ФКГМА 1-8-22/02

МУ «Организация

методической работы в

соответсвии с ГОСО 2006

года» от 04.07.2007г.

Қарағанды мемлекеттік медицина академиясы

Химия кафедрасы

Практикалық сабақтарға арналған эдістемелік ұсыныстар

Сабақтың тақырыбы:Моно-,олиго- және полисахаридтер. Биологиялық белсенді гетероциклдық қосылыстар.Нуклеин қышқылдары.

Мамандығы: 051102 Қоғамдық денсаулық сақтау.

Пәні: Химия

Құрастырушы: Реметова Н.С.
Курс: 1

Қарағанды 2007

Тақырыбы: Моно-,олиго- және полисахаридтер.Биологиялық белсенді гетероциклдық қосылыстар.Нуклеин қышқылдары.
Мақсаты:

Бүкіл өсімдіктер мен жануарлардың жасушалары мен ұлпаларының құрамына кіретін көмірсулардың тіршіліктегі меңызын ескере отырып, олардың химиялық құрамымен қасиеттерімен таныстыру, оқып үйрету. табылады

Оқыту мақсаты:

• 
  Моносахаридтер стереохимиялық құрылыстарының принциптері,
  

таутомериялық тепе-теңдікті және химиялық қасиеттері туралы

білімді қалыптастырып бекіту;

- Аса маңызды моносахаридтерді ашу реакцияларды өткізуін үйрету.

• 
  D-глюкоза, D-галактоза, D-фруктозалардың ашық тізбекті түрінен тұйық тізбекті жартылай-ацетальді түрінің пайда болуын түсіндіру.
  
• 
  Глюкоза мен галактозаның көбінесе пираноздық түрде, ал фруктозаның – фураноздық түрінде болатының ұғындыру.
  
• 
  Жартылай ацетальдардың құрылысын, С атомының sp²- күйден sp³- күй-ге көшуін, жаңа хиральдік орталықтың сонымен қатар екі стереоизоме-риялық түрдің пайда болуын, жартылай ацетальдік гидроксилдің альфа- және бета-формаларда орналасуын сипаттау.
  
• 
  Фишердің проекциялық формулаларынан Хеуорс формулаларына көшуі туралы ережелері туралы білімді бекіту.
  
• 
  Моносахаридтердің реакциялық қабілеттілігін бағалау үшін барлық функицялық топтардың химиялық реакцияларын анықтап түсіндіру.
  

Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:
1. Моносахаридтердің таутомериясы

2. Моносахаридтердің конформациясы

3. Моносахаридтердің химиялық қасиеттері

4. Гликозидтер, олардың түзілуі мен қасиеттері

5. Нуклеофильдік қосып алу реакциялары

6. Көмірсулар. Олигосахаридтер туралы жалпы түсінік.

Білім берудің және оқытудың әдістері: дискуссия, есептер шығару, жаттығулар орындау,семинарлар,шағын топтағы жұмыс.
Әдебиеттер.
Негізгі:

1. Тюкавкина Н.А. , Бауков Ю.И. Биоорганическая химия. М., Медицина,

1990

2. Тюкавкина Н.А. Руковдство к лабораторным занятиям по биоорганической химии. М., Медицна, 1985

Қосымша:

1. Райлс Основы органической химии М., Мир. 1983.

2. Патсаев А. Биоорганическая химия А-Ата, Білім, 1998

3. Ленинджер А. Основы биохимии М.,Мир, 1985.

4. Николаев Л.А. Химия жизни М., Просвещение, 1985

5. Нейланд О.Я. М.,Высшая школа, 1990.

Бақылау.

Тесттер.

1. Пентозаларға жататын моносахарид

A) фруктоза

B) галактоза

C) глюкоза

D) рибоза

E) манноза

2. Гексозаларға жататын моносахарид

A) рибоза

B) дезоксирибоза

C) ксилоза

D) фруктоза

E) ксилулоза

3. Моносахаридті көрсетіңіз

A) мальтоза

B) сахароза

C) целлобиоза

D) целлюлоза

E) рибоза

4. Қанадай моносахарид кетозаларға жатады

A) мальтоза

B) лактоза

C) целлобиоза

D) сахароза

E) фруктоза

5. Галактозаның неше стереоизомері болады

A) 4

B) 6

C) 8

D) 16

E) 32
6. Нейрамин қышқылының құрамында неше көміртегі атомдары бар

A) 6

B) 7

C) 8

D) 9

E) 5
7. Моносахаридтердің жалпы формуласы

A) C_mH_2nO_n

B) C_nH_2n+2

C) C_nH_2n-2

D) C_nH_2n

E) (C_mH_2nO_n)_n

8. C_mH_2nO_n формуласы қандай қосылысқа сәйкес келеді

A) моносахаридтер

B) корбон қышқылдары

C) альдегидтер

D) кетондар

E) спирттерге

9. Фруктозаның құрамында неше гидроксил топтары бар

A) 4

B) 3

C) 5

D) 6

E) 8
10. Глюкозаның құрамында неше гидроксил топтары бар

A) 4

B) 3

C) 5

D) 6

5. 
   1
   

11. Қандай полимер биополимерлерге жатады

1. 
   Белоктар
   
2. 
   полиэтилен
   
3. 
   полипропилен
   
4. 
   синтетикалық каучук
   
5. 
   лавсан
   

12. Қандай полимер биополимерлерге жатады

1. 
   полисахаридтер
   
2. 
   полиэтилен
   
3. 
   полипропилен
   
4. 
   синтетикалық каучук
   
5. 
   лавсан
   

13. Қандай полимер биополимерлерге жатады

1. 
   РНҚ
   
2. 
   Полиэтилен
   
3. 
   Полипропилен
   
4. 
   синтетикалық каучук
   
5. 
   лавсан
   

14. Қандай полимер биополимерлерге жатады

1. 
   крахмал
   
2. 
   полиэтилен
   
3. 
   полипропилен
   
4. 
   синтетикалық каучук
   
5. 
   лавсан
   

15.Сахароза қандай моносахаридтердің конденсация нәтижесінде түзіледі:

1. 
   альфа-глюкопираноза және бета-фруктофураноза
   
2. 
   альфа-глюкопираноза және бета-глюкопираноза
   
3. 
   - екі альфа-глюкопираноза
   
4. 
   - екі бета-глюкопираноза