Пән бойынша оқыту бағдарламасының титул парағы (Syllabus)

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/37

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Металлургия, машина жасау және көлік факультеті
Механика және мұнайгаз ісі кафедрасы


ПӘН БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(Syllabus)
Термодинамика және жылутехникасы

«5В070800 – Мұнайгаз ісі» мамандығының студенттеріне арналған

Павлодар

Пән бойынша оқыту бағдарламасын бекіту парағы (Syllabus)

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/38

БЕКІТЕМІН

ММжКФ деканы

________________ Т.Т. Токтаганов

«___»_____________20__ж.

Құрастырушы: х.ғ.к., доцент ______________________ Колпек А.К.

Механика және мұнайгаз ісі кафедрасы
Пән бойынша оқыту бағдарламасы

(Syllabus)
Термодинамика және жылутехникасы
«5В070800 – Мұнайгаз ісі» мамандығының күндізгі оқу нысанындағы студенттері үшін
Бағдарлама «____» _________20__ж. бекітілген оқу жұмыс бағдарламасы негізінде жасалған
Кафедра отырысында ұсынылды «___»____________20__ж.

Хаттама №_____.

Кафедра меңгерушісі ______________________ Мустафин А.Х.

ММжКФ оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

«_____»______________20__ж. Хаттама №____
ОӘК төрағасы _____________________ Ахметов Ж.Е.


1 Оқытушылар жөнінде мәліметтер

Дәріс сабақты беретін х.ғ.к., доцент – Колпек Айнагүл Көлпекқызы

Кафедраны «Механика және мұнайгаз ісі» Б корпусында (ак. Шөкин көшесі 139), аудитория А-215 табуға болады. Телефон (8-7182) 673663

Кафедрада қабылдау уақыты: жұмы 10 сағаттан 17 сағатқа дейін.

2 Пән жөнінде мәліметтер

«Термодинамика және жылутехникасы» пәні - 050708 – «Мұнайгаз ісі» мамандықтары бойынша бакалаврлардың кәсіби білімдерін пішіндейтін арнайы пән. Пәнді оқып үйренудің мақсаты – берілген саланың болашақ инженер-механигіне білікті жылу техникалық дайындық беру. Бітірушінің инженерлік ойлауын, оның жалпы кәсіптік деңгейін қалыптастыру.

Техникалық - зерттеу бағытын таңдау, техникалық-зерттеу жұмысын жүргізудің оңтайлы бағдарламасын анықтау. Негізгі кезеңдерді меңгеру; зерттеулердің көкейтесті тақырыптарын бағалау және таңдау; зерттеудің мақсатын қою және әдістерін негіздеу; эксперименттік зерттеулер жүргізу; алынған нәтижелерді өңдеу, талдау және ақиқаттылығын бағалау; инженерлік-зерттеу жұмысына қызығушылықты дамыту және оның қоғамдық маңызын анықтау
3 Пәннің еңбек сыйымдылығы

Семестр	Кредиттың саны	Аудиториялық сабақтардың сағаттың саны				СӨЖ сағаттың саны	Бақылау формасы
		барлығы	Дәріс	Тәжирибелік	Зертханалық	барлығы
5	3	45	15	22,5	7,5	90	емтихан
барлығы		45	15	22,5	7,5	90

4 ПӘННІҢ МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

Пәнді оқытудың мақсаты – берілген саланың болашақ инженер-механигіне білікті жылу техникалық дайындық беру.

Пәнді оқытудың міндеті – бітірушінің инженерлік ойлауын, оның жалпы кәсіптік деңгейін қалыптастыру.

5. Пәнді оқыту нәтижесінде студенттер білуге тиісті:

білуі керек: жұмысшы және күй параметрлерін, термодинамика заңдарын, газдар мен булардың жылу сыйымдылығын, термодинамикалық процестерді, жылу қозғалтқыштарының теориялық циклдерін және оның жұмысының негіздері туралы негізгі ұғымдарды.

істей білуі керек: жылу маши налары мен қондырғылардың құрылымы мен жұмысының негіздерін түсіндіре білу, процестерді есептеудің принциптерін және оларды жылу физиткалық бағалай білу.

6. Пререквизиттер

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар қажет: қолданбалы математика, физика, химия, гидравлика.

7. Постреквизиттер

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет:

1. Мұнай газ қондырғыларын коррозиядан қорғау.

2. Мұнай газ саласындағы технология мен техника.

3. Көлік қозғалтқыштары.

4. Іштен жану қозғалтқыштары.

8. Пәннің мазмұны

8.1. Пәннің тақырыптық жоспары

№ р/с	Тақырыптар атауы	Сағат саны
		Дәр.	Прак.	Зерт.	СОӨЖ
1	2	3	4	5	6
1	Кіріспе. Техникалық термодинамика. Мүлтіксіз газдар мен олардың қоспалары.	1	1	2	6
2	Термодинамиканың бірінші заңы	1	2	2	6
3	Термодинамиканың екінші заңы	1	2	-	6
4	Нақты газдар мен булар. Ылғалды ауа.	1	1	-	6
5	Ағын термодинамикасы. Газдың және будың ағуы. Дроссельдеу.	1	1	-	6
6	Сығымдағыштар. Жылулық қозғалтқыштарының, жылу энергетикалық және тоңазытқыш қондырғыларының циклдері.	1	2	-	6
7	Энергияны түрлендірудің жаңа тәсілдері. Энергияны тура түрлендіргіштер.	1	2	1,5	6
8	Жылу және масса алмасу негіздері. Тасымалдау процестерінің физикалық негіздері.	1	2	-	6
9	Жылу және масса өткізгіштік.	1	2	2	6
10	Конвективтік жылу және масса тасымалдау.	1	1	-	6
11	Сәуле шығарып жылу тасымалдау.	1	1	-	6
12	Жылу беру және жылу алмасулық аппаратттары.	1	1	-	6
13	Жылулық қозғалтқыштар. Бу трубиналары және газ трубиналы қондырғылар.	1	2	-	6
14	Поршеньді іштен жану қозғалтқыштары.	1	1	-	6
15	Қайтымды энергетикалық ресурстар.	1	1,5	-	6
Барлығы:		15	22,5	7,5	90

8.2. Пәннің тақырыптық мазмұны

1 Тақырып. Кіріспе. Техникалық термодинамика. Мүлтіксіз газдар мен олардың қоспалары. Қазақстан Республикасының шаруашылық кешеніндегі энергетика және оның мәні. Жылу қондырғылары және оның ел энергетикасындағы ролі. Отын қорлары және отандық тепе-тьеңдік. Жылуды энергетикалық және технологиялық пайдалану.

Техникалық термодмнамика пәні мен әдісі. Негізгі анықтамалары. Термодинамикалық процесс. Қайтымды және қайтымсыз процестер. Газдың ішкі энергиясы және энтальпиясы. Мүлтіксіз газ. Күй теңдеуі. Мүлтіксіз газдың газ тұрақтысы. Мүлтіксіз газдардың негізгі заңдары. Мүлтіксіз газдың ішкі энергиясы және энтальпиясы. Мүлтіксіз газдың жылу сыйымдылығы. Изобараның және изохораның жылу сыйымдылықтары. Жылу сыйымдылығының температураға тәуелділігі. Мольдік жылу сыйымдылығының газ атомына тәуелділігі. Адиабата көрсеткіші. және оның температураға тәуелділігі. Газ қоспасы туралы ұғым. Дальтон заңы. Қоспалардың берілу тәсілдері. Құрамдас бөліктерінің пациалдық көлемі, қоспаның орташа молекулалық массасын және оның газ тұрақтысын анықтау. Массалық және көлемдік үлестер арасындағы байланыс. Қоспаның құрамдас бөліктерінің парциалдық қысымын анықтау. Мүлтіксіз газдар қоспаларының жылу сыйымдылығы.

2 Тақырып. Термодинамиканың бірінші заңы. Термодинамиканың бірінші заңының формуласы. Талдау өрнегі. Ішкі энергия дененің күй функциясы ретінде жұмыс және жылу процесс функциясы ретінде PV-диаграммасы. Мүлтіксіз газдың энтропиясы. Энтропия күй функциясы ретінде. Меншікті газдың энтропиясының өзгеруі. T_s координат жүйесі, осы диаграммада жылуды анықтау. Мүлтіксіз газдардың термодинамикалық процестері. Олардың талдаулық зерттеулері және (P,V) және T_s диаграммаларындағы графиктік кескіндері.

3 Тақырып. Термодинамиканың екінші заңы. Айналма термодинамикалық процестер немесе циклдер. Тура және кері циклдер. Қайтымды және қайтымсыз циклдер. Тура және кері циклдердің тиімділігін бағалау. Карноның тура қайтымды циклі. Жылуды беру және алу процесінің орташа интегралдық температурасы. Карноның жалпылама циклі. Термодинамиканың екінші заңының мәні және оның формулалары мен жазбалары. Энтропия өзгеруі және қайтымды, қайтымсыз процестер кезіндегі оқшауланған термодинамикалық жүйенің жұмыс қабілеті.

Энегия жөніндегі ұғым. Термодинамиканың екінші заңын статистикалық түсіндіру. Ғалымның «жылулық өлімі» туралы Клаузлус теориясын сынау.

4 Тақырып. Нақты газдар мен булар. Ылғалды ауа. Нақты газдардың қасиеттері. Ван-дер-Ваальс теңдеуі және оны талдау. Келтіріліген Ван-дер-Ваальс теңдеуі. Сәйкестік күйлері. Вукалович-Новиков теңдеуі, Болголюбов-Майер теңдеуі.

Су буы. Негізгі анықтамалары. PV, TS диаграммаларындағы буға айналу процесі. Судың және су буының параметрлерін анықтау; су және су буы кестесі; hs-диаграммасы. Үштік нүкте. Гиббс фазалары ережелері туралы ұғым. Клайперон-Клаузлус теңдеуі. Кестелердің және hs-диаграммасыныңы көмегімен су буының негізгі термодинамикалық процестерін есептеу.

Ылғалды ауа. Ауаның толық және салыстырма ылғалдылығы. Шықтану нүктесі температурасы; ылғалды ауаның –диаграммасы. Ылғалды ауаның негізгі процестері (қыздыру, кептіру, араластыру).

5 Тақырып. Ағын термодинамикасы. Газдың және будың ағуы. Дроссельдеу. Негізгі ұғымдар. Ағынға арналған термодинамиканың бірінші заңы. Итеру жұмысы және техникалық жұмыс. Бернулли теңдеуі. Сопло және диффузор. Сопло адиабаталық ағу.

Адиабаталық ағу кезіндегі газдың ағуы. Соплода ағу кезінде газдың шиеленісті жылдамдығы және шиеленісті параметрлері. Шиеленісті жылдамдық арқылы өту шарты. Лаваль сопло. Кестелердің, hs-диаграммасының көмегімен тарылатын соплоға және Лаваль соплосына арналған су буының ағуын есептеу.

Ағудың нақты процесі.

Газды және буды дроссельдеу. Адиабаттық дроссельдеу кезінде жұмысшы дененің параметрлерінің өзгеруі. Джоуль-Томпсон нәтижесі. Инверсия температурасы. Дроссельдеу процесін кескіндеу.

6 Тақырып. Сығымдағыштар. Жылулық қозғалтқыштарының, жылу энергетикалық және тоңазытқыш қондырғыларының циклдері. Поршеньді сығымдағыш. Жұмыс принципі. Бір сатылы сығымдағышты жетектеуге шығындалатын жұмыс. Индикаторлық диаграмма. Изотермалық, адиабаттық және политроптық сығымдау. Көп сатылы сығымдағыш. Сығымдағышта жүретін темодинамикалық процестерді pv және T_s диаграммаларында кескіндеу. Ортадан тепкіш және остьтік сығымдағыштар жөніндегі ұғым. Желдеткіштер және газ ауа үрлегіштер.

Жылулық қозғалтқыштардың мүлтіксіз циклдері. Поршеньді ІЖҚ-ның циклдері және оларды талдау; П.Ә.К. сығымдау дәрежесінің әсері. Газқұбырлы қондырғылар (ГҚҚ) циклдері және оларды талдау. ГҚҚ-ның п.ә.к.-тін жоғарлату әдістері. Нақты қозғалтқыштардың циклдері жөніндегі ұғым.

Бу күштік қондырғылар циклдері. Ренкин циклі және оны зерттеу.

Ренкин циклінің жылулық п.ә.к.-не бастапқы және соңғы параметрлерінің әсерлері. Ренкин циклін pv және T_s координаталарында кескіндеу. Бу күштік қондырғылардың үнемділігін арттыру жолдары; регенеративтік цикл; буды аралық қыздыру. Бу газдық циклдер, жылуландыру негіздері.

Тоңазытқыш қондырғылары циклдері және оларды талдау. Ауа тоңазытқышы қондырғысының циклі. Тоңазытқыштық коэффицент және суық қондырғыштық.

7 Тақырып. Энергияны түрлендірудің жаңа тәсілдері. Энергияны тура түрлендіргіштер. Отын элементтері. Күн батареясы. Жылу электр генераторлары. Жылу эмиссиясының түрлендіргіштері. Магнитогидродинамикалық (МГД) генераторлары. Құйынды нәтиже.

8 Тақырып. Жылу және масса алмасу негіздері. Тасымалдау процестерінің физикалық негіздері. Массалар мен энергиялар ағындарының анықтамасы. Тасымалдау процестерін өрнектейтін теңдеу. Әртүрлі орталарда тасымалдаудың кинематикалық коэффиценттері, диффукзия коэффиценті, жылу өткізгіштік және тұтқырлық коэффиценті. Тасымалдау коэффиценттерін анықтау және олардың ортаның құрылымы мен қасиеттеріне тәуелділігі. Тасымалдау прцестерінің шекаралық шарты. Тасымалдау процестерінде ұқсастық теориясын қолдану, сипаттық критерийлер және модельдеу мәселелері.

9 Тақырып. Жылу және масса өткізгіштік. Фурьенің дифференциалдық теңдеуі. Жылу өткізгіштіктің дифференциалдық теңдеуі. Әртүрлі қабырғалардың жылу өткізгіштігі және стационарлық режим кезінде қабырға арқылы жылу беру. Стационарлық емес жылу және масса өткізгіштік жөніндегі негізгі мәліметтер. Жылу және масса беру процестерінің математикалық аналогтары.

10 Тақырып. Конвективтік жылу және масса тасымалдау. Табиғи және еріксіз конвекциялар шарттарында сұйық ағуының ерекшеліктері. Жылу тасығыштардың ерекшеліктері. Сұйықтар мен газдар ағуының әрқалай түрлерінің әрқалай түрлері және ағында импульсті тасымалдау. Шекаралық қабат тероиясының негіздері.

Ағудың әрбір шарттарында конвективтік жылу және масса алмасуды анықтауға арналған сиапттық критерийлер және негізгі формулалар сұйықтың қайнау және будың конденсациясы кезіндегі жылу алмасу. Екі фазалы орталардың ағындарындағы жылу алмасудың ерекшеліктері және газ ағуының жоғарғы жылдамдықтары кезіндегі жылу алмасу.

11 Тақырып. Сәуле шығарып жылу тасымалдау. Негізіг ұғымдар мен анықтамалар. Сәулелі жылу алмасу заңы. Мөлдір ортада дененің сәуле шығарып жылу алмасуы. Денелердің сәулеге күю коэффицентін анықтау. Сәуле шығарушы газдардың қабырғамен жылу алмасуы. Экранедар.

12 Тақырып. Жылу беру және жылу алмасулық аппаратттары. Жалпақ және цилиндр қабырғалар арқылы жылу беру коэффиценті. Жылу алмасатын аппараттардың түрлері. Рекупиративтік жылу алмастырғыштар. Жылулық баланс және жылу теңдеуі. Орташа температуралық тегеурін. Жылу тасушылар температурасы, жылу алмасу беті. Рекупиративтік жылу алмастырғыштарды есептеу негіздері.

13 Тақырып. Жылулық қозғалтқыштар. Бу трубиналары және газ трубиналы қондырғылар. Бу трубинасының схемасы және жұмыс принципі. Трубина сатылары, күштік аппараттардағы және доғалық арнасындағы процестер; жылдамдық үшбұрыштар, Эйлер формуласы. Активті және реактивті қысым сатылары; реактивтік дәрежесі. Жылдамдық сатылары. Әртүрлі сатылар ұзындығы бойынша будың жылдамдығы мен қысымының өзгеруі. Жылдамдықтар қатынасы және оның сатысының п.ә.к.-не әсері, трубинада сатылар санының көп болуының қажеттігі. Бу трубиналарының салыстырмалық және абсалюттік п.ә.к., жылулық баланс. Конденсатор және оның жылулық балансы; салқындату еселігі. Бу трубиналарының қолданылатын обылыстары және даму болашағы.

Көп сатылы бу трубинасы құрылымының мысалы; қуатты реттеу; майлау жүйесі. Трубиналардың сипаттық параметрлері; трубиналардың шектік қуаты жөніндегі ұғым. ЖЭО арналған трубиналардың ерекшелігі.

ГҚТ схемасы және негізгі элементтері. Меншікті жұмыстың максимумы бойынша және п.ә.к. максимумы бойынша ТҚҚ сығымдағышында қысымды жоғарлату дәрежесін таңдау. ГҚҚ-ның тиімді п.ә.к.; оған трубина алдындағы газ температурасының, трубина және сығымдағыш п.ә.к.-терінің әсерлері. Жылуды регенерациялайтын қазіргі кездегі ГҚҚ-ның сипаттық парметрлерінің мәндері. Көп білікті ГҚҚ-да сығымдау кезінде аралық салқындату және ұлғаю кезінде аралық қыздыру. ГҚҚ-ның арақашықтықтары, кемшіліктері және болашағы. Реактивтік қозғалтқыштар. ГҚҚ құрылымы, жанасу камерасы, қуатты ерттеу тәсілдері. Бу-газ қондырғылары; жоғары тегеурінді бу генераторларының схемасы. Бу машиналары.

14 Тақырып. Поршеньді іштен жану қозғалтқыштары. Поршеньді іштен жану қозғалтқыштарының (ІЖҚ) схемасы, олардың сипаттамалары. Карбюраторлы және дизельді қозғалтқыштар. Төрттектілі және екітектілі қозғалтқыштар.

15 Тақырып. Қайтымды энергетикалық ресурстар. Энергорессурстарды үнемдеудің, шығынды азайтудың негізгі бағыттары. Қайталанатын энергетикалық рессурстар (ҚЭР). Жалпы жағдайы; ҚЭР сипаттамасы.

Қайта өңдеу қондырғылары, қайта өңдеу әдістерін жетілдіру. Мүмкіндігі төмен ҚЭР пайдалану жолдары. ҚЭР пайдаланудың экономикалық тиімділігі.

8.3. Зертханалық жұмыстардың мазмұны

1 Тақырып. Кіріспе. Техника қаупсіздігі. Жұмысшы денелердің параметрлерін анықтау аспаптары және әдістері. 2 Тақырып. Изобарлық жылу сыйымдылықты анықтау. 3 Тақырып. Су буының құрғақтық дәрежесін және энтальпиясын анықтау.

4 Тақырып. Цилиндрлік қабат әдісімен жылу өткізгіштікті анықтау.

8.4. Практикалық сабақтардың мазмұны

1. Термодинамикалық жүйенің күй параметрлері. Жұмысшы дененің күй теңдеуі. Жұмысшы дененің жылу сыйымдылығы, ішкі энергиясы, энтальпиясы. Жұмысшы дененің қоспасы.

2. Термодинамиканың бірінші заңы.

3. Термодинамиканың екінші заңы.

4. Жұмысшы денелердегі термодинамикалық процестер.

5. Диаграммалардың көмегімен нақты газдардағы термодинамикалық процестерді есептеу.

6. Ылғалды ауа.

7. Жұмысшы дененің ағуы және дроссельдеу.

8. Сығымдағыштағы процестер.

9. Жылулық қозғалтқыштар циклдері.

10. Тоңазытқыш машиналар циклдері.

11. Стационарлық және стационарлық емес режимдер кезіндегі жылу өткізгіштік.

12. Конвективтік жылу алмасу.

13. Сәуле шығарып жылу алмасу. Жылу алмасулық аппараттар.

14. Отын сипаттамасы. Жылулық қозғалтқыштардың жылулық балансы және сипаттамалары.

15. Қайталанатын энергетикалық рессурстарды пайдалану схемалары.

8.5. СӨЖ мазмұны

№	СӨЖ түрі	Есеп беру формасы	Бақылау түрі	Көлемі сағатпен
1	Дәріс сабақтарына дайындық		Сабаққа қатысу	15
2	Практикалық сабақтарға дайындық	Тәжірибелік жұмыстарды орындау әдістемелерін үйрену	ТЖ орындау	15
3	Есеп дайындау мен лабораториялық жұмыстарды қорғау	Есеп	ТЖ қорғау	20
4	Семестрлік тапсырмаларды орындау	Реферат, доклад және т.б.	СЖ қорғау	15
5	Бақылау жұмыстарына дайындық		МБ 1, МБ 2, коллеквиум және т.б.	25
Барлығы				90

8.5.1 Студенттерге өз бетінше оқуға арнайы ұсынылатын тақырыптар

1. Қазақстан Республикасының шаруашылық кешеніндегі энергетика және оның мәні. Жылу қондырғылары және оның ел энергетикасындағы ролі. Отын қорлары және отандық тепе-тьеңдік. Жылуды энергетикалық және технологиялық пайдалану.

Құрамдас бөліктерінің пациалдық көлемі, қоспаның орташа молекулалық массасын және оның газ тұрақтысын анықтау. Массалық және көлемдік үлестер арасындағы байланыс. Қоспаның құрамдас бөліктерінің парциалдық қысымын анықтау. Мүлтіксіз газдар қоспаларының жылу сыйымдылығы.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(5-16 бет); 2 (5-20 бет); 3 (5-35 бет)]

2. Мүлтіксіз газдардың термодинамикалық процестері. Олардың талдаулық зерттеулері және (P,V) және T_s диаграммаларындағы графиктік кескіндері.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(16-28 бет); 3 (35-53 бет); 4 (55-58 бет)]

3. Энтропия өзгеруі және қайтымды, қайтымсыз процестер кезіндегі оқшауланған термодинамикалық жүйенің жұмыс қабілеті.

Энегия жөніндегі ұғым. Термодинамиканың екінші заңын статистикалық түсіндіру. Ғалымның «жылулық өлімі» туралы Клаузлус теориясын сынау.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(20-35 бет); 2 (21-40 бет); 3(53-72 бет)]

4. Ылғалды ауа. Ауаның толық және салыстырма ылғалдылығы. Шықтану нүктесі температурасы; ылғалды ауаның –диаграммасы. Ылғалды ауаның негізгі процестері (қыздыру, кептіру, араластыру).

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(28-45 бет); 2 (41-62 бет); 4 (59-85 бет)]

5. Кестелердің, hs-диаграммасының көмегімен тарылатын соплоға және Лаваль соплосына арналған су буының ағуын есептеу.

Ағудың нақты процесі. Инверсия температурасы. Дроссельдеу процесін кескіндеу.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(45-60 бет); 2 (52-70 бет); 3 (72-90 бет)]

6. Ренкин циклінің жылулық п.ә.к.-не бастапқы және соңғы параметрлерінің әсерлері. Ренкин циклін pv және T_s координаталарында кескіндеу. Бу күштік қондырғылардың үнемділігін арттыру жолдары; регенеративтік цикл; буды аралық қыздыру. Бу газдық циклдер, жылуландыру негіздері.

Тоңазытқыш қондырғылары циклдері және оларды талдау. Ауа тоңазытқышы қондырғысының циклі. Тоңазытқыштық коэффицент және суық қондырғыштық.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(60-86 бет); 2 (65-80 бет); 3 (90-120), 6 (5-30)]

7. Жылу эмиссиясының түрлендіргіштері. Құйынды нәтиже.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(87-93 бет); 3 (120-135 бет); 5 (5-8 бет)]

8. Тасымалдау прцестерінің шекаралық шарты. Тасымалдау процестерінде ұқсастық теориясын қолдану, сипаттық критерийлер және модельдеу мәселелері.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(90-115 бет); 3 (136-150 бет); 4 (85-125 бет)]

9. Стационарлық емес жылу және масса өткізгіштік жөніндегі негізгі мәліметтер. Жылу және масса беру процестерінің математикалық аналогтары.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(102-126 бет); 3 (135-160 бет); 4 (126-150 бет)]

10. Ағудың әрбір шарттарында конвективтік жылу және масса алмасуды анықтауға арналған сиапттық критерийлер және негізгі формулалар сұйықтың қайнау және будың конденсациясы кезіндегі жылу алмасу. Екі фазалы орталардың ағындарындағы жылу алмасудың ерекшеліктері және газ ағуының жоғарғы жылдамдықтары кезіндегі жылу алмасу.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(127-136 бет); 3 (150-180 бет); 5 (8-12 бет)]

11. Сәуле шығарушы газдардың қабырғамен жылу алмасуы. Экранедар.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(120-130 бет); 4 (130-160 бет); 6 (80-98 бет)]

12. Жылу тасушылар температурасы, жылу алмасу беті. Рекупиративтік жылу алмастырғыштарды есептеу негіздері.

Ұсынылатын әдебиеттер: [3(180-200бет); 4 (150-180 бет); 5 (12-15 бет)]

13. Көп сатылы бу трубинасы құрылымының мысалы; қуатты реттеу; майлау жүйесі.

ГҚҚ-ның арақашықтықтары, кемшіліктері және болашағы. Реактивтік қозғалтқыштар. ГҚҚ құрылымы, жанасу камерасы, қуатты ерттеу тәсілдері. Бу-газ қондырғылары; жоғары тегеурінді бу генераторларының схемасы. Бу машиналары.

Ұсынылатын әдебиеттер: [3(201-220 бет); 4 (180-230 бет); 6 (99-125 бет)]

14. Карбюраторлы және дизельді қозғалтқыштар. Төрттектілі және екітектілі қозғалтқыштар.

Ұсынылатын әдебиеттер: [3(230-268 бет); 2 (245-320 бет); 6 (120-130 бет)]

15. Қайта өңдеу қондырғылары, қайта өңдеу әдістерін жетілдіру. Мүмкіндігі төмен ҚЭР пайдалану жолдары. ҚЭР пайдаланудың экономикалық тиімділігі.

Ұсынылатын әдебиеттер: [1(268-320 бет); 2 (320-385 бет); 6 (130-145 бет)]

9. Пәннің қысқаша мазмұны

«Термодинамика және жылутехникасы» пәні осы бағдарламаға сәйкес 5В070800-Мұнайгаз ісі мамандығының студенттеріне, яғни инженерлік – технологиялық мамандықтар студенттеріне арналған, мұндай профилдегі мамандықтардың жылутехникалық дайындығының олардың болашақ практикалық қызметінің сипатымен шарттастырылған көптеген ерекшеліктері бар. Инженер-механик лауазымын орындау процесінде тек жылу қозғалтқыштарымен ғана емес, сондай-ақ электр энергиясымен де, оны пайдаланушылармен де жұмыс істейді. Сондықтан да ол нақты кәсіпорында қолданылатын қозғалтқыштар мен жылу жабдықтарын білікті және тиімді пайдалана білуі қажет.

Курс жоғары оқу орны дайындайтын мамандықтың білікшілік сипаттамасына сай оқылады.
10. Курстың саясаты

Курстың кейбір құрауыштарынан сіздің білімдерініздің денгейі балдармен бағаланады. Айталық, бір сағаттық сабаққа қатысқаны, сабаққа дайындық, топтағы белсенді жұмыс үшін лекциялық сабақ бойынша 3,0 бал, практикалық сабақ бойынша 5,0 бал және екі сағаттық лаборатриялық сабақ бойынша 4,0 бал қойылады. Екі сағаттық лабораториялық жұмысты дер кезінде орындағаны және қорғағаны үшін 10,0 бал қойылады.

Мен сізден оқу үдерісіне белсенді қатысуыңызды сұраймын. Оқу үдерісіне белсенді қатысу дегеніміз - сабақтарға қатысу, талқылауларда және топ жұмысында белсенді болу, курста бірге оқитындарға көмектесу. Топ жұмысына қатысу сапасы сандық көрсеткішке қарағанда маңыздырақ. Мен сізден сабақтарға кешікпеуіңізді сүраймын. Сабақтардағы кез келген тәртіп бұзушылық тіпті аудиториядан шығарып жібергенге дейін жазаланады. Сабақтарды жібергені үшін мен мынадай айыптау шараларын белгілеймін:

• 
  себепсіз бір лекцияға қатыспағаны үшін 3,0 бал алынып тасталады;
  
• 
  себепсіз екі сағаттық лабораториялық сабаққа қатыспағаны үшін 4,0 бал алынып тасталады;
  
• 
  себепсіз бір сағаттық практикалық сабаққа қатсыпағаны үшін 5,0 бал алынып тасталады;
  
• 
  жіберген сабақтарды жұмыспен өтегені үшін практикалық сабаққа 1,0 бал, лабораториялық сабаққа 2,0 бал қойылады.
  

Барлық аудиториялық уақыт лекцияларға, оқығанды талқылауға, өз

ойларын айтуға және лабораториялық жұмыстар, жаттығулар орындауға бөлінеді. Сіздің дайындығыңыз бақылау жұмыстарымен, тестілермен коллоквиумдар тапсырумен, ауызша, жазбаша, және түйдектеп сұраумен тексеріледі. Барлық тапсырмалар дер кезінде орындалуы керек. Кешіктіріліп орындалған тапсырмалар 1,0 балға кем бағаланады. Емтихандарда немесе сұақтарға жауап бергенде, жазбаша бақылау жұмыстарын орындағанда, коллоквиумдар тапсырғанда көшіріп жазуға тиым салынады. Егер кейбір себептермен бақылау шараларын жүргізген кезде сіз оған қатыспаған болсаңыз, онда сізге келесі сабақ басталғанға дейін тапсыруға мүмкіншілік беріледі. Олай болмаған жағдайда сіз «0» бал аласыз.

Әрбір семестрде екі аралық бақылау белгіленген. Онда тақырыптар бойынша коллоквиумдар, жазбаша бақылау жұмыстарын немесе сәйкес бөлімдердің материалдары бойынша тестілеу өткізу көзделген. Қорытынды емтихан жазбаша түрде әрқайсысы үш сұрақтан тұратын билеттер бойынша өткізіледі.
Р1(2) = ЕҮ 1(2)*0,7 + МБ1(2)*0,3

ЕҮ – енбек үлгерімі

МБ – межелік бақылау
Студенттердің білімдерін бағалау шкаласы

Қорытын-ды баға, балл (И)	Ұпайдың сандық эквиваленті (Ц)	Ұпайдың әріптік эквиваленті (Б)	Дәстүрлі баға (Т)
			Емтихан, диф. Сынақ	Сынақ
95 - 100	4	A	Өте жақсы	Есептелді
90 - 94	3,67	A-
85 - 89	3,33	B+	Жақсы
80 - 84	3,0	B
75 - 79	2,67	B-
70 - 74	2,33	C+	Қанағат
65 – 69	2,0	C
60 – 64	1,67	С-
55 – 59	1,33	D+
50 – 54	1,0	D
49	0	F	Қанағатсыз	есептелмеді

11. Әдебиеттер

Негізгі:

1. Қуанышев Ғ.Ы. Техникалық термодинамика. – Алматы, 2002. – 140 б.

2. Идирисов Н.И. Методические указания по термодинамике и теплопередаче. – Алматы: КБТУ, 2005. – 85 б.

3. Қабашев Р.А., Қадырбаев А.К., Кекилбаев А.М. Жылутехникасы. – Алматы: Бастау, 2008. – 425 б.

4. Рындин В.В. Теплотехника. – Павлодар, 2007. – 460 б.

Қосымша:

5. Рындин В.В. Методические указания и контрольная работа по теплотехнике для студентов заочной формы обучения технических специальностей. – Павлодар: ПГУ им. С. Торайгырова, 2003. – 18 б.

6. Квон Св.С. Теплотехника. Оқу құралы. – КарМТУ, 2003. – 153 б.

Ағымдағы үлгерімдері бақылау іс-шараларының күнтізбелік кестесі

1 рейтинг (5 семестр)
Апталар		1	2	3	4	5	6	7	8	Барл.
Апта ішіндегі үлкен балл		6	9	22	11	10	15	16	111	200
Сабаққа қатысу және дәріске дайындалу	СӨЖ түрі	ҮТ 1		ҮТ 2		ҮТ 3		ҮТ 4		8
	Бақылау формасы	Қ		Қ		Қ		Қ
	Макс.балл	2		2		2		2
Практикалық сабаққа қатысу және дайындау	СӨЖ түрі	ҮТ 1		ҮТ 1		ҮТ 2		ҮТ 2		28
	Бақылау формасы	У		ВУ		У		ВУ
	Макс.балл	4		10		4		10
Зертханалық жұмыстарды орындау және дайындау	СӨЖ түрі		ЗД 1				ЗД 2			10
	Бақылау формасы		Қ				Қ
	Макс.балл		5				5
Зертханалық жұмыстарды ресімдеу және қорғау	СӨЖ түрі				ЗҚ1				ЗҚ 2	22
	Бақылау формасы				Е				Е
	Макс.балл				11				11
Қосымша материалды талқылау	СӨЖ түрі		ҮТ 1	Р1		ҮТ 2	Р2	ҮТ 3		32
	Бақылау формасы		КТ	РҚ		КТ	РҚ	КТ
	Макс.балл		4	10		4	10	4
Межелік бақылау	СӨЖ түрі								МБ	100
	Бақылау формасы
	Макс.балл								100
2 рейтинг (5 семестр)
Апталар		9	10	11	12	13	14	15		Барл.
Апта ішіндегі үлкен балл		10	15	16	22	10	15	112		200
Сабаққа қатысу және дәріске дайындалу	СӨЖ түрі	ҮТ 5		ҮТ 6		ҮТ 7		ҮТ 8		8
	Бақылау формасы	Қ		Қ		Қ		Қ
	Макс.балл	2		2		2		2
Практикалық сабаққа қатысу және дайындау	СӨЖ түрі	ҮТ 3		ҮТ 4		ҮТ 5		ҮТ 6		28
	Бақылау формасы	У		ВУ		У		ВУ
	Макс.балл	4		10		4		10
Зертханалық жұмыстарды орындау және дайындау	СӨЖ түрі		ЗД3				ЗД 3			10
	Бақылау формасы		Қ				Қ
	Макс.балл		5				5
Зертханалық жұмыстарды ресімдеу және қорғау	СӨЖ түрі				ЗҚ3					12
	Бақылау формасы				Е
	Макс.балл				12
Қосымша материалды талқылау	СӨЖ түрі	ҮТ 1	Р3	ҮТ 2	Р4	ҮТ 3	Р5			42
	Бақылау формасы	КТ	РҚ	КТ	РҚ	КТ	РҚ
	Макс.балл	4	10	4	10	4	10
Межелік бақылау	СӨЖ түрі							МБ		100
	Бақылау формасы
	Макс.балл							100

Шартты белгілеулер: ҮТ₁ – үй тапсырмасы №1, Қ – қатысу, КТ- конспект тексеру, ТО – тапсырманы орындау, МБ – бақылау жұмыс, ЗД - зертханалық жұмысты дайындау, ЗҚ – зертханалық жұмысты қорғау, Е – есеп, Р – реферат, РҚ – рефератты қорғау
Кафедра меңгерушісі ______ Мустафин А.Х.. 20__ж. «___» ________