ҚММУ Ф 4/3-07/02
ҚММУ БЕ 4/02
Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Жалпы фармакология кафедрасы
Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өз бетінше атқаратын жұмысына арналған әдістемелік нұсқау
Тақырыбы: «Эндокринді бездердің функциясына әсер ететін дәрілер: Бүйрек үсті безінің жетіспеушілігі синдромында қолданылатын заттар.»
Farm-3206 «Фармакология» пәні
5В110300 «Фармация» мамандығы
Курс: III
Құрастырушы Дилдабекова Н.Т.
Қарағанды 2012
Кафедра мәжілісінде талқыланып және бекітілген
« 28» 08 2012 ж. № 1 хаттама
Кафедра меңгерушісі м.ғ.д., профессор _____ С.К.Жаугашева
Тақырыбы: «Эндокринді бездердің функциясына әсер ететін дәрілер: Бүйрек үсті безінің жетіспеушілігі синдромында қолданылатын заттар.»
Мақсаты :
Эндокринді жүйеге әсер ететін заттар: бүйрек үсті безінің жеткіліксіздігі синдромында қолданылатын заттардың фармакодинамикалық және фармакокинетикалық ерекшеліктерін дұрыс талдап жазу,дәрілік заттардың қолдану түрін,енгізу жолдарымен тәсілдерін тиімділігін таңдап жазу, олардың кері әсерлерін, токсикалық әсерлерін жобалау және оларды алдын алуды жазу.
Оқыту мақсаты:
-
Бүйрек үсті безінің жеткіліксіздігі синдромында қолданылатын заттардың жіктеуі
-
Қолдануға көрсеткішті және қарсы көрсеткішті анықтап жазу,
-
Әр түрлі аурулар кезіндегі организмнің әр түрлі мүшелердің және жүйелердің қызметіне дұрыс әсер ететін дәрілік заттарды таңдап жазу;
-
Препараттың еңгізу жолын және дәрілік формасын таңдап жазу;
-
Дәрілік заттарды қосарлануын жазу;
-
Бүйрек үсті безінің жеткіліксіздігі синдромында қолданылатын заттарға рецепт жазу; Жазылатын рецептердегі дәрілік заттың мөлшерін есептеуді біліп жазу;
Орындау түрі: тәжірибелік сабақ.
Тақырып бойынша тапсырмалар
Тақырыптың негізгі сұрақтары
-
Бүйрек үсті безінің гормонды препараттары. Жіктелуі.
-
Табиғи глюкокортикоидтар. Зат алмасуына әсері. Препараттарға салыстырмалы сипаттама. Қолданылу көрсеткіштері, кері әсерлері.
-
Минералокортикоидтар. Негізгі әсерлері, қолданылу көрсеткіштері, кері әсерлері. Минералокортикоидтардың антагонистері.
Рецепт жазу:
-
Бүйрек үсті безінің жетіспеушілігінде қолданылатын зат.
-
Коллагенозды емдеуде жүйелі әсер ететін глюкокортикоид.
-
Бронх демікпені емдеуде жергілікті қолданылатын глюкокортикоид.
-
Экземада жергілікті қолданылатын глюкокортикоид.
Дәрілік заттардың қысқаша фармакологиялық сипаттамасын құрастыру кесте түрінде:
№№
|
Препаратар тобы
|
Препаратардың атауы
|
Әсер ету механизмі
|
Фармакологиялық әсерлері
|
Кері әсерлері
|
Қолдану көрсеткіштері
|
Қарсы көрсеткіштері
|
Ерекшеліктері
|
Дәрілік түрлері,дозасы
|
1.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таратылатын материалдар (қажеттілік кезінде немесе оған сілтеме) препараттар жиынтығы, дәрілік заттардың проспектілері.
Әдебиеттер
-
Бурбелло А.Т., Шабров А.В. Современные лекарственные средства. – М.: ОЛМА Медиа Групп, 2007. – 798 с.
-
Фармакология: учебник для вузов / Под ред. Р.Н. Аляутдина. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2010. – 832 с.
-
Харкевич Д.А. Фармакология: учебник. – М.: ГЭОТАР-Медиа, 2009. – 752 с.
-
Харкевич Д.А. Фармакология: руководство к лабораторным занятиям: учебное пособие, М.: ГЭОТАР-Медиа, 2010. – 488 с.
Бақылау
Тесттер
1.Бүйрек үсті безі өндіреді:
-
Кортикостероидтарды
-
Тиреостатиктерді
-
Андрогендерді
-
Эстрогендерді
-
Бигуанидтерді
2 Өмірге қажетті кортикостероидтарға жатады:
-
Гидрокортизон
-
Инсулин
-
Трийодтиронин
-
Кальцитонин
-
Метформин
3.Өмірге қажетті кортикостероид:
-
Инсулин
-
Паратгормон
-
Альдостерон
-
Глибенкламид
-
Тироксин
4.Глюкокортикоид:
-
Инсулин
-
Кальцитрин
-
Гидрокортизон
-
Альдостерон
-
Прогестерон
5. Ағзада натриді және суды ұстап қалатын, ісінудің, май алмасуының бұзылуына әкелетін қандай препарат:
-
Ретаболил
-
Синафлан
-
Преднизолон
-
Флуметазон
-
Эстрон
6.Табиғи глюкокортикоидқа жатады:
-
Дексаметазон
-
Гидрокортизон
-
Преднизолон
-
Беклометазон
-
Альдостерон
7. Минералокортикоидтардың неге әсерін береді:
-
Көмірсу алмасуына
-
Ақуыз алмасуына
-
Су-тұз алмасуына
-
Липидті алмасуына
-
Барлығы дұрыс
8 Препаратты анықта: гормонды препарат стероидты құрылымды. Ағзада натриді және суды ұстап қалатын әсері жоғары. Қаңқа бұлшық етінің тонусын жоғарылатады. Созылмалы бү йрек үсті безінің жетіспеушілігінде, миастениада, адинамиада қолданылады.
-
Глюкокортикоидтар
-
Анаболикалық стероидтар
-
Гестагендер
-
Минералкортикоидтар
9. Препаратты анықта: глюкокортикоид. Қабынуға қарсы әсері 3-4 есе гидрокортизоннан жоғары. Ағзада натриді және суды ұстап қалатын әсері төмен. Ішке ауыз арқылы және парентеральды қолданылады:
-
Кортизон
-
Бекламетазон
-
Синафлан
-
Преднизолон
-
Дексаметазон
10. Гидрокортизонның қолданылу көрсеткіштері:
-
Бүйрек үсті безінің жедел және созылмалы жетіспеушілігінде
-
Кахексия
-
Сары денешіктің функциасының төмендеуінде
-
Бедеулікте
-
Гипертонияда