Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/37

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Металлургия, машина жасау және көлік факультеті
«Механика және мұнайгаз ісі» кафедрасы
«Қайраң кенорындарын игеру» пәнінен

5В070800 – Мұнайгаз ісі мамандығының студенттеріне арналған

ПӘНІ БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)

Павлодар

Пән бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/38

БЕКІТЕМІН ММжКФ деканы _______ Токтаганов Т.Т. 20__ж. «___»__________

Құрастырған: х.ғ.к., аға оқытушы _________________ Г.Ж.Сейтенова

«Механика және мұнайгаз ісі» кафедрасы

5В070800 – Мұнайгаз ісі мамандығының студенттеріне арналған

«Қайраң кенорындарын игеру» пәні бойынша оқыту бағдарламасы

(Syllabus)
Бағдарлама «___» _________20__ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленген.
20_ж. «___»____________кафедра отырысында ұсынылған №_____ хаттама.
Кафедра меңгерушісі_________ А. Х. Мустафин 20__ж. «____» ________

ММжКФ оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған 200_ж. «_____»__________ №____ хаттама

ОӘК төрағасы_____________ Ж. Е. Ахметов 20_ж. «_____»___________

1 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары

Сейтенова Гайни Жумагалиевна - х.ғ.к., аға оқытушы

«Механика және мұнайгаз ісі» кафедрасы, Б1 корпусында (Чокин ак. көшесі 139), Б1-216 аудиторияда орналасқан. Байланысу телефоны: É (8-7182) 673633

2 Пән туралы мәліметтер

Курстың мәселелері - болашақ мамандарға:

- қайраң кенорындары жағдайында мүнай жэне газ өндіру мен эзірлеуді жобалау мэселелері;

• 
  теңіз мұнай-газ кенорындарын бұрғылаудың техникалык жаракгары мен бұргылау жабдыктары;
  
• 
  теңіз кенорындарын эзірлеу кезінде қауіпсіздік шараларын сақтау, еңбек пен қоршаган органы қорғау бойынша білім беру.
  

3 Пәннің еңбек сыйымдылығы

Семестр	Кредиттар саны	Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны						Студенттің өздік жұмысының сағат саны		Бақылау нысаны
		барлы-ғы	Дәріс	практи-ка	Зертха-налық	студия-лық	жеке	барлығы	СРСП
сырттай оқу бөлімі – орта бөлімі 5	3	18	6	12	-	-	-	117	-	емтихан
Бар-лығы	3	18	6	12	-	-	-	117	-	емтихан
Семестр	Кредиттар саны	Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны						Студенттің өздік жұмысының сағат саны		Бақылау нысаны
		барлы-ғы	Дәріс	практи-ка	Зертха-налық	студия-лық	жеке	барлығы	СРСП
сырттай оқу бөлімі – жоғары бөлімі 4	3	18	6	12	-	-	-	117	-	емтихан
Бар-лығы	3	18	6	12	-	-	-	117	-	емтихан

4 ПӘННІҢ МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

Пәннің мақсаты – Курс бакалаврды теңіздегі мұнай кенорындарын эзірлеу мен іске қосудың ерекшеліктеріне байланысты өздігінен инженерлік шешім қабылдауга қабілетті, қайрандағы көмірсутек шикізаттарын өндіру процесінде қолданатын гидротехникалық қондыргылар мен жабдыктарды жетік білетін маман ретінде қалыптастырудың кезекті кезеңі болып табылады.

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттерде:

Білу қажет:

- қайраң кенорындары жағдайында мүнай жэне газ өндіру мен эзірлеуді жобалау мэселелері;

• 
  теңіз мұнай-газ кенорындарын бұрғылаудың техникалык жаракгары мен бұргылау жабдыктары.
  

Орындау керек

- қайраң кенорындары жағдайында мүнай жэне газ өндіру мен эзірлеуді жобалау мэселелерімен пайдалану;

• 
  теңіз мұнай-газ кенорындарын бұрғылаудың техникалык жаракгары мен бұргылау жабдыктарымен қолдану;
  
• 
  теңіз кенорындарын эзірлеу кезінде қауіпсіздік шараларын сақтау, еңбек пен қоршаган органы қорғау бойынша қолдану.
  

Пререквизиттер

Сабақ ақиқатын игеруге арналған қажет білім және ептілік пен әдет, сабақ үшін: «Физика», «Математика», «Химия», «Геология», «мұнайгаз ісі негіздері», «Бурение нефтяных и газовых скважин», «Основы добычи нефти и газа», «Разработка и эксплуатация газовых и газоконденсатных месторождений», «Буровые и тампонажные растворы», «Технология бурения глубоких скважин», «Насосные и компрессорные станции, газонефтепроводы».

Постреквизиттер

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет: «Жер асты гидромеханика», «Мұнай газдың техникалық және технологиялық салалары».

5 Пәннің мазмұны

5.1 Пәннің тақырыптық жоспары

№ р/с	Тақырыптар атауы	Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны
		Дәр	Тәж	Зер	СӨЖ
1.	Кіріспе	1	2	-	12
2.	Қайраң кенорындарын игерудің кезеңдері	1	2	-	15
3.	Теңізде бұрғылауға арналған жабдыктар	1	2	-	15
4.	Бұрғылау жүмыстарын жүргізудің технологиясы	1	2	-	15
5.	Теңіз үңғымаларының су асты ернеуі жабдықтары	1	2	-	15
6.	Қайраң кенорындарын әзірлеу және пайдаляну техникасы мен технологиясы	1	-	-	15
7.	Мүнай мен газды тасымалдау	-	-	-	15
8.	Теңіз кенорындарын әзірлеу кезіндегі техника кауіпсіздігі, еңбек пен ортаны қорғау	-	2	-	15
БАРЛЫҒЫ :		6	12	-	117

5.2 Пән тақырыптарының мазмұны

1-Тақырып. Кіріспе. «Қайраң кенорындарын игеру» курсының мақсаты мен мазмұны. Курстың негізгі мэселелері мен оның мамандар даярлаудағы ролі. Курстың басқа пәндермен байланысы. Қайраң кенорындарын барлау мен игерудегі отандық ғалымдардың ролі. Континент қайраңындағы мұнай мен газ қорын игерудің қазіргі жағдайы мен маңызы. Қазақстан қайраңындагы болашагы мол кенорындар.

2-Тақырып. Қайраң кенорындарын игерудің кезеңдері

Қайраң мұнай жэне газ кенорындарын әзірлеудің ерекшеліктері. Теңіздегі инженерлік-геологиялық жэне іздеу-барлау жұмыстары. Теңіздегі барлау жұмыстарының техникасы мен технологиясы. Кенорындарды игерудің кезендері.

3-Тақырып. Теңізде бұрғылауға арналған жабдыктар

Жалпы мэлімет. Теңізде бұргылау жагдайына байланысты жабдықтарга қойылатын негізгі талаптар. Бұргылау жабдықтарының жалпы қолданыстагы және арнайы түрлері. Тұрақты платформалар, олардың негізгі типтері жэне қолдану аясы. Платформаны тұргызу мен тиісті орынга жеткізу жэне жабдықтарды монтаждау.

Қалқыма бұрғылау қондыргылары. Негізгі типтері мен қолдану аясы. Технологиялық жэне энергетикалық жабдықтардың құрамы, оларды орналастыру. Кемедегі жэне арнайы қондыргылар (жүзу, құткару, тұрақтандыру).

4-Тақырып. Бұрғылау жүмыстарын жүргізудің технологиясы

Үңғыманың конструкциясы. Теңіздегі қалқыма және тұрақты бұрғылау қондыргыларынан бұргылау технологиясы. Қалқыма жэне жартылай баткан платформалар мен кемелерден бұрғылау процесінде тұрақтандыру мен жылыстауды өтемелеу тэсілдері. Ұңгымаларды аяктау. Бұргылау өнімдерін жинау және іске асыру (бұргылау ерітінділері жэне калдыктар).

5-Тақырып. Теңіз үңғымаларының су асты ернеуі жабдықтары

Теңіз ұңгымаларының ернеуі жабдықтардың кызметі мен типтері. Айрыкша талаптар. Суасты ернеу жабдықтарын монтаждаудың техникасы мен технологиясы. Бағыттау арқандарынсыз суасты срмеу жабдықтары. Суасты ернеу жабдыктарын қашықтықтан басқцру жане бақылау жүйесі.

6-Тақырып. Қайраң кенорындарын әзірлеу және пайдаляну техникасы мен технологиясы

Қайраң кенорындарын әзірлеудің ерекшеліктері. Техника мем технологияға қойылатын негізгі талаптар. Қайраңда мұнай мсм іт өндіруге арналған техникалық құралдардың жіктемесі. Жабдыкіардык жалпы қолданыстагы жэне арнайы түрлері. Жабдыктарлы пайдаланудың ерекшеліктері. Кенорындарды әзірлсу мем пайдаланудың технологиялық режимдері.

Қабаттардың мұнай беруін көбейту әдістері. Мұнай жәнс гшдм даярлау жүйесі және жинаудың суасты жүйесі.

Теңіз үнгымаларын ағымдагы жэне толық жөндсу. Жомдсу жұмысының түрлері. Суасты-техникалық жұмыстар жүргііулі ұйымдастыру. Қамтамасыз етудің техникалық құралдары.

5.3 Тәжеребелік сабақтардың мазмұны.

№	Тақырыптар атауы
1	Саз ерітіндінің суды серпу өлшеу арналған ВМ-6 приборы
2	Сұйықтықті деңгейі өлшеу арналған Эхолот ЭС-50 приборы
3	Қойнауқат мұнайдің қасиеттерін зерттеу (тереңi үлгi жинағыш)

5.4 Студенттерге арналған өздік жұмыстарының мазмуны

СӨЖ түрлерінің тізімі

№	СӨЖ түрі	Есептің формасы	Бақылау түрлері	Сағат көлемі
1.	Практикалық сабақтарға дайындық.	Теориялық материалдарды оқып білу.	Тапсырмаларды орындау.	45
2.	Лекциялық материал тақырыптары бойынша ағымдық бақылау.	Өткен материалды қайталау.	Т1,Т2,....(тесттік формадағы тапсырмалар)	15
3.	Өздік жұмыс тапсырмаларын орындау.	конспект	Сұрақ жауап	45
4.	Бақылау жұмыстарына дайындық.		РК1,РК2(тесттік формадағы тапсырмалар)	12
	Барлығы			117

Студенттердің өздігінен оқуына

бөлінген тақырыптардың тізімі

1-Тақырып. Континент қайраңындағы мұнай мен газ қорын игерудің қазіргі жағдайы мен маңызы.

Әдебиет: [1-8]

2-Тақырып. Теңіздегі инженерлік-геологиялық жэне іздеу-барлау жұмыстары. Теңіздегі барлау жұмыстарының техникасы мен технологиясы.

Әдебиет: [1-8]

3-Тақырып. Қалқыма бұрғылау қондыргылары. Негізгі типтері мен қолдану аясы. Технологиялық жэне энергетикалық жабдықтардың құрамы, оларды орналастыру. Кемедегі жэне арнайы қондыргылар (жүзу, құткару, тұрақтандыру).

Әдебиет: [3-7]

5-Тақырып. Бағыттау арқандарынсыз суасты срмеу жабдықтары. Суасты ернеу жабдыктарын қашықтықтан басқцру жане бақылау жүйесі.

Әдебиет: [1-5]

6-Тақырып. Қабаттардың мұнай беруін көбейту әдістері. Мұнай жәнс гшдм даярлау жүйесі және жинаудың суасты жүйесі.

Теңіз үнгымаларын ағымдагы жэне толық жөндсу. Жомдсу жұмысының түрлері. Суасты-техникалық жұмыстар жүргііулі ұйымдастыру. Қамтамасыз етудің техникалық құралдары.

Әдебиет: [2-6]

7-Тақырып. Мүнай мен газды тасымалдау

Қайраң кенорындарынан ендірілген мұнай мен газды жагшшуіп және белгіленген орындарға тасымалдау тэсілдері. Теңіч күбырм, қүбырлар жүйесі конструкциясына қойылатын талаптар. Қүрылыіы мен пайдалануының ерекшеліктері. Жагалау қондырі ыларыиым қызметі мен күрамы. Теңіз кеме көліктері, кеме типтері. Мүмай іпі жэне газ-конденсат кенорындары шикізатын тиейтін ісхмикалык қүралдар мен технология. Қауіпсіздік шаралары. Әдебиет: [6-8]

8-Тақырып. Теңіз кенорындарын әзірлеу кезіндегі техника кауіпсіздігі, еңбек пен ортаны қорғау

Барлау мен бұргылау жүмыстарын жүргізу, кайраң кенорындарын эзірлеу мен пайдалану және мүнай мен газды тасымалдау ке іінлсі і қауіпсіздік шаралары. Су беті мен жагалау бойындагы ластануды жою Ластаушыларды жинау және кәдеге жарату техникасы мсн технологиясы.

Әдебиет: [3-7]
5В070800 Мұнайгаз ісі мамандығы бойынша сырттай оқу нысанының студенттеріне арналған

бақылау іс-шараларының күнтізбелік кестесі
Дәріс – 6 с; тәжеребелік– 12 с.

межелік бақылау

Қорытынды бақылау – емтихан

Апталар	Емтихан сессия мерзімге			Барлығы
1 апта үшін максималды балл	8	64	28	100
Тәжеребелік сабақтарға қатысу, 1-сабақ үшін макс. балл	1	2	1	20
Тәжеребелік сабақтарға қатысу және дайындалу	2	2	2	60
Межелік бақылау			МБ 20	20

Әдебиеттер тізімі

Негізгі

1. Бабич В.А., Лисагор О.И., Галкин А.Г. Оборудование для бурения инженерно-геологических скважин на море и на шельфе. -Рига: ВНИИМоргео, 1996.

2. Вяхирев Р.И., Никитин Б.А., Мизоев Д.А. Обустройство и освоение морских нефтегазовых месторождений. - М.: Изд-во Академии горных наук, 1999.

3. Золотухин А.Б., Гудместад О.Т., Ермаков А.И. и др. Основы разработки шельфовых нефтегазовых месторождений и строительство морских сооружений в Арктике. Учебное пособие. - М.: Изд-во «Нефть и газ» РГУНиГ, 2000.

4. Карабалин У.С., Ермеков М.М. Эксплуатация морских
нефтегазовых месторождений. - Алматы.: Эверо, 2004.

Қосымша

5. Листенгартен Л.Б. Комплексное проектирование разработки морских нефтяных месторождений. - М.: Недра, 1987.

6. Разведка и эксплуатация морских нефтяных и газовых месторождений. - М.: Недра, 1988.

7. Скрыпник С.Г. Техника для бурения нефтяных и газовых скважин на море. - М.: Недра, 1989.

8. Эстрин Ю.Я. Техника и технология освоения нефтегазовых ресурсов континентального шельфа. - М.: ВНТИЦентр, 1989.