Перейти на главную страницу
3?1?Андреев Никифор Андреевич
3?2?Андреев Иван Андреевич
3?3? Мишкина Нина Семеновна
3?4?Рожков Михаил Куприянович
3?5?Козлов Павел Архипович
3?6?Шерне Николай Леонидович
4? Хы= сёмах? 8 стр?
5? Библиографи ресурс.сем 9 стр?
6?Хушма материал? 10- 15 стр?
1? Ум сёмах
Т.ллев%
1?Чутей ял.нче .л.кхи тата хальхи пыл .рчетекенсен .=- х.лне т.пчесе п.лесси?
пултёмёр?Утартан ин=ех мар вырёнта вырна=нё тарасаран шыв ёснё чухне шухёша
кайрёмёр Хё=ан туса хунё-ши =ак утара;Кам п.ррем.ш утар=ё пулнё; Пир.н : =амрёк ёрёвён: хамёр ял историне п.лмелле* хамёр п.лнине ачасем: мёнуксем патне =итермелле?
Пире пит. пыл хурч.сем кёсёклантара==.? М.нле пурёна==. в.сем: пылне епле пуха==.? В.сем ми=е =ул пурёна==.; Камсем в.сене .рчете==.; ,л.к пир.н ялта камсен утар пулнё: ял утар.нче камсем .=лен.; +ак ыйтусем =ине хуравлас тесе эпир к.некесем : ха=ат =инчи статьясене вуларёмёр: ялти ватёсем патне кайрёмёр: .л.кхи утар=ёсен тёван.семпе курса кала=рёмёр: халь пурёнакан утар=ёсем патне те =итсе куртёмёр: утарсем пулнё вырёнсене кайса куртёмёр: сён \керч.к тата =ырмасен карттине \керт.м.р? Акё м.н п.лт.м.р эпир?
Пыл хурч.сен =емйинче 10 000- 50 000: хёш чухне 10 000 хурт пурёнать ? Ами в.сен 15-16 мм? Вёл 5 =ул пурёнать: .=лекеннисем (рабочисем )- 5 эрне =улла: х.лле- =ур =ул? Ами =ёмарта тёвать (талёкра 2000 штук? ) Ёна ыттисем тёрантарса пурёна==.? Тухни 20 кун =итсен хурт =уртне тасатма пу=лать: пулас хуртсене =итерет ? Сённи пулса =итсен в.ллене сыхлать? Кайран: апат-=им.= пу=тарма в.=ет? Разведчиксем те пур в.сен ? Тутлё с.ткенсем ё=та нумай пулнине п.ле==. те ташланё ев.р туса кётартса ытти хуртсене п.лтере==.? Пыл хурч.сем п.р чечек =инче 1-2=ек? лара==. те урёх чечек =ине в.=е==.?
В.сем май- июнь уйёх.нче уйрёла==.? Кив. ами хёй.нпе =ур ушкёна уйёрса тухса каять: п.р- п.р йывё= туратти =ине пухёнса лара==.? Разведчиксем =.н. в.лле тупса килсен унта в.=се кая==.? +амрёк ами : мартара юлнёскер : =ёмартасем хума пу=лать?
Утар=ёсем хушшинче нумай =ул пурёнакансем пур. В.сем сайра чирле==., час-часах в.сем ырё, лёпкё =ынсем. Пыл хурч.сем те =апла лёпкё в.=е==.. Акё в.=ет вёл ёслё пыл хурч.. Шёрш тёрёх кирл. чечек тупать. С.ткенне сёхса илет те пыл хат.рлеме пу=лать. Пылра витамин нумай, =ынна кирл. м.нпур минераллё тёварсем, кислотасем. Пыл бактерисене п.терет. Тах=ан авалхи =ынсем те хайсен ачисене пыл =итерн.?
Пылри тутлёхлё япаласем шёранса =ын организмне кирл. пулакан п.т.м энергин =уррине яхён тив.=тере==.. Чён-чён пыла пыл хурч.сем \сен-тёрансен сахёрлё с.ткен.нчен, чечексен тусан.нчен тата организмран кёларнё ш.векпе хат.рле==..Енчен те хуртсене ахаль сахёртан хат.рлен. сироп =итерсен в.сем суя пыл тёва==.. Пыла п.лсе упрасан вёл чылай =ул упранать. Пылпа .л.к-авалтанпах чирлесен сывалма усё курнё.Т.рл. чирсене п.терме, пи=.хесрен х\т.ленме, бактерисене в.лерме е в.сене малалла .рчессине чарма усё курма пулать. Пыл хурч.сен наркёмёш.пе сыпёсем ыратсан усё кур
3
2. Ял =ыннисен аса ил.в.сем
Пыл хурч.сем =ынсем пекех, =емьепе пурёна==.. Кунта пысёк йерке, дисциплина пулнине каласа кётарта==. хурт-хёмёр ёстисем.
« Х.лле хуртсем =ывёра==.. +ынсем в.ллесене пленкёпа, юрпа вите==. .Хуртсене валли карассенче пыл хёваратпёр .В.ллесенче в.сем чёмакка пулса =ывёра==. .Март варрисем т.лнелле в.лле й.ри-тавра юра сирмелле. Хуртсем вёрана==. . Х.вел ёшёрах пёхма пу=ласан в.сем ир.ке тухасшён. Урама тухса к.ре==.. В.лле патне улём саратпёр:унсёрён юр =ине ларсан, хуртсем шёнса виле==..В.сем чи малтан йёмра кёчкисем =инчи с.ткене пу=тара==..(Шерне Елена каласа панё тёрёх.)
Пире пыл хурч.сене пёхакан =ынсем- .л.кхи утар=ёсем кёсёклантара==.. Камсен, ё=та пулнё утарсем, хё=ан й.ркеленн.? +аксене п.лес т.ллевпе ватёсенчен ыйтса п.лес тер.м.р.
Шкул директор. пулса .=лен. Янбашев Николай Петровичён кил.нче пит. пысёк сад: мартасем нумай пулнё? Колхозён 2 =.рте утар й.ркеленн.% хальхи =.рте тата Хумёшла =ырми пат.нче? Чирк\сене п.терн. вёхётра пачёшкё утар п\рт.нче пурённё? +авёнпа «Пачёшкё утар.» ят упранса юлнё? Вёл К.=.н =ырма вёрман.нче вырна=нё? У=ланё пыла =ынсене сутнё: магазинсене суттарнё : патшалёха панё?Утарта улма йывё==исем нумай пулнё? Ялта вара- Чуплюнкка Ванюкён (Туганов Иванён?):Уездный Павёлён: Рожков Мишшан сад пулнё»:- тесе п.терч. сёмахне манён асанне?
Ку п.ве пат.нче Андреев Иван: Рожков Михаил хурт .рчетн.? Каярахпа колхоз утар. хы=.нче - Рыжов Куприян утар. пулнё? Алякка утар. хальхи «сёра завоч.» вырён.нче пулнё? Колхозра .=лен.ш.н мартипе рой панё? Утарпа утар хушши 3 км пулмалла пулнё? Унсёрён тухё= сахал пулать тен.? Районтисем килетч.=? Йывё=семпе усё куратёр тесе налог хума тытёнч.=? Пыл памаллачч.: =авёнпа =ынсем хуртсене кил.сенче .рчетме тытённё» :-=акён пек аса ил\сем пулч.= Петя тетен?
Пир.н ытларах п.лес килч. те эпир Шеруков Николай Григорьевич
патне =ул тытрёмёр? Пире Аслё Отечественнёй вёр=ё ветеран. =апла каласа пач.% «Аслё =ырмара хал. .несене табора хупакан вырёнта: Пиков Арсентий.н?: Кульне Иван.н (Яклашкин Иванён): Кёшмансен :Чуплюнкка Иванён: Маркки Раманён: Кёшман пет.р.н (Тимофеев Д?) ашш.н утар.сем пулнё? Пачёшкён та утар пулнё? Вёл унта =емйипех пурённё? Ишпу= вёрман. енне тёсёлакан =ырма х.рринче Чуплюнкка Ванюкён утар. пулнё? Н\хреп вырён.сем хал. те пур?
Хумёшлара: утрав айккинче: колхоз утар. пулнё? Кёшман И?:Маркки Раман утар.сене колхоз утар. тунё?19 30-м.ш =улсенче% « Колхозён утар пулмалла:»- тен.? Малтан пачёшкё утарне колхоз утар. тунё? Колхозён 2-3 =.рте те утар пулнё? Революци хы==ён утарсем =ине налог хунё? Ревком ревизи тунё: отчет ыйтнё? Колхоз =ынсен утар =.р.сене илн. ?
+ынсем вара хуртсене кил.сенче .рчетме пу=ланё? 3-4-шар марта нумай =ыннён пулнё% Шеруков Григорий.н: Марков Макарён: Мулаковсен: Энтрук Миттин(Андреев Никифорён): Шеруков Порфирий.н: Семенов Семенён: Самарина Екатеринён( Титова): Медведев Иван Львовичсен? ? Пикка утар. шыва кайман? Тарасисем те упранса юлнё? ,л.к тырё вырма кайнё чухне аннесем =авёнтан шыв ёсса каятч.=?-тет Николай Григорьевич? Садсем ялта сахал пулнё% Богатырев Гордей Евграфовичсен: Чайкин Егорсен: Тимофеевсен: Туганов Иванён?»
Курёс п.ви пат.нчи колхоз утарне хальхи колхоз утар. вырённе ку=арнё.Каярахпа 1980-м.ш =улсем хы==ён Рожков Михаил Куприянович утар=ё пулса 1=ул хушши Хумёшла пат.нчи утарта ..=лет. Кунта хуртсем .рчеменнипе утар каллех .л.кхи вырёна ку=ать.
Ефимов Георгий % « Васильев Петр Васильевичсен те мартасем пурчч.? П.рре в.сем патне ка=сан мёй =ине пит. нумай хурт =ыпё=са ларч.? Пет.р тете мана% « Ан хускал?:»-тер.?Вара хёй хуртсене п.рер.н-п.рер.н илсе пёрахр.? Хускалсан: =апкалансан: хёранипе хуртсем пушшех асса кайса сёхса п.терме пултара==. иккен?»
Михайлова Мария % «Колхоз утар.нче хурал=ё пулса Кабартов Яккупа арём.-Мария та .=лен.? В.сем =авёнтах пурённё?»
Андреева Валентина Р? % « Пир.н атте те пыл хурч.сем усранё? 1974- м.ш =ултан пу=ласа 1996- м.ш =улчченех? Хёй =ут т.нчерен уйрёлса каичченех тёрмашнё?» Куракин Роман Павлович нумай =ул Чутейри 8 =ул в.ренмелли шкулта директор пулса .=лен.? Шкултан таврёнсан вёл канма пахчана: пыл хурч.сем патне тухнё?
5
3? Чутей ял.нчи утар=ёсем
колхозра утар=ё пулса .=леме1940-1950-м.ш =улсенче тытёнать? Ачисем ( Сергей: Иван: Петя) утарта кролик .рчетн.? Колхозра .=лемен чухне в.сен в.ллесем килте пулнё
1906-м.ш =улхи раштав уйёх.нче =уралнё? Утартан тухсан кладовщикре : кайран строительнёй бригадёра .=лесе пенсие тухнё? Колхозра хуртсене лайёх пёхнёшён ёна Хисеп грамоти те панё? Нумай =ул килте хуртсем .рчетн.? « Атте 92 =ула кайсан вилч.»:- тесе п.лтерч. х.р.?
утё уйёх.н 26-м.ш.нче: 1923-м.ш =улта =уралнё? Вёр=ё вёхёт.нче Чутей х.р. Тёвай =ывёх.нче окоп чавнё?
Каярахпа вёл Иваново тёрёхне вёрман касма тухса кайнё? Пёвана та :Кирене те: Шёмёршёна та =итн.? Комсомол путевкипе Омск тёрёхне тырё вырма кайнё?
Каярахпа Нина Семеновна Вёрнарти ял - ху=алёх техникум.нче в.ренет?1957-м.ш =улта колхоз утар.нче .=леме пу=лать? Унта вёл 34 =ул .=лет? Утар вёрман х.рринче вырна=нё? +ывёхрах люцерна: :хуратул уй.? +ёка чечек.н с.ткенне пухнё хуртсем? «+уркунне чи малтан =\=ел.хе: хёвалёха в.=е==.? Пыл туса илесси =ёмёл мар:нумай тёрёшмалла?Колхозён 100 ытла в.лле пулнё? +улталёкра 2-3 хут у=ланё пыла? 27-шер фляга илн.? Кладовщица Смирнова Ольга пулнё? Пыла склада ле=н.? Отчет ыйтнё районтисем ?Килсе те каятч.=? Агроном-пчеловод килетч.? В.рентсе хёваратч.?»:- аса илет Нина аппа? Пенсие тухнё хы==ён тата 10 =ул .=лен. вёл? Ёна .=ре Герман Титов пулёшса пынё? 80 =емье таран пулнё хуртсем?
1974 =улта районта Чутей утар. пыл туса илессипе 1- м.ш вырёна тухнё? Кашни в.лле пу=не 40 кг пыл пу=тарнё? Районта 1- м.ш вырёна тухнёшён Шупашкара ч.нтерсех сехет пач.= асёнмалёх НинаСеменовнёна ?Районти Хисеп хёми =инче те ун сён\керч.кне нумай вёхёт хушши тытса тёнё?
Титов Герман карассем валли рамёсене Канашран та кайса илн.: хёй те т\рлетн.? Мишкина Нинёпа п.рле Козлов Павел: Мясников Павел: Андреев Иван: Рожков Михаил Медведева Клавдия та .=лен.?
Мишкина Нина астёвасса: .л.к Андреев Миттан: Мулаков Афанасий.н: Рожков Куприянён: Пиков Арсентий.н: Мишкин Семенён: Шамбулин Раманён: Козлов Егорён: Тимофеев Иванён: Андреев Иванён: Туганов Иванён: Яклашкин Николай Михайловичён килте утарсем пулнё?
3?3?Рожков Михаил Куприянович
Нарёс уйёх.н 19 - м.ш.нче Чутей ял.нче =уралнё? Вёл 11 =ултах тимр.= ла==инче пулёшакан пулса .=лет?Ивановёра торф кёларнё =.рте тёрёшать? 1950-м.ш =улсенче колхоз утар.нче .=леме тытёнать? 1977-м.ш =улта пчелоферма заведующисен п.л.вне \стерме Шупашкара кайнё? Утартан тухса леснике .=леме ку=ать? +.н. Ишпу=па Чутей п.р совхоза п.рлешсен (1973-м.ш =улсенче) ферма заведующине ларта==.? Вёрман=ё .=не пёрахать? 1980-м.ш =улта 1=ул Хумёшла пат.нче утарта .=лет? Тёрёшса .=лен.ш.н унён сён\керч.к. районта Хисеп хёми =инче =акёнса тёма тив.=л. пулать? Пенсие тухсан строительнёй бригада бригадир.нче: ун хы==ён Чутей шкул.нче столяр - плотник пулса .=лет? Совхозра бригадирта .=лен. вёхётра районтан Хисеп грамоти пара==.? Ферма ерт\=и пулнё вёхётрах утарта та .=лет? 2004-м.ш =улхи февраль уйёх.нче =ут т.нчерен уйрёлса кайнё?
та утарта вёй хунё ? Вёл 1935 =улхи ака уйёх.н 26-м.ш.нче =уралнё? Чутей ял.нче? 1950-м.ш =улта шкултан в.ренсе тухать?Колхозра столяр пулса .=лен.?Павел Архипович Вёрнарти ял-ху=алёх техникум.нчен хурт-хёмёр ёстине в.ренсе тухать? 1985-1990-м.ш????=улсенче вара Мишкина Нина Семеновнёпа колхоз утар.нче .=леме тытёнать ? Шерне Николайпа та .=лесе курать? Унта вёл хурал=ё та пулнё: хурт-хёмёр пёхса та пулёшнё? Кил.нче те вёл хуртсем тытнё: кроликсем .рчетн.: ёшё =.л.к =.лесе тёхёнтарнё ял =ыннисене ? Колхозра Павёл тете 1951-м.ш =ултан .=леме пу=ланё? Колхоз мастерской.нче столяр пулса 1976-м.ш =ултан .=лет ? 2004-м.ш =улта вёл чирлен. хы==ён вилет?
=улта Улатёрти ял-ху=алёх техникум.нче зоотехник профессине алла илет? Районта
госинспекторта тёрёшма пу=лать?1986-м.ш =улта утарта Мишкина Нина аппана пулёшма тытёнать?1987-м.ш =ултан утар=ёра .=лет?Хальхи вёхётра Шерне Н?районта вёрмана
сыхлас тата упрас ен.пе инженер пулса .=лет? Ялта утар=ё .=не те пёрахмасть? 1998-м.ш =улсенче Шерне Николая Кабартов Сергей пулёшса пыма пу=лать?Утарта вёл 4 =ул ытла вёй хурать? « Ун чухне 80 в.ллене яхён пулнё утарта? Совхоз саланса кайсан: Ишпу=пе Чутей уйрёлсан: в.ллесене пайлар.= ?Хёш чухне: х.л ка=нё вёхётра:20-шер марта та п.тет? Хуртсем чирлесе виле==. Е в.ллене шёши к.рсе кайсан хуртсене п.терет?
Акё : т.сл.хрен: Куприянов Вениаминён х.лле 35 в.лле хурт п.тр.? Х.ле хир.= в.ллесен шуч. п.р: х.л ка=сан- теп.р? Кашни =ул п.р килмест? +апла: хуртсене пёхма =ёмёл мар»:-тет Сергей?
Шерне Николая мёшёр.:Валентина Николаевна : пулёшса тёрать? Вёл 1963- м.ш =улхи июл.н 28- м.ш.нче Вёрмар район.нчи Батеево ял.нче =уралнё?1983- м.ш =улта Чутей ялне килме т\р тивн. ? Валентина Николаевнёна хуртсем =инчен каласа панине итлесе ларма кёмёллё пулч.? «Хал. утарта 30 в.лле? 2 хутчен у=ласа 3-4 ц пыл тухать?В.ллесене : хуртсем х.лле вы=ё ан вилчч.р тесе: пыл хёваратпёр? Паян х.вел пёхать те хуртсем пит. йышлё в.=е==. ?+ак кунсенче утара кайса килн. иккен вёл? Хуртсем урисем =ине ама хупах.н сарё чечек тусанне пу=тарнё та марта еннелле в.=е==.? Х.вел =инче саррён курёнса пыра==.? ,=чен хуртсем пыл тума хат.рлене==.?» Тата нумай интересл. самантсем пулч.= унён аса ил.в.нче?
7
4. Хы= сёмах
Çапла вара пире пит. интересл. пулч. .л.кхи тата халь пурёнакан утар=ёсем =инчен: колхоз утар.сем :пыл хурч.сем =инчен п.лме? Эпир утар вырён.сене =итсе куртёмёр ?1? Хумёшла пат.нче: хальхи утар п.ви =ывёх.нче : Пачёшкё утар. вырён.нче колхоз утар.сем пулнё? 2? Колхоз утарне 1930-м.ш =улта й.ркелен.? 3?П.ррем.ш утар=ё Андреев Никифор Андреевич пулнине п.лт.м.р? 4? ,л.к Аслё =ырмара (хальхи утар п.ви х.рринче) ял =ыннисен утар.сем вырна=нё?
Хурт- хёмёр пёхасси =ёмёл .= мар?Пыл пухас тесен хуртсен нумай .=лемелле? Кун.пе ми=е =.р хут в.=мелле мар-ши в.сен марта пат.нчен чечек патне? Утар=ён м.н чухл. чётёмлёх: .=ченл.х кирл. тата?
Эпир к.некесем вуласа? :ватёсенчен ыйтса пыл сипл. пулни =инчен: ялти нумай утар=ё =инчен п.лт.м.р? Пыл хурч.сем =инчен нумайрах п.лме пу=ларёмёр? Тен: кам та пулин пир.нтен ( \ссен ) пыл хурч.сем уср.=?
Хал. те пыл уссине туйса ялта нумай =ын хурт усрать% Львов Валерий: Шерне Виталий: Куприянов Вениамин: Куприянов Валерий: Мишкин Валерий: Куракин Юрий: Яклашкин Вениамин: Куракин Генрих: Титов Николай: Малов Иван: Волков Василий: Андреев Илья: Титов Валерий И?: Шерне Николай: Алексеев Николай: Яклашкин Николай Михайлович: Медведев Петр: Мясников Владимир: Малов Петр?
Тен: пыл хурч.сен илемне ытараймасёрах: чёвашсен чаплё сёвё=и Н?Шелепи «Пыл хурч.сен юрри» ятлё сёвё =ырнё? Г? Лисков вара ёна к.в.лен.?
Ылтён =унатпа Хитре чечексен
Йёл-йёл курёнса Пыл.сене .=се
Пин.-пин.пе
+\ретп.р в.=се?
В.л- в.л в.=етп.р
Колхоз сад.нче?
Ылтён =уркунне:
Чаплё =уркунне???
Ытармалла мар
Сана: =уркунне?
8
5? Библиографии ресурс.сем
Козлов М?: Олигер И? «Зоологические прогулки» Москва: 1992 г?
«Ял .=чен.» №27: 2007 =ул «Хурт-хёмёр ёсти» И? Гладков?
«Ял .=чен.»? «Пыл тата унён сипл.х.» А? Чумышев? 1999 =?
«Женские секреты» 2005=? «15 пчел против боли в суставах» : «Спасибо :милая пчела»?
«Ял .=чен.» №61: 2002 =? «Телейне .=ре тупнё» Н? Мишкина?
Ял =ыннисенчен ыйтса п.лн. тёрёх % ЮркинаЛидинчен: Шеруков Николайран: Мишкина Нинёран: Шерне Николайран: Богатырев Николайран: Шерне Еленёран: Шерне Валентинёран Н?: Медведев Петртан: Ефимов Георгирен: Кабартов Сергейрен : Михайлова Марийёран: Юркина Матренёран?
Козлов Павел: Андреев Иван: Андреев Никифор: Рожков Михаил: Куракин Роман
Павлович тёван.сенчен ыйтса п.лн. тёрёх?
А? Плешаков? «Окружающий мир» :Москва: 2005г?
9
6? Хушма материал%
1?«Чутей ял.нчи утар=ёсем» презентаци?
Хё=ан туса хунё-ши =ак утара;Кам п ррем ш утар=ё пулнё; Пир н : =амрёк ёрёвён: хамёр ял историне п лмелле* хамёр п лнине ачасем: мёнуксем патне =итермелле?
14 12 2014
1 стр.
Лабораторная работа: Наблюдение сплошного и линейчатого спектров излучения Физика 11 класс моу сош с. Карасу
08 10 2014
1 стр.
Лёгких Моника Викторовна, учитель истории и обществознания Ключинской сош
14 10 2014
1 стр.
Изучение микроклимата помещений моу сош №1 с. Измалково в связи с жизнедеятельностью растений, используемых в интерьерном озеленении и требованиями фитодизайна
08 10 2014
1 стр.
Доронина Маиса Владимировна, учитель русского язык и литературы моу «Глотовская сош»
17 12 2014
1 стр.
Вне всякого сомнения,- фыркнул Шалта- болтай. Лично моё имя указывает на ту форму, которая мне присуща. Потрясающая форма! А с таким именем, как у тебя, можно оказаться какой хочеш
08 10 2014
1 стр.
Руководитель” мо заместитель директора по увр директор моу “Большеменгерская /Гарипова А. А./ моу “Болшеменгерская сош” сош” /Ахмадиева
15 12 2014
16 стр.
Булатова Татьяна Юрьевна, педагог дополнительного образования моу дод «Центр детского творчества»
10 10 2014
1 стр.