    Глущенко В.В., Глущенко И.И. Финансы. Финансовая политика, маркетинг, менеджмент. Финансовый риск – менеджмент. Ценные бумаги. Страхование. – Железнодорожный, Моск. Обл.: ТОО НЦП “Крылья”, 1998.
    
13. 
    Деньги, кредит, банки: Справ. пособие / Кравцова Т.И., Войтешенко Б.С., Кравцов Е.И. и др.; Под общ. ред. Кравцовой Г.И. – Мн.: Меркаванне, 1994.
    
14. 
    Лабынцев Н.П. Аудит: Теория, методология и практика. – М.: Финансы и статистика, 1998.
    
15. 
    Малышева В.И. Казначейство: цель, задачи, функции. // Финансы. – М., 2001. - №12. – c. 24-26.
    
16. 
    Нестеренко Т.Г. Казначейская система как инструмент эффективности управления государственными финансами. // Финансы. – М., 2001. - №3. – с. 16-20.
    
17. 
    Терехов А.А., Терехов М.А. Контроль и аудит: Основные методологические приемы и технология. – М.: Финансы и статистика, 1998.
    
18. 
    Финансы. Денежное обращение. Кредит: Учебник для вузов / Под. Ред. Дробозиной Л.А. – М.: ЮНИТИ, 1997.
    
19. 
    Финансы / Родионова В.М., Вавилов Ю.Я., Гончаренко Л.И. и др.; Под ред. Родионовой В.М. – М.: Финансы и статистика, 1995.