Әдістемелік нұсқау түрі

Ф СО ПМУ 7.18.2/05

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Салалық экономика кафедрасы

«Халықты еңбекпен қамтамасыз ету және оны реттеу» пәнді оқып білу үшін

050905 «Әлеуметтік жұмыс» мамандығы студенттеріне арналған

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Павлодар

Лист утверждения к Форма

методическим указаниям Ф СО ПГУ 7.18.1/05

БЕКIТЕМIН

ҚЭФ деканы

____________ Т.Я.Эрназаров

2009ж. __________ «___»

Құрастырушы: аға оқытушы А. А. Нұрғалиева __________

Салалық экономика кафедрасы
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

пәнді оқып білу үшін

«Халықты еңбекпен қамтамасыз ету және оны реттеу» пәнді оқып білу үшін

050905 «Әлеуметтік жұмыс» мамандығы студенттеріне арналған

Салалық экономика кафедра отырысында ұсынылған

2009ж. «27» тамыз № 1 хаттама
Кафедра меңгерушісі __________________ Д.М.Оспанова
Қаржы – экономикалық факультетінің әдістемелік кеңесімен мақұлданған

2009ж. «27» тамыз № 1 хаттама

ОӘК төрайымы ________________Л.А.Сидорова

Әдістемелік нұсқаудың мақсаты – пәнді оқыған кезде студенттерге кө-мекті көрсету.

Пәннің мақсаты «Әлеуметтік қызметтегі стандарттар мен мониторинг» кәсіпкерлік білім берумен қатар, ондағы стандарт жүйесімен таныстыру, әлеуметтік қызмет көрсетудегі мониринг зерттеуінің мазмұны мен әдісіне үйрету болып табылады.

Стандарттау жүйесінің теориялық негіздерін зерттеу, әлеуметтік қызмет көрсету саласындағы технологияны қолдану, мониторинг зерттеулерінің бағытын зерттеу, олардың жабдықтары мен мониторинг ұйымдарындағы технологиялық ақпараттың рөлін зерттеу, санақ бойынша негізгі әлеуметтік көрсеткіштердің әдісін қолданудағы іскерлік пен дағдыны қалыптастыруға әрекеттендіру

Курста 13 тақырыпты игеру қарастырылған

Тақырып 1 Халықты еңбекпен қамтамасыз ету және оны реттеу

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс:

• 
  пәннің мақсаты мен міндеттері және әлеуметтік қызметкерлер дайындау жүйесіндегі орны мен рөлі;
  
• 
  экономикалық ғылымдағы, социологиядағы халықты еңбекпен қамту проблемаларын қарастырудың кезеңдері;
  
• 
  пәннің әлеуметтік қызметкерлер дайындау жүйесіндегі мәселелері;
  
• 
  халықты еңбекпен қамту проблемасын зерттеудегі саяси және құқықтық аспектілер.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс пәннің мақсаты мен міндеттері, экономикалық ғылымдағы, социологиядағы халықты еңбекпен қамту проблемаларын қарастырудың кезеңдері.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс:

халықты еңбекпен қамту проблемасын зерттеудегі саяси және құқықтық мінездеме беру.
Тақырып 2 Адамның еңбек етуге және еңбек ету бостандығына конституциялық құқығы

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  Қазақстан Республикасы Конституциясындағы еңбек пен еңбек бостандығына құқығы;
  
• 
  адам құқығы жүйесіндегі еңбек құқығының орны мен мәні;
  
• 
  қазіргі қоғамдағыжеке адам жай-күйінің құқықтық негіздерін анықтау – адам құқығы принциптерінің жиынтығы.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс Қазақстан Республикасы Конституциясындағы еңбек пен еңбек бостандығына құқығы, адам құқығы жүйесіндегі еңбек құқығының орны мен мәні.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс: адам құқығы жүйесіндегі еңбек құқығының орны мен мәні.

Тақырып 3 Халықты еңбекпен қамту, оның әлеуметтік-экономикалық мәні

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  «Халықты еңбекпен қамту» ұғымы;
  
• 
  Нарық қатынастары жағдайларындағы халықты еңбекпен қамтудың әлеуметтік-экономикалық мәні;
  
• 
  Халықты еңбекпен қамтуды реттеу.
  
• 
  Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс
  
• 
  «Халықты еңбекпен қамту» ұғымы;
  
• 
  Нарық қатынастары жағдайларындағы халықты еңбекпен қамтудың мәні;
  
• 
  еңбекпен қамтудың мәні және халықты еңбекпен қамтуды реттеу.
  

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс:

Нарық қатынастары жағдайларындағы (әдістері) халықты еңбекпен қамтудың мәні.

Тақырып 4 Жұмыссыздық - әлеуметтік-экономикалық құбылыс

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  Еңбекпен қамту және жұмыссыздық арасындағы өзара байланыс;
  
• 
  Жұмыссыздықтың әлеуметтік-экономикалық құбылыс мәні.
  
• 
  Жұмыссыздықтың типтері, түрлері;
  
• 
  Жұмыссыздықты реттеу.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс

• 
  Еңбекпен қамту және жұмыссыздық арасындағы өзара байланыс;
  
• 
  Жұмыссыздықтың типтері, түрлері;
  
• 
  Жұмыссыздықты реттеу әдісі және тәсілдері.
  

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс:

Еңбекпен қамту және жұмыссыздық арасындағы өзара байланыс, жұмыссыздықты реттеу әдісі және тәсілдері.

Тақырып 5 Еңбек нарығы, оның құрылымы, моделі, әрекет механизмі

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  Еңбек нарығы, ұғымы;
  
• 
  Еңбек нарығының негізгі түрлеріне сипаттама, құрылымы мен модельдері;
  
• 
  Еңбек нарығындағы ұсыныс пен сұраныс, оларды реттеу.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс

• 
  Еңбек нарығы, ұғымы, құрылымы мен модельдері.
  

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс:

• 
  - Еңбек нарығы, ұғымы, құрылымы мен модельдері, еңбек нарығының негізгі түрлеріне сипаттама
  

Тақырып 6 Еңбекпен қамтудың классикалық, неоклассикалық және өзекті концепциялары, оларды реттеу

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  еңбекпен қамтудың классикалық және неоклассикалық, кейнсиандық және неокейнсиандық концепциялары;
  
• 
  еңбекпен қамту проблемаларының әлеуметтік интерпритациясы;
  
• 
  Еңбекпен қамтудың қазіргі концепциялары;
  
• 
  Еңбекпен қамтудың теориялық концепцияларының осы саладағы мемлекет саясатына әсері.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс еңбекпен қамтудың классикалық және неоклассикалық, кейнсиандық және неокейнсиандық концепциялары.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс:

Еңбекпен қамтудың концепцияларының осы саладағы мемлекет саясатына әсері.
Тақырып 7 Халықты еңбекпен қамту саясаты – мемлекеттің әлеуметтік саясатының құрамдас бөлігі ретінде

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  «Әлеуметтік мемлекет», «Әлеуметтік шамамен алынған экономика» ұғымы;
  
• 
  мемлекеттің әлеуметтік саясаты, оның мәні мен құрылымы;
  
• 
  жұмыспен қамту саясаты – мемлекеттік әлеуметтік саясаттың компоненті.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс социальную политику государства, её сущность, структуру.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс:

«Әлеуметтік мемлекет», «Әлеуметтік шамамен алынған экономика» ұғымы мемлекеттің әлеуметтік саясаты, оның мәні мен құрылымына сипаттама.
Тақырып 8 Еңбекпен қамту саясатын іске асырудың халықаралық тәжірибесі

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  Еңбек құқығы, еңбекпен қамту мен жұмыссыздық проблемаларына әлемдік бірлестіктер (БҰҰ, МОТ, ЕС) позициясы;
  
• 
  Дамушы елдердің еңбекпен қамту саласындағы әлеуметтік жұмыс тәжірибесі;
  
• 
  Шығыс Европа елдері, ТМД елдері еңбек нарығындағы әлеуметтік жұмыс тәжірибесі.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс еңбекпен қамту саясатының халықаралық тәжрибесі.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс Шығыс Европа елдері, ТМД елдері еңбек нарығындағы әлеуметтік жұмыс тәжірибесі, еңбек құқығы, еңбекпен қамту мен жұмыссыздық проблемаларына әлемдік бірлестіктері, дамушы елдердің еңбекпен қамту саласындағы әлеуметтік жұмыс тәжірибесі.

Тақырып 9 Қазақстан Республикасындағы еңбекпен қамту саясатыны ерекшеліктері және оны реттеу

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  Қазақстандағы қазіргі еңбек нарығының қалыптасуының әлеуметтік-экономикалық жағдайлары;
  
• 
  Республикадағы халықты еңбекпен қамтудың хал-жайы, оны әлеуметтік-демографиялық сипаты және динамикасы.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс Қазақстандағы қазіргі еңбек нарығының қалыптасуының әлеуметтік-экономикалық жағдайлары.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс Қазақстан Республикасындағы және Павлодар аумағындағы қазіргі еңбек нарығының қалыптасуының әлеуметтік-экономикалық жағдайлары.

Тақырып 10 Әлеуметтік-сегменттік еңбек нарығы: әйелдер мен жастарды еңбекпен қамту

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

Еңбек нарығының сегментациясы, оның мәні мен маңызы;

• 
  әйелдердің еңбек нарығындағы жағдайы, оларды әлеуметтік қорғау;
  
• 
  жастардың еңбек нарығындағы жағдайы, оларды әлеуметтік қорғау.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс Еңбек нарығының сегментациясы, оның мәні мен маңызы, еңбек нарығындағы әйелдердің жастардың жағдайы.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс Еңбек нарығының сегментациясы, оның мәні мен маңызы, еңбек нарығындағы әйелдердің жастардың жағдайы.

Тақырып 11 Еңбекпен қамту мен жұмыссыздықтың әлеуметтік-экономикалық және этникалық проблемалары

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  Еңбекпен қамтудың әлеуметтік-психологиялық проблемалары;
  
• 
  Жұмыссыздықтың әлеуметтік-экономикалық, әлеуметтік-психологиялық зардаптары;
  
• 
  Еңбекпен қамту мен жұмыссыздық проблемалары қоғам мен мемлекеттің қатынасы: психологиялық және этикалық аспектілері.
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс Еңбекпен қамту мен жұмыссыздық проблемалары қоғам мен мемлекеттің қатынасы: психологиялық және этикалық аспектілері.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс тәжрибелік сабақтарда еңбекпен қамтамасыз ету мәселелеріне байланысты мәселелерді шешу.

Тақырып 12 Әлеуметтік қызметін жұмыссыздар мен олардың отбасын әлеуметтік-экономикалық және психологиялық қолдау жұмысы

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  еңбекпен қамтудың мемлекеттік қызметі, құрылымы мен іс-әрекетіні негізгі бағыттары;
  
• 
  жұмыссыздарға мемлекеттік кепілдіктер;
  
• 
  еңбекпен қамту қызметінің әлеуметтік-психологиялық аспектілері;
  
• 
  еңбекпен қамту қызметінің технологиясы
  
• 
  Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс еңбекпен қамтудың мемлекеттік қызметі, құрылымы мен іс-әрекетіні негізгі бағыттары, жұмыссыздарға мемлекеттік кепілдіктер.
  

Тақырып 13 Еңбек қатынастары саласындағы әлеуметтік жұмыс: әлеуметтік серіктік, еңбек даулары және оларды шешу

Тақырыпта қарастырылатын сұрақтар:

• 
  жұмыспен қамтуды басқару және әлеуметтік серіктік;
  
• 
  әлеуметтік серіктестіктің мазмұны, принциптері және оны ұйымдастыру;
  
• 
  еңбек даулары, оның формалары;
  
• 
  еңбек дауларын шешуде әлеуметтік қызметтің рөлі;
  

Студент пәнді оқып білу нәтижесінде білуі тиіс жұмыспен қамтуды басқару және әлеуметтік серіктік, әлеуметтік серіктестіктің мазмұны, принциптері және оны ұйымдастыру.

Студент пәнді оқып-үйрену нәтижесінде істей білуі тиіс жұмыспен қамтуды басқару және әлеуметтік серіктік, әлеуметтік серіктестіктің мазмұны, принциптері және оны ұйымдастыру

Ұсынылған әдебиеттер тізімі
Негізгі

1. 
   Димитрова С.А. Жұмыспен қамту мен еңбектік құқықтық проблемалары. – Алматы, 1997ж.
   
2. 
   Қазақстан Республикасының «Жұмыспен қамту» Заңы – Алматы, 2001ж.
   
3. 
   Қазақстан Республикасының «Еңбек туралы» Заңы – Алматы, 2001ж.
   
4. 
   Қазақстан Республикасының Конституциясы (Негізі заң) – Алматы, 1998ж.
   
5. 
   Меңлибаев К.Н., Туғанбекова К.М., Черная Г.Г., Каргин С.Т., Әлеуметтік жұмыс: оқу құралы – Қарағанды, 2000ж.
   

Қосымша

6. 
   Нысанбаев С. Қазақстан Республикасындағы жұмыспен қамту проблемалары – Алматы, 2000ж.
   
7. 
   Рофе А.И., Збышко Б.Г., Ишин В.В. Еңбек нарығы, жұмыспен қамту, еңбекті ресурстар экономикасы: оқу құралы – М., 1998ж.
   
8. 
   Сәрсенбаев Д.М. Мемлекетті еңбек нарығындағы белсенді саясаты – Қарағанды, 1992ж.
   
9. 
   Сухарева Э.О. Әлеуметік қатынастар жүйесіндегі еңбек нарығы мен жұмыспен қамту – М., 1999ж.
   
10. 
    Тасмағамбетов И.Н. Әлеуметтік саясат пен саяси трансформация – Алматы, 1997ж.
    
11. 
    Уваров В.Н. Қазақ Республикасының еңбек зандары: оқулық – Алматы, 1998ж.
    
12. 
    Еңбек экономикасы мен әлеуметтік еңбек қатынастары: оқулық – М., 1996ж.
    
13. 
    Юрьева Т.В. Әлеуметтік нарықтық экономика: оқулық – М., 1999ж.