Учебник: Крылова Г.С., Якимова Э.С. Марий йылме. 2 класс
- Урокын темыжым ме почеламут гыч пален налына. (Почелемутым ончычак ямдылыме тунемше каласкала)
- Таче мо нерген кутыраш туналына? О чем будем говорить? Какая тема нашего урока? /Йоча-влак вашештат/
-Чын. Таче шошо нерген шинчымашнам келгемдена (будем говорить о весне, узнаем еще больше. Научимся говорить о весне по-марийски)
-Урокышкына уна толын. Тиде Матти. Тудо кушто ила? Могай йылмым мемнан дене пырля тунемеш? Те тудлан полшеда?
- маттилан полшыза тиде тылзе лум-влакым 4 тушкалан шелаш (разбейте названия месяцев на 4 группы. Помогите Матти)
-Айста икымше тушкам лудына. Молан тыге шелынна?
(Тиде идалыкын ныл жапшын тылзыже-влак)
/тылзелум-влакым руж каласымаш/
3.Шошо нерген тунеммым иктешлымаш
-Ко мыланна эше ик гана шошо тылзе-влакым каласа?
-Кузе ме тендан дене шошо толмым пален налына?
(кече шокшын онча, лум лума, кайык-влак толыт, уремыште шокшо, пушенге-влак ужаргат…)
-Матти шокшо нерген чыла палынеже, садлан тыланда икмыняр йодышым пуа:
-
Шошым лум лумеш?
-
Шошым пеледыш пеледеш?
-
Шошым кайык мура?
-
Шошым лум шула?
-
Шошым кече кузе онча?
-
Шошым игече могай?
-
Шошым меан мом ышта?
4.Физкультминут
-Айста меат меран лийына. Шогална чылан.
Сур меранет шинчылтеш,
Пылышым веле кышкылтеш.
Лоп-лоп-лоп, лоп-лоп-лоп,
Пылышым веле кышкылтеш.
Шинчаш йушто меранлан,
Садланак дыр торштыман.
Топ-топ-топ, топ-топ-топ,
Садланак дыр торштыман.
Шогашат йушто тудлан,
Садланак дыр куштыман,
Дыр-дыр-дыр, дыр-дыр-дыр,
Садланак дыр куштыман,
5.Шошо пале-влак.
-Йоча-влак, Матти Финляндий гыч мемнан республикышкына унала толаш шона. Тудлан кузе чийыман? Полшыза.
-Шошым кузе чийыман, мом? Ала телымсе гаяк чияш кулеш?
/Йоча-влак вашештат/
-Айста книгам почына да икымше пашам муына.
/«Шошо муро» почеламутым лудмаш да наизусть тунеммаш.
4 корнан почеламут доскаш возымо. 2-3 гана лудмек, туныктышо кажне корнын икымше мутлажым веле кода. Тыге почеламут вашке тунемалтеш/.
2 пашам ончалына. Шошын ойыртемалтше палыже-влакым лудына.
Лум шула. Вуд йога. Шошым пушенге-влак ужаргат. Пеледыш пеледеш. Кайык-влак толыт, мурым мурат.
6.Йылмым лывыртымаш: «Кайык-влак шошым» ойлымашым чонымаш.
-Могай кайык-влак шошым шочмо велыш толыт?
Шушпык, Шырчык, Вараксим, Шемгорак, Порткайык, Киса. Корак, Шогертен.
-Кунам шемгорак толеш? (Шемгорак мартыште толеш)
Кунам тудо шокшо велыш кая? ( тудо шокшовелыш шыжым кая )
Могай тылзыште шырчык толеш? (Шырчык мартыште толеш)
Кунам кая? (Шыжым кая)
-Айста 92 страницыште суретым ончалына. Мом ужыда?
/Сурет почеш мутланымаш/
-таче мемнан деке унала кайык-влак толыт. Айста нуным вашлийына.
/Йоча-влак кайыкмаске-влакым чиен, доска деке лектыт/.
1 йоча:
Садержат ужарге огыл,
Ош лум нурышто мала.
Ончо, шырчык тышке толын
Шокшо вел гыч унала.
Мый шижам, пыта ты йушто,
Сад мтотрын ужарга.
2 йоча:
Пеледеш ломбер. Сар шупшык
Тунам толын муралта.
Шырчык, шырчык! Шокшо кечын
Первый мурызо улат!
3 йоча:
Шоло вуй гыч шогертен
Шыдырдатыгыч шоктен.
Шоншым ма, кома поктен,
Шошо кечым да моктен.
Але шкенжын шотшо ден
Ужмыж-колмыжо нерген
Шершотеш тыге шотлен.
4 йоча:
Ладыра куэ парчаште
Шырчыкна, чучкалте, порд.
Тыланет мемнан пакчаште
Уло чатката у порт.
Турволакыште вуд пырче
Кечыйол дене модеш.
Омапташке толын, шырчык,
Сылне мурым муралеш.
-Могай кайык нерген тиде почеламутышто ойлалтеш?
-Шошым кайык-влакым кузе вашлияш кулеш?
(омартам ышташ кулеш,)
-Молан шырчыкомартам ышташ кулеш?
-Шырчыкомартам кушан кукшо сакыман?
7. Модыш-влак
-А те, йоча-влак, паледа, кушто тиде кайык-влак телым эртарат?
Айста 5 пашам ончалына да тиде йодышлан вашмутым пален налына.
Шушпык телым Африкыште эртара.
Шемгорак шыжым Крымыш чонешта.
Вараксим телым Египетыште ила.
Шырчык телылан Францийыш чонешта.
/Туныктышо моло кайык-влак нерген каласкала./
- матти тыланда эше ик модышым ямдылен.
Тудо мыланна ик кайыкын мурыжым колышташ темла да могай кайык улмым палаш йодеш. (Матти нам прислал кассету с записью пения птицы. Он просит нас послушать и узнать, какая птица поет)
/кайык мурым колыштмаш/
- Могай кайык мура? Айста доскаш ончалына.
/Доскаш чот мут-влакым возымо:29,24,29,19,32,12/
Кажне чот мут алфавитын букважылан келшен толеш.
29 – ш 19 - п
24 – у 32 - ы
29 - ш 12 - к
-Чын, тиде шушпык. Айста эше ик гана тудын мурыжым колыштына. В.Сави шушпыкын мурыжым тыгерак возен: с.93, 7 паша – туныктышо лудеш.
8. Иктешлымаш
Тыгерак мемнан урокна мучаш лишеме.
_ Таче урокышто мом ум пален налында? Что нового узнали?
Могай у мутла дене палыме лийынна?
Урокышто чыланат пашам ыштышда, чылалан тау.
/Туныктышо монгысо пашам пуа, отметкым шында/