от «____»___________________2012г. от «____»____________________2012г.
Белем бирү учреждениясенең укыту планы 2010нчы елның 28нче апрелендәге ТР Мәгариф һәм фән министрлыгының 1743/10 номерлы боерыгы белән расланган башлангыч гомуми һәм белем бирү программаларын гамәлгә ашыручы Таттарастан Республикасының белем бирү учреңденияләре өчен башлангыч сыйныф һәм урта звено: базис һәм якынча укыту планы нигезендә эшләнгән.
1. “Мәгариф турында” Россия Федерациясенең Законы (“Закон об образовании” Закон Российской Федерации)
2. “Мәгариф турында” Татарстан Республикасы Законы.
3. ТР Мәгариф министрлыгының 541 номерлы боерыгы, 20.08.2009 ел һәм №5903,12.08.2009ел(О преподавании татарского государственного языка в общеобразовательных учреждениях РТ).
4. План программага нигезләнеп төзелгән: Р.З.Хәйдәрова, Н.Г.Галиева, Ә.Г.Әхәтова авторлыгындагы Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрдә татар теле укыту программасы. 1-4нче сыйныфлар өчен. Казан. “Мәгариф” нәшрияты, 2009.
5. Дәреслек
Татар теле: Рус телендә белем бирүче дүртьеллык башл. мәкт. 1нче с-фы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен) / Р.З. Хәйдәрова, Н. Г. Галиева. - Казан: “Мәгариф”, 2008. – 143 б.
6. Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. Казан, 2005.
7. Укытучылар өчен методик кулланма. Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле һәм уку дәресләре оештыру. Яр Чаллы, 2008. (ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан рөхсәт ителгән).
2. Укучыларның логик фикерләү сәләтләрен үстерү.
3. Дәреслек, өстәмә һәм белешмә әдәбият белән эш итү, уку, язу күнекмәләрен камилләштерү.
Өстәмә әдәбият
- Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту, 1 нче сыйныф, укытучылар өчен методик кулланма. - Казан: “Мәгариф”, 1999. – 103б.
- Башлангыч сыйныфлар өчен татар теленнән дидактик материал, Казан, “Яңалиф” нәшрият йорты, 2005.- 59б.
- Татарча сөйләшергә өйрәнәбез, методик кулланма. Р. З. Хәйдәрова, К. М. Зарипова, Ф. С. Сафиуллина.
- Татар теленнән грамматик биремнәр (башлангыч мәктәп өчен), методик кулланма/ Җ.З. Багаева, Яр Чаллы, 2002. - 38б.
- Таблицалар һәм схемалар өйрәтәләр: Рус телендә сөйләшүче балалар өчентатар теленнән таблицалар һәм схемалар. – Казан: Мәгариф, 1998
- Уйный - уйный укыйбыз, рус һәм татар мәктәпләренең татар теле һәм әдәбияты укытучылары өчен/ Г. Гәрәева.- Казан: “Яңалиф”, 2007
Сәгать саны:
Барысы: 99 сәг., атнага - 3сәг.
Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланган “Рус мәктәпләрендәге рус төркеме укучыларына татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты”нда әйтелгәнчә, гомуми белем бирү мәктәбендә башлангыч сыйныфларда үзләштерелгән белемнәр һәм сөйләм күнекмәләре камилләштерелә һәм алга таба үстерелә. Шунлыктан рус телендә сөйләшүче балаларга татар теленнән гомуми башлангыч белем бирүнең максатлары:
куллану. Нишлисең? соравы белән сорау җөмлә төзү.
Нормаль темп белән әйтелгәнне ишетү аша мәгънәне аңлау, аңлаган турында фикер йөртү. Сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү.
Темалар буенча бирелгән сәзләрне аңлап, кара-каршы сөйләм оештыру (репликалар саны 3 тән ким булмаска тиеш); дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку һәм сөйләү.
Татар алфавитындагы хәрефләрне таный белү; дәреслектә уку өчен бирелгән җөмләләрне, текстларны дөрес интонация белән уку белү.
Татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес яза белү; матур күчереп язу күнекмәләре булдыру.
№
|
Төп темалар
|
Сәгать саны
|
Лексика
|
Грамматика
|
1
|
Әйдәгез танышабыз!
|
11
|
Исәнмесез,хәерле
көн, кем, мин, син, бу, кыз, малай, ничек? кем? исем, сәлам, Шүрәле, сау булыгыз, хәлләр, рәхмәт, яхшы, аның, әйе, түгел, юк, бу, кайда? Казан, Чаллы, Алабуга, авыл, шәһәр, сыйныф, ничә яшь? 1-10га кадәрге саннар, саный, сиңа, астында, өстендә
|
Зат алмашлыкларының берлектә тартым белән төрләнеше(минем, синең, аның).
Ничек? соравы белән
|
2
|
Мәктәптә
|
2
|
Мәктәп, китап, дәфтәр, каләм, бетергеч, такта, тәрәзә, чүпрәк, җилем, кайчы, акбур, укучы кыз, укучы малай, укытучы, дәрес
|
- Бу нинди дәрес?
- Бу татар теле дәресе.
- Синең дәфтәрең бармы?
- Әйе, минем дәфтәрем бар.
- Ничә дәфтәрең бар?
- Ике дәфтәрем бар.
|
3
|
Урман дусларыбыз
|
5
|
Куян, аю, төлке, тиен, керпе, дус, урман, кил, әле, фил, жираф, арыслан, бака, нинди? Су, балык, куркак, ак, зур, кечкенә, усал, соры, аның
|
-лар/-ләр күплек кушымчаларын сөйләмдә куллану.
Әле кисәкчәсен сөйләмдә куллану.
Сыйфат + исем конструкциясен сөйләмдә куллану. Нинди? соравы белән сорау җөмлә төзү.
|
4
| -
Урма Спорт бәйрәме
|
8
|
Йөгерә, сикерә, йөзә, оча, нишли? баса, утыра, тиз, әкрен, ярый
|
Хәзерге заман хикәя фигыльнең берлектә 1, 3нче зат формаларын сөйләмдә куллану. Нишлисең? соравы белән сорау җөмлә төзү.
Боерык фигыль формасы куллану
|
5
|
Без дәрестә
|
8
|
Дәрес, рәсем, татар теле, рус теле, укый, яза, рәсем ясый, мәктәп, бүген, бар, укучы, укытучы, ничәле, “биш”ле, матур, чиста, начар, дәфтәр, бетергеч, каләм, китап, бир, ал, астында, өстендә
|
Исемнәрнең 1, 2нче затта берлектә тартым белән төрләнеш формаларын сөйләмдә куллану.
Саша ... белән утыра, акбур белән яза структураларын сөйләмдә куллану.
Астында, өстендә бәйлек сүзләрен сөйләмдә куллану.
|
6
|
Йорт хайваннары һәм кошлары
|
11
|
Песи, эт, сарык, сыер, ат, кәҗә, дуңгыз, әтәч, тавык, каз, үрдәк, чеби, тычкан, бака, кая? Кайдан? кайта
|
Исемнең урын-вакыт килеше.
Кая? соравы кулланып, җөмлә төзү.
Исемнәрне чыгыш килешендә сөйләмдә куллану.
|
7
|
Без хезмәт яратабыз
|
5
|
Кишер, шалкан, кыяр, бәрәңге, суган, кабак, чөгендер, кәбестә, алма, карбыз, кавын, алма, җиләк, зәңгәр, кызыл, яшел, сары, тәмле, кара, ак, соры, көрән, кызгылт-сары, чәч, үс, җый, эшлә, эшчән, ялкау
|
Хәзерге заман хикәя фигыльнең 3нче зат барлык формасын сөйләмдә куллану, юклык формасы белән таныштыру.
|
8
|
Без уйныйбыз, җырлыйбыз
|
4
|
Кайда, өйдә, мәктәптә, урамда, паркта, бәйрәмдә, уйныйм, 11-20гә кадәр саннар,
|
Исемнәрнең 1, 2нче затта берлектә, күплектә тартым белән төрләнеш формаларын сөйләмдә куллану.
|
9
|
Шәһәрдә
|
9
|
Шәһәр, безнең, бик матур, урам, йөри, Чистай, Минзәлә, уйный, күңелле, әйдә, хәзер, без, бар, иртәгә, киң, зур, татарлар, руслар, марилар, мордвалар, чувашлар, яшиләр
|
Хәзерге заман хикәя фигыльне 1 нче затта күплектә куллану. Автобус белән барам конструкциясен сөйләмдә куллану.
|
10
|
Киемнәр кибетендә
|
8
|
Зур, кечкенә, ошый, ошамый, бар, юк, кибет, матур, ямьсез, юл, юкә, юк, сатучы, сата, сум, чалбар, итәк, бүрек, бияләй, итек, башлык, зәңгәр, кара, кия, күп, күлмәк, ал, коңгырт,
өч, әби, өй, яңа, әни, җәй, бакча, кабак
төлке, яшел, кызыл кара, сары, соры, шәмәхә
|
Исемнәрнең 1, 2нче затта берлектә тартым белән төрләнеш формаларын сөйләмдә куллану.
|
11
|
Сәламәт бул!
|
8
|
Баш, колак, бит, бармак, чәч, борын, авыз, кул, аяк, күз, тел, теш, эч, арка, авырта, чәй, аша, дару, кура җиләге, сөт, сабын, тарак, сөлге, теш пастасы, теш щёткасы, оек, күзлек, тарак, кулъяулык, яулык
|
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.
Кайда? Нәрсә белән? Ничә сум? Нишли? Кем? Ничек? сораулары белән җөмләләр төзү.
Исемнең урын-вакыт килеше.
Хәзерге заман хикәя фигыль.
-мы/-ме кисәкчәсен кулланып, сорау бирү.
Исем + боерык фигыль төзелмәсе.
|
12
|
Яз килә!
|
4
|
Яз, җитә, кояш, көлә, көн, җылы, тамчы тама, елга, боз ага, кошлар килә, кара карга, диңгез, эре-эре, рәхәт, пычрак, ел фасылы, тукран, чыпчык, сандугач, күгәрчен, песнәк, сыерчык, торна
|
Нинди? соравы.
Сорау формалары.
|
13
|
8 нче Март - әниләр бәйрәме
|
4
|
Бәхет тели, чәчәк, котлый, уңышлар, сәламәтлек, бүләк итәм
|
Син алмашлыгын төшем килешендә сөйләмдә куллану.
|
14
|
Без кунакка барабыз
|
5
|
Хат яза, җитә, күңелле була, кунакка киләбез, чынаяк, чәнечке, кашык, пычак, тәлинкә, чәйнек, кәстрүл, тарата, шикәр, лимон белән, варенье белән, ашагыз, бик тәмле, уң, сул, гөбәдия,
чәкчәк, бәлеш, өчпочмак, ипи,
пешер, ит, бәрәңге, суган, изгән бәрәңге, йөзем, дөге, идән, гөл
|
Хәзерге заман хикәя фигыль.
Ничә сум? соравы.
Лимон белән конструкциясе.
|
15
|
Туган көн – зур бәйрәм
|
2
|
Туган көн, кунаклар, котлыйм
|
Исемнәрнең 1нче затта берлектә тартым белән төрләнеш формасын сөйләмдә куллану.
Хәзерге заман хикәя фигыльне 1 нче затта күплектә куллану.
|
16
|
Җәй
|
5
|
Җәй, су коена, сайрый, күл, Сабантуй, авыл, җиләк, чәчәк, күбәләк, урман, каен җиләге, җир җиләге, кура җиләге, көрәшә, чабыша, капчык, чүлмәк, вата, бииләр, җырлыйлар
|
Хәзерге заман хикәя фигыльне 1 нче затта берлектә, күплектә куллану.
|