Аңлатма язуы.

Татарстан Республикасының Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган һәм тәкъдим ителгән “Дүртьеллык башлангыч татар мәктәбенең 3 нче сыйныфы өчен дәреслек”, 2009 ел(авторы: М.Х. Хәсәнова,Р.М. Миңнуллин, И.Х. Мияссарова)2 кисәктә һәм “Татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 1-4 нче сыйныфлары өчен программага( Казан , “Мәгариф”,2010ел) нигезләнеп, тематик план фән нигезләрен өйрәнүдә мәҗбүри нәтиҗәлелеккәирешүне күздә тотып төзелде.

3 нче сыйныфның тематик планы, укыту планы нигезендә, программа материалын 68 сәгатькә бүлеп, атнага 2 сәгать исәбеннән төзелде.Укучыларның белем дәрәҗәсенә карап,укытучы бүлекләр һәм темалар өчен бүленгән сәгатьләр санына үзгәрешләр кертә ала. Укыту процессына кертелергә тиешле төбәк, мәктәп компонентын да укытучы үз мөмкинлекләреннән чыгып планлаштыра.

Башлангыч сыйныфларда уку дәресләренең бурычы – балаларны әдәби әсәр укырга өйрәтү, укуга кызыксыну уяту, аңлап укучылар нигезен булдыру. Шушы бурычларны тормышка ашыру өчен, яңа стандартка нигезләнеп, түбәндәге максатлар куела:

• 
  аңлап дөрес, тиз һәм сәнгатьле уку күнекмәләрен булдыру; мөстәкыйль рәвештә китап укырга әзерләү;сөйләм теле үсешен төрле яклап яңарту;
  
• 
  әдәби әсәрләрне укыганда иҗади һәм танып белү алымнарын, эмоциональ кичерешләрне үстерү; сүз сәнгатенә эстетик караш формалаштыру;
  
• 
  китапка һәм укуга кызыксыну уяту; яхшылык һәм начарлык турында караш формалаштыру; күп милләтле Татарстан халкына хөрмәт тәрбияләү һәм әхлак сыйфатларын үстерү;
  

Программаның эчтәлеге.

Аңлап уку күнекмәләрен формалаштыру

Әсәр исеме өстендә эшләү ( әсәр исемен эчтәлеге һәм төп идеясы белән бәйләү, туры һәм яшерен мәгънәсен ачыклау, башка исемнәр тәгъдим итү)

Әсәр эчтәлеген исеменә, рәсемнәргә, төп сүзләргә карап анализлау.

Белемнәрне үстерү:

• 
  әсәрдә мөһим сүзләрне табу, аларны эчтәлек белән бәйләү;
  
• 
  әсәрне мөстәкыйль өлешләргә бүлү, исем кушу; һәр өлештә төп идеяны ачу;
  
• 
  гади план төзү(гади план вариантлары: хикәя җөмләләр, сорау җөмләләр, әсәрдән җөмләләр)
  
• 
  әсәр героена мөстәкыйль план төзү;
  
• 
  эчтәлек буенча укытучы сорауларына җавап бирү;
  
• 
  эчтәлек буенча мөстәкыйль сораулар әзерләү;
  
• 
  сорауларга җавапны сайлап уку юлы белән дәлилләү;
  

Укылган әсәргә эстетик кичерешләргә таянып, анализ ясау элементлары

Әдәби герой образы өстендә эшләү: портреты, биографиясеннән өлешләр, шәхес үзенчәлеге, сөйләме, язучы һәм укучы мөнәсәбәте.

Әдәби әсәр теленә уңай мөнәсәбәт үстерү, язучы тарафыннан язылган картинаны күзаллауны булдыру.

Әсәргә булган мөнәсәбәтне ачыклау.

Сөйләм телен үстерү

Өйрәтергә:

• 
  план буенча кыскача һәм тулы эчтәлек сөйләргә;
  
• 
  сайлап эчтәлек сөйләргә;
  
• 
  телдән картина ясарга;
  
• 
  геройлар турында үз фикерләреңне кертеп бәйләнешле хикәя төзергә;
  
• 
  герой исеменнән хикәя төзергә;
  

Шигырь һәм зур булмаган проза әсәрләрен интонация, темп, тон, кычкырып һәм логик басым белән ярлау.

Һәр бүлектән соң иҗади эшләр язу: инша, хикәя һәм шигырь чыгару.

Әдәби төшенчәләр белән практик танышу

Хикәя. Хикәя турында тирәнтен белешмә.

“Герой”-”сөйләүче”- “язучы” аңлатмаларын берләштерү.

Повесть, хикәядән аерымлылыгы.

Чагыштыру, эпитет, сынландыру.

2 нче сыйныфта үткән әдәби материал төшенчәсен ныгыту.

Уку техникасы

Уку китабының төрле бүлекләрендә тәкъдим ителә торган әдәби әсәрләр, мәкаль һәм әйтемнәр укучыларда уку күнекмәләре булдыру өчен нигез булып хезмәт итә.

Бөтен сүзләрне кычкырып һәм эчтән дөрес,аңлы, йөгерек һәм сәнгатьле уку. Җөмлә төренә карап интонация, тон, темп, логик басымны сайлау. Уку тизлеге беренче ярты елда – 1 минутка 60 сүз, уку елы ахырында – 75 сүз.

Уку тизлеген сүзне тулы һәм төгәл күрергә, тиз аңларга өйрәтү исәбенә үстерү.

Уку һәм балалар китабы белән эшләү

Дәреслекнең эчтәлек өлешеннән әсәрләрне исеме буенча табу, бер темага караган текстларны аеру.

Тәкъдим ителгән китаплар исемлеге белән эшләү. Китап авторы белән танышу, аның исем-фамилиясен, китаптагы портретын табу; берничә китабын чагыштырып, иҗатының темасын билгеләү; авторның үзе турындагы әсәрләрен ачыклау. Укылган китап буенча әңгәмәдә катнашу, сорауны ишетү, аңлау һәм темага бәйле рәвештә җавапбирү; үз фикереңне дәлилләү өчен әсәрдән өзекләр китерә белү.

Авторы, исеме һәм аннотациясе буенча укылмаган китап турында кечкенә хикәя язу. Укылгак китап турында, темасын, геройларын, вакыйгаларны чагылдырып һәм үз мөнәсәбәтеңне белдереп, 4-5 җөмләдән торган хикәя язу.

Укучыларның белем һәм күнекмәләренә төп таләпләр

3 нче сыйныф ахырына укучылар аңлап дөрес, сәнгатьле, кычкырып һәм эчтән уку күнекмәләренә ия булырга тиеш.

Укучылар белергә тиеш

хикәя, повесть,пьесаның билгеләре, чагыштыру, әдәби әсәрдә эпитет төшенчәләрен белү.

Укучылар эшли алырга тиеш

• 
  укылган текстның эчтәлеген аңлау һәм аның темасын билгеләү;
  
• 
  әсәрнең мәгънәле кисәкләре арасындагы бәйләнешләрне ачыклау, төп фикерен билгеләү;
  
• 
  укылган өлешкә кыскача план төзү, эчтәлеген тулысынча, кыскача, сайлап һәм иҗади сөйләү;
  
• 
  текстта автор һәм катнашучыларның сүзләрен, табигать һәм көнкүреш тасвирлауларын аерып күрсәтү;
  
• 
  мөстәкыйль рәвештә әсәрнең төп геройларына гади характеристика бирү;
  
• 
  укытучы һәм сыйныфташлары укыган әсәрнең эчтәлеген аңлап һәм тулы үзләштерү;
  
• 
  һәртөрле биремнең үтәлешен бәяләү
  

№	Бүлек һәм тема исемнәре	Сәг. саны	Күнекмәләргә таләпләр	Тикшерү төре	Экскурсияләр	Өстәмә белем бирү компонентлары			Үткәрү вакыты
1	1 – кисәк Туган җирем! Җәен үтсә, Сокланырлык көзең бар...	8
1.1	Х.Халиков “Белем иле”, “Укытучым”.		Шигырьләрне сәнгатьле укый белү. Әсәрдә чагыштыру табу. Мәкальләргә салынган төп фикерне ачыклый белү.	“Белем көне” турында әңгәмә оештыру.		Көз һәм укытучы турында шигырь иҗат итү.
1.2	Р.Гәрәй “Көз”. Зыя Ярмәки “Иртә”.		Табигать күренешләре турында образлы күзаллау булдыру. Әйтем һәм мәкальләрнең мәгънәсен аңлата белү.	“Укытучым”шигырен яттан сөйләү.		Рифма, ритм, темп белән таныштыру.
1.3	М.Җәлил “Яңгыр”. Н.Дәүли “Бала болыт”.		Әсәрләрдә сурәтләү чарасын һәм сынландыруны таба белү	Шигырьне яттан уку. Агымдагы тикшерү. Сорауларга җавап.		Яңгыр, болыт турында әкият уйлап чыгару. Салават күпере турында мәгълүматлар туплау.
1.4	Һ.Тәхау “Көз көнендә”. Й.Шәрәпова “Көз”.		Әсәрдә сынландыруны таба белү. Кошлар тавышларын чагыштыра белү.	Агымдагы тикшерү. Шигырьләрне сәнгатьле уку.	Көзге таби-гатькә экс-курсия. Көзге табигатьне күзәтү. Яфраклар җыеп гербарий ясау.	Көз айларына кагылышлы сынамышлар язып килү.
1.5	Ә.Еники “Ипекәй”. Н.Дәүли “Икмәк”. Э. Мөэминова “Яшәү чыганагы”.		Сәнгатьле уку һәм образлы сөйләм күнекмәләре формалаштыру. Авторның төп фикерен юлларда таба белү.	Агымдагы тикшерү. План буенча эчтәлеген сөйләү.		“Ипи табынга килгәнче” рәсем ясау, хикәя төзү.
1.6	Х.Халиков “Ятим тургай”. Ф.Яруллин “Урман – колак, кыр – күз”. Р.Бәшәр “Сандугачлы Ак инеш”.		Шигырьләрне сәнгатьле интонация белән укый белү. Тургай сайравын һәм оясын таный белү.	Агымдагы тикшерү. Рольләргә бүлеп уку. “Сандугачлы Ак инеш” яттан уку.		“Кызыл китап” ка кертелгән кошлар турында әңгәмә оештыру.
1.7	Әкият “Бүләк кемгә?”.		Әкиятне мәгънәле кисәкләргә бүлеп, план төзеп, эчтәлек сөйли белү.	Агымдагы тикшерү. Әсәргә план төзү.		Шушы әсәрдән файдаланып әкият язу.
1.8	Сыйныфтан тыш уку. Р.Хафизова “Карурманда ниләр булмас”.		Укылган әсәргә үз билгене бирә белү.	Агымдагы тикшерү. Сайлап уку.		Р.Хафизованың башка әсәрләре турында әңгәмә.
2	Туган илем – алтын бишек.	8
2.1	Г.Галиев “Туган ил кайдан башлана?”. Ә Гадел “Туган ягым”.		Аңлап, дөрес, сәнгатьле, интонация белән текстны укый белү. Сурәтләү чараларын таба белү.	Агымдагы тикшерү. Гади план төзү.	Шәһәребезнең “Изге чишмә”сенә экскурсия.	“Минем туган шәһәрем – Түбән Камам” темасына иҗади эшләр.
2.2	Ф.Яруллин “Туймыйм сокланып яшәүдән”. Г.Ахунов “Чал тарихка сәяхәт”.		Әсәргә гади план төзеп, план буенча эчтәлеген сөйли белү.	Шигырьне сәнгатьле уку.		Болгар дәүләте турында әңгәмә.
2.3	Р.Фәхретдинов “Идел суы ага торыр”. Ф Яруллин “Татарстан байрагы”.		Әсәрләрне сәнгатьле, горурлык хисе белән сөйли белү. Татарстан Республикасының Дәүләт флагы, гербы, гимның авторларын белү.	Агымдагы тикшерү. Шигырьне сәнгатьле уку. Әсәрнең эчтәлеген сөйләү.		Мөселман илләре турында мәгълүматлар туплау.
2.4	Р.Миңнуллин “Кунакка килегез!” Э. Мөэминова “Туган телем”.		Шигырьне сәнгатьле укый белү. Темага туры килә торган мәкальләр әйтә белү.	Агымдагы тикшерү. Шигырьләрне яттан уку.		Республикабыз шәһәрләренең төп истәлекле урыннары турында әңгәмә оештыру, реферат язу.
2.5	Сыйныфтан тыш уку. “Мөсәгыйт хан һәм Ләйлә”.		Әсәрнең төп фикерен билгели белү.			Ханнар турында әңгәмә.
2.6	Ш.Маннур “Яхшы бел”. Р. Әхмәтҗан “Мең яшә, Казан”.		Шигырьне сәнгатьле, горурлык хисе белән укый белү.	Агымдагы тикшерү. Шигырьләрне сәнгатьле уку.		Республикабыз тарихы, Казан тарихы турында әңгәмә.
2.7	Ә.Шәрипов “Кол Шәриф мәчете”. Ф Сафин “Саклау кирәк”.		Сораулар буенча хикәянең эчтәлеген сөйли белү. Шигырьне сәнгатьле укый белү.	Агымдагы тикшерү. Әсәрнең эчтәлеген сөйләү.		Кол Шәриф турында әңгәмә.
2.8	Йомгаклау дәресе		Өйрәнелгән әсәрләрнең төп эчтәлекләрен, геройларын белергә тиеш.	Тематик тикшерү.	Шәһәребезнең музеена экскурсия.	Тарихи әсәрләрнең геройлары буенча авторын һәм мсемен табу.
3	Кешегә кадерле буласың килсә, үзең кадер күрсәт.	8
3.1	Р.Вәлиева “Япь-яшь кенә бөдрә каен”. Р.Миңнуллин “Яхшылык”.		Шигырьләрнең төп фикерен ачыклый белү.	Шигырьне сәнгатьле уку.		Дуслык, татулык, ярдәмләшү турында әңгәмә оештыру.
3.2	Ф.Хөсни “Җүлә – кайгылы эт”.		Әсәрнең темасын ачыклый белү. Әсәрнең геройларына характеристика бирү.	Агымдагы тикшерү. Эчтәлеген тулысынча сөйләү.		Дуслык турында кечкенә хикәя.
3.3	Д.Аппакова “Шыгырдавыклы башмаклар”.		Әсәрне мәгънәле кисәкләргә бүлә белү. Гади план төзү.	План буенча әсәрнең эчтәлеген сөйләү.		Хикәягә дәвам уйлап язарга.
3.4	“Гөлҗимеш ник чәнечкеле булган?” (әдәби әкият)		Әкиятне рольләргә бүлеп, сәнгатьле укый белү.	Агымдагы тикшерү. Әкиятнең эчтәлеген сөйләү.		Гөлҗимеш белән Сандугачның сөйләшүен үзгәртеп, әкият язарга.
3.5	Сыйныфтан тыш уку. А.Алиш “Сертотмас үрдәк”.		Төп геройларга характеристика бирә белү. Рольләргә бүлеп укый белү.	Агымдагы тикшерү. Рольләргә бүлеп уку.		Рәсемле план төзү.
3.6	С.Шәмси “Нәни дус”. Р. Мингалим “Дусларың гына булсын”.		Әсәрне мәгънәле кисәкләргә бүлеп, план төзү. Эчтәлеген сөйли белү.	Агымдагы тикшерү. Шигырьне яттан уку.		“Минем дустым” темасына йорт хайваннары турында хикәя язу.
3.7	Н.Каштанов “Коймадагы кояш”.		Әсәрнең төп эчтәлеге буенча фикер алыша белү.	Агымдагы тикше-рү. Хикәянең эчтәлеген сөйләү.		Әсәрдә уңай һәм тискәре герой.
3.8	Йомгаклау дәрес.		Өйрәнелгән әсәрләрнең авторын, исемнәрен, төп геройларын, эчтәлеген белү.	Тематик тикшерү.		Дуслык турында мәкаль, әйтемнәр туплау.
4	Һөнәрленең кулы алтын.	6
4.1	Р.Фәйзуллин “Күмәч пешерүчеләр җыры”. Г.Бәширов “Әтием һөнәре”.		Мәгънәле кисәкләргә бүлеп, план төзү.	Агымдагы тикшерү. План буенча эчтәлеген сөйләү.		“Әтием һөнәре” хикәя язу.
4.2	А.Расих “Көтүче”. Ә Ерикәй “Әти йорт төзи”. Г.Латыйп “Маляр абый”.		Сәнгатьле интонация белән укый белү.	Агымдагы тикшерү. Сорауларга җавапны әсәрдә табу.		Һөнәрләр турында мәкаль, әйтемнәр туплау.
4.3	Сыйныфтан тыш уку . Татар халык әкияте “Зирәк карт”.		Укыган әсәргә үз билгеңне бирә белү.	Агымдагы тикшерү. Сайлап уку.		Әкияткә рәсемле план ясау.
4.4	Ф.Сафин “Әткәм эшен яратам”. Ә Кари “Минем әнием – тегүче”.		Шигырьдә эпитет, чагыштыруларны таба белү.	Агымдагы тикше-рү. Шигырьләрне сәнгатьле уку.		“Мин кем булырга телим?” әңгәмә.
4.5	М.Гафури “Гөлләр бакчасында”. А.Алиш “Әни ялга киткәч”.		Төп геройларга характеристика бирә белү. Рольләргә бүлеп укый белү.	Агымдагы тикшерү. Шигырьне яттан уку.		“Минем әнием” темасына шигырь язу.
4.6	Дәрдемәнд “Бер хәзинә”.		Төп темасын ачыклый белү. Гади план төзеп эчтәлеген сөйли белү.	Агымдагы тикшерү. Эчтәлеген сөйләү.		Эш турында мәкальләр, эш кораллары турында табышмаклар туплау.
5	Ап – ак карлар яуганда.	4
5.1	Г. Хәсәнов “Кышкы урман”. Г.Тукай “Буран”.		Мәгънәле кисәкләргә бүлеп, план төзи белү. Шигырьне сәнгатьле укый белү.	Агымдагы тикшерү. Әсәрнең эчтәлеген сөйләү.		“Кышкы хайваннар һәм кошлар” темасына рәсем ясау.
5.2	Ш.Биккол “Урман читендә”.		Әсәрдә сурәтләү чараларын таба белү. Сәнгатьле укый белү.	Агымдагы тик-шерү. Күчмә һәм кышлаучы кош-ларны атау, тану.		Кышлаучы кошлар турында әңгәмә.
5.3	Ф.Яруллин “Иң бәхетле төн”. Р. Гаташ “Яңа ел белән”.		Әсәрдәге персонаңларны таба белү. Рольләргә бүлеп сәнгатьле укый белү.	Агымдагы тикшерү. Шигырьне яттан уку.		Иң сәнгатьле шигырь укучы бәйгесе оештыру.
5.4	Йомгаклау дәресе.		Өйрәнелгән әсәрләрнең исемнәрен , төп темасын, авторларын белергә тиеш.	Тематик тикшерү.	Чыршы мәйданчык ларына экскурсия.	Кыш турында шигырь иҗат итү, әкият язу.
1	2 – кисәк Ил язмышы-ир кулында, ир язмышы – ил кулында.	3 сәг
1.1	Ш.Галиев “Бусы-хәрби сер!” Р.Бәшәр”Саклый белергә кирәк”. Й.Шәрәпова “Батыр булам”.		Шигырьләрнең төп идеясын (фикерен) ачыклый белү	Шигырьне яттан уку	Мәктәпмузеендастендларһәмхәрбипредметларбеләнтанышу	“Бабай да солдат булган, әти дә солдат булган” темасына хикәя төзү
1.2	Ш.Маннур “Муса”. С. Хәким “Татарлар елмаеп үлделәр”.		Әсәрнең геройларына характеристика бирү	Агымдагы тикшерү. Өзекнең эчтәлеген тулысынча сөйләү.		“Җәлил һәм җәлилчеләр” альбомы буенча әңгәмә.
1.3	Сыйныфтан тыш уку. Р.Мостафин “Кызыл ромашка”.		Укыган әсәргә үз билгеңне бирә белү.	Агымдагы тикшерү. Сайлап уку.		М.Җәлилнең “Моабит дәфтәрләре” җыентыгындагы балалар өчен шигырьләр.
2	Яктылык – кояш янында, яхшылык – ана янында.	4 сәг
2.1	Ф.Яруллин “Әни”. Р.Мингалим “Яшел күзле әнкәем”.		Әсәрне мәгънәви кисәкләргә бүлә белү, гади план төзү.	“Әни” шигырен яттан уку.		“Минем әнием“ темасына иҗади эшләр.
2.2	Дәрдемәнд “Бәллү”. М.Мәһдиев “Елау да рәхәт була икән”.		Әсәрдәге вакыйгаларны мәкальләр белән бәяләү. Персонажларны таба белү.	Агымдагы тикшерү. Персонажларгахарактеристика бирү.		Әсәрдә уңай һәм тискәре геройлар.
2.3	Ф.Әмирхан “Ул үксез бала шул!” Р.Мингалим “Иң зур кеше”.		Хикәяне кисәкләргә бүлеп, исем куша белү.	Агымдагы тикшерү. “Иң зур кеше” шигырен сәнгатьле уку.		Балалар йортлары турында информация.
2.4	Йомгаклау дәресе.		Өйрәнгән әсәрләрнең исемнәрен, төп эчтәлеген белергә тиеш.	Тематик тикшерү.		Әниләр турында шигырьләр,җырлар башкару буенча бәйге оештыру.
3	Ах, бу, язлар, назлы язлар!	5 сәг
3.1	К.Тәхау “Ах, бу, язлар, назлы язлар!” Г.Бәширов “Яз”.		Укыган әсәрләрдән чагыштуларны, эпитетларны таба белү.	Агымдагы тикшерү. Укучыларның мөстәкыйль укуларына (Г. Хәсәнов “Апрель”) контроль ясау.	Язгы паркка экскурсия.	Яз турында сынамышлар.
3.2	И. Туктар “Таныш тургайлар”. Н. Каштанов “Алмагач читекләре”.		Рольләргә бүлеп сәнгатьле укый белү.	Агымдагы тикшерү. Хикәянең эчтәлеген сөйләү.		Табигатькә ничек ярдәм итәргә. Әңгәмә.
3.3	Р. Миңнуллин “Гагарин токымыннан”.		Тарихи мәгълумәтләр бирүче әсәрләрне аңлап укый белү.	Тикшерү эше. (38 бит, сорауларга җавап).		Хатын – кыз космонавтлар.
3.4	Ф.Яруллин “Бәп-бәләкәй Апуш”,“Тукай аша”. Ш Галиев “Тукайга”. Г.Тукай “Сабыйга”.		Шигырьләрне сәнгатьле укый белү.	Г. Тукайның “Сабыйга” шигырен яттан уку.	Китапханәче ярдәмендә презентация ясау	Г. Тукайның балачагы.
3.5	Сыйныфтан тыш уку.		Шигырьләрне яттан өйрәнә һәм сәнгатьле укый белү.	Г. Тукайның шигырьләрен яттан уку.		Г. Тукай иҗаты буенча викторина.
4	Батыр үлсә дә, исеме үлмәс.	6сәг
4.1	Р.Вәлиева “Ил яклар ир булып үсегез”. Г. Әпсәләмов “Чын сугыш”.		Сюжет төшенчәсе. Әсәрнең сюжетын сөйли белү.	Шигырьне яттан уку.	Мәктәбебез чыгарылышы Ибраһим Сафин турында газета.	Советлар Союзы Герое Мөслим районы егете Маннапов Илдар Маннан улының батырлыгы.
4.2	Г.Әпсәләмоы “Зәңгәр иртә”.		Укылган әсәрнең планың төзи белү.	Агымдагы тикшерү. План буенча эчтәлек сөйләү.		Якташыбыз Советлар союзы Герое Газинур Гафиятуллин батырлыгы.
4.3	Р.Харис. “Ана сүзләре”. А.Алиш “Үзем турвнда җыр”.		Шигырьләрне яттан һәм сәнгатьле укый белү.	Шигырьне яттан уку.		А.Алиш – җәлилчеләрнең берсе.
4.4	Р.Низамиев “Бәләкәй әле шул мин”.		Бирелгән темага хикәя язу белү.	Тематик тикшерү. Хикәя язу.		Безнең көн батырлары.
4.5	Ф.Яруллин “Юылмас хурлыу”.		Сайлап укый белү.	Агымдагы тикшерү. Шигырьне сәнгатьле уку.		Муса Җәлил “Кол”,” Дүрт гөл” шигырьләре.
4.6	Йомгаклау дәрес. “Батырлыкта – матурлык”.		Өйрәнгән әсәрләрнең исемнәрен, төп эчтәлеген, тема буенча фикерләрен әйтә белергә тиеш.	Тематик тикшерү. Викторина.		Якташларыбыз – Бөек Ватан сугышы геройлары.
5	Татарстан – спорт иле.	2 сәг.
5.1	Й.Шәрәпова “Татарстан – спорт иле”. С. Әхмәтҗанова “Үрнәк алыйк”.		Бирелгән сорауларга җавап таба белү.	Шигырьне яттан уку.	Спортзалга экскурсия.	Бөтен дөньягабилгеле татар спортчылары.
5.2	Җ.Дәрзаман “Олимпияче аю”. Х.Халиков “Хәрәкәттә – бәрәкәт”. Р.Миңнуллин “Сабантуй бүген бездә”.		Сәнгатьле укый алу.	Агымдагы тикшерү. Шигырьләрне сәнгатьле уку.		Татар халкының иң зур бәйрәме – Сабантуй.
6	Татар халык әкиятләре.	5 сәг.
6.1	“Батыр әтәч”		Рольләргә бүлеп укый алу.	Агымдагы тикшерү. Әкиятнең эчтәлеген сөйләү.		Халык аваз иҗаты – әкиятләр. Хайваннар турында әкиятләр.
6.2	“Зөһрә”		Төп образга характеристика бирә алу.	Агымдагы тикшерү. Әкиятнең киңәйтелгән планын төзү.		Әкиятләрне төркемләп өйрәнү. Тылсымлы әкиятләр.
6.3	Иҗади эш		Кечкенә күләмле әкиятләр иҗат итә алу.	Әкият иҗат итү.		Н.Исәнбәт “Балалар фольклоры”китабы.
6.4	“Алдакчы белән күпер”		Әкиятнең төп идеясын ачыклый алу.	Агымдагы тикшерү. Сайлап уку.		Көнкүреш әкиятләре.
6.5	Сыйныфтан тыш уку. Минем яраткан әкиятем.		Әкиятләрдә уңай һәм тискәре геройларны аера белү.	Агымдагы тикшерү. Укып килгән әкиятләрнең эчтәлеген сөйләү.		Фольклор белән матур әдәбиятының үзара бәйләнеше.
7	Дөнья халыклары әдәбияты.	9
7.1	А.С.Пушкин “Кышкы юл”. Г.Тукай “Пушкинга”.		Сайлап укый алу.	Агымдагы тикшерү. Сәнгатьле уку.		Бөек рус язучысы А.С. Пушкин. Балачагы һәм иҗаты.
7.2	Л.Н.Толстой “Балачак”.		Әсәргә карата үз фикерләреңне белдерә алу.	Агымдагы тикшерү. Сорауларга җавап бирү.		Бөек рус язучысы Л.Н. Толстой. Балалар өчен язган әсәрләре.
7.3	Х.К.Андерсен “Ромашка”.		Текстның эчтәлеген сөйли алу.	Агымдагы тикшерү.Эчтәлек.		Иң оста әкиятче – Х.К. Андерсен.
7.4	Сыйныфтан тыш уку. Андерсен әкиятләре.		Әкият геройларына характеристика бирә алу.	Агымдагы тикшерү. Үзеңә ошаган герой турында сөйләү.		Андерсен премиясе лауреатлары Ш.Галиев, Р.Миңнуллин.
7.5	Бертуган Гриммнар. “Боткалы чүлмәк.”		Рольләргә бүлеп укый алу.	Агымдагы тикшерү. Әкияткә карата сораулар язу.		Бертуган Гриммнарның әкиятләренең үзенчәлекле яклары.
7.6	Д.Родари. “Чипполоне принц лимонның аягына баса.”		Әсәрнең төп идеясын ачыклый алу.	Тематик тикшерү. Кечкенә хикәя язу.		“Чиполлино маҗаралары” мульфильмы(видеоязма-да).
7.7	Сурия халык әкияте.” Алтын балта”.		Әсәрне мәгънәле кисәкләргә бүлә алу.	Агымдагы тикшерү. План буенча эчтәлек сөйләү.		Төрле халык әкиятләренең охшаш һәм аермалы яклары.
7.8	Корея халык әкияте. “Тату туганнар”.		Әсәрнең тулы эчтәлеген сөйли алу.	Агымдагы тикшерү. Эчтәлек.		Туганлык, татулык турында халык әкиятләре.
7.9	Йомгаклау дәресе.		Ел дәвамында укыган әсәрләрнең тематикасын, авторларын белү.	Тематик тикшерү. Уку техникасын тикшерү.	Авыл ки-тапханәсенә экскурсия	Җәйгә укырга әсәрләр исемлеген тәкъдим итү.