Бруцеллездің алдын алу
Бруцеллез – бұл адамдар мен малдардың,бруцелла – төменгі температура мен дымқыл ортаға тұрақты ұсақ микроағазалармен жұғатын жұқпалы ауру. Көңде 75 күнге, жерде – 3 айға, қойдың жүнінде – 3-4 айға, сүтте – 20-70 күнге дейін сақталады. Қайнатқан кезде олар бірден өліп қалады.
Қалай жұқтыруға болады
Қоздырғыш көзі - ауыл шаруашылық малдары (ұсақ және ірі мүйізді жануарлар, шошқалар), кей жағдайда ит пен мысықтар. Жануарларда ауру белгілерсіз жасырын өтеді, бірақ та бруцелла зәрмен, нәжіспен, сүтпен бөлініп шығады.
Адамдар осындай малдармен байланыста болғанда және зарарланған тамақөнімдерін (сүт, ірімшік, май және т.б.) қолданғанда, тері бүлінуі арқылы (малтудырғанда, мал сойғанда) жұқтырады.
Бруцеллезбен ауырған адам қоздырғыш көзі болып табылмайды.
Жіті бруцеллез қалай өтеді
Ауруды жұқтырғаннан соң аурудың бірінші белгілері білінгенше 1-3 апта, кейде бірнеше ай өтуі мүмкін, ауру біртіндеп басталады. Қызу 370-тан 39-400-қа дейін көтеріліп 3-7 күн адам қалтырап, дірілдейді. Сонымен қатар, лимфа түйіндері ұлғаяды. Бұлшық еттері мен буындары ауырады.
Созылмалы бруцеллез
Созылмалы бруцеллез белсенді және белсенді емес болуы мүмкін. Белсенді түрінде қалыпты жағдайдағы адамдарда аздап қызу көтеріледі. Науқастың жағдайы ауру белгілерін байқалғанда күрт төмендейді. Мұндай жағдайда тірек-қозғалу аппараты зақымданады, соның нәтижесінде бірнеше буын, негізінде ірі буындар және омыртқа (бел-сегізкөз). Буындар мен омыртқа қозғалысы шектеліп, ауырсынып жүреді. Жүйке жүйесі, жыныстық жүйе бұзылады (еркектер белсіздік, әйелдер бедеулік).
Созылмалы белсенді емес бруцеллез – асқынусыз айлап, жылдап жүре беретін ауру.
Бруцеллездің салдары
Аурудан сауығу жіті және созылмалы түрден кейін де болады, бірақ бәрібір буын, омыртқа немесе ішкі мүшелердің өзгерістері болуы мүмкін. Жиі жағдайда ірі буындарда түрін және қызметін өзгертетін өзгерістер қалыптасады.
Болжам:
Бруцеллезбенауырғанда өлімге әкеп соқтыратын жағдайлар аз. Науқас ауруы асқынған жағдайда (буын қозғалысының шектелуі) еңбекке жарамсыз болып қалуы мүмкін. Ми зақымданғанда еңбекке жарамдылығы төмендейді.
Бруцеллезді қалай анықтауға болады
Бруцеллезге диагноз зертханалық және рентгендік зерттеуден соң қойылады. Қанды бактериологиялық зерттеуден өткізеді.
Бруцеллезбен ауырған адам айналасындағыларға қауіп төндірмейді.
Бруцеллездің алдын алу
Бруцеллездің алдын алу – бұл ауылшаруашылығы малдарының бруцеллезімен күресу және оларды күтіп-баптаудың ережелерін сақтау.
Міндетті алдын алу шараларының бірі тамақты зарарсыздандыру: сүтті қайнату, дайын ешкі ірімшігін 2 ай, қатты ірімшік 3 ай ұстау.
Мал ұстайтын жай көңнен түсік қалдықтаын тазалап, 20 хлор әгімен, 5 сабынкреозол қоспасымен, 2 формальдегид ерітіндісімен зарарсыздандырылуы керек.
Барлық мал күтетін адамдар жеке бас тазалығын сақтап, жылына 1 рет алдын алу тексеруінен өтулері керек.