Кесте 4.3

Түркістан көшесінің берілген қиылыстарындағы улы заттардың тастамалары

№	Қиылыстар	Улы заттардың тастамалары
		CO, кг/сағ	CH, кг/сағ	NO2, кг/сағ
1	Түркістан – Байтұрсынова	0,052066	0,007051	0,00058098
2	Түркістан – Қонаев	0,0511866	0,0069387	0,00058
3	Түркістан – Қазыбек би	0,059366	0,0077088	0,00066125
4	Түркістан – Титов	0,053305	0,0070621	0,0005948
5	Түркістан – Чернышевский	0,057771	0,0071678	0,0006397
6	Түркістан – Колохова	0,060111	0,007588	0,000667
7	Түркістан – Темирязов	0,083737	0,0109604	0,0009268
	Барлығы 1 сағатта, кг.	0,418	0,054	0,00465

5. Экономикалық бөлiм

5.1. Жалпы қағидалар
Дүние жүзi бойынша автомобильдендiрудiң салдарынан жылдан-жылға автомобиль жолдарында пайдаланып жатқан көлiк құралдарының саны көбюде. Автомобильдердiң үденесi теипi қозғалысқа қатысушылардың санынан үздiксiз жүздеген, мыңдаған автомобильдердiң қысылуына әкеп соғып жатыр. Сонымен қатар автомобильдер шығару типпiнiң жол торабының ұзақтығының және оның техникалық денгейiнiң жетiлдiру типпiнiң өсуiне озып келе жатқаныда себеп болып отыр. Осыған орай, қазiргi заманда жол-көлiк апаттарының салдарынан адамдардың зардап шегуiнiң немесе материалдық шығындардың соңғы жылдары көбейiп кетуiне байланысты жол қозғалысын ұйымдастыру, жол-көлiк апаттарын азайту және қалалардың көше жол торабында қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамассыз ету сұрақтарына үлкен назар бөлуде.

Автомобиль жолдарында және қалалардағы көше-жол торабындағы жол қозғалысының қауiпсiздiгiн жоғарлату және жол-көлiк апаттарын азайту мақсатында тиiмдi iс-шаралар кешенiн жасау қажет. Бұл iс-шаралардың көптеген автомобильдiң құрылысыен жетiлдiру мен байланысты болады. Мәселен тежеуiш жүйесiн жетiлдiру, көлiк құралдарының ырықсыз қауiпсiздiгiн жоғарылату iс-шаралары. Бұл iс-шаралардың барлығы жол-көлiк апаттарының салдарының ауырлық дәрижесiн төмендету үшiн орындалады. Жол қозғалысы кезiнде тәрттiптi бұзу, жүргiзушiлер құрамының арасында қозғалыс қауiпсiздiгi туралы үгiттеу жүргiзудiң де атқаратын мiндетiде жеткiлiктi. Осымен бiiрге жүргiзушiлердi тәртiпке шақыру мақсатында мектептер және басқада оқу орындарында автокөлiк кәсiпорындарында кез-келген қалада орналысқан мекемелерде жол қозғалысы ероежелерiнiң маңыздылығын түсiндiруде қозғалыс қауiпсiздiгiн жақсартуға тигiзетiн септiгi орасан зор.

Автомобильдердiң қозғалыс қауiпсiздiгiн жоғарылату мақсатында келесiдей күрделi iс- шаралар жинағын орындау қажет: Автомобиль жолдарын және көше жол тораптарынан жобалау әдiстерiн жетiлдiру, жол құрылыс жұмыстарын орындау технологиясын жақсарту, атап айтқанда жол төсемiнiң тегiстiгiн, бұдырлығын үлгiлерге сай қамтамасыз ету және олардың жолды пайдалану барысында ұзақ уақыт сақталуы арқылы едәуiр жетiледi. Жол қозғалысының қамтамасыз ету әлеуметтiк сипаттаманы мiндеттердi шешу қажет, оларға жататын жүргiзушiге ыңғайлы жағдайды жасау, жол қозғалысының тәртiбiн қадағалау, автомобильдi мас күйiнде жүргiздiрмеумен күресу.

Осы себептен қозғалыс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету сұрақтарын әр түрлi ғылым мен техника салдарындағы мамандардың бiге жұмыс iстеуi арқылы шешу керек.

Осы аталған iс-шаралардың жеке алғандағысы қозғалыс қауiпсiздiгiн жоғарлатуды түгелдей орындай алмайды.

Бүкiл дүние жүзiнде қазiргi кездерде қозғалыс қауiпсiздiгiн жоғарлату, жол-көлiк апаттарын төмендету бойынша көптеген жұмыстар орындалып жатыр. Оларды орындау үшiн бағытталған iс-шаралардың бағдарламасы:

• 
  жол төсемiн кеңейту,көтерiлулерде жай қозғалып кележатқан көлiк құралдары үшiн қозғалыс жолағын жасау;
  
• 
  автобустарға арналған аялдамаларда жол төсемiн кеңейтудi жабдықтау;
  
• 
  қозғалысты дұрыс ұйымдастыру мақсатында жол төсемiне таңбалар салу;
  
• 
  әр түрлi денгейдегi автомобиль жолдарының қиылысында, темiр жол өткелдерiнде бағдаршам орнату;
  
• 
  бағдаршамдар сигналдарын координациялық реттеудi енгiзу;
  
• 
  бiр денгейдегi қиылыстарды бағыттаушы аралықтар орнату және айналмалы қозғалыс ұйымдастыру арқылы қайта құру;
  
• 
  жолдың қауiптi бөлiмдерiмен аймақтарында бағыттауыш бағаналар және қоршаулар қою;
  
• 
  жаяу жүрушiлердiң жолға шығып кетпеуiне кедергi жасайтын қоршауларды орнату;
  
• 
  қауiптi қиылыстарда және жолдың жеке бөлiмдерiнде бағдаршам объектiлерiмен қозғалысты енгiзудi ұйымдастыру.
  

Көше-жол торабындағы жол-көлiк апаттары кезiнде адамдардың қаза болуы немесе жарақат алуына, материалдық шығындарға байланысты Республикамызға орасан зор зиян келтiрiледi. Осы себепке байланысты қозғалыс қауiпсiздiгiн жоғарылату, жол қозғалысын ұйымдастыруды жетiлдiру немесе және жол-көлiк апаттарын төмендетуге бағытталған iс-шаралар айрықша санаусыз экономикалық тиiмдiлiк бередi. Осы экономикалық тиiмдiлiктi есепке алу жасалынып iс-шаралардың қажеттiлiгiн негiздеуге әкелiп көрсетедi. Көптеген жағдайларда жол көлiк апаттарын азайту мақсатында жасалған iс-шараларға жұмсалған шығындардың оған түсетiн экономикалық тиiмдiлiк бiрнеше есе асып түседi. Осы iс-шараларды орындаған кезде жұмсалатын шығынның көлемiне қатты назар аударту қажет, өйткенi ұсынылған iс-шараның салдарынан адам өмiрiн сақтап сақтап қалуға мүмкiндiк болса немесе қаза болғандармен жарақат алушылдар азайса, онда ол iс-шара әр кезде де тиiмдi деп есептеу керек.

Көптеген мектептерде жол-көлiк апатының шығындарын екi түрлi әдiспен есептейдi.

1. Қазаболған немесе жарақат алған адамдарға және оның жанұясына сақтандыру пенияларын төлеу;

2. Жол-көлiк апаттарында зардап шеккен адамның емделуiне жұмсалған шығындарды, осы зардап шеккен адамның жұмысқа ғана байланысты өндiрiсте болмаған кезiнде шығарылатын өнiмдер көлемiнiң азаюын, көлiк құралдарын жөндеуге жұмсалға шығындарды санаққа немесе есепке аламыз.

Бiрiншi әдiстiң ғылыми негiздемесi болмайды. Ол өзiн сақтандырып қойған адамдарға сақтандыру компаниялардың төлейтiн шығындарын ғана көрсетедi. Барлық елдерде көбiнесе екiншi әдiс қолданылады. Екiншi әдiс кезiнде жол –көлiк апаттарының салдарынан болған бүкiл шығындар есепке алынады және де олардың орташа мәндерi анықталады.

Бiрнеше талаптарды орындау кезiн де ең үлкен принципиалды қиындықтар туады.

• 
  Көлiк құралдарының жақсы техникалық жағдайы. Автомобильдi басқаруға және жүргiзушiге өте ыңғайлы болатын құрылымдық өзгерiс жасап отыру;
  
• 
  Жүргiзушiлер мен жаяу жүрушiлердiң жол қозғалысы ережесiн қатаң сақтауы;
  
• 
  Жөндеу қызметтерiнiң жолдың көлiктiк пайдалану мерзiмiнде қажеттi денгейде сақтап отыруы тегiстiгiн, берiктiлiгiн, шендеулiктiң жол төсемiмен қажеттi iлiну коэффициентiн, қозғалыс шартына әсер ететiн сыртқы себепкерлердiң жол төсемiнiң әсерiн уақытылы жойып отыру (тайғанақтар, қарүйiндiлерi, тұман, мұздақтар).
  
• 
  Жүргiзушiлердiң мамандық шеберлiгiн жоғарылату, автомектептермен автокөлiк кәсiпорындарда жол туралы негiзгi мәлiметтердi жол шартарының қозғалыс қауiпсiздiгiне әсерiн, автомобильдердi пайдалану шарттарын оқып бiлу;
  
• 
  Қозғалысты басқару магистральдар бойында және де оның бөлiмдерiнде, көше-жол торабындағы қолайлы қозғалыс жылдамдығын орнату, жол бойында арнайы қозғалыс қозғалыс қауiпсiздiгi және ұйымдастыру қызыметтерiн құру, қиылыстарда қажеттiлiк болса бағдаршамдар объектiлерiн енгiзу;
  
• 
  Жол қозғалысының ережесi туралы үгiттудi тұрақты түрде жүргiзу;
  
• 
  Ақпаратты өзгерiп мтұратын ескерту жол белгiлерiн орнату арқылы жолдағы тұрақты және ауыспалы шарттарды жүргiзушiлерге уақытылы жеткiзiп отыру, кейбiр жағдайларда жедел қозғалысты реттеудi енгiзу.
  

5.2. Қозғалыс қауiпсiздiгiн жоғарылату бойынша iс-шаралардың тиiмдiлiгiн анықтау

Жол-көлік апаттарының салдарынан қаза болған және жарақат алған адамдардың шығынын шартты түрде ақшалай есептеу қабылданған. Бұл шартты бағалау жол торабын жақсарту бағдарламасын құрастыру және қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған іс –шараларды жоспарлау, қаржылық шығындарды бағалау, экономикалық тиімділігін анықтау, базалық вариантпен салыстыру үшін қажет.

Ұлттық табыстың бір адамға шаққандағы саласы өзгеріп жыл сайын өзгеріп отырады. Осыған байланысты қабылданған нақты сандар, орташа статистикалық мәліметтерге алынғанына байланысты қайта тексеріліп, өзгертіліп отыруы тиіс.

2005 жылдың мәліметтері бойынша жол-көлік апаттарынан болатын шығындар келесі берілгендер бойынша анықталады.

- бір адамның қаза болуы 670000 теңге

- бір адамның жарақат алуы 25000 теңге

- көлік құралын қалпына келтіру және т.б. 8500 теңге

Қаза болғандар саны r₁, r₂,…r_n әріптерінен жарақат алғандар саны р₁, р₂,…р_n әріптерімен, көлік ққралдарын қалпына келтіру және басқа да шығындарды В₁, В₂,…В_n әріптерімен жылдар бойынша белгілесек, онда жол-көлік апаттарының салдарынан болған жылдың шығындарын келесі формуламен анықтаймыз:
П_ж=(67000* r₁+25000* р₁+8500* В₁) (5.1)

2003 жыл бойынша

П_ж1=(67000* 2+25000* 24+8500* 28)=2169500 тенге

2004 жыл бойынша

П_ж2=(67000* 1+25000* 26+8500* 29)=1566500 тенге

2005 жыл бойынша

П_ж3=(67000* 2+25000* 34+8500* 38)=2513000 тенге

2003-2005 жылдарда жол-көлік апаттарынан болған орташа жылдық шығындар келесі фомула арқылы анықталады:

П_ж.орт= П_ж1+ П_ж2 + П_ж3 /3 тенге (5.2)

Сандық мәндерін (5.2) формулаға қоя отырып, бағалық түрдегі жол-көлік апаттарынан болатын орташа жылдық шығынды анықтаймыз

П_ж.орт = 2169500+1566500+2513000/3=2083000 тенге

Бұдан әрі қарай шығындардың өзгеруін есептейтін К_п коэффициенттін төмендегі формула арқылы анықтаймыз:

К_п= (П_ж2/ П_ж1+ П_ж3/ П_ж2+ П_ж3/ П_ж1)/3 (5.3)

Жылдық шығындардың берілгендерін (5.3) формулаға қоя отырып анықтаймыз:

К_п= (1566500/2169500+2513000/1566500+2513000/2169500)/3=1.16

Жол-көлік апаттарынан болған шығындар санағынан қойылғандары, әрине шартты және олар тек қана ЖКА-ын төмендету бойынша жүргізілетін іс-шараларындың тиімділігін негідеу .үшін техника-экономикалық есептеулерде пайдаланыладжы.

Қарастырылып отырған 2003-2005 жылдары ішінде Шымкент қаласының Түркістан көшесінде 84 жол-көлік апаты орын алған. Олардың салдарынан 5 адам қаза болған және 84 адам жарақат алған.

Осы аталған мәндерді (5.1) формулаға қоя отырып, 2003-2005 жылдардығы жалпы шығындарды анықтаймыз.

Пжол= (6700000*5+25000*84+8500*94)=6249000 тенге

Жол көлік апаттарынан болған орташа жылдың шығындар келесі формула бойынша анықталады:

П_ж.орт= тенге (5.4)

П_ж.орт= тенге

яғни бір жол-көлік апатынан болған орташа жылдық шығындар төмендегіні құрайды:

П_ж.орт= тенге (5.5)

П_ж.орт= тенге

мұндағы А₁-бір жылдардағы жол көлік апаттар саны, А₁=84:3=28

Қозғалыс қауіпсіздігінің іс-шараларын енгізу нәтижесінде алдын алынатын жол-көлік апаттар санын өткен жылдағы ЖКП-ның орташа санын осы ЖКП-ның төмендеу көрсеткішіне көбейту арқылы анықтауға болады.

Бір жылдағы жол-көлік апаттарының санын төмендету келесі формула арқылы анықталады:

S= (5.6)

мұндағы А_о-өткен кезеңнің Т күндерінде болған жол-көлік апаттарының саны (біздің жағдайымызда 3 жылда, яғни 1095 күнде)

Р- үлестерде берілген апаттылықтың төмендеуі, 9.2-ші кестеден таңдалады 1

Егер көше-жол торабында қозғалыс қауіпсіздігін жоғарлату мақсатында екі немесе бірнеше іс-шара жасалса, онда апаттылықтың төмендеуін көрсететін көрсеткіш төмендегідей формула арқылы анықталады:

Р=1-(1-Р₁)*(1-Р₂)*(1-Р₃)...(1-Р_n) (5.7)

Мұндағы Р₁,Р₂,Р₃... Р_n -әрбір жасалатын іс-шараның апаттылықты төмендету көрсеткіштері.

Координациялық реттеу жүйесін Түркістан көшесіне енгізген кезде жол-көлік апаттарының саны 20 пайызға төмендейді немесе Р=0,2 Түркістан-Титов қиылысында жол қозғалысын ұйымдастыруды жетілдіру және жол-көлік апаттарын төмендету мақсатында бірнеше іс-шара ұсынып отыр. Олар мыналар:

1. 
   нұсқау белгілерін орнату Р₁=0,47
   
2. 
   Оң жақ бұрылыс үшін ауыспалы жылдамдықты жалаң орнату Р₃=0,54
   
3. 
   Сол жақ бұрылысқа тиым салу Р=0,39
   
4. 
   Бағыттауыш аралықтарды орнату Р₃=0,16
   

Сонда апаттылықтың төмендеуін көрсететін мынаған тең болады:

Р=1-(1-0,47)*(1-0,39)*(1-0,54)*(1-0,16)=0,875

Сонда, бірінші іс-шара бойынша
S₁=

Екінші іс-шара бойынша

S₂=

Барлық іс-шаралардың арқасында жол көлік апаттарының төмендеуі мынаған тең:

S=S₁+S₂ (5.8)

S=5,6+3,5=9,1

Ақшалай түрлендірудегі жол-көлік апаттарының санының орташа жылдың төмендеуі келесі формула бойынша анықталады:

С_ж.орт=S*П_ж*орт , тенге (5.9)

С_ж.орт=9,1*74392,9=676975,4 тенге

Қозғалыс қауіпсіздігін ұйымдастыру және жоғарылату бойынша жасалған іс-шаралардың жалпы жылдық экономикалық тиімділігі келесі формула бойынша есептеледі:

Э_о= (5.10)

Мұндағы - әр түрлі іс-шараларды енгізетін қосынды жылдық экономикалық тиімділік ( С_ж.орт)

С- жол қозғалысын ұйымдастыруға бағытталған іс-шараларға кеткен жылдық пайдалану шығындары, тенге

Е_Н- күрделі қаржы салымдарының экономикалық тиімділігінің мөлшерленген коэффициенті, Ен=0,12;

К- күрделі шығындар, тенге.

Жол қозғалысын ұйымдастыруға бағытталған іс-шараларға бөлінетін шығындар қосындысынан анықталады.

1. 
   Бірінші іс шара бойынша
   

Бағдаршам сигналдарын координациялық реттеуді ұйымдастырған кезде 5 қиылыстағы 19 бағдаршамды пайдалану қажет. Жол қозғалысын ұйымдастыру қалыптарынан ДКЛ жүйесі бағдаршам объектілерін қолданған кезде бір бағдаршамды нысанды пайдалануға 6751,15 тенге шығындалады, мұның ішіне қажетті материалдардың да шығыны кіреді. Координациялық реттеуді ұйымдастырған кезде 5.18 «ұсынған жылдамдық» белгісінің екеуін қою қажет , оның пайдалану шығыны 200,34 тенге.

Бірінші іс-шара бойынша жылдық пайдалану шығындары мынаған тең болады:

С₁=С_бағ+С_бел тенге (5.11)

С₁= 6751,15*19+200,34*2=128672,5 тенге

2. 
   Екінші іс-шара бойынша
   

Түркістан-Титов қиылысында техникалық құралдарының көмегімен жол қозғалысын ұйымдастырған кезде 13 жазық металды жол-белгісін орнату қажет. Бір белгіні пайдалануға жұмсалатын жылдық шығындар 200,34 тенгені құрайды. Оң жақ бұрылыс жаладан бөлек жасаумен байланысты қайта құру жұмыстарына Шымкент қаласының құрылыс монтаждау, пайдалану басқармасының системасы бойынша 64,67 мың тенге жұмсалады.

Қиылыстағы жол таңбаларын салу ауданы 14м². Бір 1м² жол таңбасын салуға 0,4-0,5км сыр жұмсалады. Бір 1кг сырдың бағасы 320 тенге тұрады.

Сонда екінші іс-шара бойынша пайдалану мынаған тең:

С₂= 200,34*13+0,4*14*320 = 4396,42 тенге

Жалпы жылдық пайдалануға шығындары

С=С₁+С₂

С=128672,5+4396,4=133068,92 тенге

Күрделі шығындар техникалық құралдар, оларды орнату құнынан және қиылысты қайта құрудан құралады. Жазық металды белгілі тұраққа орнатудың бағасы 5074,64 тенгені құрайды.

К=К_бел*N_бел+К_к.қ+К_таң (5.12)

мұндағы К_бел-бір белгілі орнатуға жұмсалатын шығын, тенге;

N_бел- орнатылатын белгілер саны, дана

К_к.қ –қиылыста қайта құруға жұмсалатын шығындар, тенге;

К_таң - жол таңбаларын салуға жұмсалатын шығындар, тенге.

К=5074,64*15+67000+1792=144911,6 тенге

Табылған мәндерді (5.10) формулаға қоя отырып, іс-шараларды енгізуден түсетін жалпы жылдық экономикалық тиімділікті анықтаймыз:

Э_о=676975,1-(133068,98+0,12*144911,6)= 526516,73 тенге

Ұсынылып отырған іс-шаралардың ақталу мерзімі келесі формула арқылы анықтаймыз:

Т= (5.13)

Т=

ҚОРЫТЫНДЫ

Дипломдық жоба «Шымкент қаласының Түркістан көшесіндегі жол-көлік оқиғаларын төмендету бойынша іс-шараларды жасау» тақырыбына орындалған.

Жоба алты бөлімнен тұрады:

1. 
   Қарастырылатын тақырыпты негіздеу;
   
2. 
   Көше-жол торабының талдамасы;
   
3. 
   Технологиялық бөлім;
   
4. 
   Құрылымдық бөлім;
   
5. 
   Экологиялық бөлім;
   
6. 
   Экономикалық бөлім.
   

Жобаның бірінші бөлімінде Шымкент қаласының Түркістан көшесінде соңғы 3 жылда болған ЖКО-лардың талдамасы жасалған. Талдама жылдар, айлар, апта күндері, тәулік уақыты және ЖКО түрлері бойынша жасалған, жобаның негізгі мақсаты анықталған.

Екінші бөлімде Түркістан көшесінің бойындағы қиылыстардың қақтығыс нүктелері мен қозғалыс қарқындылығының зерттеулері жүргізілген.

Үшінші бөлімде қозғалыс қауіпсізідігін жоғарылату мақсатымен Түркістан көшесінің бойындағы көшелерінің арасына координациялық реттеу жүйесін енгізу ұсынылған.

Төртінші бөлімде

Бесінші бөлімде көше-жол тораптарының экологиялық жағдайы қарастырылған. Пайдаланылған газдардың атмосфераға тастамдары анықталған, оларды төмендету әдістемесі қарастырылған.

Алтыншы бөлімде экономикалық есептеулер жасалған. Мұнда ұсынылып отырған координациялық реттеу жүйесін енгізуден алынатын экономикалық тиімділігі есептелген және оның ақталу мерзімі анықталған.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. 
   «Автомобильные перевозки и организация дорожного движения»: Справочник. Перевод с английского языка / В.У. Рэнкин, Л. Клафи и другие- М. : транспорт, 1981 – 592 стр.
   
2. 
   «Анализ дорожно-транспортных происшествий» : Методическое указание / Мартынов В.П., Камлин В.Б. – М. :ВНИИБД МВД, 1980 – 79 стр.
   
3. 
   «Анализ дорожно-транспортных происшествий» Колинз Д., Моррис Д.- М. : Транспорт, 1992 – 98 стр.
   
4. 
   «Безопасность движения на автомобильном транспорте» / Петенко Г.И. – М.: Транспорт, 1986 – 215 стр.
   
5. 
   «Безопасность движения автомобильного транспорта» / Боровский Б.Е. – Л.: Лениздат., 1984 – 304 стр.
   
6. 
   «Вопросы правового регулирования и организаций дорожного движения» : Сборник научных трудов / Астамов В.С., Васюков В.А., Кочетов Л.А. и другие –М.: ВНИИБД МВД, 1978 – 125 стр.
   
7. 
   «Дорожные условия и безопасность движения» / Бабков В.Ф. – М.: Транспорт, 1992 – 288 стр.
   
8. 
   «Знаки и указатели на автомобильных дорогах» / Залуга В.П., Кашкин С.К. – М.: Транспорт, 1974 – 128 стр.
   
9. 
   «Знаки дорожные. Общие технические требования» ГОСТ 10807 – 86. Издание: март 1985г.
   
10. 
    «Краткий автомобильный справочник НИИАТ» - М.: Транспорт , 1985 – 220 стр.
    
11. 
    «Методика определения потерь от дорожно- транспортных происшествий» - М.: ВНИИБД МВД, 1990 –30 стр.
    
12. 
    «Организация дорожного движения» / Клинковский Г.И. – М.: Транспорт, 1982 – 240 стр.
    
13. 
    «Правила дорожного движения» - Алматы.: Транспорт, 1999 – 80 стр.
    
14. 
    «Проблемы безопасности дорожного движения» /М.: ВНИИБД МВД, 1985 – 75 стр.
    
15. 
    «Пропускная способность автомобильных дорог» / Лобанов Е.М., Сильяков В.В. –М.: Транспорт, 1988 – 152 стр.
    
16. 
    «Справочник инженера дорожника» / Васильев А.П. –М.: Транспорт, 1989 – 287 стр.
    
17. 
    «Справочник по технике безопасности» / Долин Л.А. – М.: Энергоиздат. 1987 – 200 стр.
    
18. 
    «Технические средства организации дорожного движения» / Кременец Ю.А. –М.: Транспорт, 1990 – 255 стр.
    
19. 
    «Управление транспортным потоком в городах» / Каниталов В.Г. –М.: Транспорт, 1985 – 94 стр.
    
20. 
    «Экологическая безопасность транспортных средств» / Дъяков А.Б., Игнаиов Ю.В., Кошин Е.П. – М.: транспорт, 1989 – 128 стр.
    
21. 
    «Экономическое обоснование мероприятий повышающих безопасность дорожного движения» / Аксенов В.А. – М.: ВНИИБД МВД, 1982 – 36 стр.
    

<предыдущая страница