Имам Мухйиддин ан-Науауи Қамқор, Мейірімді Аллаһтың атымен!

«Әлсіз хадистер», қатарына жатқызған - аударушыдан.

4 Яғни, орынсыз күдік.

5 Яғни, бір-біріңнен кемшілік іздеп сұрастырмаңдар.

6 Жүректі нұсқағаны.

7 Мұсылман бауырын менсінбеу өзіне зұлымдық болып оралатын себебі, Аллаһтың алдында үлкен күнә саналғандығынан.

8 Басқаша айтқанда, сауап пен жаза тек қана ықыластың дәрежесі мен оның жасаған амалдарына байланысты болады.

1 Бұл жерде бір затты сатып алу мақсатымен бағаны көтеру жайлы айтылып жатқан жоқ, керісінше алдау үшін не болмаса қасақана зиян келтіру үшін бағаны көтеру жайлы айтылып жатыр.

2 Яғни, жасалып қойған саудадағы шартты сатып алушыға не сатушыға қолайлы жеңілдіктер ұсынып бұзбасын.

1 Сонымен, әдемі киім киуді қалау әлі көкретік емес.

2 Яғни, сені бүкіл амалыңның сауабынан құр қалдырдым.

3 Яғни, мұсылманның басына түскен сәітсіздікке, бақытсыздыққа қуану.

1 Бұл жерде тек қана күнәлі істерді таратуда ғана емес, сонымен қатар ол туралы өсек айту да жатады.

2 Бұл хадисті шейх Албани «Әлсіз хадистер», қатарына жатқызған - аударушыдан.

3 № 1570 хадис.

4 Бұл дегеніміз егер адамның ата-анасы шариғат бойынша заңды түрде некелі болса, онда ол адамды, пәленше пәленшенің баласы емес, не бауыры емес, деген сияқты сөздермен айыптауға болмайды, өйткені ондай сөздер адамның ата-анасының абыройына нұқсан келтіреді.

1 Яғни, жаңбырдан суланды.

2 № 1570 хадисте түсіндірілген.

3 Имам Ахмад: «Аль-хыляба» жайлы былай дейді: «Ол әдетте адамдар бір-бірін алдамайтын өтіріктің түрі, мысалыға, бір дирхемнің затын бес дирхемге сату».

4 Басқаша айтқанда, біреумен дауласса Шариғаттың рұқсат еткен шегінен шығып кетеді.

1 Яғни, ол адамдардың күнәһәрлығы соншалық, оларды сөссіз апат күтіп тұр, дегені.

2 Оның оларға жоғарыдан қарап, өзінің тазалығына сеніммен қарағаны үшін

1 Яғни, қарым-қатынасты үзуіне.

2 Яғни, тек Аллаһқа ғана құлшылық ететін мұсылмандар жайлы айтылып жатыр.

1 Яғни, бір адам екінші адамды жәй ұрсысып қалғаннан емес, ол күнә жасайтын болғандықтан тастаса.

2 Бұл хадисті шейх Албани «Әлсіз хадистер», қатарына жатқызған - аударушыдан.

3 Хадисті жеткізушілердің бірі.

4 Яғни, жинлғандар төртеу не болмаса одан да көп болса, онда екі адам бірі-бірімен сыбырласа алады, өйткені бұл ешкімнің көңіліне тимейді.

1 Яғни, шариғаттың үкімі жайлы.

2 Құлдарыңа.

3 Яғни, құрт-құмырсқа.

1 Шамда диқаншылықпен айналысатын арабтар.

2 Харадж – жер салығы.

3 Басқа дін уәкілдеріндегі адамрдың басынан алынатын салық.

1 Ибн Хаджардың тәпсірінде, бай адамның берешекті созуы әділетсіздіктің көрнісі болғандықтан, берешегі бар адамға берешекті оған адаруына келісуі керек, өйткені бұл жағдайда берешекті алу оңайға түседі, ал күнә жасап қоюға деген қорқыныш байға борышты тезірек қайтаруға итермелейді.

2 Пайғамбар, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, мұндай теңемені, ол істің жиіркеніштігін көрсету үшін қолданып жатыр.

1 Орысша аудармасында, оларға жақсылық әкелетінді жасау жақсы, делінеді – аударушыдан. Яғни, жетімнің малымен оған игілік әкеліп көбейту не болмаса сақтау тұрғысында ұстаңдар.

2 Бұл жерде белгілі бір адам жайлы айтылып жатқан жоқ, бұл жерде шариғаттың нұсқауы бойыншы ғана өлтіруге болатын жағдайларда ғана өлтіруге болатындығы айтылып жатыр.

3 Яғни, өткендегі күнәсі кешіріледі.

1 Яғни, өсімге алушының не болмаса берушінің куәгерлері.

2 Мысалыға, мақтан үшін көрер-көзге жасау.

3 Екіжүзділер.

4 Яғни, олардың алдамақшы болған істерін Аллаһ өздерне қарсы қояды.

5 Яғни, кімде-кім Аллаһ үшін ғана емес, оны біреу көрсін, деп не болмаса осы дүниенің бір мақсаты үшін жасаса.

6 Сонымен, бұл жерде көрер-көзге жасалған амал көпқұдайшылдықпен теңестіріліп тұр.

7 Яғни, мұндай адамның кез-келген ісі жойылып, ол үшін сауап ала алмайды.

1 Басқаша айтқанда, ғибадаттары ықылассыз болғандардың ниетін Аллаһ бәріне көрсетеді, деген сөз.

1 Яғни, ол арқылы Аллаһтың ризшылығын табу мақсатында.

2 Яғни, шариғат тұрғысында қарауға болмайтын нәрселерді қарағаны.

3 Яғни, харамға қарай жүрген қадамдары.

4 Яғни, бұның алдында айтылғандардың бәрі зина жасау бағытындағы себептер болса, жыныс мүшелері оны орындайды да, не болмаса орындамайды.

1 Яғни, өзімізге түсініксіз нәрселерді сұрастырып, ал тыйым салынған нәрселерді айтып отырған жоқпыз.

2 Басқаша айтқанда, Джарир, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, егер адам қарауға тыйым салынған нәрсеге көзі түссе не істеу керектігін сұрап жатыр.

3 Умм салама мен Маймуна, оларға Аллаһтың ризашылығы болсын, Аллаһтың елшісінің, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, әйелдері.

4 Яғни, ол сендерді көрмесе де, сендер оны көресіңдер ғой, дегені, ал бәрін білуші бір Аллаһ қана – аударушыдан.

1 «Әурет» - басқа адамдардға көрсетуге болмайтын дене мүшелері. Еркек үшін кіндіктен төмен тізеден жоғары жердің бәрі, және бұл жерлер, егер араларында еркек болмаса әйел үшін де (бірі-біріне көрсетуге болмайтын) әурет саналады. Ал бөгде еркек үшін әйелдің бүкіл денесі әурет саналады, басқаша айтқанда бөгде еркекке оған қарауға болмайды.

2 Бұның басқа әйелдерге де қатысы бар.

3 Яғни, күйеуімен жақын туысы үйге еркін кіреді де, сондықтан оларға бөлек болуға көп мүмкіншілік бар.

4 Басқаша айтқанда: егер адамның тойымсыздығын еске алатын болсақ және Аллаһ оған қанша алғың келсе ал, деп тұрса, онда оның саубты істерінен бір нәрсе қалады ма?, - деп тұр.

1 Бұл жерде саналы түрде өздерін әйелге ұқсатқан еркеке пен өздерін ерекекке ұқсатқан әйелдер жайлы айтылып жатыр.

2 Ат-Табарани келтірген хадистердің бірінде Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, былай деп айтқаны келтіріледі: «..расында, оның тәтті иісі бес жүз жыл жерлік ара қашықтықтан сезіледі»

3 «'Арийат», дегеніміз тек жалаңаштанғандар деген мағынаны ғана білдірмейді, сондай-ақ айырылғандар (құр қалғандар); яғни алғыс сезімінен айырылғандар дегенді білдіреді.

1 Яғни, бұлай істеп олар еркектерге еліктейді, бұл өткендегі (баяғыдағы) өлең айтушы әйелдерге тән қылық болған.

2 «Суғама» - гүлі мен жемісі ақ түсті өсімдік.

3 Яғни, шашының ағын бояңдар.

1 Баланың ата-анасына не болмаса солай қырған адамға.

2 Мутаның жанындағы соғыста қайтыс болған Аллаһтың елшісінің, әкесімен ағайындас бауырының баласы Жа'фар бин Абу Талибті, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, жоқтап жылау жайлы айтылып жатыр.

3 Бұл хадисті шейх Албани «Әлсіз хадистер», қатарына жатқызған - аударушыдан.

1 Жалғап байлайтын қосымша шаш.

2 Яғни, яһудилердің ішіндегі діни үкімдерді білетіндері осы секілді тыйым салынған істерді сынамай, ақыр соңында опат болуларының себебі болған.

3 Бұл жерде Аллаһтың елшісінің оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, тек қана қарғағандарын қарғау ғана емес, оның бүкіл тыйғандарынан тыйылу және рұқсат еткен нәрселерін орындау жайылы айтылып тұр.

4 «Хашыр» сүресі, 7 аят.

1 Яғни, Амр бин аль-Ас, оған Аллаһтың ризашылығы болсын.

2 Бұл хадистің ат-Тирмизи келтірген тағы бір нұсқасында Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, былай дегені келтіріледі: «Ақ шашты жұлушы болмаңдар, өйткені ол Исламның нұры саналады, сондай-ақ кез-келген мұсылман үшін исламдағы пайда болған ақ шашы үшін, Аллаһ міндетті түрде бір жақсы амалдың сауабын жазады және оны бір дәрежеге көтереді және бір күнәнің жазасын алып тастайды»

3 Бұл жерде «Біздің іс, деп жатқаны шариғат.

1 Тышқандардың шамды құлатқан кездері жайлы айтылып тұр.

2 «Такяллюф» сөзі «такялляфа» етістігінен құралған, оның мағынасы әр түрлі – «өзіне салмақ салу», «қиындық көру», «өзін-өзі көрсету; бір істе көлгірсу», «ұялу», сондықтан бұл етістік айтылған сөйлеміне байланысты әр-түрлі мағына беруі мүмкін.

1 Құран үшін және тура жолды үгіттегенім үшін ақы сұрамаймын.

2 Яғни, көлгірсіп жатқан жоқпын, дегені.

3 «Сад» сүресі, 86 аят.

4 Имам ан-Науауи, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, бұл жайында ғалымдардың ойында айырмашылық бар екендігін нұсқайды, бірақ олардың көпшілігі, Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, айтқаны тек өзінің артынан жоқтап айқайлап жылауға өсиет еткендерге ғана қатысты, дейді.

5 Біреуі өлген кезде өзіне өлім және тағы басқа қайғы тілеп айқайлаушылар жайлы айтылып жатыр.

6 Абу Мусаның, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, Сафия атты әйелі.

7 Абу Мусы аль-Аш'аридың, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, баласы.

1 Әйелдер жайлы айтылып жатыр.

2 Яғни, тау секілді адамдардың арасында ерекшеленген.

3 Яғни, періштелер одан олардың айтқанын кінәләп сұрап жатты.

4 Ансарлардың екі руының бірі, хазраж руының көсемі.

5 Яғни, егер адам өлген адамның артынан айғайлап жылап жоқтайтын болса, онда бұл үшін жазаланады, ал егер сабыр сақтап тек Шариғаттың рұқсат еткен нәрселерін ғана айтатын болса, онда Аллаһ оған сауаб жазады, деген сөз.

1 Табиғиндар (ізбасарлар), деп Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, сахабаларымен, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, кездескен, оларды көрген және олардан Сүннетті қабылдап оны ары қарай жеткізіп Ислам дінінде өлген адамдарды айтады.

2 «Куххан» («кахин» сөзінің көпше түрі) – деп исламға дейінгі Арабияда естерінен танып, жындардан ғайып болған дүние жайлы хабар алған бақсыларды айтқан.

3 Яғни, олардың сөзінде ақиқат жоқ, дегені.

1 Яғни, бақсы көріп-кел досының құлағына сыбырлайды.

2 Яғни, көріп-кел бақсы.

3 Бұл хадисті шейх Албани «Әлсіз хадистер», қатарына жатқызған - аударушыдан.

4 Яғни, болашақта не болтындығын жұлдыздар арқылы астаралогиямен айналысып болжайтындар.

5 Бақсылық ауыр күнәләрдің қатрына жатады.

1 Яғни, жаман ырым көздеген ісінен, мақсатынан қайтармау керек.

2 Бұл жерде бал ашудың бір тәсілі жайлы айтылып жатыр. Ол тәсіл бойынша бал ашушы құмда тезінен санын білмей бірнеше сызықтар сызып тастайды, сосын оларды жұбымен екі-екеуден өшіре бастайды, сонда ақыр аяғанда сызықтың саны екеу болса, онда жақсылық нышыны саналады, ал егер біреу қалса жамандық нышыны саналады.

3 Кейбір тәпсіршілдер ол Идрис, оған Аллаһтың сәлемі болсын, пайғамбар, деп ойлайды. Сондай-ақ олай бал ашудың тәсілі ұмытылған дейді.

4 Ат-Табарани жеткізген бір хадисте Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, былай деп айтқаны жеткізіледі: «Үйдің қырсығы – оның тарлығы және жаман көршілері, міністі малдың қырсығы – оның өзіне мінгізбейтіндігі, ал әйелдің қырсығы – оның бедеулігі (тумайтындығы) мен жаман мінезі болып табылады».

1 Соңғы сөздерді, ...сен ғана күш қуат берушісің..., - деп те аударуға болады.

2 Араб әріптерімен осы дұғаға ұқсас дұға «Мұслман қорғаны» кітабінің №205 дұғасында келтірілген – аударушыдан.

3 Бұл хадисті шейх Албани «Әлсіз хадистер», қатарына жатқызған,- аударушыдан.

4 Тірі жанның бейнесі.

5 Ары қарай біреу келіп, тек сурет салып қана күн көріске сурет салуды кәсіп еткен адамға Ибн Аббас айтып жатыр.

1 Яғни, ондай адам оған жан сал деп азапталады.

1 Бұндай жағдайлар Исламның алғашқы жылдарында кездескен, бұл көп адамдардың әсіресе көшпелі бәдәуилердің надандығымен түсіндіріледі. Мысалыға аль-Бухаридің риуаят еткен бір хадисінде Абу Хурайра, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, былай дейді: «Бірде бір бәдәуи мешітте несебтене (зәрін төге) бастады да, бұны көрген мешітегілер оған бас салмақшы болып орындарынан тұрғанда Пайғамбар, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын: «Оған тиіспеңдер және оның несебіне бір шелек суды құйыңдар, өйткені, расында, сендер адамдарға ауырлату үшін емес, тек жеңілдету үшін жіберілдіңдір!», - деді. (Сосын ол бәдәуиге; «Мешітер несеб өгу үшін салынбаған, мешіттер Аллаһты еске алу үшін салынған», - деп (не осыған ұқсас сөздер айтып) ақырын сөйлеп түсіндірген – аударушыдан.)

2 Сондай-ақ бұның ішіне ұйықтап не болмаса намаз оқып жатқан адамдарға кедергі жасамас үшін Құран оқуға да, Аллаһты зікір ету де кіреді.

3 Яғни олар намаз үшін, Аллаһты еске алу үшін және білім тарату үшін салынған және одан басқа еш нәрсе үшін салынбаған.

4 Әмір бин ал-Ас, оған Аллаһтың ризашылығы болсын.

5 Діни тақпақтан бөлек тақпақтар.

1 Яғни, Медина қаласы.

1 Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, мешітінің жанындағы мола (мазар, қабырстан)

2 Яғни, исін тоқтатсын.

3 Яғни, зуль-жиджа айы басталысымен.

1 Яғни, «Егер өтірік айтсам Исламға қатысым болмасын!», - деген ант.

1 «Аль-Имран» сүресі, 77 аят.

2 Арак – шыбықтары тіс тазалау үшін қолданылатын ағаш.

1 Яғни, адам бірінші бір нәрсе жасауға уәде береді де, ал артынан ол уәдесінен жақсырақ басқа бір істің жақсы екенін көре тұра өзінің айтқанынан қайтпайды.

2 Аллаһ Тағала айтты: «Аллаһ анттарыңдағы бос сөзді есепке алмайды. Алайда біле тұра істеген анттарыңнан (ант бұзсаңдар) жауапер етер. Оның төлеуі: Үй-іштеріңе жегізген орта есеппен он міскінді тамақтандыру, не оларды киіндіру, немесе бір құл азат ету. Мұны таппаған біреу үш күн ораза ұстау. (Бұзған) анттарыңның жазасы осы. Анттарыңды қорғаңдар...» «Мәида» сүресі 89 аят.

1 Яғни, затын өткізгенмен көздеген пайдасын таба алмайды.

2 Бұл хадисті шейх Албани «Әлсіз хадистер», қатарына жатқызған - аударушыдан.

3 Үйлену тойы сияқты жерге.

4 Яғни, Аллаһ сендердің дұғаларыңды қабыл алып, оның есесі қайтқанға дейін.

1 Яғни, егер Аллаһтың жауын сондай атпен атасаңдар Аллаһты ашуландырасыңдар.

2 Яғни, егер оның қатты соға бастағанын көрсеңдер.

3 Араб әріптерімен «Мұсылман қорғаны» кітабінің №167 дұғасында келтірілген – аударушыдан.

1 Сонымен бұл оқиға 628 жылы құрайштар мұсылмандарға Меккеге баратын жолды бөгеп Пайғамбар, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, умра жасаған кезде болған.

1 Яғни, шариғаттың және адамдар арасындағы қарым қатынастың шегінен шықпау. Арабтың «ташаддук» сөзінің бірнеше мағынасы бар – «мылжыңдық; «маңғазданып сөйлеу»; «сөзінде мақтаншақтық», сондықтан дәлме-дәл бұл сөздің мағынасын айту мүмкін емес. Имам ан-Науауи сөйлеген адамның әрдайым өзінің шешендігін көрсетіп сөзіне үлкен салмақ салып сөйлегені, басқа адамды қорлағаны екендігі жайлы айтпақшы.

1 Өздеріне қатысы жоқ және өздері түбіне жете алмайтын, сондай-ақ тым әр-бір әріпін туралап айтпақшы болған адамдар.

2 Бұл жерде маңғазданып сөздерін сиыр шөбін тілімен қалай аударса, солай аударып сөйлеуші алдам жайлы айтылып жатыр.

3 Толығымен №631 хдисте келтірілген.

4 Яғни, Пайғамбар, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, мағынасы – «жаман, кесірлі»; «жауыз болу»; «сұмпайы болу», деп келетін, «хубс» етістігінен құралған сөзді айтуды жақсы емес деп санаған.

1 Басқа нұсақалар мен тәпсірлерде жүзімді «кәрім» сөзімен атауға салынған тыйымның себебі, бұл сөз «кәрам» - жомарттық сөзінен құралғандығы, дейді. Жәхілет заманында арабтар шарап ішкен адамның жүрегіне шарап жомарттық не игілік әкелед, деп ойлаған. Ал Ислам болса адамның барлық жақсы мінез Аллаһтан, деп санайды. Өйткені барлық айтылған сөздер бір түбірлес болып жаман ой қалдыруы мүмкін. Сонымен Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, айтқан «кәрім» сөзі – ол тек имандының жүрегі..., -жомарттықтың шарап пен жүзімде ешқандай қатысы жоқ, ол тек қана мұсылманға не оның жүрегінен ғана қатысы бар сөз.

2 «'Инаб» - жүзім, «Хабалә» - жүзім сабағы.

3 Мысалыға, оны оның денесінің жұмсақтығын, нәзіктігін сезінгенше құшақтау.

1 Яғни, Аллаһтың елшісі, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, «қаласаң», деген сөздің Аллаһқа еш қатысы жоқ екендігі жайлы айтып жатыр, өйткені Аллаһ онсыз да қалағанын істейді.

2 Құранда былай делінген: «Сендердің қалауларың болмайды. Аллаһ қаласа ғана болады...» «Инсан» сүресі, 30 аят.

1 Кешкі намаз деп құтпан намазы жайлы айтылып жатыр.

2 Таслим – екі иыққа сәлем беру.

3 Тәпсірлерде осы әңгімеден тура жүз жыл өткеннен кейін Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, ең соңғы сахабасы Абу-т-Туфайль Амир бин Уа'иләдің, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, өлімі жайлы айтылады.

4 Яғни, қайсысы ұйықтамай намазды Пайғамбармен, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, оқуды күткен аралықтың бәрі намаз оқып жатқан есебінде боды.

5 Бұл жерде, Рамадан оразасынан бөлек өз еркімен қосымша, не сүннет ораза ұстау, жайлы айтылып жатыр.

1 Әрине ол уақытта намз уақыты шығып кетпейтіндей көп болса. Ол уақытта намаз оқығанның жақсы еместігі, сондай-ақ ондай кезде адамның ойы басқа жақта болып, оның ойын бұзатындығымен түсіндіріледі.

1 Бұл хадисті шейх Албани «Әлсіз хадистер», қатарына жатқызған - аударушыдан.

2 «Қамат» – намаздың басталғандығын хабарлау.

1 Яғни, адам белгілі бір күндері ораза ұстап, ал ол күні жұмаға түссе, онда жұма күні ораза ұстауға болады. Мысалыға, әр ай толғанда үш күн ораза ұстау сүннеті.

2 Біз бұл хадистен, егер жұмаға бейсенбіні, не болмаса сенбіні қосып ораза ұстай беруге болатындығын көріп тұрмыз, демек жұманы тек жалғыз өзін оразаға бөлуге болмайды – аударушыдан.

1 Тәпсіршілер бұл сөзді әр түрлі түсіндірген. Олардың ішіндегі артық көрінетіні, Аллаһтың елшісі, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, бұл сөздерімен, оған ораза ұстауға күшті Аллаһ береді, дегені.

2 Гипс емес жәй сылақ жайлы айтылуы да мүмкін.

3 Яғни, ондай адамға қауіпсіздік кепілдігі берілмейді.

1 Яғни, кім оған болысады?, - деп.

2 Яғни, ашудан беті қызарып кетті.

3 Аль-Бухари Аишаның, оған Аллаһтың ризашылығы болсын, айтқанына сүйеніп бұл айтылғандарға мынаны қосады: Сосын ол әйел тәубеге келіп тұрмысқа шықты, содан кейін ол Айшаға, оған Аллаһтың ризашылығы болсын жиі келіп тұратын, ал Айша, оған Аллаһтың рищашылығы болсын, оның өтініштерін Пайғамбарға, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, жеткізіп отыратын.

1 Яғни, сөзімен және ісімен ренжіткендер.

2 Яғни, өзіне біреудің қарғысын тигізетін екі амалды жасаудан қорқыңдар.

3 Нуъманның әкесі баласына осы сыйды бермекші болған кезде оның анасы 'Амра бинт Раваха, олардың бәріне Аллаһтың ризашылығы болсын, күйеуі Аллаһтың елшісінің бұған өзінің куәлігін бермейінше бұған келіспейтіндігін айтқан болатын.

1 Осы уқыт аралығында ғана әйелдің жүктілігі дұрыс анықталады және осы уақыттан кейін ғана әйелге тұрмысқа шығуына рұқст беріледі және осы уақыт аралығында ол әйел қара тұтынуы керек. Ал қалған уақытта үш күннен артық қара тұтынуы Аллаһтың жазмышына риза болмау болып табылады.

1 Бұл жерде Пайғамбардың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, заттарды Керуендердің алдынан шығып ондағы заттарды базарға жеткізбей көтерме бағамен сатып алып, сосын оны қымбатқа сатуға тыйым салғандығы жайлы айтылып жатыр.

2 Шындығында, затты сатып алатын ойы болмаған адам, сатып алушымен келісіп, басқа сатып алушы адамның алдында, сатушыға үлкен баға ұсынып заттың бағасын көтеруі, жайлы айтылып жатыр.

3 Сөзбе-сөзі «оның ыдысын төгу үшін», яғни еркектің бұрын басқаға беретінін алу үшін, не болмаса еркек тек оған ғана көңіл бөлуі үшін.

4 Сауда шартын жасап қойған соң, қай-бір ұсыныс жасау және оған қатысы бар адамдардың келісімісіз баға белгілеу.

5 Яғни, сатар алдында сатып алушы, мына мал сүтті екен, деп ойлауы үшін әдейілеп саумау.

1 Яғни, оған үйлну ойынан бас тарқанша, не оған құдаласуға өзі рұқсат бермейінше.

2 Басқаша айтқанда, Шариғаттың барлық тыйым салған (харам) не болмаса жақтырмаған (мухаррам) не болмаса жақсы санамаған (макрух) нәрселеріне ақша жаратуға тыйым, ал Шариғаттың барлық парыз еткен (уәжіп), жақсы санаған (мандуб) және рұқсат етілген (мубах) нәрслеріне ақша жарату жайында.

3 «Хаблю-Ллах» - Ислам дегені.

4 Яғни, байдың байлығы Аллаһтың қаһарынан құтқара алмайды.

1 Адам өлтіріп тозаққа түсуі мүмкін, дегені.

2 Абуль-Қасым – Пайғамбрдың, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, лақап аты.

3 Бұл салынған тыйымның пышаққа да, жебеге де, найзаға да және осыған ұқсас басқа барлық қаруға қатысы бар, оларды басқаға бергенде адамдарға зияны тиіп кетпес үшін ұшын өзіңе қаратып беруің керек.

4 Яғни барлық намаз оқуға кедергі болатын, кесел не дәрет бұзылған сияқты жағадайлар.

1 Райхан – жұпар иісті өсімдік.

2 Яғни, мақтаннан есіріп кететін болса, не болса мақтан оның жүрегіне тәкәппкарлық ұялатып бұзатын болса –
<предыдущая страница | следующая страница>