Қалалық бюджет – бұл айқындалған түсiмдер есебiнен қалыптастырылатын және жергiлiктi мемлекеттiк органдарының мiндеттерi мен функцияларын қаржылай қамтамасыз етуге және тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiкте мемлекеттiк саясатты iске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры облыстық маңызы бар қала бюджеті болып табылады.
Калалық бюджет қалалық мәслихат шешімімен бекітіледі
2010 жылдан бастап қалалық бюджет үш жылдық кезеңмен қалыптастырады және бекітіледі
«2011-2013 жылдарға арналған Шымкент қаласының бюджеті туралы» 2011-2015 жылдарға арналған макроэкономикалық көрсеткіштердің базалық болжамы негізінде қалыптасты және 2010 жылдың 23 желтоқсанында №43/369-4с қалалық мәслихат шешімімен бекітілді. Ағымдағы жылдың аралығында жоғары тұрған бюджеттен қосымша бөлінген нысаналы трансферттер мен бюджеттік кредиттердің көлемдері өзгергеруіне байланысты «2011-2013 жылдарға арналған Шымкент қаласының бюджеті туралы» қалалық мәслихатының шешімімен өзгертулер мен толықтырулар енгізілді.
1-кесте
Шымкент қаласының әлеуметтік-экономикалық дамуының
2011 жылдың 6 айындағы көрсеткіштері
|
Көрсеткіштер |
1.07.2010 ж |
1.07.2011 ж |
2011 ж 2010 ж/ға % |
|
Халық саны, мың адам |
621,2 |
634,2 |
102,1 |
|
Өнеркәсіп өнім өндірісінің көлемі, млн.теңге (өнім көлемінің индексі) |
61 149,9 |
75 283,7 |
99,2 |
|
Ауыл шаруашылықтың жалпы өнім көлемі, млн.теңге (өнім көлемінің индексі) |
529,9 |
772,0 |
99,2 |
|
Негізгі капиталға инвестиция, млн.теңге |
12 407,0 |
17 403,8 |
132,0 |
|
Іске қосылған тұрғын үй, мың ш. метр |
13,5 |
30,2 |
2,2 есе |
|
Белсенді кәсіпкерлік субъектілерінің саны |
22 792 |
31 504 |
138 |
|
Бөлшек сауда айналымының көлемі, млн.теңге |
41 935 |
49 888,5 |
113,3 |
|
Автомобиль көлігімен тасылған жүк, мың тонна |
13 823,4 |
19 131,5 |
138,4 |
|
Экономикалық белсенді халық саны, мың адам |
262,4 |
268,2 |
102,2 |
|
Жұмыспен қамтылған халық саны, мың адам |
246,1 |
250,2 |
110,7 |
|
Орташа айлық жалақы, теңге |
53 827 |
60 966 |
113,3 |
|
Күн көріс минимумы, теңге |
14 952 |
15 999 |
107,0 |
|
Зейнетақының ең төмен мөлшері, теңге |
12 344 |
16 047 |
130,0 |
|
Базалық зейнетақы, теңге |
5 981 |
8 000 |
133,8 |
|
Жалақының ең төмен мөлшері, теңге |
14 952 |
15 999 |
107,0 |
|
Айлық есеп көрсеткіші (АЕК) , теңге |
1 413 |
1 512 |
107,0 |
Ең төменгi күнкөрiс деңгейi – бұл ең төменгi ақшалай табыс бiр кiсiде қажеттi, ең төменгi тұтыну қоржынды құн тең мәнi бойынша.
Ең төменгi күнкөрiс деңгейi – бұл ең төменгi ақшалай табыс бiр кiсiде қажеттi, ең төменгi тұтыну қоржынды құн тең мәнi бойынша.
2-кесте
2011-2013 жылдарға арналған Шымкент қаласының бюджеттің
негізгі параметрлері
млн. теңге
|
Көрсеткіштер |
2011 жыл |
2012 жыл |
2 1. Бюджетаралық қатынастар: 1) республикалық және облыстық бюджеттердiң, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерiнiң арасында: трансферттермен, бюджеттiк кредиттермен; 2) облыстық және аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттер арасында: трансферттермен, бюджеттiк кредиттермен, кiрiстердi бөлу нормативтерiмен реттеледi. 013 жыл |
|
Түсімдер |
52060,4 |
35665,3 |
24348,1 |
|
Кірістер, оның ішінде: |
45062,2 |
29426,1 |
24348,1 |
|
Салықтық түсімдер |
20934,9 |
21923,9 |
22484,8 |
|
Салықтық емес түсімдер |
68,7 |
26,9 |
28,3 |
|
Капиталмен операциялардан түсетін кірістер |
1837,0 |
1035,2 |
1056,1 |
|
Трансферттер |
22221,6 |
6440,1 |
778,9 |
|
Бюджеттік кредиттерді өтеу |
11,6 |
0 |
0 |
|
Қарыздардың түсімі |
6986,6 |
6339,2 |
0 Жалпы сипаттағы трансферттер бюджеттiң әрбiр деңгейi үшiн мемлекеттiк кепiлдендiрiлген қызмет көрсетулердi ұсыну үшiн өңiрлердiң бюджеттiк қамтамасыз етiлу деңгейiн теңестiруге және тең фискалдық мүмкiндiктердi қамтамасыз етуге бағытталған. |
|
Шығыстар |
52060,4 |
35665,3 |
24348,1 |
|
Шығындар, оның ішінде: |
44270,0 |
29526,1 |
23650,1 |
|
Трансферттерді қайтару |
119,3 |
|
|
|
Бюджеттік кредиттер |
6972,1 |
5440,2 |
|
|
Қредиттер өтеу |
699 |
699,0 |
698,0 |
Нысаналы трансферттердi және бюджеттiк нысаналы мақсатына сәйкес қана пайдаланады.
Қала бюджетінің кірістері
Кіріс болжамының басты негізіне салық декларациясының мәліметтері, салық базасы және 2010 жылғы салықтардың түсімі алынған. Сонымен қатар, 2011 жылдың 1 шілдесінен бюджеттік мекемелердің еңбекақыларының 30 %-ға өсу есебімен бірге әлеуметтік салықтың төмендеуі Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры 5%-ға көбейуіне байланысты және жеке табыс салығы 2011-2013 жылдарға ең аз жалақы мөлшерінің өсуімен алынды.
Бюджеттік жоспарлау үш жылдық орта мерзімде іске асырылуы болжамдылық пен тұрақтылықты көздейді.
Қалалық бюджеттің өзіндік кірісі келесіні құрайды:
-
2011 жыл – 22840,6 млн. теңге -
2012 жыл – 22985,9 млн. теңге -
2013 жыл – 23569,3 млн. теңге
Талдау нәтижесі көрсеткендей, 2011 жылдың меншікті кірісі 2010 жылдың кірісімен салыстырғанда 3,1 млрд. теңге артық; 2012 жылғы түсімдер 2011 жылдың түсімдерінен 145,3 млн.теңге артық қаралған, 2013 жылғы түсім 2012 жылға қарағанда 583,4 млн.теңге артық, бұл салықтық түсімдердің ішінде реттелген салықтардың есебінен және акциздік өнімдер бойынша түсімдер түсімінің көбеюіне байланысты.
1-график
Салалар бойынша 2011 жылға арналған қалалық бюджетінің шығыстары:
Ең үлкен еншiнiң көрcетiлген салаларынан (41,1% ) Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласына дәл келедi.
Әлеуметтік салаға шығындарға дәстүр бойынша бiлiм, әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру, мәдениеттi, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктерде әкетедi.
Әлеуметтік салаға арналған қалалық бюджет шығыстары
3-кесте
|
Әлеуметтік саланың атауы |
Шығындар, млн.теңге | |||
|
2010 |
2011 |
2012 |
2013 | |
|
Білім беру |
17156,1 |
18554,1 |
16557,2 |
15276,6 |
|
Әлеуметтік көмек және әлеуметтіл қамсыздандыру |
2106,7 |
1121,0 |
751,2 |
795,4 |
|
Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік |
1176,2 |
2379,6 |
1388,6 |
1545,6 |
Әлеуметтік салаға бағытталған жалпы шығыстардың басым бөлігі білім жүйелерінің қызметін қамтамсыз етуге бөлінген, 2011 жылы -83,9%, 2012 – 84,1%, 2013 – 86,2% құрайды. Жоспарланған шығыстардың жалпы көлемінен әлеуметтік сала шығыстарының өсу беталысы байқалады және 2011 жылы – 42,3%, 2012 жылы- 52,4%, 2013 жылы- 74,5% құрайды.
Білім беру бойынша 2011-2013 жылдарға арналған шығыстары 4-кесте
|
|
|
|
|
млн.теңге |
|
Іс-шаралардың атауы |
2010 жыл |
2011жыл |
2012жыл |
2013жыл |
|
Барлығы шығыстар: |
17156,1 |
18554,1 |
16557,2 |
15276,6 |
|
Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту |
2156,9 |
2625,2 |
1905,5 |
1917,9 |
|
Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім беру |
8427,3 |
107902,7 |
11617,3 |
11648,5 |
|
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру |
78,5 |
84,7 |
87,5 |
88,1 |
|
Білім беру мекемелер үшін оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендерді сатып алу және жеткізу |
113,2 |
112,1 |
112,1 |
112,1 |
|
Білім беру объектілерін салу және реконструкциялау |
6208,7 |
4762,9 |
2796,2 |
1470,6 |
|
Өзге де шығыстар |
171,5 |
34,6 |
38,6 |
39,4 |
Әлеуметтік көмек және әлеуметтік қамсыздандыру бойынша 2011-2013 жылдарға арналған шығыстары
|
|
|
|
|
млн.теңге |
|
Іс-шаралардың атауы |
2010 жыл |
2011жыл |
2012жыл |
2013жыл |
|
Барлығы шығыстар: |
2106,7 |
1121,0 |
751,2 |
795,4 |
|
Әлеуметтік қамсыздандыру |
746,5 |
249,5 |
74,4 |
75,6 |
|
Әлеуметтік көмек |
1360,2 |
871,6 |
676,8 |
719,8 |
Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiк бойынша 2011-2013 жылдарға арналған шығыстары 5-кесте
|
|
|
|
|
млн.теңге |
|
Іс-шаралардың атауы |
2010 жыл |
2011жыл |
2012жыл |
2013жыл |
|
Барлығы шығыстар: |
1176,1 |
2379,6 |
1388,6 |
1545,6 |
|
Мәдениет саласындағы қызмет |
111,1 |
95,0 |
97,5 |
205,1 |
|
Спорт |
882,7 |
1979,3 |
1103,2 |
1149,4 |
|
Ақпараттық кеңістік |
129,7 |
205,1 |
151,0 |
153,4 |
|
Өзге де шығыстар |
52,5 |
100,1 |
36,8 |
37,7 |
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық шығындарына 2011 жылда –41,1%, 2012 жылда –42,1%, 2013 жылда –18,2% құрайды.
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бойынша 2011-2013 жылдарға арналған шығыстары 6-кесте
|
|
|
|
|
млн.теңге |
|
Іс-шаралардың атауы |
2010 жыл |
2011жыл |
2012жыл |
2013жыл |
|
Барлығы шығыстар: |
15901,2 |
21404,3 |
14999,5 |
4297,8 |
|
Тұрғын үй шаруашылығы |
11026,5 |
13782,2 |
10944,1 |
416,6 |
|
Коммуналдық шаруашылық |
2435,7 |
3230,6 |
2494,2 |
2522,5 |
|
Елді-мекендерді көркейту |
2438,9 |
4391,4 |
1561,2 |
1358,7 |
Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары, өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және қызметі бойынша 2011-2013 жылдарға арналған шығыстары
7-кесте
|
|
|
|
|
млн.теңге |
|
Іс-шаралардың атауы |
2010 жыл |
2011жыл |
2012жыл |
2013жыл |
|
Барлығы шығыстар: |
246,2 |
427,8 |
114,4 |
118,6 |
|
Ауыл шаруашылығы |
59,5 |
56,6 |
33,3 |
35,3 |
|
Жер қатынастары |
56,9 |
45,4 |
28,9 |
29,9 |
|
сәулет, қала құрылысы және қызметі |
129,8 |
325,8 |
52,2 |
53,4 |
Көлік және коммуникация шығындары құрайды: 2011 жылда –8,8%, 2012 жылда –0,8%, 2013 жылда –2,1%.
Көлік және коммуникация бойынша 2011-2013 жылдарға арналған шығыстары 8-кесте
|
|
|
|
|
млн.теңге |
|
Іс-шаралардың атауы |
2010 жыл |
2011жыл |
2012жыл |
2013жыл |
|
Барлығы шығыстар: |
1399,1 |
4591,4 |
300 |
494,1 |
|
Көлік инфрақұрылымын дамыту |
593,8 |
362,6 |
200 |
94,1 |
|
Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету |
805,2 |
4228,8 |
100 |
400 |
Бюджетаралық қатынастыр
Бюджетаралық қатынастар мемлекеттік басқарудың деңгейлері арасында функциялар мен өкілеттіктердің аражігінің айқын ажыратылуына, республикалық, облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттері арасында түсімдер мен шығыстардың біркелкі бөлінуіне, сондай-ақ бюджетаралық трансферттерді айқындау әдістерінің бір тұтастығына және ашықтығына негізделген.
Облыстық және аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) бюджеттер арасында: трансферттермен, бюджеттік кредиттермен, кірістерді бөлу нормативтерімен реттеледі.
2011-2013 жылдарға арналған қала бюджетінде нысаналы трансферттер мен кредиттер 9-кесте
млн. теңге
|
Трансферттер мен кредиттер |
2010 жыл |
2011 жыл |
2012 жыл |
2013 жыл |
|
Жалпы трансферттер мен кредиттер |
21784,1 |
29537,5 |
13378,3 |
778,9 |
|
1. Ағымдағы нысаналы трансферттер, оның ішінде: |
3350,2 |
7325,8 |
0 |
0 |
|
Республикалық бюджеттен бөлінген |
929,6 |
1056,2 |
0 |
0 |
|
Облыстық бюджеттен бөлінген |
581,8 |
6269,6 |
0 |
0 |
|
2. Даму бюджеті, оның ішінде: |
11961,0 |
15239,5 |
6440,1 |
778,9 |
|
Республикалық бюджеттен бөлінген |
9434,7 |
12337,3 |
6153,1 |
414 |
|
Облыстық бюджеттен бөлінген |
2076,7 |
2902,2 |
247 |
364,9 |
|
3. Республикалық бюджеттен бөлінген кредиттер |
6472,8 |
6972,1 |
6938,2 |
0 |
|
4. Жол картасы |
91,7 |
0 |
0 |
0 |
Шымкент қаласының бекітілген бюджетіне сәйкес 2011 жылы іске асырылатын, инвестициялық жобалары
Шымкент қаласының көлік инфрақұрылымын дамыту
Тұрғын үй коммуналдық шаруашылығын дамыту
