Пәні бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/37

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Филология, журналистика және өнер факультеті

Шетел филология кафедрасы

5В011900 – «Шет тілі: екі шет тілі», 5В021000 «Шетел филологиясы» мамандықтар студенттеріне арналған «Тіл біліміне кіріспе»
ПӘНІ БОЙЫНША ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)

Павлодар

Пәні бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/38

БЕКІТЕМІН ФЖжӨ факультетінің деканы ___________ Сарбалаев Ж.Т. 201_ж. «___»____________

Құрастырушы: _____________ проф. Жармакин О.К.

Шетел филология кафедрасы
5В011900 – «Шет тілі: екі шет тілі», 5В021000 «Шетел филологиясы» мамандықтар студенттеріне арналған «Тіл біліміне кіріспе»
пәні бойынша оқыту бағдарламасы (Syllabus)
Бағдарлама «___» _________201_ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленген.
201_ж. «___»____________кафедра отырысында ұсынылған №_____ хаттама.

Кафедра меңгерушісі ______________ Каирбаева А.К. 201_ж. «____» ________

Факультет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған201_ж. «_____»_________№____ хаттама
ОӘК төрағасы _____________ Жуманкулова Е.Н. 201_ж. «_____»___________

1 Оқытушы туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары

Жармакин Олжабай Кайкенович «Шетел филологиясы» кафедрасының профессоры

Қабылдау уақыты: жұма, А-250, 10.00-12.00

2 Пән туралы мәліметтер

Бұл пән 2 семестрде оқытылады, 5В011900 – «Шет тілі: екі шет тілі» мамандық студенттері үшін пәнге 90 сағат берілген, оның ішінде тәжірибелік 15 сағат, СӨЖ 60 сағат. Қорытынды бақылау – 2 семестрдің соңында емтихан түрінде өтеді. 5В021000 «Шетел филологиясы» мамандықтар студенттері үшін пәнге 45 сағат берілген, оның ішінде тәжірибелік 7,5 сағат, СӨЖ 30 сағат. Қорытынды бақылау – 2 семестрдің соңында емтихан түрінде өтеді.

3 Пәннің еңбек сыйымдылығы

5В011900 – «Шет тілі: екі шет тілі»

Семестр	Кредиттар саны	Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны						Студенттің өздік жұмысының сағат саны		Бақылау нысаны
		барлы-ғы	Дәріс	практи-ка	Зертха-налық	студия-лық	жеке	барлығы	СРСП
2	2	90	15	15				60	30	емт
Бар-лығы		90	15	15				60	30

5В021000 «Шетел филологиясы»

Семестр	Кредиттар саны	Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны						Студенттің өздік жұмысының сағат саны		Бақылау нысаны
		барлы-ғы	Дәріс	практи-ка	Зертха-налық	студия-лық	жеке	барлығы	СРСП
2	1	45	7,5	7,5				30	15	емт
Бар-лығы		45	7,5	7,5				30	15

4 Пәннің мақсаты және тапсырмасы

4.1 «Тіл біліміне кіріспе» курсының мақсаты жалпы тіл білімі бойынша студенттердің біліктілігін қалыптастыру.

4.2 Пәннің міндеті –

• 
  тыңдаушыларға тілдің шығуы мен оның ішкі қүрылымы мәселелері
  бойынша базалық білім беру;
  
• 
  тілдің қоғамдық мәні мен оның негізгі қызметтерімен таныстыру;
  
• 
  тіл туралы ғылымның негізгі бөлімдеріндегі тілдің ішкі қүрылымы
  фонетика және фонология, лексикология және лексикография, грамматика мен
  оның қүрамдас бөліктері қарастыратын шешуші үғымдарды меңгерту;
  
• 
  дүние жүзі тілдері жіктелімдерімен жәнк олардың жүйелеу қағидаларымен
  таныстыру.
  

5 Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар

5.1 Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттер келесіні білуі керек:

• 
  ғылымдар жүйесіндегі тіл білімінің орны;
  
• 
  тіл білімінің басқа ғылым салаларымен қарым-қатынасы.
  

5.2 Білуге тиіс:

• 
  тіл туралы ғылымның мақсаты мен міндеттертн;
  
• 
  тіл білімінің қоғамдық мәні мен орнын, даму кезендерін, салаларының
  мақсат - міндеттері мен әдіс-тәсілдерін;
  
• 
  тіл білімінің басқа ғылым салаларымен байланысын;
  
• 
  қарым-қатынас қүралдарының ішінде тілдің алатын орнын;
  
• 
  тілдің жүйелілік және таңбалық сипатын;
  
• 
  тілдің қогамның әртүрлі салаларында қолданылу ерекшеліктерін;
  
• 
  сөздіктердің, тілашарлардың түрлерін;
  
• 
  әлемнің лингвистикалық қартасындағы тілдердің арақатынасын, олардың
  өзіндік ерекшеліктерін, тілдердің жіктелімін (классификациясын) білуі керек.
  

5.3 Игеру керек:

• 
  лингвистикалық терминологияны, әдіс-тәсілдерді қолдана алуы;
  
• 
  тілідк құбылыстар, тілдің жүйесі мен қызметі жөніндегі үғым-түсініктерін анна тілінің және шетел тілінің негізінде жеткізе алуы;
  
• 
  лингвистикалық әдіс-тәсілдердің негізінде тілдік деректерді зерттей, талдай алуы қажет.
  

6 Пререквизиттер

Берілген курсты меңгеру Базалық шетел тілі, Практикалық грамматика сияқты пәндері ұйғарады.

7 Постреквизиттер

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет: жалпы тіл білімі, лингвистикалық ілім тарихы.

8 Тақырыптық жоспар

5В011900 – «Шет тілі: екі шет тілі»

ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ Күндізгі ЖОБ негізінде
№ р/с		Тақырыптың атауы		Сағат саны
				Дәріс		Тәжір		сөж
1		2		3		4		5
2 семестр								4
1		Тіл білімі, тіл білімнің басқа ғылымдармен байланысы		1		1		4
2		Тілдің анықтамасы және оның мәні. Тіл - қоғамдық қүбылыс		1		1		4
3		Тіл және ойлау. Тіл және сөйлеу.		1		1		4
4		Тілдік жүйе. Тілдің қүрылымы.		1		1		4
5		Тілдің шығуы мен қалыптасуы.		1		1		4
6		Тілдің тарихи даму заңдылықтары.		1		1		4
	7		Тілдің ішкі құрылымы. Фонетика және фонология.		1		1		4
	8		Лексикология және семасиология.		1		1		4
	9		Фразеология.		1		1		4
	10		Этимология.		1		1		4
	11		Лексикография.		1		1		4
	12		Морфемика және сөзжасам.		1		1		4
	13		Грамматика		1		1		4
	14		Әлем тілдері және олардың топтастыру.		1		1		4
	15		Графика және орфография. Жазу.		1		1		4
	Сағаттардың жалпы саны				15		15		60

5В021000 «Шетел филологиясы»

ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ Күндізгі ЖОБ негізінде
№ р/с		Тақырыптың атауы		Сағат саны
				Дәріс		Тәжір		сөж
1		2		3		4		5
2 семестр								2
1		Тіл білімі, тіл білімнің басқа ғылымдармен байланысы		0,5		0,5		2
2		Тілдің анықтамасы және оның мәні. Тіл - қоғамдық қүбылыс		0,5		0,5		2
3		Тіл және ойлау. Тіл және сөйлеу.		0,5		0,5		2
4		Тілдік жүйе. Тілдің қүрылымы.		0,5		0,5		2
5		Тілдің шығуы мен қалыптасуы.		0,5		0,5		2
6		Тілдің тарихи даму заңдылықтары.		0,5		0,5		2
	7		Тілдің ішкі құрылымы. Фонетика және фонология.		0,5		0,5		2
	8		Лексикология және семасиология.		0,5		0,5		2
	9		Фразеология.		0,5		0,5		2
	10		Этимология.		0,5		0,5		2
	11		Лексикография.		0,5		0,5		2
	12		Морфемика және сөзжасам.		0,5		0,5		2
	13		Грамматика		0,5		0,5		2
	14		Әлем тілдері және олардың топтастыру.		0,5		0,5		2
	15		Графика және орфография. Жазу.		0,5		0,5		2
	Сағаттардың жалпы саны				7,5		7,5		30

9 Пәннің қысқаша сипаттамасы

Дәріс сабактарының мазмұны

Тақырып 1 Тіл білімі, тіл білімнің баска ғылымдармен байланысы

Тақырып 2 Тілдің аныктамасы және оның мәні. Тіл - коғамдык кұбылыс

Тақырып 3 Тіл және ойлау. Тіл және сөйлеу.

Тақырып 4 Тілдік жүйе. Тілдің кұрылымы.

Тақырып 5 Тілдің шығуы мен калыптасуы.

Тақырып 6 Тілдің тарихи даму заңдылыктары.

Тақырып 7 Тілдің ішкі кұрылымы. Фонетика және фонология.

Тақырып 8 Лексикология және семасиология.

Тақырып 9 Фразеология.

Тақырып 10 Этимология.

Тақырып 11 Лексикография.

Тақырып 12 Морфемика және сөзжасам.

Тақырып 13 Грамматика

Тақырып 14 Әлем тілдері және олардың топтастыру.

Тақырып 15 Графика және орфография. Жазу.

Тәжірибелік сабақтардың мазмұны

Тақырып 1 Тіл білімі, тіл білімнің басқа ғылымдармен байланысы

Тіл білімнің негізгі салалары. Гылымдар жүйесіндегі тіл білімнің

алатын орны

Тақырып 2 Тілдің аныктамасы және оның мәні. Тіл - коғамдық құбылыс. Тілдің қызметі. Тілдің негізгі және косымша қызметтері.

Тақырып 3 Тіл және ойлау. Тіл және сөйлеу.

Сөйлеудегі тіл функцияларының жүзеге асырылуы. Сөйлеудің түрлері. Тірі тілдер және өлі тілдер. Табиғи тілдер және олардың жасанды баламалары.

Тақырып 4 Тілдік жүйе. Тілдің күрылымы.

Тілдің таңбалық сипаты. Тілдік таңбаның басты қасиеттері. Тілдегі негізгі бірліктер. Синтагматика және парадигматика.

Тақырып 5 Тілдің шығуы мен қалыптасуы.

Тілдің пайда болуының себеп-салдары. Тілдің шығуы жөнінде кең тараған болжамдар: логикалық теория, қоғамдық келісім доктринасы, эволюциялық теория, әлеуметтік келісім теориясы.

Тақырып 6 Тілдің тарихи даму заңдылыктары.

Интеграция мен дифференциация. Біртілдік және көптілдік. Тілдер туыстығы және тілдік одақтар.

Тақырып 7 Тілдің ішкі күрылымы. Фонетика және фонология.

Акустика мен артикуляция. Сөйлеу аппараты, оның орналасу жүйесі және жекелеген мүшелердің қызметі. Адамзат тіліндегі дыбыстарды жіктеудің қағидалары. Сөйлеудің фонетикалық жақтан мүшеленуі. Суперсегментті немесе просодикалық бірліктер. Фонетикалык процестер (сөйлеу ағынындағы дыбыстардың өзгеруі). Фонология негіздері. Фонологиялық мектептер: Москва және Санкт-Петербург мектептері. Фонема туралы үғым. Фонемалар жүйесі.

Тақырып 8 Лексикология және семасиология.

Сөз туралы үғым және оның тілдік қүрылымдағы орны. Сөздің лексикалық мағынасы және оның қүрылымы. Полисемия. Сөздердің лексикалық,семантикалық түрлері.

Тілдің сөздік қүрамына пайда болуы, калыптасуы және тарихи даму түрғысынан сипаттама. Байырғы және кірме лексика.

Тақырып 9 Фразеология.

Фразеологияның дербес лингвистикалық пән ретінде қалыптасы тарихы. Фразеологиялық бірліктердің негізгі жіктелімдері. Фразеологизмдердың дереккөздері.

Тақырып 10 Этимология.

Ғылыми және жалған этимология. Этимологиялық зерттеулердің қағидалары, тәсілдері.

Тақырып 11 Лексикография.

Энциклопедиялық және лингвистикалық сөздіктер. Біртілді және аударма сөздектер. Біртілді сөздіктердың негізгі типтері.

Тақырып 12 Морфемика және сөзжасам.

Сөздің морфологиялық қүрылымы. Морфема. Морфеманың түрлері. Сөзжасамдық жүйе және үрдіс.

Тақырып 13 Грамматика

Грамматика негізгі бөлімдері. Грамматикалық мағына және олардың түрлері. Грамматикалық мағынаны берудің тәсілдері. Грамматикалық категориялар мен формалар.

Синтаксистің негізгі бірліктері. Синтагмалар және олардың түрлері.

Тақырып 14 Әлем тілдері және олардың топтастыру.

Әлем тілдері. Генеалогиялық жіктеу. Тілдің функционалдык түрғыдан жіктелуі. Тілдердің типологиялық түрғыдан топтастырылу ы.

Тақырып 15 Графика және орфография. Жазу.

Дыбыс және әріп. Әліпби. Лрфография және оның қағидалары. Сүретті жазу, оның пайда болуы және дамуының басты кезендері.

10. 
    СӨЖ тақырыптары
    

1. 
   Тіл білімі, тіл білімнің баска ғылымдармен байланысы
   
2. 
   Тілдің аныктамасы және оның мәні. Тіл - коғамдык кұбылыс
   
3. 
   Тіл және ойлау. Тіл және сөйлеу.
   
4. 
   Тілдік жүйе. Тілдің кұрылымы.
   
5. 
   Тілдің шығуы мен калыптасуы.
   
6. 
   Тілдің тарихи даму заңдылыктары.
   
7. 
   Тілдің ішкі кұрылымы. Фонетика және фонология.
   
8. 
   Лексикология және семасиология.
   
9. 
   Фразеология.
   
10. 
    Этимология.
    
11. 
    Лексикография.
    
12. 
    Морфемика және сөзжасам.
    
13. 
    Грамматика
    
14. 
    Әлем тілдері және олардың топтастыру.
    
15. 
    Графика және орфография. Жазу.
    

Студенттің өздік жұмысының мазмұны

Жұмыс жоспарына сәйкес Сізге төмендегі аудиториядан тыс жұмысты орындау қажет:

Такы-	СӨЖ түрі	Мазмұны	Бақылау-	Сағат
рыптың №			дың түрі	саны
1	Дәріс сабақтарына дайндық		Жұмыс дәптерін тексеру	10
2	Тәжірибелік сабақтарға дайындық	конспект	тексеру	10
3	Аудитория сабақтарына енбеген қосымша материалды оқу, талдау	Реферат-конспект, реферат-резюме	реферат тексеру	14
4	Тақырып бойынша терминологиялық сөздікті құрастыру	Терминологиялық сөздік	Сөздік	16
5	Бақылау шараларына дайындық	Тест	Тест	10
БАРЛЫҒЫ				60

5В011900 – «Шет тілі: екі шет тілі», 5В021000 «Шетел филологиясы»

мамандықтары бойынша «Тіл біліміне кіріспе» пәнінің бакылау шараларының күнтізбелік кестесі

1 рейтинг
Апталар	1	2	3	4	5	6	7	8	ШБ 1	Барлы баллда Р
Бақылау түрі бойынша жоғарғы үпай	12	13	12	13	12	13	12	13	100	100
Сабаққа қатысу, дайындық жэне топтағы жұмыс	қ 6	қ 6	қ 6	қ 6	қ 6	қ 6	қ 7	қ 7		50
СӨЖ жасау	с 6	с 6	с 6	с 6	с 6	с 6	с 7	с 7		50
Шекаралық бақылау									ШБ 1	100

2 рейтинг
Апталар	9	10	11	12	13	14	15	ШБ2	Барлық баллдар
Бақылау түрі бойынша жоғарғы үпай	14	14	14	14	14	15	15	100	100
Сабаққа қатысу, дайындық жэне топтағы жұмыс	қ 7	қ 7	қ 7	қ 7	қ 7	қ 7	қ 8		50
СӨЖ жасау	с 7	с 7	с 7	с 7	с 7	с 7	с 8		50
Шекаралық бақылау								ШБ 2	100

Шартты белгілер: Қ - сабаққа қатысу; С - студенттің өздік жүмысы, ШБ -шекаралық бақылау

Кафедра отырысында ұсынылған 20__ж. «___»________№_____ хаттама.

Кафедра меңгерушісі __________ Каирбаева А.К. 20__ж. «___» ____________


11 Курс саясаты

Оқу процесіне қатысу дегеніміз - сабаққа қатысу, пікірталаста және топ жүмысында белсенділік көрсету, топтастарының оқуына әсер ету. Топ жүмысына қатысудың санына сапасы маңыздырақ. Сабаққа кешікпей келу қажет. Сабақтағы тәртіп нормативтерін бүзғаны үшін студент аудиториядан шығарып жіберуге дейін жазаланады. Лекиця мен практикалық сабақтарды

себепсіз босатқаны үшін студент 0 балл алады. Әр тапсырылған сабаққа 2 балл қосылады.

Барлық аудиторлық уақыт лекциялық және практикалық сабақтарға бөлінежі (оқығанды талкылау, өз ойын айту, бақылау, тест тапсырмалары, рефераттарды қорғау).

Студент әр сабаққа дайындалып келуге міндетті. Сабаққа дайындық бақылау жүмыстарымен, тест тапсырмаларымен, ауызша сүрумен тексеріледі. Барлық тапсырмалар белгіленген мерзімде даяр болу қажет. Кешігіп жасалған тапсырма үшін 1 балл қойылады.

Бақылау жұмысын, тест тапсырмаларын жазу барысында сол сияқты сынақ кезінде көшіріп жазуға тиым салынады. Бақылау жұмысы немесе тест жұмысында кейбір себептермен болмаған студент осы жүмысты оқытушыға жеке консультация кезінде тапсыруына мүмкіндігі бар. Өйтпеген жағдайда студент ол жүмыс үшін 0 балл алады.

Қойылған талаптар орындалмаса, жаза қолданылады. Сабаққа 100 пайыз қытасып, берілген тапсырмаларды уақытымен және дүрыс орындаса ең жоғарғы үпай 100 үпай қойылады. Курста өту барысында төмендегідей марапаттау ұпайлары қойылады:

• 
  сабаққа болу - 1 үпай;
  
• 
  жай жүмыс - 2 үпай;
  
• 
  белсенді жүмыс - 3 үпай.
  

Үй тапсырмаларын орындаған жағдайда төмендегідей үпайлар қойылады:

• 
  материалды толық және анық баяндау -1 үпай;
  
• 
  қосымша әдебиеттер пайдалану - 1 үпай;
  
• 
  фактілерді сараптап, жүйелей алу қабілеті - 3 ұпай.
  

Жазба жүмыстарын орындау барысында (бақылау жүмыстары, рефераттары)

• 
  материалды логикалық және ретімен мазмүндау - 2 үпай;
  
• 
  лексика-грамматикалық және стилистикалық сауаттылық - 3 үпай;
  

• 
  материалды баяндауға шығармашылық көзқарас және өз пікірін білдіру - 3 үпай.
  

Тест тапсырмаларын орындау барысында әрбір дұрыс жауапқа - 1 үпай.

Студенттер білімін аралық бақылау тест немесе жазбаша бақылау жүмысы түрінде жүргізіледі.

Осы көрсеткіштер орындалмаған немесе жеткізіліксіз жағдайда айып санкциялары қолданылады:

• 
  сабақты босату (себепсіз);
  
• 
  тапсырмаларды уақытымен орындамау;
  

- тапсырмаларды орындау барысында қателіктер жіберу яғни студент
материалды толық меңгермеген жағдайда.

Курс аяқтау бағасы максималды айып үпайларына қарай қорытылады. Курс осы пән бойынша емтихан тапсырумен аяқталады.

«Тіл біліміне кіріспе» пәні бойынша емтихан өткізіледі. Бірінші бөлем: 1) ауызша емтиханды бағалау критерийлері: әрбір теориялық сүрақ бойынша студент мах. 25 үпай (2 сүрақ = 50 үпай).

- Оқытушының сүрақтарына адекваттық жауап 1 -5 ұпай

- Тілдің дүрыстылығы, мазмүндық қанықтылығы 1-5 ұпай

• 
  Сөйлеудің әсер етуі 1-5үпай
  
• 
  Тақырыпты толық және терең ашу 1 -5 үпай
  
• 
  Мазмүнның байланыстылығы, қисындылығы 1-5 үпай 2) Тест: әрбір дүрыс жауапқа - 1 ұпай (барлығы - 50 ұпай). Қорытында баға екі рейтинг үпайлары мен емтихан бағасының негізінде
  

қойылады.


12 Әдебиеттер тізімі

Негізгі

1. 
   Жармакин О.Қ. Тіл біліміне кіріспе. - Павлодар, 2007. - 81 с.
   
2. 
   Хасенов Ә. Тіл білімі. - Алматы, 2003. -416 6.
   
3. 
   Аханов К. Тіл білімінің негіздері.- Алматы, 2003. - 496 б.
   

Қосымша

4. 
   Ахманова О.С. Словарь лингвистических терминов. - М., 1966. - 608 с.
   
5. 
   Головин В.Н. Введение в языкознание. - М., 1982. - 311 с.
   
6. 
   Кодухов В.И. Введение в языкознание. - М., 1987. - 288 с.
   
7. 
   Лингвистический энциклопедический словарь. - М., 1990. - 685 с.
   
8. 
   Маслов Ю.С. Введение в языкознание. - М., 1998. - 272 с.
   
9. 
   Реформатский А.А. Введение в языкознание. - М., 1998. - 563 с.
   

10. 
    Розенталь Д.Э., Теленкова М.А. Словарь-справочник лингвистических терминов. - М., 2003. - 623 с.
    

10. 
    Широков О.С. Введение в языкознание. - М., 1985. - 263 с.