Ф КГМА 4/3-06/02

ПП КГМА 4/02

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ

Кафедра «Патологиялық физиология валеология курсымен»


Практикалық сабақтарға арналған әдістемелік ұсыныс
Тақырыбы: Қызба. Гипоксия.
Мамандығы: 051101 – Мейірбике ісі
Пән: Патологиялық физиология
Курс: ІІ
Құрастырушы: оқытушы Иманбаева Г.Н.

Қарағанды 2009

Кафедра мәжілісінде талқыланып

және бекітілген
№ 17 хаттама, «07» ___04_____ 2009 ж.
Кафедра меңгерушісі _____________ Жаутикова С.Б.

• 
  Тақырыбы: Қызба. Гипоксия.
  
• 
  Мақсаты: организм ‰шін қызба реакциясының маңызын бағалу, қызба кезіндегі жылу реттеудің қайта қ±рылу механизмдерін анықтау жєне қызбаның патологиялық жєне қорғаныс-бейімделушілік жақтарын анықтау; организмнің оттектік балансы б±зылуының клиникалық т‰рлерін т‰сіну ‰шін жєне олардың алдын алу жолдарын анықтау ‰шін гипоксияның негізгі т‰рлерінің даму механизмдерін, себептерін, кµріністерін жєне бейімдеушілік механизмдерін игеру.
  
• 
  Оқыту мақсаты:
  

1. 
   қоршаған ортаның температурасы µзгерген кездегі жылу реттеудің б±зылу жағдайларын, механизмдерін жєне кµріністерін игеру
   
2. 
   гипо- жєне гипертермиялық жағдайларды емдеу жєне алдын алу ‰шін олардың жалпы пайда болу заңдылықтары мен дамуын білу
   
3. 
   қызбалық аурулар кезіндегі дєрігердің негізгі тактикасы ретінде қызба реакциясының қорғаныс-бейімдеушілік жєне патологиялық жағдайларының диалектикалық маңызын игеру
   
4. 
   организмнің жалпы ысыну (гипертермия) кµріністерін қызбадан ажырата білу
   
5. 
   «гипоксия» т‰сінігіне анықтама беру жєне оның патофизиологиялық маңыздылығын сипаттау
   
6. 
   ‰ш єрт‰рлі критерилер бойынша гипоксиялық жағдайлардың жіктелуін беру
   
7. 
   гипоксияның жекеленген типтерінің (экзогендік, тыныстық, қанайналымдық, қандық, ±лпалық, аралас) себептері мен даму механизмдерін, сонымен қатар биологиялық тотығудың салыстырмалы жеткіліксіздігі кезіндегі гипоксияларды т‰сіндіру
   
8. 
   гипоксия кезінде пайда болатын негізгі метаболиттік б±зылулардың сипаты мен динамикасын беру жєне олардың даму механизмдерін т‰сіндіру
   
9. 
   жедел жєне созылмалы гипоксиялардың даму процесіндегі физиологиялық қызметтердің б±зылу сипаты мен даму кезектілігін т‰сіндіру
   
10. 
    гипоксияға организмнің тез жєне ±зақ бейімделу механизмдерін сипаттау
    
11. 
    гипоксияны эксперименталдық жєне клиникалық зерттеудегі, оттектік ашығуға организмнің т±рақтылығын жоғарлату єдістерін µндеудегі отандық ғалымдардың (И.М. Сеченов, Н.Н. Сиротинин, Ф.З. Меерсон) рµлі туралы т‰сініктеме беру
    
12. 
    гипоксияның єрт‰рлі типтерінде қолданылатын емдік-профилактикалық шаралардың принциптерін негіздеу
    
13. 
    гипоксия кезіндегі қарғаныс-компенсаторлық қ±былыстарды анализдеуде оттегін тасымалдау ж‰йесіндегі жєне оның пайдаланылуы ж‰йесіндегі бейімделулерді бµліп қарастыру
    
14. 
    гипоксиялық жєне қандық гипоксиялардың эксперименталдық кµшірмелерінде организмнің оттектік ашығуға т±рақтылығындағы организм реактивтілігінің, орталық ж‰йке ж‰йесінің функционалдық жағдайының, зат алмасу процестерінің бастапқы деңгейінің маңыздылығын бағалай білу
    
15. 
    гипоксия патогенезінде нағыз патологиялық жєне қорғаныс-бейімдеушілік механизмдерді анализдеу кезінде диалектикалық материализм заңын, єсіресе т±тастық жєне қарсылықпен к‰ресу заңдарын қолдана білу.
    

• 
  Тақырыптың негізгі сұрақтары:
  

1. 
   қызба анықтамасы мен жалпы сипаттамасы; қызбалық реакцияның фило- жєне онтогенездегі қалыптасуы
   
2. 
   қызба этиологиясы; инфекциялық жєне инфекциялық емес қызбалар
   
3. 
   пирогендер, олардың т‰зілу кµздері мен жылу реттеу орталығына єсер ету механизмдері
   
4. 
   жылу реттеу орталығына басқа да нейрогуморалдық єсерлердің болуы
   
5. 
   қызба кезіндегі жылу реттеудің қайта қ±рылуындағы гипоталамустың жылу сезгіш зоналары мен шеткері рецепторлардың маңызы
   
6. 
   қызбалық реакциялардың патогенезі
   
7. 
   қызба кезеңдері, қызбаның єрт‰рлі кезеңдеріндегі температураның µзгеру механизмдері
   
8. 
   температуралық қисық сызықтардың т‰рлері жєне олардың қалыптасу факторлары
   
9. 
   қызбаның єрт‰рлі кезеңдеріндегі организмде µтетін қызметтер мен ж‰йелердің µзгеруі
   
10. 
    қызбаның экзогендік ысудан жєне гипертермияның басқа да т‰рлерінен айырмашылығы
    
11. 
    қызба дамуының пирогендік фактордың қасиеті мен организмнің реактивтілігіне тєуелді болуы
    
12. 
    патологиядағы қызбалық реакциялардың биологиялық маңызы
    
13. 
    қызбамен шақырылатын организмдегі компенсаторлық µзгерулер мен қызба кезіндегі зақымданулар
    
14. 
    қызбаның этиологиясы мен патогенезін зерттеудегі отандық ғалымдардың (П.Н. Веселикн) рµлі
    
15. 
    температураны тµмендететін терапияның патофизиологиялық принциптері
    
16. 
    Гипоксиялық жағдайлардың пайда болуының, дамуының жєне соңының жалпы заңдылықтары
    
17. 
    Тыныс алу; адам тыныс алуын қосатын процестер
    
18. 
    ¤кпенің желденуі
    
19. 
    Оксигемоглобиннің қисық диссоциациясы
    
20. 
    Кµмір қышқыл газының қанмен тасымалданатын т‰рлері
    
21. 
    Гипоксияның жіктелуі
    
22. 
    «Нормоксия», «гипоксия», «гипероксия», «гипоксемия», «асфиксия» т‰сініктері
    
23. 
    Ауа µтетін жолдардың маңызы
    
24. 
    Физикалық ж±мыс жасағанда µкпе желденуінің µзгеруі
    
25. 
    Физикалық ж±мыс жасағанда оттек тасымалдануының к‰шеюі
    
26. 
    Атмосфералық қысым тµмендеген кездегі пайда болатын жағдайлар
    
27. 
    Оттектік ашығуға акклиматизация
    
28. 
    Организмнің оттектік баланс жағдайын сипаттайтын кµрсеткіштер
    
29. 
    Гипоксия кезіндегі организмдегі метаболиттік жєне қызметтік б±зылулар.
    
30. 
    Оттегінің жеткіліксіздігіне ±лпалардың сезімталдығы.
    

• 
  Білім берудің және оқытудың әдістері:
  

- жануарларға эксперименттік зерттеу жүргізу;

- зерттеу нәтижелерін талқылау;

- хаттамалар жазу.
Тәжірибиелік жұмыс: Суық қанды жануарды суықтандыру.

Бақаның т±зды м±зға салу арқылы дене температурасының тµмендеуін шақырады.

Бақада қандай µзгерістер байқалады? Бақада тіршілік белгілерін қайта қалыптастыруға болады ма? Оны қалай жасауға болады? Бақыланған қ±былыстарды т‰сіндіріңіздер.

Жылы қанды жануарды суықтандыру.

Ақ егеуқ±йрықты тақтайшаға шалқасынан етіп байлайды. Бµлме температурасы жағдайында тыныс алу жиілігін санайды жєне тік ішегінен температуарсын анықтайды. Содан кейін егеуқ±йрықты полиэтилендік қапшыққа салып, басын ғана бос қалдырамыз жєне жан-жағының барлығына м±зды қалаймыз. 15 минут сайын тыныс алуын санайды. Бір сағат µткен соң егеуқ±йрықты қаптан алып, температурасын қайта µлшейді.

Бақыланған қ±былыстарды т‰сіндіріңіздер.
Тәжірибиелік жұмыс: Єрт‰рлі жануарларда гипоксия дамыған кездегі оттегінің парциалдық қысымының µзгеруінің рµлі»

Тєжірибе мақсаты: эксперимент ж‰зінде гипоксияның гипоксиялық типін алу жєне гипоксия дамуындағы оттегінің парциалдық қысымының рµлін бақылау. Тєжірибеге дейін егеуқ±йрықтың бір минуттағы тыныс алуын санайды, кілегей қабаттарының, ж‰нмен жабылмаған терінің т‰сіне жєне жануардың қылықтарына назар аударады. Егеуқ±йрықты шыны қалпақтың астына отырғызады жєне барометрлік қысым 250-300 мм сынап бағанасына дейін тµмендегенше насоспен ауаны сорады. Кесте бойынша б±л жағдай қандай биіктікке сєйкес келетіндігін анықтайды. Барометрлік қысым деңгейі мен оттектік ашығу келбетінің айқындалуын бақылайды, жануарды µлімге дейін жеткізбейді. Тєжірибе соңында шыны қалпаққа баллоннан оттегі жіберіледі жєне барометрлік қысым 730 мм сынап бағанасына дейін жеткізіледі. Жануардың б±л кездегі қылығына жєне тыныс алуына кµңіл бµледі. Содан кейін гипоксияның алғашқы белгілері мен айқындалған дєрежесі пайда болатындай етіп барометрлік қысым тµмендегенше насоспен оттегін біртіндеп сорады. Жануарда тынысның жиілеуін, цианоздың дамуын жєне айқын қылықтарын байқайды. Алынған нєтижелерді кестеге т‰сіреді.

• 
  Әдебиеттер:
  

1. Адо А.Д., Адо М.А., Пыцкий В.Н., Порядин Г.В., Владимиров Ю.А Патологическая

физиология.// М.:Триада-Х. - 2000.- 574 б.

2. Адо А.Д., Новицкий В.В. Патологическая физиология. // Томск.-1994.- 461 б.

3. Воложин А.И., Порядина Г.В. Патологическая физиология // М.:“МЕДпресс”. - 2000.-525 б.

4. Зайко Н.Н. Патологическая физиология.//Элиста АОЗТ “Эсен”.- 1995.- 549 б.

5. Зайчик А.Ш., Чурилов Л.П. Основы общей патологии // С.-Петербург.“Элби- СПБ”. - 1999.

– 470 б.

6. Литвицкого П.Ф. Патофизиология. Курс лекций; Учебное пособие. // М. - 1995. – 741 б.

7. Михайлов В.В. Основы патологической физиологии // М., “Медицина”- 2001. – 703 б.

8. Н±рм±хамбетов Э., Дєленов Е. Патологиялык физиология. // Алматы. - 1995 ж. – 562 б.

9. Тель Л.З., Серебровская И.А. Избранные лекции по патологической физиологии// Алматы.-

1995. - 420 б.

10. Тель Л.З., Серебровская И.А. Физиология человека и общие механизмы болезней.

//Алматы”Казахстан”.- 1994. - Ч.1-2. – 344 б, 167б.

11. Горизонтов Л.Д. Гомеостаз. // М. “Медицина”. - 1976. - 115 б.

12. Горизонтова П.Д. и Сиротинина Н.Н. Патологическая физиология экспериментальных

состояний. // М. “Медицина”. - 1973. - 73 б.

13. Петленко В.И. Философские вопросы теории патологии.// Л., “Прогресс”. - 1971, 256 б.

• 
  Бақылау:
  

Сұрақтар:

1. 
   Қызба дегеніміз не?
   
2. 
   Неге қызбаны типтік патологиялық процесс деп атаймыз?
   
3. 
   Қызбаның гипертемриядан айырмашылығы неде?
   
4. 
   Қызбаның этиологиясы қандай?
   
5. 
   Пирогендік заттар (пирогендер) дегеніміз не?
   
6. 
   Жылу реттеу орталығына єсер ететін басқа қандай нейрогуморалдық єсерлерді білесіндер?
   
7. 
   Инфекциялық жєне инфекциялық емес қызба туралы т‰сінік
   
8. 
   Қызба кезінде жылу реттеудің қайта қ±рылуындағы гипоталамустың жылу сезгіш зоналары мен шеткері рецепторлардың маңызы неде?
   
9. 
   Қызбалық реакцияның патогенезі қандай?
   
10. 
    Қызба кезінде жылу реттеу орталығының б±зылуы ж‰реді ме?
    
11. 
    Қызбаның қандай кезеңдерін бµледі?
    
12. 
    Қызбаның єрбір кезеңінде жылу алмасудың қандай µзгерулер дамиды?
    
13. 
    Қызбаның єрбір кезеңінде жылу алмасудың µзгеру механизмдерін т‰сіндіру
    
14. 
    Температураның жоғарлау дєрежесіне қарай қызбаның қандай т‰рлерін ажыратады?
    
15. 
    Қызба кезінде температуралық қисық сызықтардың қандай негізгі типтерін бµледі?
    
16. 
    Қызба кезінде жекеленген м‰шелер мен ж‰йелердің қызметі қалай µзгереді?
    
17. 
    Қызбаның экзогендік ысынулар мен гипертермияның басқа да т‰рлерінен қандай айырмашылықтары бар?
    
18. 
    Пирогендік факторлардың қасиеті мен организмнің реактивтілігінен қызбаның дамуы қалай тєуелді болады?
    
19. 
    Қызба кезінде организмде қандай компенсаторлық µзгерістер пайда болады?
    
20. 
    Қызба кезіндегі қандай б±зылуларды білесіз?
    
21. 
    Патологиядағы қызба реакциясының маңызы неде?
    
22. 
    Қызба реакциясының фило- жєне онтогенездегі қалыптасуы
    
23. 
    Қызбаның этиологиясы мен патогенезін зерттеудегі отандық ғалымдардың (П.Н. Веселкин) рµлі қандай?
    
24. 
    Қызуды басатын терапияның патофизиологиялық принциптері.
    
25. 
    Гипоксия т‰сінігіне сипаттама
    
26. 
    Жіктелуі, гипоксия типтері
    
27. 
    Гипоксияға жедел жєне ±зақ уақыт бейімделу механизмдері
    
28. 
    Экзогендік гипоксия т‰рі: этиологиясы, патогенезі, артариялық жєне веноздық қанның газдық қ±рамының сипаттамасы
    
29. 
    Тыныстық гипоксия т‰рі: этиологиясы, патогенезі, артариялық жєне веноздық қанның газдық қ±рамының сипаттамасы
    
30. 
    Қандық гипоксия т‰рі: этиологиясы, патогенезі, артариялық жєне веноздық қанның газдық қ±рамының сипаттамасы
    
31. 
    Қанайналымдық гипоксия т‰рі: этиологиясы, патогенезі, артариялық жєне веноздық қанның газдық қ±рамының сипаттамасы
    
32. 
    ¦лпалық гипоксия т‰рі: этиологиясы, патогенезі, артариялық жєне веноздық қанның газдық қ±рамының сипаттамасы
    
33. 
    «Оттек ‰шін к‰рес» т‰сінігі
    
34. 
    Гипоксиялық жағдайдағы қанмен оттегінің тасымалдануын к‰шейтетін жасанды єдістер.
    

Тесттік тапсырмалар:

1. Қызба кезінде температураның жоғарлауы пирогендердің жылу орталығына әсер етуіне негізделген, жылу орталығы қайда орналасқан:

1. 
   бас миы қыртысында
   
2. 
   ретикулярлы формацияда
   
3. 
   гипоталамуста
   
4. 
   сопақша мида
   
5. 
   лимбикалық жүйеде
   

2. Қызба кезіндегі температураның жоғарлауы қай кезде субфебрильді деп аталады:

1. 
   38 - 39 С
   
2. 
   39 - 41 С
   
3. 
   37 - 38 С
   
4. 
   41 С жоғары
   
5. 
   42 С жоғары
   

3. Қызба кезіндегі температураның жоғарлауы қай кезде шамалы деп аталады:

1. 
   37 - 38 С
   
2. 
   38 - 39 С
   
3. 
   39 - 41 С
   
4. 
   41 С жоғары
   
5. 
   42 С жоғары
   

4. Қызбаның бірінші стадиясына тән:

1. 
   тер бөлінудің күшею
   
2. 
   қалтыраудың пайда болуы
   
3. 
   артериялық қан қысымының төмендеуі
   
4. 
   іш өту
   
5. 
   Чейн-Стокс тыныс алуының дамуы
   

5. Гипертермияның бірінші фазасында дамиды:

1. 
   тері қан тамырларының кеңеюі
   
2. 
   тері қан тамырларының тарылуы
   
3. 
   қанның ұюы
   
4. 
   зат алмасудың төмендеуі
   
5. 
   жылу түзілудің төмендеуі
   

6. Қызуға ықпал етеді:

1. 
   гиподинамия
   
2. 
   симпатикалық жүйке жүйесінің тежелуі
   
3. 
   калориялық тағам
   
4. 
   ашығу
   
5. 
   зат алмасудың төмендеуі
   

7. Гипотермияның дамуына ықпал етеді:

1. 
   каллорийлық тағам
   
2. 
   физикалық күш түсу
   
3. 
   гиподинамия
   
4. 
   жылу бөлінудің тежелуі
   
5. 
   зат алмасудың күшеюі
   

8. Қызбаның гипертермиядан айырмашылығы:

1. 
   жылу реттелу механизмдерінің бұзылуы
   
2. 
   дене температурасын өте жоғары деңгейде ұстап тұру мен жылу реттелудің қайта құрылуы
   
3. 
   пирогендердің әсерінен жылу орталығының тежелуі
   
4. 
   жылу бөліну механизмдерінің жеткіліксіздігінде жылу ұсталудың төмендеуі
   
5. 
   қоршаған ортаның жоғарғы температурасының организмге әсері
   

9. Дене температурасы қаншаға көтерілгенде гиперпиретикалық қызба дамиды:

1. 
   38 - 39 С
   
2. 
   39 - 41 С
   
3. 
   37 - 38 С
   
4. 
   41 С жоғары
   
5. 
   39 С жоғары
   

10. Қызбаның бірінші кезеңінде физикалық жылу реттеу механимздерінің қосылуы немен байқалады:

1. 
   тотығу-тотықсыздану процестерінің ыдырауымен
   
2. 
   зат алмасудың күшеюімен
   
3. 
   тер бөлінудің төмендеуімен
   
4. 
   бұлшық ет дірілімен
   
5. 
   тахикардиямен
   

1. Экзогендік гипоксияның дамуын қандай факторлар күшейтеді:

1. 
   қоршаған орта температурасы
   
2. 
   қысымның ауытқу жылдамдығы
   
3. 
   адамның жасы
   
4. 
   ауының ылғалдығы
   
5. 
   транспорттардың қозғалу жылдамдығы
   

2. Экзогендік гипоксия дамиды:

1. 
   бүтін емес ұшу аппаратымен үлкен биіктікке ұшқанда
   
2. 
   тау биіктіктеріне көтерілген кезде
   
3. 
   автомобильді өте тез жүргізгенде
   
4. 
   инертті газбен тыныс алған кезде
   
5. 
   физикалық жұмыс атқарғанда
   

3. Тыныстық гипоксия дамиды:

1. 
   тыныс алу жолдарының өтуінің бұзылуы кезінде
   
2. 
   өкпе қан айналымының бұзылуында
   
3. 
   тамырлардың тонусының бұзылуында
   
4. 
   тыныс алу орталығының қызметінің бұзылуында
   
5. 
   коронарлық қан айналым бұзылғанда
   

4. Циркуляторлық гипоксияның себептері:

1. 
   жүректің циркуляторлық қызметінің әлсіреуі
   
2. 
   өкпе қан айналымының бұзылуы
   
3. 
   тамырлармен қанның қозғалуының бұзылуы
   
4. 
   тамырлардың тонусының жоғарлауы
   
5. 
   тахикардия
   

5. Қандық гипоксияның себептері:

1. 
   қандағы гемоглобиннің мөлшерінің төмендеуі
   
2. 
   қан ағымы жылдамдығының төмендеуі
   
3. 
   гемоглобиннің оттегін байланыстыру қабілетінің бұзылуы
   
4. 
   оттегінің тасымалдануының бұзылуы
   
5. 
   тамырлардың тонусының жоғарлауы
   

6. Тыныстық гипоксия үшін тән:

1. 
   веналық қанда оттегінің жоғары болуы
   
2. 
   гипокапния
   
3. 
   гипероксия
   
4. 
   артериялық қанда оттегінің парциалдық қысымының төмендеуі
   
5. 
   веналық қанда оттегінің парциалдық қысымының жоғарлауы
   

7. Қандық гипоксия үшін тән:

1. 
   гипероксия
   
2. 
   оттегі бойынша жоғары артерио-веноздық айырмашылық
   
3. 
   артериялық қанда гемоглобиннің оттегімен қанығуының төмендеуі
   
4. 
   қанның оттектік сыйымдылығының төмендеуі
   
5. 
   қанның оттектік сыйымдылығының жоғарлауы
   

8. Ұлпалық гипоксия себептері:

1. 
   милық қан айналымының бұзылуы
   
2. 
   гиповитаминоз
   
3. 
   гиперкапния
   
4. 
   көгерткіш қышқылмен улану
   

9. Оттегінің жетіспеушілігіне қандай ұлпалар өте сезімтал:

1. 
   сүйектік
   
2. 
   бұлшық еттік
   
3. 
   милық
   
4. 
   паренхиматоздық
   
5. 
   жүректік
   

10. Тамақ өнімдерінің нитратардың үлкен мөлшерімен ластануы қай гипоксияның дамуына қауіп төндіреді:

1. 
   тыныстық
   
2. 
   қандық
   
3. 
   циркуляторлық
   

Жағдайлық есептер:

1. Салќын бµлмеде аспапќа бірнеше саѓатќа байлап тастау арќылы ќозѓалыстан толыѓымен айырылѓан жануардыњ дене температурасы µзгеруі м‰мкін бе?

2. Шала тууылѓан нєрестелерге арналѓан бокстарда неге 37 С температура ±сталынып т±рады?

3. Жылдыњ суыќ уаќытында ќайсысы тезірек суыќтануѓа ±шырайды – саума немесе мас адам ба?

4. ¤те тымырсыќ б±лтты к‰ні (42 С температурада) адам бас киімсіз болѓан. Б±л адамда басынан к‰н µту дамуы м‰мкін бе?

5. Сыртќы ортаныњ µте жоѓарѓы температурасы кезінде ересек адам мен бала бірге болса, дене температурасыныњ µзгеруі ќайсысында тезірек дамуы м‰мкін?

6. Баспасы бар науќастыњ температурасы 38,8 С жоѓарлаѓан. Егер б±л науќасты салќын палатаѓа (16-17 С) жатќызса дене температурсы ќандай болады? Ал егер µте жылы (25-27 С) палатаѓа жатќызсаќ ше?

7. Кісі бас миыныњ жараќатын алѓан жєне температурасы 38,8 С дейін жоѓарлаѓан. Б±л ќ±былыстыњ мањызы мен механизмін ќалай баѓалауѓа болады?

8. Бір бала инфекциялыќ паротитпен ауырѓан. Жалпы єлсіздік жєне температурасыныњ аздап жоѓарлауы байќалѓан. 3 к‰ні температурасы 39,1 С жеткен. Тоѓыз к‰н бойы 37,9-38,8 С тербелісіндегі температура ±сталынып т±рѓан, ал содан соњ тµмендей бастаѓан. 14 к‰н дегенде ќалыпты температура ќалыптасќан. Науќастыњ температуралыќ ќисыќ сызыѓын кезењдері бойынша сипаттањыз. М±ндай ќызбаны температураныњ жоѓарлау дєрежесі, температуралыќ ќисыќ сызыќ сипаты бойынша ќалай атауѓа болады? Ал температураныњ б±лай тµмендеуі ќалай аталады?

9. Тыныштыќ кезінде пульс жиілігі минутына 75 соќќы болатын кісі тауѓа шыќќан кезде суыќтанып ауырѓан. Тыныштыќ уаќытында пульсы минутына 95-96 соќќы болып кеткен. Температурасын µлшейтін градусник сынып ќалѓан. Шамамен науќастыњ температурасы ќандай болуы м‰мкін?

10. Ќызбалыќ аурулар кездерінде ќызуды т‰сіретін дєрі-дєрмектерді ќолданбаѓан дєрігер µз науќастарыныњ µліміне кінєлі болады деген Брандттыњ т±жырымы д±рыс па? Неге?
1. Есірткі заттың мөлшері тым жоғарлауынан бір кісі қйтыс болған. Өлімге әкелген гипоксияның қандай түрі?

2. Жүргізуші гаражда иісті газбен уланған. Жүргізушіде қандай гипоксия дамуы мүмкін?

3. Ыстық желсіз күні қаладағы қозғалысты реттейтін адамда екі сағаттан соң құлағы шулап, аяқтары әлсіреп, бас айналып, ұйқы айналдыра бастаған. Бұл кісіде қандай гипоксия дамуы мүмкін?

4. Басының жарақаттануы салдарынан дамыған гипоксиямен науқас ауруханаға түскен. Науқаста қандай гипоксия дамыған?

5. Науқас өте көп сульфаниламид дәрілерін қабылдаған. Қанын тексерген кезде өте көп мөлшерде метгемоглобин табылған. Науқаста қандай гипоксия дамыған?

6. Жүкті әйелдің қанында эритроциттер мен гемоглобиндердің мөлшерінің азайғандығы байқалған. Анализінен гипоксияға белгілері анқыталған: әлсіздік, бас айналу, жүрек соғуы, құлағының шулауы, көзінің бұлдырауы. Әйелде гиоксияның қандай түрі дамыған?

7. Науқаста бронх демікпесінің ұстамасы басталған. Гипоксия белгілері байқалған: ентігу, ауа жетіспеу сезімі, тахикардия, терісінің цианозы. Науқаста қандай гипоксия дамыған?

8. Геолог экспедиция құрамымен бірге жоғары таулы аймаққа келген. 3000 метр биіктікте екі күн болғанда басы ауруы, ентігу, цианоз, тәбеттің жоғалуы, әлсіздік, ұйқысыздық дамыған. Науқаста гипоксияның қай түрі дамыған?

9. Науқас бас ауруына, бас айналуына және әлсіздікке шағымданып, ауруханаға түскен. Лоқсу және құсу болған, тынысы жиілеген. Өзінің жағдайын науқас дихлорэтанмен ұзақ жұмыс жасумен байланыстырады. Бұл кісі кішкентай бөлмеде ұзақ уақыт транзистрлік радиоқабылдағышты жөндеген, ашық ыдыста дихлорэтан тұрған. Артериялық қанында оттегінің мөлшері 19,72 көлемдік проценте, веналық қандағы оттек мөлшері 17,66 көлемдік процентте. Науқаста қандай гипоксия дамыған?

10. Он екі жасар науқастың тынысы жиілеген, пульсі 102 рет минутына, лоқсу, әлсіздік байқалған. Жолдастарының айтуы бойынша өте көп мөлшерде ұсақ өріктердің дәндерін жеген. Артериялық қанда отегі 19 көлемдік процент, веналық қандай оттегінің мөлшері 17,2 көлемдік процент. Балада қандай гипоксия дамыған.

Студенттердің білімін бағалу критерийі:

«¤те жақсы» - 10 д±рыс жауап

«Жақсы» - 9 д±рыс жауап

«Қанағаттанарлық» - 8 д±рыс жауап

«Қанағаттанарлықсыз» - 8-ден тµмен.