«Алматы энергетика және байланыс университеті»

коммерциялық емес акционерлік қоғамы

«Инженерлік графика және қолданбалы механика» кафедрасы

5В071600 – Аспап жасау мамандығы үшін

«Инженерлік графика» пәнінің

Б А Ғ Д А Р Л А М А С Ы (S Y L L A B U S)

Бакалавриат

Курс 1

Семестр 1

Барлығы 2 несие

Сағаттардың жалпы саны – 90

Дәрістер – 8 контакты сағат

Зерханалық сабақтар – 15 контакты сағат

Практикалық сабақтар – 15 контакты сағат

СОӨЖ – 15 сағат

СӨЖ – 37 сағат

Курстық жұмыс – 1 семестр

Емтихан 1 семестр

Алматы 2012

Оқу бағдарламасы ИГжҚМ кафедрасының отырысында талқыланды және бекітілді, 27.06.12ж. №12 хаттама.

Кафедра меңгерушісі К.С. Иванов

1. Оқытушылар жөнінде мәлімет

Аты–жөні	Қызметі, ғылым дәрежесі, ғылым атағы	Өткізу уақыты мен орны		Тел.
		Аудиторлық сабақтар	СОӨЖ
Қойлыбаева Роза Қайрулла қызы	доцент	кесте бойынша	ИГжҚМ каф. және деканатта ілінген қосымша кестесі бойынша	292-10-29 (жұм.)
Шыңғысов Бейбіт Туменбайұлы	аға оқытушы	-“-	-“-	-“-

2. Пән жөнінде мәлімет

Несиелер саны: 2

Оқу мерзімі: 1-ші курс, 1-ші семестр

Дәрістер – 8 сағат, практикалық сабақтар – 15 сағат, зертханалық сабақтар – 15 сағат.

3. Пререквизиттер: «Сызу», «Геометрия» (орта мектеп бағдарламасы бойынша), «Математика» (функциялар және графиктер), «Информатика».

Постреквизиттер: жалпы техникалық және мамандырылған пәндер.
4. Пәннің сипаттамасы

«Инженерлік графика» курсы 5В071600 – Аспап жасау мамандығында оқитын студенттері үшін міндетті түрде оқитын және базалық пән болып келеді.

5. Пәннің мақсаттары

Пәннің мақсаты – студенттердің жалпы техникалық пен мамандырылған пәндерді оқып білуге, сонымен қатар келешектегі кәсіптік және басқару жұмысында керек болатын білімдер, икемдер мен дағдыларды алуы.

Инженерлік графика пәнін оқып білу нәтижесінде студент келесілерге міндетті:

1. 
   Нүктелердің, түзулердің, жазықтықтардың және кейбір сызықтар мен беттердің түрлерінің кескіндерін тұрғызудың теориялық негіздерімен танысу;
   
2. 
   Геометриялық фигуралардың өзара орналасуы мен өзара қиылысуына арналған типтік есептерінің шығару жолдарымен танысу;
   
3. 
   Компьютерлік графика негіздерімен танысу.
   
4. 
   Заттардың кескіндерін тұрғызу тәсілдерін оқып білу, соның ішінде компьютерлік графика көмегімен де.
   
5. 
   Сызбаларды оқуды үйрену, яғни, кескіндеріне қарап, қарапайым бөлшектердің геометриялық формасын анықтауды және дененің өзіне немесе құрастыру сызбаға қарап, дененің кескіндерін орындауды білу.
   
6. 
   Өз мамандығында кеңінен тараған бөлшектер қосылыстарының кескіндерімен танысу.
   
7. 
   КҚБЖ стандарттарының сызбаларға және схемаларға қоятын негізгі талаптарымен танысу;
   
8. 
   Әр түрлі заттардың түрлеріне жасалған конструкторлық құжаттардың құрамымен танысу.
   

6. Пәннің қысқаша мазмұны

Пән курсы келесі бөлімдерден тұрады:

1. Сызбаларды тұрғызу теориясы (сызу геометрия),

2. Сызбаларды тұрғызу практикасы (техникалық сызу)

3. Компьютерлік графика негіздері (AutoCAD).

7. Сабақ тақырыбы мен ұзақтығы

Апта	Дәрістер		Практикалық және зертханалық сабақтар		СӨЖ
	Тақырыбы	Сағ.	Тақырыбы	Сағ.
1	1-дәріс. Пәннің мазмұны, құрылымы және мақсаттары. Қабылданған белгіленулер мен символдар. Проекциялау тәсілдері: орталық, параллель және ортогональ проекциялау. Проекциялаудың негізгі қасиеттері. Монж эпюрі. Нүктенің координаттары. Нүкте мен түзудің комплексті сызбасы. Жалпы және дербес жағдайдағы түзулер. Түзулердің кеңістікте өзара орналасуы. Түзудің іздері.	2	1-практ. Сызу құралдары. Сызбаларды орындау жалпы ережелері. КҚБЖ (ЕСКД) стандарттары. Пішімдер, масштабтар, сызықтардың түрлері, Сызба қаріптері. Сызба-ларға өлшемдерді түсіру. Өлшемдер мен формалар-дың шекті аутқылары, беттердің кедір-бұдырлығы туралы түсініктемелер.	2
2			1-зертх. AutoCAD жүй-есінде сызбаларды тұрғы-зудың негіздері. Графи-калық қарапайымдар. Объектілік байланыстыру. Сызықтардың түрлері. Сызбаның қабаттары.	2
3	2-дәріс. Жазықтықтың комплексті сызбасы. Жалпы және дербес жағдайдағы жазық-тықтар. Жазықтықтағы нүкте. Жазықтық пен түзудің өзара орналасуы. Жазықтықтардың өзара орналасуы.	2	2-практ. Кескіндер: түзу-лер, тіліктер, қималар. Негізгі, қосымша және жергілікті түрлер. Бөлшек-тің берілген екі түрі бойынша үшінші түрін тұрғызу. Қарапайым, күрделі және жергілікті тіліктер, қималар. Бөл-шектердің тіліктері мен қималарын орындау. Сызықтау. Материалдар-дың белгіленулері.	2	1-ші тапсырманы орындау
4			2-зертх. AutoCAD жүйе-сінде графикалық қара-пайымдарды өзгерту (редакциялау).	2
5	3-дәріс. Ортогональ проекция-лардың түрлендіру әдістері: проекция жазықтықтарын алмас-тыру және проекциялаушы түзулер арқылы айналдыру тәсілдері. Метрикалық және позициялық есептерді шығару.	2	3-практ. Бөлшектердің ажыратылатын және ажыратылмайтын бірікті-рулер. Сызбаларда ажыратылмайтын (пісіріл-ген, дәнекерленген, желім-делген, тойтармалы) бірік-тірулерді көрсету және белгілеу.	2	1-ші тапсырманы тапсыру және 2-ні орындау
6			3-зертх. Жазық бөлшектің сызбасын AutoCAD жүйе-сінде орындау.	2
7	4-дәріс. Беттер және олардың жасалуы. Сызықтық жазылатын және жазылмайтын беттер. Сызықтық емес беттер. Жақты беттер. Көпжақтар. Айналу беттері. Цилиндрлік беттің жазықтықпен қиылысуы және оның жазбасын салу. Конустық беттің жазықтықпен қиылысуы және оның жазбасын салу.	2	4-практ. Ажыратылатын біріктірулер. Бұрандалар және олардың түрлері. Бұрандалардың және бұ-рандалы біріктірулердің сызбада шартты көрсетілуі және белгіленуі. Бекіту тетікбөлшектері.	2	2-ші тапсырманы тапсыру және 3-ні орындау №1 аралық бақылау
Кестенің ауыстырылуы
8			4-зертх. Типтік бөлшектің екі өлшемдік сызбасын AutoCAD жүйесінде орын-дау.	2	3-ші тапсырманы тапсыру және 4-ші тапсырманы орындау
9			5-практ. Құрастыру сызбасы және жалпы түрдегі сызба. Жалпы түрдегі сызбаны бөлшек-теу.	2
10			5-зертх. Бұрандамамен біріктірудің шартты кес-кінін орындау.	2	4-ші тапсырманы тапсыру және 5-ні орындау
11			6-практ. Техникалық құрылғылардың сұлба-ларын орындау ережелері. Принциптік сұлбаларды орындау.	2
12			6-зертх. Техникалық құрылғының принциптік сұлбасын AutoCAD жүйесінде орындау.	2	5-ші тапсырманы тапсыру және 6-ны орындау
13			7-практ. Аксонометрия-лық проекциялар туралы түсініктемелер. Ортоногаль проекциялары бойынша бөлшектің аксономет-риялық проекциясын эскиздеп орындау.	2
14			7-зертх. AutoCAD жүйесінде үшөлшемді модельді орындау.	2	Курстық жұмысты тапсыру және оны қорғау.
15			8-практ. Сызбаларды тұрғызу теориясы бойынша метрлік және позициялық есептерді шығару немесе 8-зертх. Үшөлшемдік модельдің негізінде бөл-шектің екі өлшемдік сыз-басын AutoCAD жүйесінде орындау.	2	№2 аралық бақылау
	Барлығы	8		30
	Емтихан

8. Семестрлік тапсырмалар

Студенттер семестр ішінде курстық жұмысты орындап қорғау керек.

Тап-сырма №	Аты	Формат	Мерзімі (апталап)		Ескерту
			беру	қабылдау
1	Бөлшектің тіліктері бар сызбасын орындау	А4	3	5	Тапсырманы оқытушы карточкамен береді, орындау мысалы /4/-де бар
2	Тетікбөлшектің аксонометриялық проекциясы бойынша оның жұмыс сызбасын орындау	А4	5	7	Тапсырманы оқытушы карточкамен береді
3	Жазық бөлшектің сызбасын AutoCAD жүйесінде орындау	А4	6	8	Тапсырма мен орындау мысалы /6/-да бар
4	Типтік бөлшектің сызбасын AutoCAD жүйесінде орындау	А4	8	10	Тапсырма мен орындау мысалы /7/-де бар
5	Бекіту тетікбөлшегінің (бұрамасұқпаның) сызбасын орындау	А4	10	12	Тапсырма оқытушы берген кестеден алынады, орындау мысалы /4/-де бар
6	Қолмен эскиз ретінде және AutoCAD жүйесінде техникалық құрылғының принциптік сұлбасын орындау	А4+А3	12	14	Тапсырма /8/-ден алынады, қолымен орындауға әдістемелік нұсқау /8/-де бар, AutoCAD жүйесінде – /9/-да бар.

9. Студенттердің өзбетінше жұмысы

9.1 Дәріс материалын оқып игеру.

9.2 Практикалық және зертханалық жұмыстарға дайындалу.

9.3 Өзбетінше оқып игеруге арналған тақырыптар

1. 
   Қарапайым геометриялық тұрғызулар (түйіндесулер, жанамалар).
   
2. 
   Жазықтықтың іздері.
   
3. 
   Жазықтық пен түзудің өзара қиылысуы.
   
4. 
   Екі жазықтықтың өзара қиылысуы.
   
5. 
   Көпжақтардың жазықтықпен және түзумен қиылысуы.
   
6. 
   Айналу беттерінің түзумен қиылысуы.
   

10. Кеңес беру уақыты

Кеңес беру ИГжҚМ кафедрасында және деканатта ілінген қосымша кесте бойынша өткізіледі. Қажет жағдайда қосымша күндерде кеңес беріледі.

11. Оқытушының талаптары

Пәнді оқу кезінде студенттерге келесі талаптар қойылады:

- сабақтарға кешікпей келу және белсенді қатысу;

- сабақтарға қалам, қарандаш пен сызу құралдарын, дәрістер конспектілерін, жұмыс дәптерін және қажетті форматты беттер әкелу;

- дәрістерге, практикалық және зертханалық сабақтарға дайындалу кезінде теориялық материалды қайталау, бақылау сұрақтарға жауап беру, үй тапсырмаларын орындау;

- сабақтарда тәртіпті сақтау, жұмыс істеп отыру, басқа студенттердің жұмысына кедергі жасамау;

- ЕГЖ мезгілінде тапсыру, кеш тапсырылған жұмыстарға бағасы (пайызы) төмендетіледі;

- жіберіп қойған дәрістерді, практикалық және зертханалық сабақтарды бір аптадан кешікпей жою (жіберілген тақырып бойынша дәрістің конспектін жасау, есептерді шешу, зертханалық жұмыстарды орындау).

Сабақтар кезінде тәртіпті бұзған, себепсіз сабақтарға қатыспаған, сабаққа сызу құралдары мен дәптерсіз келген студенттерге деканаттан сөгіс салынуы мүмкін.
12. Бағалау жүйесі

Пән бойынша қорытынды баға Ц (% пен) емтиханға жіберу рейтингісінің бағасы Ц_РД және емтихан бағасы Ц_Э ескеруімен келесі формула бойынша есептеледі: Ц = 0,6Ц_РД+0,4Ц_Э. Емтиханға жіберу рейтингісінің бағасы студент емтиханның алдындағы тестілеуден өткен жағдайда есептеледі (яғни дұрыс жауаптардың пайызы 50 тең немесе одан артық болғанда). Ол ағымды бақылау бағасы мен аралық бақылаулардың бағасы ескеруімен, яғни дәріс, практикалық, зертханалық сабақтарға қатысу, ЕГЖ орындау және қорғау бағалары ескерілуімен келесі формула арқылы есептеледі: Ц_РД =0,1*Ц_дәр +0,1*Ц_прак + 0,2*Ц_зерт + 0,1*Ц_АБ1 +0,1*Ц_АБ2 +0,4*Ц_КЖ.

Бұнда бағалар 0-ден 100 пайызға дейін, орындалған ЕГЖ-қа 50-ден 100 пайызға дейін қойылады, осы бағалар әр сабаққа және әр жұмысқа оқытушы қойған пайыздардың орташасы болып есептеледі.

Дәріске қатысу бағасы Ц_дәр көрсетілген конспектісінің толық және сапалы болуына байланысты, практикалық сабақтарға қатысу бағасы Ц_прак - сабақта шешілген есептердің толық және сапалы болуына байланысты қойылады. Зертханалық сабақтарға қатысу бағасы Ц_зерт зертханалық жұмыстарды орындауға және оны қорғауға байланысты қойылады. Аралық бақылау бағалары Ц_{АБ1 ,} Ц_АБ2 теориялық сұраққа жауап беру және есепті шешу нәтижелері бойынша қойылады. Курстық жұмыс бағасы Ц_КЖ тапсырмалардың мерзімінде тапсырылуына, сапасына және қорғалуына байланысты қойылады.

Студент компьютерлік тестілеуге курстық жұмыс орындап тапсырған жағдайда жіберіледі, компьютерлік тестілеуге пайыздар қойылмайды. Студент емтиханға оның емтиханға жіберу рейтингісі 50-ге тең немесе одан артық болғанда жіберіледі, яғни Ц_РД ≥ 50 болғанда.

Емтихан жазбаша түрде өткізіледі. Емтихан бағасы Ц_Э билеттегі сызудан тапсырманы орындау және теориялық сұрақтарға жауап беру нәтижелері бойынша қойылады. Пән бойынша қорытынды баға емтихан бағасы 50-ге тең немесе одан артық болғанда, яғни Ц_Э ≥ 50 болғанда есептеледі.
13. Сабақ кестесі

Семестрдің 1-ші кварталында (7 апта) дәріс, практикалық және зерханалық сабақтар екі аптада 1 рет (2 сағаттан) өткізіледі; кесте ауыстырғаннан кейін 2-ші кварталда (8 апта) дәрістер өткізілмейді, басқа сабақтар 1-ші кварталдағыдай өткізіледі.

14. Бақылау сұрақтары

1. 
   Центрлік проекциялау. Центрлік проекциялаудың қасиеттері. Нүктенің, түзу кесіндісінің және үшбұрыштың центрлік проекциялауының мысалдары.
   
2. 
   Параллель проекциялау. Параллель проекциялаудың қасиеттері. Нүктенің, түзу кесіндісінің және үшбұрыштың параллель проекциялауының мысалдары.
   
3. 
   Ортогоналды проекциялау. Ортогоналды проекциялаудың қасиеттері. Монж эпюрі. Екі проекциялар жазықтықтар жүесіндегі нүкте. Нүкте координаталары.
   
4. 
   Жалпы жағдайдағы түзу кесіндісінің ортогоналды проекциялары. Деңгейлік түзулер және олардың проекциялары. Проекциялаушы түзулер және олардың проекциялары. Горизонтальды, фронтальды тұрғызуға мысалдар.
   
5. 
   Түзудің іздері. Жалпы жағдайдағы түзудің, деңгейлік түзулердің іздерін тұрғызуға мысалдар.
   
6. 
   Нүкте мен түзудің өзара орналасуы. Нүкте мен жазықтықтың өзара орналасуы. Берілген үшбұрыштың жазықтығында жатқан нүктенің жетіспейтін проекциясын тұрғызуға мысал.
   
7. 
   Екі түзудің өзара орналасуы. Проекциялар жазықтығын алмастыру әдісімен параллель түзулердің арақашықтығын, айқас түзулердің арақашықтығын анықтауға мысалдар.
   
8. 
   Тік бұрыштың ортогоналды проекциясы туралы теорема. Түзулердің, түзу мен жазықтықтың, жазықтықтардың өзара перпендикуляр болуы. Горизонталь, фронталь түзулерге перпендикуляр тұрғызу. Берілген нүктеден жазықтыққа перпендикуляр тұрғызуға мысал.
   
9. 
   Сызбада жазықтықтың берілу тәсілдері. Жазықтықтардың өзара орналасуы. Екі жазықтықтың өзара параллель болуының шарты. Берілген нүкте арқылы берілген жазықтыққа параллель жазықтықты тұрғызуға мысал.
   
10. 
    Дербес жағдайдағы (деңгейлік, проекциялаушы) жазықтықтардың проекциялары. Жазықтықтардың өзара орналасуы. Екі жазықтықтың өзара перпендикуляр болуының шарты. Берілген нүкте арқылы берілген жазықтыққа перпендикуляр жазықтықты тұрғызуға мысал.
    
11. 
    Нүкте мен түзудің өзара орналасуы. Берілген жазықтықта жатқан нүктенің жетіспейтін проекциясын тұрғызуға мысал. Берілген нүктеден жалпы жағдайдағы жазықтыққа дейін қашықтықты анықтауға мысал.
    
12. 
    Түзу мен жазықтықтың өзара орналасуы. Түзу мен жазықтықтың өзара параллель және перпендикуляр болуының шарттары. Жалпы жағдайдағы түзу мен жазықтықтың қиылысу нүктесін анықтауға мысал.
    
13. 
    Проекциялар жазықтықтарын алмастыру әдісі. Жалпы жағдайдағы түзу кесіндісінің, үшбұрыштың, жазық бұрыштың нақты шамаларын анықтауға мысалдар.
    
14. 
    Проекциялар жазықтығына перпендикуляр өсіне қатысты айналдыру әдісі. Жалпы жағдайдағы түзудің нақты шамасын анықтауға мысал.
    
15. 
    Беттер және олардың жасалуы. Сызықтық және сызықтық емес беттер. Цилиндрлік, конустық беттер. Дөңгелек цилиндр, дөңгелек конус. Дөңгелек цилиндрдің (дөңгелек конустың) бетіндегі нүктенің жетіспейтін проекциясын анықтауға мысал.
    
16. 
    Жақты беттер. Пирамидалық және призмалық беттер. Көпжақтар. Призма. Пирамида. Призманың (пирамиданың) бір жағында жатқан нүктенің жетіспейтін проекциясын тұрғызуға мысал.
    
17. 
    Айналу беттері. Тор, айналу эллипсоиды, цилиндр, конус, сфера. Цилиндрдің (конустың, сфераның) бетінде жатқан нүктенің жетіспейтін проекциясын тұрғызуға мысал.
    
18. 
    Аксонометриялық проекциялар. Өстер бойынша бұрама коэффициенттері. Изометрия, диметрия, триметрия. Тік бұрышты изометрия. Тік бұрышты изометрияны тұрғызуға мысал.
    
19. 
    Тік бұрышты диметрия. Тік бұрышты диметрияны тұрғызуға мысал.
    
20. 
    ГОСТ 2.301-68. Пішіндер. Негізгі және қосымша пішіндер.
    
21. 
    ГОСТ 2.302–68. Масштабтар. Сызбада масштабты көрсету.
    
22. 
    ГОСТ 2.303–68. Сызықтардың түрлері, олардың кескінделуі және пайдалануы.
    
23. 
    ГОСТ 2.304–84. Сызба қаріптері. Қаріптер түрлері мен өлшемдері.
    
24. 
    ГОСТ 2.307–68. Өлшемдерді түсіру ережелері.
    
25. 
    Түйіндесулер. Шеңберге жанама тұрғызуға, екі түзудің радиусы берілген доғамен түйіндесуін тұрғызуға, екі шеңбердің радиусы берілген доғамен түйіндесуін тұрғызуға мысалдар.
    
26. 
    Кескіндер: көріністер, тіліктер, қималар. Кескіндерді орындаудағы шарттылықтар мен ықшамдықтар.
    
27. 
    Көріністер. Негізгі, қосымша және жергілікті көріністер.
    
28. 
    Тіліктер. Қарапайым тіліктер. Қарапайым тіліктердің түрлері.
    
29. 
    Тіліктер. Күрделі және жергілікті тіліктер.
    
30. 
    Қималар. Шығарылған және беттестірілген қималар.
    
31. 
    Тіліктер мен қималардағы сызықтау. Матуриалдардың белгіленуі.
    
32. 
    Ажыратылмайтын біріктірулер. Пісірмелі біріктірулердің түрлері. Пісірмелі біріктірулерді кескіндеу және белгілеу ережелері.
    
33. 
    Ажыратылмайтын біріктірулер. Ажырамайтын біріктірулердің түрлері. Дәңекерлік, желімдік және тойтармалы біріктірулерді кескіндеу және белгілеу ережелері.
    
34. 
    Ажыратылатын біріктірулер. Ажыратылатын біріктірулердің түрлері. Бұранда. Бұрандалардың профиль түріне, кіріс санына, бағытына, пайдалану қажеттілігіне байланысты бөлінуі.
    
35. 
    Бұранда. Бұранданың негізгі параметрлері: профилі, сыртқы және ішкі диаметрі, қадамы, жүрісі. Бұранда параметрлерін оның шартты әріптік-цифрлік белгілеуінде көрсету.
    
36. 
    Стандарттық метрикалық бұранда, оның профилі және шартты белгіленуі.
    
37. 
    Құбырлық цилиндрлік бұранда, оның профилі және шартты белгіленуі.
    
38. 
    Трапеция тәріздес бұрандалар, олардың профильдері және шартты белгіленуі.
    
39. 
    Сырық үстіндегі бұранданың шартты кескінделуі және белгіленуі.
    
40. 
    Тесіктегі бұранданың шартты кескінделуі және белгіленуі.
    
41. 
    Бұрандамалы біріктіру құрамына кіретін тетікбөлшектер. Бұрандамалар, сомындар, тығырықтар және олардың стандарттық шартты белгіленуі.
    
42. 
    Бұрандамалы біріктіру. Бұрандамалы біріктірудің ықшамдап кескіндеу ережелері.
    
43. 
    Бұрамалы біріктіру. Бұрама, оның түрлері. Бұраманың стандарттық шартты белгіленуі.
    
44. 
    Бұрамасұқпамен біріктіру. Бұрамасұқпаның стандарттық шартты белгіленуі.
    
45. 
    Сұлба, сұлба элементі, байланыс сызығы. Сұлбалардың түрлері мен типтері. Сұлба коды.
    
46. 
    Сұлбалар орындаудың жалпы ережелері. Сұлба элементтерінің шартты графикалық белгілеулері. Сұлба элементтерінің әріптік-сандық белгілеулері. Элементтер тізімі.
    
47. 
    AutoCAD жүйесіндегі графикалық примитивтер.
    
48. 
    AutoCAD жүйесіндегі объектілік байланыстар.
    
49. 
    AutoCAD жүйесіндегі редакциялау командалары.
    
50. 
    AutoCAD жүйесінде өлшемдерді түсіру. Өлшемдік стильді орнату.
    
51. 
    AutoCAD жүйесінде қабаттарды және сызықтар түрлерін орнату.
    
52. 
    AutoCAD жүйесіндегі үшөлшемді графикалық примитивтер. Үшөлшемді модельдерді редакциялау командалары.
    

15. Әдебиеттер тізімі

Негізгі

1. 
   Мұқашев М.Ш. Инженерлік және компьютерлік графика. Сызбаларды тұрғызу теориясы. Дәрістер жинағы. - Алматы: АЭжБИ, 2007. – 37 б.
   
2. 
   Нәби Ы.А. Сызба геометрия және инженерлік графика. - Алматы: Мектеп, 2005.
   
3. 
   Нәби Ы.А., Есмұхан Ж.М., Дүйсенов С.А. Машина жасау сызуы: Техникалық оқу орындары студенттеріне арналған оқу құралы. – Алматы: РОНД, 2004. – 200 б.
   
4. 
   Мұқашев М.Ш., Дүйсенов С.А., Қалиев Б.З. Инженерлік графика. 2-бөлім. Техникалық сызу. Оқу құралы. - Алматы: АЭжБИ, 2004. – 86 б.
   
5. 
   Динасылов А.Д., Тойбаев С.Н. Инженерлік және компьютерлік графика. AutoCAD компьютерлік жүйесіне кіріспе. Оқу құралы. - Алматы: АЭжБИ, 2007. – 90 б.
   
6. 
   Дінасылов А.Д. Инженерлік және компьютерлік графика. Жазық бөлшектің сызбасын AutoCAD жүйесінде орындау. Зертханалық жұмыстарды орындауға әдістемелік нұсқаулар. - Алматы: АЭжБИ, 2003.
   
7. 
   Дінасылов А.Д., Дүйсенов С.А. Инженерлік және компьютерлік графика. Типтік бөлшектің сызбасын AutoCAD жүйесінде орындау. Зертханалық жұмысқа әдістемелік нұсқаулар және семестрлік тапсырмалар. - Алматы: АЭжБИ, 2004.
   
8. 
   Динасылов А.Д., Яхъяев Э.А. Основы компьютерного черчения и 3D-моделирования. Изображение схем в радиоэлектронике с использованием ПК. Методические указания и задания к расчетно-графической работе для студентов всех форм обучения… – Алматы: АУЭС, 2012.
   
9. 
   Динасылов А.Д. Инженерная и машинная графика. Выполнение принципиальных схем технических устройств в системе AutoCAD. Методические указания к лабораторной работе и семестровым заданиям (для студентов всех специальностей). - Алматы: АИЭС, 2001.
   

Қосымша

10. 
    Дінасылов А.Д., Балбаев Ғ.Қ. Инженерлік және компьютерлік графика. AutoCAD жүйесінде үшөлшемді модельдеу. Студенттердің өз бетімен орындайтын жұмысқа әдістемелік нұсқаулар. - Алматы: АЭжБИ, 2005.
    
11. 
    А.Д.Дінасылов, Р.Қ.Қойлыбаева, Е.М.Мажиев. Компьютерлік сызу және 3D-модельдеу негіздері. Бұрандамамен біріктіру сызбасын орындау. 5В070200-Автоматтандыру және басқару, 5В070300-Ақпараттық жүйелер, 5В070400 - Есептеу техникасы және бағдарламалық қамтамасыз ету, 5В071900 - Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар мамандықтарының барлық оқу түрлерінің студенттері үшін зертханалық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқау. - Алматы: АЭжБУ, 2011.
    
12. 
    Жаңабаев Ж. Инженерлік және компьютерлік графика. - Алматы: Мектеп, 2005.
    
13. 
    Мұқашев М.Ш., Дүйсенов С.А., Қалиев Б.З. Инженерлік графика.1-бөлім. Сызба геометрия. Оқу құралы - Алматы: АЭжБИ, 2003. – 81 б.
    
14. 
    Есмұханов Ж.М. Сызба геометрия. - Алматы: Мектеп, 1997.
    
15. 
    Нәби Ы.А. Компьютерлік графика негіздері. - Алматы: Бастау, 2009.
    
16. 
    Дуйсенов С.А., Мұқашев М.Ш. Инженерлік графика. Схемаларды графикалық безендіру. 2-бөлім. – Алматы: АЭИ, 1995.
    
17. 
    Дуйсенов С.А., Мұқашев М.Ш., Яхъяев Э.А. Инженерлік графика. Схемаларды графикалық безендіру. 4-бөлім. – Алматы: АЭИ, 1995.
    
18. 
    Динасылов А.Д., Яхъяев Э.А., Мукашев М.Ш. Инженерная и компьютерная графика. Общие правила выполнения принципиальных схем: Учебное пособие. – Алматы: АИЭС, 2009.-83 с.
    
19. 
    Дүйсенов С.А., Мұқашев М.Ш., Төлбаев Ә.Ә. Инженерлік және компьютерлік графика. Геометриялық тұрғызулар. - Алматы: АЭжБИ, 2003.
    
20. 
    Мұқашев М.Ш. Инженерлік және компьютерлік графика. Кескіндер – түрлер, тіліктер, қималар. 1-бөлім- Алматы: АЭжБИ, 2008.
    
21. 
    Мұқашев М.Ш. Инженерлік және компьютерлік графика. Кескіндер – түрлер, тіліктер, қималар. 2-бөлім- Алматы: АЭжБИ, 2008.
    
22. 
    Дінасылов А.Д., Төлбаев Ә.Ә., Яхъяев Э.А. Инженерлік және компьютерлік графика. Айналу беттердің өзара қиылысуы. - Алматы: АЭжБИ, 2004.
    
23. 
    Дінасылов А.Д., Төлбаев Ә.Ә., Яхъяев Э.А. Инженерлік және компьютерлік графика. Айналу беттердің қиылысуы. - Алматы: АЭжБИ, 2004.
    
24. 
    Дүйсенов С.А., Мұқашев М.Ш., Қалиев Б.З. Инженерлік және компьютерлік графика. Сызбаларды тұрғызу теориясы бойынша есептерді шығару. - Алматы: АЭжБИ, 2003.
    
25. 
    Мұқашев М.Ш., Досаева А.Б. Инженерлік және компьютерлік графика. Аксонометриялық проекциялар. - Алматы: АЭжБИ, 2007.