№ исх: 44 от: 13.01.2012

Қазақстан Республикасы

Үкіметінің

2012 жылғы « »

№ қаулысымен

бекітілген

«Көлік құралдарына және жолаушыларға қызмет көрсету жөніндегі объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар»

санитариялық қағидалары

1. Жалпы ережелер
1. Осы «Көлік құралдарына және жолаушыларға қызмет көрсету жөніндегі объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) көлік құралдарына және жолаушыларға қызмет көрсету жөніндегі объектілерге мына жағдайларда қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды белгілейді:

1) салу, қайта жаңарту;

2) үй-жайларды және жабдықтарды күтіп-ұстау және пайдалану;

3) тұтыну қалдықтарын жинау, тасымалдау, сақтау;

4) сумен жабдықтауды, су бұруды, жарық беруді, жылытуды, желдетуді ұйымдастыру;

5) адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларын, медициналық қамтамасыз етуді, тұрмыстық қызмет көрсетуді ұйымдастыру;

6) қоғамдық тамақтандыруды ұйымдастыру;

7) аумақтарды күтіп-ұстау.

2. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай терминдер және анықтамалар пайдаланылды:

1) авиациялық техникалық базалар – әуе кемелерінің техникалық қызмет көрсету, ағымдық жөндеу, конструкцияларын, технологиялық жабдығы мен жарағын пысықтау, ұшу ақпаратын жинау және мағынасын ашу бойынша кешенді жұмыстарды орындауға арналған ұйымдар;

2) ангар – көлік құралдарын сақтауға, техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге арналған құрылыс;

3) санитариялық киім – персоналдың шикізатты, қосалқы материалдар мен дайын өнімді механикалық бөлшектер мен микроорганизмдермен ластанудан және басқа да ластанулардан қорғауға арналған киім жиынтығы;

4) автокөлік кәсіпорны – автомобиль көлігі инфрақұрылымының бөлігі, ол автокөлік құралдарына техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге арналған ғимараттар мен құрылыстардың, автокөлік құралдарын, оның ішінде жолаушылар автобустарын сақтауға арналған құрылыстардың кешені;

5) автомобиль жанар май құю станциясы – мұнай өнімдерін сақтауды және бөлшек саудада өткізуді қамтамасыз ететін жабдықпен жарақталған құрылыстардың технологиялық кешені;

6) авто-газ құю станциясы – сұйытылған газды сақтауды және бөлшек саудада өткізуді қамтамасыз ететін жабдықтармен жарақталған құрылыстардың технологиялық кешені;

7) автомобиль көлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу станциясы (шеберханасы) – автокөлік құралдарына техникалық қызмет көрсетуге және оларды жөндеуге арналған құрылыстар кешені;

8) автовокзал – жолаушылар легі тәулігіне бес жүзден астам адамды құрайтын автобустардың жолаушылары мен жүргізушілеріне қызмет көрсетуге арналған құрылыстар кешені;

9) автостанция – жолаушылар легі тәулігіне бес жүз адамнан аз болатын автобустардың жолаушылары мен жүргізушілеріне қызмет көрсетуге арналған құрылыстар кешені;

10) борттық тағам - әуе кемелерінің авиажолаушылары мен экипаж мүшелеріне арналған, әуе кемесінде ұшу кезінде бортта өткізілетін тамақ;

11) борттық тамақтандыру объектісі – борттық тағамды өндіру, қайта өңдеу, өткізу және ұйымдастыру бойынша қоғамдық тамақтану объектісі;

12) борттық тағам рационы – әуе көлігі бортында бір адамның тамақтануына арналған тамақ өнімдерінің жиынтығы;

13) вагон және локомотив депосы, локомотивтік-жөндеу және вагон-жөндеу зауыттары – вагондарды, локомотивтерді жоспарлы және күрделі жөндеуге, вагон, локомотив тораптары мен бөлшектерін жөндеуге және жинақтауға арналған өндірістік ғимараттардың және құрылыстардың темір жолдардың кешені;

14) диспетчерлер – көлік құралдарының қозғалысын жедел бақылау және басқару орталығының (пунктінің) операторлары;

15) диспетчерлік орталық (пункт) – қажетті жабдығы бар диспетчерлердің жұмыс орындарын орналастыруға арналған ғимарат (үй-жай);

16) дефростер – өнімдерді ерітуге арналған жабдық;

17) дастархан әзірлеу бөлімшесі – борттық тағам объектісіндегі борттық тағамды жинақтауға және әзірлеуге арналған учаске;

18) жабық вагондарды дайындайтын кешенді пункт – азық-түліктерді, шаруашылық, қатты әсер ететін химиялық заттарды және сусымалы қауіпті жүктерді тасымалдағаннан кейін жабық вагондарды тазалауға, жууға және дезинфекциялық өңдеуге арналған объект;

19) жолаушылар вагондарына техникалық қызмет көрсету, ағымдық жөндеу және жабдықтау пункті – жолаушылар вагондарының жарамдылығын, ағымдық жөндеуді қамтамасыз ететін және жылжымалы құрамды тексеруге, тіркемеден ажыратпай ағымдық жөндеуге және жабдықтауға арналған темір жол көлігінің бөлімшесі;

20) жол машина станциясы – жолды орташа және күрделі жөндеуді жүзеге асыруға арналған теміржол көлігінің құрылымдық бөлімшесі;

21) жол дистанциясы – теміржолдарда ағымдық күтіп-ұстау, жөндеу және қалпына келтіру жұмыстарын жүзеге асыратын теміржол көлігінің құрылымдық бөлімшесі;

22) көлік құралдары (автомобиль, әуе, су, теміржол) мен жолаушыларға қызмет көрсету объектілері – көлік құралдарына техникалық қызмет көрсетуге, жөндеуге және жарақтандыруға, сондай-ақ жолаушыларға, багажға, жүк-багажға, жүктерге және пошта жөнелтілімдеріне қызмет көрсетуге арналған көліктің жылжымайтын мүлкі құрылысы немесе құрылыстар кешені;

23) қалыпқа келтіру пойызы – рельстердің жолдан шығуынан және жылжымалы құрамның соқтығысуынан болған зардаптарды жоюға, сондай-ақ апатты жағдайларда көмек көрсетуге арналған пойыз;

24) касалетка – тамақты порциялауға арналған арнайы ыдыс (фольга, шыны, фарфор);

25) өзен порты – жер учаскесі мен ішкі су жолдары акваториясында орналасқан, жолаушылар мен кемелерге қызмет көрсету, жүктерді тиеу, түсіру, қабылдау, сақтау және беру, өзге көлік түрлерімен өзара әрекет ету мақсатында құрылған және жабдықталған құрылыстар (өзен вокзалын, павильонды қоса алғанда) кешені;

26) өндірістік жүк тиеу кешендері – шаңдағыш жүктерді тиеу, түсіру, қабылдау, сақтау, беру және қайта өңдеуге арналған құрылыстар кешені;

27) порциялау – дайын өнімдерді порцияға бөліп орау;

28) санитариялық-карантиндік тұйық – карантиндік немесе аса қауіпті инфекциялық аурумен ауыратын науқаспен байланыста болған жолаушылары бар вагонды оқшаулауға және қоюға арналған теміржол төсеміндегі учаске;

29) теміржол вокзалы – халыққа теміржол көлігімен тасымалдау және багажды, жүк-багажды қабылдау-беру жөнінде қызмет көрсетуге арналған ғимараттар, құрылыстар (жолаушы платформаларын және вокзал өтпелерін қоса алғанда) және басқа да мүлік түрлерінің кешені;

30) тоңазытқыш элемент – ішіне су толтырылған, тұмшаланған жабық сыйымдылықтағы салқын элемент, ол пайдалану алдында мұздатылады және контейнер 0 градус Цельсийден +8 градус Цельсийге (бұдан әрі – Сº) дейінгі температура шегінде ұстап тұру үшін қолданылады;

31) теңіз порты – жер учаскелерінде орналасқан, кемелерге, жолаушылар мен багажға қызмет көрсетуге және жүктермен жүргізілетін операцияларды жүзеге асыруға арналған құрылыстар (теңіз вокзалын қоса алғанда) кешені.

3. Көлік құралдарына және жолаушыларға қызмет көрсету объектілерінде (бұдан әрі – көлік объектілері) дезинфекциялық, дезинсекциялық, дератизациялық іс-шаралар жүргізіледі.

4. Көлік объектілерінің жұмыскерлері заңнамаға сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген Міндетті медициналық тексеріп-қарау жүргізілетін зиянды өндірістік факторлардың, кәсіптердің тізбесіне, Міндетті медициналық тексеріп-қараулар өткізу қағидаларына сәйкес міндетті медициналық тексеріп-қараудан өтеді.

2. Көлік құралдарына және жолаушыларға қызмет көрсету жөніндегі объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
5. Көлік объектілерінің аумағы селитебті және рекреациялы аймақтарға қатысты жел соғатын жаққа орналастырылады.

6. Көлік объектілері орталықтандырылған суық және ыстық су жүйесімен қамтамасыз етіледі.

7. Шаруашылық-ауыз су қажеттілігіне арналған су заңнамаға сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген «Су көздеріне, шаруашылық-ауыз су мақсаты үшін су жинау орындарына, шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға, суды мәдени-тұрмыстық пайдалану орындарына және су объектілерінің қауіпсіздігіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сәйкес болуы тиіс.

8. Көлік объектілерін орталықтандырылған ыстық сумен жабдықтау жүйесіне қосу мүмкіндігі болмаған жағдайда, жергілікті су ысыту жүйесінің жабдығы көзделеді.

9. Шаруашылық-ауыз су мен өндірістік сумен жабдықтау жүйелері бөлек көзделеді.

10. Жабдықтау пунктінде су құбыр желісі ұстатқыштармен (ажырату және жөндеу жұмысын жүргізу үшін) жалғастырылған кемінде негізгі екі магистралы бар айналмалы жүйе түрінде көзделеді.

11. Жабдықтау пункттерінде, теміржол аралықтардағы су тарату колонкалары (бұдан әрі – су тарату колонкалары), шаруашылық-ауыз сумен қамтамасыз ету бойынша теңіз және өзен жағалауы қондырғылары (бұдан әрі – жағалау қондырғылары) суды бұру жүйесіне судың ағысы үшін еңісі бар бетон су ағатын жол орнатылады, мұз қатудан, дренаждан қорғаныш құрылғылары болады.

12. Су тарату колонкалары мен жағалау қондырғылары су толтыру шлангісі басының ластануын болдырмайтын құрылғылар жабдықталады. Вагондарды, су көлігін сумен толтыру аяқталған соң, су толтыру шлангілерінде қалған су төгіледі. Су толтыру шлангілерінің басын жерге сүйретуге жол берілмейді.

13. Көлік объектілері орталықтандырылған суды бұру жүйесіне қосылады, ал ол болмаған жағдайда жергілікті суды бұру жүйесі көзделеді.

14. Көлік объектілерінің аккумулятор цехында (бөлімшесінде) тазалау және бейтараптандыру үшін сарқынды суларды және пайдаланылған электролитті бұрудың бөлек жүйесі жабдықталады.

15. Жабық вагондарды дайындайтын кешенді пунктте сарқынды сулар механикалық тазартудан, тұндырылғаннан, залалсызданғаннан, сондай-ақ бейтараптанғаннан кейін суды бұру жүйесіне шығарылады.

16. Көлік объектілерінде өндірістік, жерүсті жауын-шашын ағыстарын, сарқынды суларды қабылдауды қамтамасыз ететін суды бұру жүйесі көзделеді.

17. Көлік объектілерінде табиғи және жасанды жарықтандыру заңнамаға сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген «Елді мекендердегі атмосфералық ауаға, топыраққа, елді мекендердің аумақтарын күтіп-ұстауға, адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сәйкес көзделеді.

18. Көлік объектілерінде +18˚С-тан +24˚С-қа дейінгі температура параметрін, 50-60% ауаның салыстырмалы ылғалдылығын қамтамасыз ететін табиғи және жасанды желдету, жылыту, ауа баптау жүйелері көзделеді.

19. Көлік объектілеріндегі аккумулятор бөлімшесінің үй-жайларындағы температура +15˚С-тан +20˚С-қа дейін болып көзделеді.

20. Көлік объектілерінің сыртқы кіру және шығу есіктері ауа-жылу перделерімен жабдықталады.

21. Химиялық зиянды заттар және шаң-тозаң бөлінетін технологиялық жабдығы мен үдерістері бар көлік объектілерінің үй-жайлары жергілікті сору желдеткішінің құрылғыларымен (жергілікті сору) жабдықталады.

22. Ауаға зиянды химиялық заттар мен ылғал шығару көзі болып табылатын жабдық (бактар, ванналар) жабық құюымен көзделеді.

23. Шу және діріл көздері бар көлік объектілерінің үй-жайлары (цехтар, учаскелер) басқа өндірістік үй-жайлардан алшақ орналастырылады.

24. Жұмыс орындарында діріл тудыратын жабдық бөлек іргетастарға немесе дірілді оқшаулағышы (дірілді басатын төсеніштер мен кілемшелер) бар ұстап тұратын конструкцияларда орнатылады.

25. Депо цехтарындағы рельс жолдары тығыз дірілді шектеуші негізге салынады. Дизель-генераторының қабырғалық сынақтары басқа үй-жайлардан және персонал орналастырылған басқару пультінен дыбыстық шектелген бөлек үй-жайларда жасалады.

26. Көлік объектілерінде шудың, дірілдің, инфрадыбыстың деңгейі заңнамаға сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілген «Елді мекендердегі атмосфералық ауаға, топыраққа, елді мекендердің аумақтарын күтіп-ұстауға, адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларына сәйкес жол беріледі.

27. Көлік объектілерінде техникалық персонал, сондай-ақ жөндеу, қалпына келтіру, тиеу-түсіру, бояу жұмыстарымен, техникалық қызмет көрсетумен, тазалаумен, жуумен, дезинфекциялаумен айналысатын жұмыскерлер үшін:

1) арнайы және жеке киімдерді бөлек сақтауға арналған шкафтары бар киім ілетін орынды;

2) себезгі бөлмесін;

3) санитариялық тораптарды;

4) арнайы киімді кептіруге арналған үй-жайларды, жылыну бөлмесін және қысқа уақыт демалатын бөлмені;

5) тамақ ішетін бөлмені қамтитын санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар көзделеді.

28. Қысқа уақыт демалатын орындар мен жылынуға арналған үй-жайларды тамақты ысытуға арналған жабдықпен және тоңазытқышпен, ыдыс-аяққа арналған шкафпен жабдықталған тамақтануға арналған үй-жайлармен біріктіруге жол беріледі.

29. Себезгі бөлмелері салқын және ыстық су араластырғыш келіп тұратын кабиналармен жабдықталады.

30. Көлік объектілері санитариялық тораптармен жабдықталады, оларда ыстық және салқын су келіп тұратын раковиналар, қол жууға арналған заттар, бір рет қолданылатын сүлгі немесе электрлі сүлгі көзделеді.

31. Көлік объектілерінде, оның ішінде өндірістік және санитариялық-тұрмыстық үй-жайларда функциональдық мақсаты бойынша пайдаланылатын жинау мүкәммалын сақтауға арналған үй-жай (орын) бөлінеді.

32. Арнайы киімді кептіру жылытылған және ылғал ауаны соратын құрылғылармен жабдықталған киім ілетін шкафтарда жүргізіледі.

33. Арнайы киімді залалсыздандыруға және шаңсыздандыру үшін бөлек үй-жайлар көзделеді.

34. Неғұрлым көп ауысымда жұмыс істейтін адамдардың ішінде әйелдер саны 15-тен асатын болса, әйелдердің жеке гигиенасына арналған үй-жай көзделеді.

35. Әйелдер саны 15-тен аз болғанда тұрмыстық үй-жайлар жанындағы әйелдер дәретханасында орналастырылған гигиеналық себезгісі бар арнайы кабинаға жол беріледі.

36. Тұрмыстық қатты қалдықтарды (бұдан әрі – ТҚҚ) жинау үшін 1,5 метр (бұдан әрі – м) биіктікте үш жақтан қоршалған, бетондалған немесе асфальтталған алаңда орнатылған контейнерлер пайдаланылады.

37. Контейнерлер көлік объектілерінің әкімшілік, өндірістік және қосалқы үй-жайларынан кемінде 25 м және 100 м аспайтын қашықтықта орналастырылады.

38. ТҚҚ көлік объектілері аумағынан күн сайын және контейнерлердің толуына байланысты шығарылады.

3. Локоматив және вагон депосын, локомотив және вагон-жөндеу зауыттарын күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын

санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
39. Локомотив және вагон депосының, локомотивтік және вагон- жөндеу зауыттарының аумағы өндірістік, әкімшілік, қоймалық учаскелерге бөлінеді.

40. Вагондарды, локомотивтерді тазалау, жуу, кептіру жуу бөлімшелерінде немесе жабық ғимараттарда жүргізіледі.

41. Жуу машиналары немесе аппараттар желдеткіш жүйелерімен және сарқынды суларды тазалауға, айналымда пайдалануға және бұруға, қоқысты механикалық шығаруға арналған құрылғылармен жабдықталады.

4. Жолаушылар вагондарына техникалық қызмет көрсету, ағымдағы жөндеу және жабдықтау пункттерін күтіп-ұстау мен пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
42. Жолаушылар вагондарына техникалық қызмет көрсету, ағымдағы жөндеу, жабдықтау пункттерінің аумағында мынадай учаскелер көзделеді:

1) вагондарды тазалау және сыртын жуу;

2) вагондарды дезинфекциялық өңдеу;

3) вагондарды тұрақта ұстау, жөндеу, ішін жинау;

4) вагондарды мүкәммалмен жабдықтау, отынмен жабдықтау және су толтыру.

43. Жабдықтау пунктінде вагон жуғыш машиналар көзделеді және жабдықталады. Вагондарды, вагон жуу машиналарын тәулік бойы жууды қамтамасыз ету үшін жылу перделері мен калориферлері бар (жылдың салқын мезгілінде вагондарды кептіру үшін) жабық үй-жайда орнатылады. Вагон жуу машинасында жұмыстың жабық циклі болады. Жолаушылар құрамдарын жуу үшін қайта пайдалану алдында айналым суы жергілікті тазалау құрылыстарында мұнай қалдықтарынан, зиянды заттардан тазартылады және залалсызданады.

44. Жолаушылар вагондарын жуу мен дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып жылдың қыс мезгілінде жуу жабық типтегі жуу орнында, ал жаз мезгілінде – су келіп тұратын алаңда жүргізіледі.

45. Жуу және дезинфекциялау құралдарының қоры бөлек үй-жайда сақталады.

46. Жабдықтау пунктінде жолаушылар вагондарын сапарға дайындау кезінде мыналар жүзеге асырылады:

1) пайдаланылған төсек жабдықтарын қабылдау;

2) жұмсақ мүкәммалды ауыстыру кестесі бойынша қабылдау;

3) төсек жабдықтарымен жабдықтау, оны жинақтау;

4) сервистік қызмет заттарымен жабдықтау;

5) жуу және дезинфекциялау құралдарымен, жинау мүкәммалымен жабдықтау.

47. Жабдықтау пунктінде стеллаждармен немесе шкафтармен жабдықталған төсек жабдықтарын, төсек керек-жарақтарын, алмалы-салмалы жұмсақ мүкәммалды қабылдауға, сақтауға және беруге арналған бөлек үй-жайлар көзделеді.

Бұл ретте, таза және лас киім-кешектердің араластырмай және жанастырмай, технологиялық үдерістің ағымдылығын сақтау қамтамасыз етіледі.

Таза және лас киім-кешектерді тасымалдауға арналған арбалар немесе аз механикалы құралдар таңбаланады.

48. Таза және үтіктелген төсек жабдықтарын жинақтау кезінде пакетке киім-кешекті жинақтау мерзімі, ауысымы көрсетілген белгі салынады.

49. Сервистік қызметтер өнімі бөлек үй-жайда сақталады.

5. Жабық вагондарды дайындайтын кешенді пунктті күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
50. Жабық вагондарды дайындайтын кешенді пункттің (бұдан әрі − ВДКП) құрамында мыналар көзделеді:

1) жүктердің қалдықтарын түсіруге және вагондарды өңдеуге арналған учаскелер;

2) вагон жуу машиналарына арналған үй-жай;

3) вагондардың сыртын жууға арналған ангарлар, вагондарды жөндеуге арналған цех;

4) вагондарды өңдеумен айналысатын жұмыскерлерге арналған санитариялық өткізу орны.

51. Вагондарды тасымалдауға дайындау кезінде тасымалданған жүктің түріне байланысты ВДКП-да жүйелілікпен:

1) тексеру;

2) вагондарды жүктің қалдықтарынан тазарту;

3) кузовтың ішкі беттерін жуу;

4) вагондарды кептіру жүргізіледі.

52. Қауіпті жүктерді тасымалдағаннан кейін вагондарды өңдеу учаскесінде қауіпті жүктердің қалдықтарын жинауға, сарқынды және жуынды суларды залалсыздандыруға арналған алаң, жеке суды бұру болады.

6. Жол машина станциясын, қалпына келтіру пойызын күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
53. Жол машина станциясын, қалпына келтіру пойызының вагонында жатын купе, себезгі бөлмесі, киім ілетін орын, арнайы киімді кептіруге арналған үй-жай, тамақтануға арналған бөлік көзделеді.

54. Тамақтану бөлігінде:

1) ыдыс-аяққа арналған шкаф;

2) ыстық және салқын су келіп тұратын раковина;

3) суды қайнатуға арналған қондырғы;

4) тоңазытқыш жабдық;

5) ас үй-асхана мүкәммалы көзделеді.

55. Жол машина станциясының, қалпына келтіру пойызының құрамында стеллаждармен жабдықталған тамақ өнімдері қорын сақтауға арналған вагон көзделеді.

следующая страница>