18 – сабақ. Өзіндік қортынды жұмыс.

I нұсқа

I – деңгей:

1. 
   Амалдарды орында:
   

145 + 7 · 9 = ( 100 – 55 ) : 9 + 56 : 8 =

93 – ( 108 – 59 ) : 7 = ( 65 + 35 ) : 5 + 300 : 5 =

2. 
   Есепті әр түрлі тәсілмен шығар:
   

Қоймаға 10 кг – дық 8 жәшік қызанақ және 9 жәшік пияз әкелінді. Қоймаға барлығы неше килограмм көкөніс әкелінді?

3. 
   Тік төртбұрыштың ені 2 см, ал ұзындығы одан 4 есе артық. Оның периметрі мен ауданын тап:
   

II деңгей:

1. 
   Өрнектін мәнін тап:
   

3³ + 4 · 3 = 8² + 10= 6² – 24 = 2³ · 6 =

2. 
   Ұзындығы 6 см, ені 3 см, ал биіктігі 1 см текшенің көлемін тап:
   

3. 
   Теңдеуді шеш:
   

400 : x = 4 4 · X = 400

III деңгей:

1. 
   ( 5 + 4 ) · 3 немесе 5 ·3 + 4 · 3 өрнегі арқылы шығарылатын есеп құрастыр және шығар:
   

IV деңгей:

Суретте неше үшбұрыш, неше шаршы, неше тік төртбұрыш бар?

II нұсқа

I деңгей:

1. 
   Амалдарды орында:
   

175 + 9 · 6 = ( 100 – 65 ) : 7 + 54 : 9 =

84 + ( 106 – 88) : 6 = ( 75 + 25 ) : 5 + 300 : 6 =

2. 
   Есепті әртүрлі тәсілмен шығар:
   

Дүкенге 50 кг – дық 6 қап ақ ұн және 8 қап ұн әкелінді. Дүкенге барлығы неше килограмм ұн әкелінді?

3. 
   Тік төртбұрыштың ені 3 см, ал ұзындығы одан 3 есе артық. Оның периметрі мен ауданын тап:
   

II деңгей

1. 
   Өрнектің мәндерін тап:
   

4³ + 3 · 3 = 7² + 20 =

5² – 18 = 3³ · 2 =

2. 
   Ұзындығы 5 см, ені 2см, ал биіктігі 1 см текшенің көлемін тап:
   

3. 
   Теңдеуді шеш:
   

500 : х = 5 5 · X = 500

III деңгей:

1. 
   ( 6 + 3 ) · 4 немесе 6 · 4 + 3 · 4 өрнегі арқылы шығарылатын есеп құрастыр және шығар
   

IV деңгей: Суретте неше үшбұрыш, неше төртбұрыш бар?

20 – сабақ өзіндік қорытынды жұмыс.

I нұсқа

I деңгей :

1. 
   Амалдарды орында:
   

200 · 0 + 300 · 1= 100 : 1 + 100 : 100 = 81 : 9 – 72 : 8 =

2.Есепті әр түрлі тәсілмен шығар:

Жарас 8 минутта 4 жапырақтың суретін, ал Арман 6 жапырақтың суретін салды. Олар бірігіп 10 минутта неше жапырақтың суретін салды?

2. 
   Ұзындығы 5 см, ені 2 см, биіктігі 1 см қораптың көлемін тап:
   

II деңгей:

1. 
   Теңдеуді шеш:
   

7 · с = 56 Х : 6 = 8

2. 
   Тік төртбұрыштың ұзындығы 5 см, ені одан 3 см қысқа. Тік төртбұрыштың периметрі мен ауданын тап:
   

3. 
   Өрнектің саның квадратын және кубын көбейтіндісімен алмастыр:
   

4³ + 5 = 7 · 3 + 7² =

III деңгей:

1. 
   50 · 3 + 4 · 50 немесе (50 · 3 + 4) өрнегі арқылы шығарылатын есеп құрастыр және шығар:
   

IV деңгей:

893 = х · 8 + 9 ·х + 3

784 = 700 + 80 + 4 = 7 ·х + 8 · х + + 3 = 7 · х + 8 · х +

II нұсқа

I деңгей:

1. 
   Амалды орында:
   

100 · 0 + 200 · 1 = 200 : 1 + 200 : 200 = 48 : 6 – 64 : 8 =

2. 
   Есепті әр түрлі тәсілмен шығар:
   

Аруназ 7 минутта 5 бет орамалды жуды. Ал аружан 7 бет орамалды жуды. Олар екеуі бірігіп 9 минутта неше бет орамал жуады?

3. 
   Ұзындығы 6 см, ені 3 см, биіктігі 2см қораптың көлемін тап:
   

II деңгей:

1. 
   Теңдеуді шеш:
   

8 · с = 72 Х : 7 = 9

2. 
   Тік төртбұрыштың ұзындығы 6 см, ені одан 4 см қысқа. Тік төртбұрыштың периметрі мен ауданың тап:
   

3. 
   Өрнектегі саннын квадратын және кубын көбейтіндімен алмастыр:
   

6³ + 7 = 8 · 4 + 8² =

III деңгей:

60 · 6 + 3 · 60 немесе 60 · ( 6 +3 ) өрнегі арқылы шығарылатын есеп құрастыр және шығар:

IV деңгей

675 = х · 6 + 7 · х + 5

948 = 900 + 40 + 8 = 9 ·х + 4 х + 8 + = 9 ·х + 4 ·х +

28 – сабақ. Өзіндік жұмыс

I нұсқа

I деңгей:

1. 
   Есепті шығар:
   

Машинаның бағында 40 л жанармай болған. Демалыс орнына бару үшін 14 л бензин жұмсалды. Ал саябаққа дейін 3 литр бензин жұмсалған. Банкте неше литр бензин болған?

2. 
   Теңдік тура болғандай етіп, амал таңбаларын және жақшаларды қой:
   

31 10 3 = 24 54 12 8 = 34

3. 
   Бөліндіні қосынды түрінде жаз:
   

( 18 + 20) : 2 = ( 600+ 40) : 2 =

II деңгей:

1. 
   Амалдарды орында:
   

18. 
    20 : 2 = 24 – 15 : 5 = 17 + 9 : 3 =
    

2. 
   Есепті шығар:
   

Маржан 30 үйрек өсірді. Үйрекке қарағанда 20 қаз аз. Ал тауығы үйректен 5 есе аз. Маржан қанша тауық бағып отыр?

3. 
   Теңдеуді шеш:
   

С · 2 = 120 120 : c = 20 c : 2 = 60

III деңгей:

1. 
   Автотұрақта 37 жеңіл машина және 13 жүк машинасы жасалынды. Жүк машинасы мен жеңіл машинасы қанша болса сонша мотоцикл жөнделді. Қанша мотоцикл жөнделді ?
   

2. 
   36, 57, 89, 87, 86, 75, 55, 48, 47, 66, 72, 84 сандарының ішінен 6 – ға бөлінетін сандарды теріп жаз
   

29 – сабақ. Өзіндік жұмыс

I нұсқа

I деңгей:

1. 
   Амалдарды орында:
   

14 : 7 + 8 · 9 = 70 : 10 – 36 : 9 =

36 : 6 ·100 = 80 : 0 · 8 =

2. 
   Есепті қолайлы тәсілмен шығар:
   

Наурыз мерекесіне арнап әрқайсысында 5 данадан 10 қорап сазсырнай әкелінді. Сазсырнайдй 5 мектепке тең бөліп берді. Әр мектеп неше сазсырнайдан алды?

3. 
   а) Бөліндіні қосынды түрінде жаз:
   

( 40 + 8) : 4 = (100 + 80) : 4 = (400 + 80 + 4) : 4 =

ә) Қоындыны бөлінді түрінде жаз:

80 : 4 – 4 : 4 = 800 : 4 + 20 : 4 =

800 : 4 + 4 : 4 = 800 : 4 + 20 : 4 + 4 : 4 =

600 : 3 + 3 : 3 = 600 : 3 + 60 : 3 + 30 : 3 =

4. 
   Өрнектің мәнің тап:
   

(16 + 20) : 4 = (25 + 40) : 5 = ( 30 + 18) : 8 =

II деңгей:

1. 
   В және 28 сандарының қосындысын 8 – ге кемітуді өрнек түрінде жаз және мәндерін тап: в = 9, 8, 7
   

2. 
   30, 45, 84, 66, 12, 38, 42, 31, 18, 60 сандарының ішінен 6 – ға бөлінетін сандарды теріп жаз:
   

3. 
   Теңдеуді шеш:
   

С x 4 = 200 200 : c = 40 c : 4 = 50

III деңгей:

1. 
   Теңдік тура болатындай амал таңбалары мен жақшаларды қой:
   

30 20 5 = 26 200 400 6 = 100

8 9 39 = 33 2 500 20 = 5

2. 
   Жазуды талда:
   

XXXX – 1 = XXX

II нұсқа

I деңгей:

1. 
   Амалдарды орында:
   

15 : 5 + 8 · 6 = 80 : 10 – 45 : 9 = 32 : 4 · 100 = 90 : 0 · 9 =

2. 
   Есепті қолайлы тәсілмен шығар:
   

Аудандық олимпиадаға келген әрқайсысында 15 оқушы бар 10топ 5 қатарға тең бөлінді. Әр қатарда неше оқушыдан болды?

3. 
   а) Бөліндіні қосынды түрінде жаз:
   

(30 + 3) : 3 = (300 + 30) : 3 = (300 + 30 + 3) : 3 =

ә) Қосындыны бөлінді түрінде жаз:

60: 3 – 3 : 3 = 600 : 3 + 30 : 3 =

600 : 3 + 3 : 3 = 600 : 3 + 30 : 3 + 3 : 3 =

400 : 2 + 2 : 2 = 400 : 2 + 20 : 2 + 10 : 2 =

4. 
   Өрнектің мәнін тап:
   

(15 + 30) : 5 = (36 + 30) : 6 = (20 +16) : 9 =

II деңгңй:

1. 
   В және 28 сандарының қосындысын 8 – ге кемітуді өрнек түрінде жаз және мәндерін тап: в = 9, 8, 7.
   

2. 
   24, 33, 82, 74, 48, 12, 49, 66, 72, 19, 44 сандарының ішінен 6 –ға бөлінетін сандарды теріп жаз:
   

3. 
   Теңдеуді шеш:
   

С · 4 = 160 160 : c = 40 c : 4 = 40

III деңгей:

1. 
   Теңдік тура болатындай амал таңбалары мен жақшаларды қой:
   

50 30 5 = 44 100 500 6 = 100

7 8 29 = 19 2 400 20 = 2

Жазуды талда:

ХХ + ХХХХ = ХХХХ

46 – сабақ. Білімді тиянақтау

I деңгей:

1. 
   Есепті шығар:
   

Математика пәнінен олимпиадаға тоғызыншы сыныптан 96 оқушы. Сегізінші сыныптан 3 есе кем оқушылар қатысты. Сегізінші сыныптарға қарағанда тоғызыншы сыныптардан неше оқушы артық қатысты?

2. 
   Қателерді тауып, түзетіп жаз:
   

4 · 9 = 38 8 · 7 = 53 42 : 6 = 7

3. 
   Тік төртбұрыштың ауданы 46 см. Оның ұзындығы мен ені неше сантиметр?
   

II деңгей:

1. 
   7² = 100³ = 27² =
   
2. 
   Есепті шығар:
   

30 кг мандарин және одан 4 есе артық апельсин 5 – кг – дық жәшіктерге салынған.

Жемістер неше жәшікке салынған?

3. 
   Бірліктерін 5 – ке көбейткенде 5 · 5 = 25 теңдігін қолданылатын екі таңбалы және бірлік көбейтінділеріне бірлік көбейтінділердің мәндерін 5 – ке бөлгенде 25 : 5 = 5 теңдігі қолданылатынын көрсет.
   

III деңгей:

5 · 5 · 5= 15 ·15 · 15 = 11 · 11 =

47 сабақ. Өзіндік жұмыс

I деңгей:

1. 
   Бос торкөзге керекті санды қой:
   

85 : 9 = 9 ( қалд. ) 73: = 9 ( қалд. 1)

2. 
   Бір бөшкеден 80 шелек, ал екінші бөшкеде 100 шелек су бар еді. Оны 6 банкіге тең бөліп құйды. Әр банкіде неше литр су бар?
   
3. 
   Теңдеулерді шеш:
   

C · 3 = 300 300 : c = 30 c : 3 = 10

II деңгей:

1. 
   а) Санының квадратын көбейтінді түрде жаз:
   

8² = 11² = 30² =

ә) Санның кубын көбейтінді түрде жаз:

7 ³ = 13 ³ = 20³ =

2. 
   Есепті шығар:
   

Дүкенге 5 қорапқа салынған 200 доп және 80 секіртпе әкелінді. Оларды 8 мектепке бөліп берді. Әр мектепке нешеден берді?

3. 
   52 · 3 + (19 + 31) : 5 = (64 + 8) : 9 – (415 - 400) : 3 =
   

III деңгей:

Қалдықпен бөлуді орында:

(32 +19) : 7 = (27 + 28) : 8 =

II нұсқа

I деңгей:

1. 
   Бос торкөзге керекті санды жаз:
   

83 : 9 = 9 (қалд . ) 75 : = 9 (қалд. 3)

2. 
   Бір бөшкеде 60 шелек, ал екінші бөшкеде 100 шелек су бар еді. Оны 3 банкіге тең бөліп құйды. Әр банкіде неше литр су бар?
   

3. 
   Теңдеулерді шеш:
   

C · 4 = 400 400 : c = 40 c : 4 = 10

II деңгей:

1. 
   а) Саннын квадратын көбейтінді түрде жаз:
   

5 ² = 12 ² = 50 ² =

ә) Санның кубын көбейтінді түрде жаз:

9 ³ = 15 ³ = 40 ³ =

2. 
   Есепті шығар:
   

Дүкенге 5 қорапқа салынған 200 доп және 80 секіртпе әкелінді. Оларды 8 балабақшаға бөліп берді. Әр балабақшаға нешеден берді?

3. 
   52 · 3 + (19 + 31) : 5 = (64 + 8) : 9 – (415 – 400) : 3 =
   

III деңгей:

(32 + 19) : 7= (27 + 28) : 8 =

49 – сабақ. Бақылау жұмысы

I нұсқа

I деңгей:

1. 
   Санның квадратын, санның кубын есепте:
   

20³ = 16 ² = 42 ² =

2. 
   Есепті шығар:
   

50 л бал құйылған ыдыстан 5 литрлік 6 банканы толтырып бал құйып алынды. Ыдыста неше литр бал бар?

3. 
   Тік төртбұрыштың ұзындығы 6 см, ал ені одан 2 см кем. Оның периметрі мен ауданын тап?
   

II деңгей:

1. 
   Амалдарды орында:
   

90 : (6 · 15) = 78 : (13 - 7) · 0 = 80 – 16 · 5 =

2. 
   17, 27, 57, 77 сандарын ондықтардың және бірліктердің қосындысы түрінде жаз:
   

3. 
   Бөлінділердің мәндерін тап:
   

88 : 2 = 88 : 4 = 44 : 2 = 66 : 3 =

III деңгей:

1. 
   Бос торкөздегі сандарды тап:
   

29 : 5 = (қалд. ) 35 : = 4 (қалд. 3)

2. 
   Сұрақ қой, есепті шығар:
   

Жеңіл машина – 8

Жүк машина – 2 есе көп

Жөнделді – 15 машина

II нұсқа

I деңгей:

1. 
   Санының квадратын, санның кубын есепте:
   

20³ = 15² = 35² =

2. 
   Есепті шығар:
   

30 л бал құйылған ыдыстан 3 литрлік 8 банканы толтырып бал құйылынып алынды. Ыдыста неше литр бал қалды:

3. 
   Тік төртбұрыштың ұзындығы 8 см, ал ені одан 4 есе кем. Оның периметрі мен ауданын тап:
   

II деңгей:

1. 
   Амалдарды орында:
   

70 + 2 · 12 = 68 : (72: 18) = 64 : (39 - 7) · 1 =

2. 
   606, 666, 600, 609 сандарын жүздіктердің, ондықтардың және бірліктердің қосындысы түрінде жаз:
   

3. 
   Бөлінділердің мәндерін тап:
   

88 : 22 = 66 : 22 = 44 : 22 = 66 : 33 =

III деңгей:

1. 
   Бос торкөздегі сандарды тап:
   

62 : 17 = ( қалд. ) 35 : = 2 (қалд. 5)

2. 
   Сұрақ қой, есеп шығар:
   

Жеңіл машина – 6

Жүк машина - 3 есе көп

Жөнделді – 12 машина

12 – сабақ. Білімді тиянақтау.

I деңгей:

1. 
   Жүздіктері және ондықтары 3 – ке бөлінетін сандарын теріп жаз: 370, 730, 307, 703, 964, 694, 904, 604.
   

2. 
   Өрнек түрінде жаз және мәндерін тап:
   

а) х пен 527 сандарының қосындысын 5 есе кеміт: х = 23, 13, 28.

ә) в мен 427 сандарының қосындысын 5 – ке кеміт: в = 10, 20, 30.

3.Салыстыр:

166 : 2 160 : 2 + 6 : 2 109 · 8 109 ·7 + 109

444 : 4 400 : 4 + 40 : 4 333 · 3 300 ·3 + 30

II деңгей:

1. 
   Кестені пайдаланып есептер құрастыр және оны шығар:
   

Бір қатардағы кітаптар	саны	Қатар саны	Барлық қатардағы кітаптар саны
Бірдей	? ?	6 ?	60 100

2. 
   9 · 6 = 54
   

54 : 6 = 9

3. 
   Теңдеуді шеш:
   

6 · c = 306 x : 80 = 7 357 + x = 500

III деңгей:

6

x 7

9 2

0

IV деңгей:

Тек 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 цифрларын пайдаланып және оларды қайталамай, мәні 100 – ге тең болатын 4 мысал жаз:

III кезең. Деңгейлік тапсырмалар:

I деңгей:

1. 
   Есепті әр түрлі тәсілмен шығар:
   

Дәріханаға 6 данадан 8 қорап бас ауруы дәрісі және әрқайсысында

данадан 8 қорап жүрек ауру дәрісі әкелінді. Дәріханаға барлығы неше дәрі әкелінді?

2. 
   Амалдарды орында:
   

135 ∙ 4 = 13 ∙4 : 3 = 363 ∙ 3 = 106 : 2 ∙ 4 =

3. 
   Аудандары бірдей 36 см² болатын шаршы мен тік төртбұрыш сыз.
   

4. 
   а = 2, 4, 8 деп алып, 904 : а өрнегінің мәндерін тап.
   

II деңгей:

1. 
   Амалдарды орында:
   

(497 - 407) · 6 = (758 - 58) : 70=

(137 + 43) · 6 = ( 760 + 240) : 100 =

1. 
   Жүздіктерін де, ондықтарын да, бірліктерін де 4- ке бөлгенде қалдық шығатын сандарды теріп жаз: 554, 545, 958, 975, 976, 916.
   
2. 
   Бірліктерін 8 – ге көбейткенде 4 · 8 = 32 теңдігі қолданылатын үш таңбалы сандар жаз. 8 – ге бөлгнеде 32 : 8 = 4 теңдігі қолданылатының көрсет.
   

III деңгей:

1. 
   Теңдік тура болатындай етіп, жақшаларды қой:
   

90 – 75 : 5 + 10 = 65 90 – 75 : 5 + 10 = 13

90 – 75 : 5 + 10 = 1 90 – 75 : 5 + 10 = 85

22 – сабақ. Білімді тиянақтау

III кезең. Деңгейлік тапсырмалар

I деңгей:

1. 
   АВЕК төртбұрышының периметірін қлайлы тәсілмен тап:
   

В 4 см Е

4 см 4 см

А К

3 см 3 см

2. 
   Амалдарды орында:
   

+ 4 дм 300 см - 9 дм 620 см х 6дм 38см

3 дм 400 см 3дм 475 см 3

3. 
   Жүздіктер 7 – ге бөлінетін, ал ондықтарын 7 – ге бөлгенде қалдық қалатын сандарды теріп жаз: 789, 798, 879, 987, 978.
   

4. 
   Амалдарды орында:
   

222 : 6 = 208 : 3 – 72 : 8 =

375 · 3 = 606 : 6 – 50 ·2 =

II деңгей

1. 
   Есепті шығар:
   

Әрқайсысына 5 л сұйық сыятын 35 л сүт пен 45 л айранды тең бөліп құю керек. Ол үшін осындай неше ыдыс керек?

2. 
   Өрнек түрінде жаз және мәндерін тап:
   

а) 478 бен 349 сандарының айырмасын 7 есе арттыр:

ә) 124 санын 4 есе арттыр да, 4 есе кеміт.

3. 
   Бірліктерін 8 – ге көбейткенде 7 · 8 = 56 теңдігі қолданылатын үш таңбалы сандар жаз және 56 : 8 = 7 теңдігі қолданылатының көрсет:
   

III деңгей.

1. 
   Жылдам есепте:
   

(264 – 176) · 8 = 264 · 8 – 176 · 7 =