ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

С. АМАНЖОЛОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

«Бекітілді»

МФжТ факультетінің әдістемелік кеңесі

отырысында__________

Төрайымы Магзумова Э.М.

«­­­­­­­­­___» _____ 2007 ж.
СТУДЕНТТЕРДІ ОҚЫТУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(Syllabus)

Ақпаратты қорғау

пәннің аты

мамандық 050602– информатика

(шифр, мамандық атауы)

оқыту түрі күндізгі бөлім

(күндізгі, сырттай)

Барлығы 3 кредит

Курс 3

Семестр 6

Дәріс сағат 15

Семинар сағат

Зертханалық сағат 30

Ағымдық бақылау саны 2

СӨЖО (аудиторлық) сағат 45

СӨЖ сағат 45

Барлық аудиторлық сағат саны 90

Барлық аудиторлық емес сағат саны 45

Барлық сағат саны 135

Өскемен, 2007

Силлабус ҚР МЖМБС 3.08.066-2004 негізінде жасалды

/құжат қайда және кіммен берілді/

Кафедра отырысында қаралды және ұсынылды____________________________

«___»______ 2007ж. Хаттама №_____

Кафедра меңгерушісі Жантасова Ж.З.

(аты-жөні)

1. Пән атауы мен коды: BZII6 - Ақпаратты қорғау

2. Оқытушы жөнінде мәлімет: Нугуманова Асем Канатовна

3. Байланыс ақпараты: тел., электрондық адрес, құжырада болатын уақыты құжыра: МҮжКТ, тел: 47-78-44, сабақ кестесі бойынша

4. Несие саны: 3 (аптасына 1 дәріс, 1зертханалық жұмыс).

5. Күні: 2007-2008 о.ж. 6 семестр

6. Пәннің мақсаты мен міндеті:

Пәнді оқытудың мақсаты – ақпараттық жүйелердегі ақпаратты қорғау жүйелерінің теориялық негіздерін зерттеу және практикалық қолдану, студенттерге мәліметті қорғауды жүзеге асыру ұстанымдары, әдістері және құралдары туралы жүйеленген түсініктеме беру, ақпараттық жүйелерді жобалау және пайдалану үшін қажетті ақпаратты қорғау бойынша практикалық іс жүргізуді үйрету болып табылады.

Пәнді оқытудың міндеті:

1) Ақпаратты қорғау объектілерінің ерекшеліктерін, олардың классификациясын оқыту, ақпаратты енгізу, шығару, алмасу, өңдеу және сақтау ақпараттық үрдістерін жүзеге асыру барысында ақпаратты қорғаудың әдістері мен құралдары туралы түсінік беру;

2) Ақпараттық жүйелердің қызмет етуін оңтайландыру үшін ақпаратты қорғау құралдарын қолдану бойынша нақты есептерді қойылымын және оларды шеше білуді және АЖ қауіпсіздік деңгейін бағалауды үйрету.

7. Курсқа сипаттама:

Бүгінгі өркениетті заманда әр мемлекет өзінің ақпарат қорғауы барысында криптография жүйесін қатты кадағалап, оны дамытуға зор мән беріп отыр. Казірі кезеңде біздің жас тәуелсіз еліміздің де өзіндік ақпараттық қорғалуына баса назар аударылып, бұл істе бірқатар оң қадамдар жасалып жатыр.

8. Пререквизиттер: бұл пәнді оқу барысында «Информатика», «Алгоритмизация және бағларламалау технологиясы», «Жүйелік бағдарламалық қамтамасыз ету», «Ақпараттық жүйелер теориясы» пәндерін оқып-білу кезінде алынған білімдер қолданылады.

9. Постреквизиттер: осы курс бойынша алынған студенттердің білімі мен іскерлік дағдысы «Ақпараттық жүйелерді жобалау», «Ақпараттық қауіпсіздік және ақпаратты қорғау» пәндерінде сонымен қатар курстық және дипломдық жұмыстарда қолданылуы мүмкін.

10. Пәннің қысқаша мазмұны:

«Ақпаратты қорғау» пәні – ақпараттық жүйелердегі ақпаратты қорғау жүйелерінің теориялық негіздерін зерттеу және практикалық қолдану, студенттерге мәліметті қорғауды жүзеге асыру ұстанымдары, әдістері және құралдары туралы жүйеленген түсініктеме береді, ақпараттық жүйелерді жобалау және пайдалану үшін қажетті ақпаратты қорғау бойынша практикалық іс жүргізуді үйретеді.

Курсты оқыту нәтижесінде студенттер:

1) Ақпаратты қорғау объектілерінің ерекшеліктерін, олардың классификациясын білуі керек, ақпаратты енгізу, шығару, алмасу, өңдеу және сақтау ақпараттық үрдістерін жүзеге асыру барысында ақпаратты қорғаудың әдістері мен құралдары туралы түсінігі болуы керек.

2) Ақпараттық жүйелердің қызмет етуін оңтайландыру үшін ақпаратты қорғау құралдарын қолдану бойынша нақты есептерді қойылымын және оларды шеше білуі керек және АЖ қауіпсіздік деңгейін бағалай алуы керек.

11. Сабақтың түрлері бойынша тақырыбы, аптасы көрсетіліп, сағаттарға бөлінген тақырыптық-күнтізбелік жоспар:

11.1 Дәрістер:

Модульдің атауы және шифрі	Дәрістер№	Оқып үйренетін сұрақтар атауы	Сағат саны	Апталық жүктеме	Әдебиет№	Ескерту
1	2	3	4	5	6	7
МОДУЛЬ 1
Курстың негізгі ұғымдарына кіріспе. Пән терминологиясының ерекшелігі.	1	Компьютерлік жүйелердегі ақпаратты қорғау мәселелерінің өзектілігі. Қорғаныс жүйесін құру концепциясы. Мәселенің қазіргі күнгі жағдайы.	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	2	Ақпаратты қорғау құралдарының және тәсілдерінің классификациясы	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	3	Ақпаратты қорғаудың криптографиялық құралдарының математикалық негізі	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	4	Симметриялы криптографиялық хаттамалар	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	5	Ашық кілтті криптожүйелердің хаттамалары. Әлектронды сандық қолтаңба алгоритмдері	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	6	АЖ мәліметтерінің тұтастығын қаматамасыз ету	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	7	Қорғаудың криптографиялық тәсілдерінің классификациясы. Ақырғы өрістегі көпмүшеліктердің қасиеттері. Қалдықтар туралы Қытай теоремасы. Криптожүйелердің математикалық платформасы	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
МОДУЛЬ 2
Криптографияда модулярлық арифметиканы қолдану	8	Курстың мақсаттары мен талаптары. Курстың негізгіі ұғымдары. Термиологияның ерекшелігі	2	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	9,10	Интегралданған ақпараттық ортаның (ИАО) дамуы. Ақпарат қайуіпсіздігін қамтамасыз ету. Мәліметтер қорына қатынауды ұйымдастыру мәселелері. Ақпараттық ресурстарды ғаламдандыру бағыты.	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	11	Ақпаратты қорғау құралдарының даму тарихынан. Қорғау тәсілдерінің классификациясы және оларға шолу жасау	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	12	Жылдам дәрежеге шығару алгоритмдері. Кері шамаларды есептеудің түрлі тәсілдері. а*х≡b mod n түріндегі салыстыруларды шешу. Квадраттық айырымдарды есептеу	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	13	Симметриялық жүйелерге шолу. Шифрлеудің классикалық жүйелері. Гаммалау процедуралары. Шифрлеу стандарты.	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	14	Диффи-Хеллман алгоритмі. RSA алгоритмы. Электронды сандық қолтаңбаны қалыптастыру үшін ассиметриялық криптожүйелердің алгоритмдерін қолдану.	1	2	1-7	ИКТ, жаңа инновация, ЭЕМ қолдану
	15	Қорытынды сабақ.	1
	Барлығы		15

11.2 Зертханалық сабақтар:

Зерт. Жұмыс / апта №	Тақырып	Сағат саны	Әдебиет№	Бақылау түрі	Ескерту
1	3	4	5	6	7
1	Зертханалыќ жұмыс №1 “PGP бағдарламасының мүмкішіліктері”	1	13, 20	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	PGP бағдарламасын қолдану
2,3	Зертханалыќ жұмыс №2 “ Кілттерді генерациялау ”	2	13, 5, 6	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	PGP бағдарламасын қолдану
4, 5, 6, 7	Зертханалыќ жұмыс №3 “ Кілттерді алмастыру ”	10	3, 4, 5, 8, 11, 13, 18	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	PGP бағдарламасын қолдану
8,9,10, 11,12	Зертханалыќ жұмыс №4 “ PGP бағдарламасында шифрлеу және шифрлерді ашу тәсілдері ”	10	4, 5, 6, 12, 19	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	PGP бағдарламасын қолдану
13,14, 15	Зертханалыќ жұмыс №5 “ PGP бағдарламасында шифрлеу және қолтаңба қою ”	7	2, 17, 6, 8	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	PGP бағдарламасын қолдану
	Барлығы	30

12. Сабаққа дайындау үшін материалды оқытып үйрену кестесі

12.1 Студенттердің өзбетімен жұмыс кестесі:

№ п/п	Сабақтардың тақырыптары	СӨЖ тапсырма	Тапсырманың мақсаты мен мазмұны	Ұсынылған әдебиеттер (бб.)	Бақылау түрі	Өткізу мерзімі	Жоғ. балл
Модуль 1
1	Курстың негізгі ұғымдарына кіріспе. Пән терминологиясының ерекшелігі	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Курстың мақсаттары мен талаптары. Курстың негізгіі ұғымдары. Термиологияның ерекшелігі	13, 20, 12-24 б.	Ауызша қорғау	2 апта	1
2	Компьютерлік жүйелердегі ақпаратты қорғау мәселелерінің өзектілігі. Қорғаныс жүйесін құру концепциясы. Мәселенің қазіргі күнгі жағдайы.	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Интегралданған ақпараттық ортаның (ИАО) дамуы. Ақпарат қайуіпсіздігін қамтамасыз ету. Мәліметтер қорына қатынауды ұйымдастыру мәселелері. Ақпараттық ресурстарды ғаламдандыру бағыты.	13, 5, 6, 48-76 б.	Ауызша қорғау	4 апта	1
3	Ақпаратты қорғау құралдарының және тәсілдерінің классификациясы	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Ақпаратты қорғау құралдарының даму тарихынан. Қорғау тәсілдерінің классификациясы және оларға шолу жасау	2, 5, 6, 120-197 б.	Ауызша қорғау	5-6 апта	1
4	Ақпаратты қорғаудың криптографиялық құралдарының математикалық негізі	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Қорғаудың криптографиялық тәсілдерінің классификациясы. Ақырғы өрістегі көпмүшеліктердің қасиеттері.	2, 5, 6, 120-197 б.	Ауызша қорғау	7 апта	1
5	Симметриялы криптографиялық хаттамалар	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Симметриялық жүйелерге шолу. Шифрлеудің классикалық жүйелері. Гаммалау процедуралары. Шифрлеу стандарты.	13,20, 255-297 б.	Ауызша қорғау	8 апта	1
6	Ашық кілтті криптожүйелердің хаттамалары. Әлектронды сандық қолтаңба алгоритмдері	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Диффи-Хеллман алгоритмі. RSA алгоритмы. Электронды сандық қолтаңбаны қалыптастыру үшін ассиметриялық криптожүйелердің алгоритмдерін қолдану.	13 ,5 ,6, 77-97 б.	Ауызша қорғау	9 апта	1
7	АЖ мәліметтерінің тұтастығын қаматамасыз ету	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	АЖ тұтастығын анықтау. Мәліметтерді қалпына келтіру есептері және оларды шешу әдістері	3, 4, 5, 8, 11, 13, 18	Ауызша қорғау	10 апта	2
8	Криптографияда модулярлық арифметиканы қолдану	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Жылдам дәрежеге шығару алгоритмдері. Кері шамаларды есептеудің түрлі тәсілдері. а*х≡b mod n түріндегі салыстыруларды шешу. Квадраттық айырымдарды есептеу	4, 5, 6, 12, 19	Ауызша қорғау	11 апта	2
9	Ақырғы өрістер қасиеті және криптография	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Ақырығы өрістерді құру. Ақырғы өрістерде қосу және алу. Көпмүшеліктер өрісі.	2, 17, 6, 8	Ауызша қорғау	12 апта	2
10	Идентификация және аутентификация процедуралары	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	АЖ-дегі рұқсат етілген қатынау ұйымдастыру. Парольдерді шифрлеу. RSA жүйесінің негізінде пароль жасау.	5,6, 48-57 б.	Ауызша қорғау	13 апта	1
11	АЖ мәліметтерінің тұтастығын қамтамасыз ету үшін бақылау қосындысы тәсілін қолдану	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Бақылау қосындысы әдісінің негізінде қатынау матрицасының тұтастығы алгоритмін жүзеге асыру. Әдісті шифрлеу көмегімен дамыту	1, 2, 3, 7-17 б.	Ауызша қорғау	14 апта	1
12	Криптографияда модулярлық арифметиканы қолдану	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Келтірілмейтін көпмүшеліктер. Топтың тудырушы элементі.	13,14, 120-125 б.	Ауызша қорғау	14 апта	1
13	Мәліметтерінің тұтастығын қамтамасыз ету үшін бақылау қосындысы тәсілін қолдану	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Қалдықтар туралы Қытай теоремасы. Криптожүйелердің математикалық платформасы	6, 18, 19, 142-155 б.	Ауызша қорғау	15 апта	1
Барлығы:45

13.2 Студенттердің оқытушымен өзіндік жұмыс кестесі.

№ п/п	Сабақтардың тақырыптары	СОӨЖ тапсырма	Тапсырманың мақсаты мен мазмұны	Ұсынылған әдебиеттер (бб.)	Бақылау түрі	Өткізу мерзімі	Жоғ. балл
Модуль 1
1	Курстың негізгі ұғымдарына кіріспе. Пән терминологиясының ерекшелігі	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Курстың мақсаттары мен талаптары. Курстың негізгіі ұғымдары. Термиологияның ерекшелігі	13, 20, 12-24 б.	Ауызша қорғау	2 апта	1
2	Компьютерлік жүйелердегі ақпаратты қорғау мәселелерінің өзектілігі. Қорғаныс жүйесін құру концепциясы. Мәселенің қазіргі күнгі жағдайы.	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Интегралданған ақпараттық ортаның (ИАО) дамуы. Ақпарат қайуіпсіздігін қамтамасыз ету. Мәліметтер қорына қатынауды ұйымдастыру мәселелері. Ақпараттық ресурстарды ғаламдандыру бағыты.	13, 5, 6, 48-76 б.	Ауызша қорғау	4 апта	1
3	Ақпаратты қорғау құралдарының және тәсілдерінің классификациясы	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Ақпаратты қорғау құралдарының даму тарихынан. Қорғау тәсілдерінің классификациясы және оларға шолу жасау	2, 5, 6, 120-197 б.	Ауызша қорғау	5-6 апта	1
4	Ақпаратты қорғаудың криптографиялық құралдарының математикалық негізі	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Қорғаудың криптографиялық тәсілдерінің классификациясы. Ақырғы өрістегі көпмүшеліктердің қасиеттері.	2, 5, 6, 120-197 б.	Ауызша қорғау	7 апта	1
5	Симметриялы криптографиялық хаттамалар	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Симметриялық жүйелерге шолу. Шифрлеудің классикалық жүйелері. Гаммалау процедуралары. Шифрлеу стандарты.	13,20, 255-297 б.	Ауызша қорғау	8 апта	1
6	Ашық кілтті криптожүйелердің хаттамалары. Әлектронды сандық қолтаңба алгоритмдері	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Диффи-Хеллман алгоритмі. RSA алгоритмы. Электронды сандық қолтаңбаны қалыптастыру үшін ассиметриялық криптожүйелердің алгоритмдерін қолдану.	13 ,5 ,6, 77-97 б.	Ауызша қорғау	9 апта	1
7	АЖ мәліметтерінің тұтастығын қаматамасыз ету	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	АЖ тұтастығын анықтау. Мәліметтерді қалпына келтіру есептері және оларды шешу әдістері	3, 4, 5, 8, 11, 13, 18	Ауызша қорғау	10 апта	2
8	Криптографияда модулярлық арифметиканы қолдану	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Жылдам дәрежеге шығару алгоритмдері. Кері шамаларды есептеудің түрлі тәсілдері. а*х≡b mod n түріндегі салыстыруларды шешу. Квадраттық айырымдарды есептеу	4, 5, 6, 12, 19	Ауызша қорғау	11 апта	2
9	Ақырғы өрістер қасиеті және криптография	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Ақырығы өрістерді құру. Ақырғы өрістерде қосу және алу. Көпмүшеліктер өрісі.	2, 17, 6, 8	Ауызша қорғау	12 апта	2
10	Идентификация және аутентификация процедуралары	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	АЖ-дегі рұқсат етілген қатынау ұйымдастыру. Парольдерді шифрлеу. RSA жүйесінің негізінде пароль жасау.	5,6, 48-57 б.	Ауызша қорғау	13 апта	1
11	АЖ мәліметтерінің тұтастығын қамтамасыз ету үшін бақылау қосындысы тәсілін қолдану	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Бақылау қосындысы әдісінің негізінде қатынау матрицасының тұтастығы алгоритмін жүзеге асыру. Әдісті шифрлеу көмегімен дамыту	1, 2, 3, 7-17 б.	Ауызша қорғау	14 апта	1
12	Криптографияда модулярлық арифметиканы қолдану	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Келтірілмейтін көпмүшеліктер. Топтың тудырушы элементі.	13,14, 120-125 б.	Ауызша қорғау	14 апта	1
13	Мәліметтерінің тұтастығын қамтамасыз ету үшін бақылау қосындысы тәсілін қолдану	Әр зертханалық жұмыстарды орындауды қадаммен түсіндіру, есеп беруді өткізу.	Қалдықтар туралы Қытай теоремасы. Криптожүйелердің математикалық платформасы	6, 18, 19, 142-155 б.	Ауызша қорғау	15 апта	1
Барлығы:45

14. Әдебиет:

Негізгі әдебиеттер:

1. 
   Фомичев В.М. Дискретная математика и криптология. Под ред.д-ра физ.-мат.наук Н.Д.Подуфалова, М.:Диалог МИФИ, 2003.- С.361-363.
   
2. 
   Саломаа А. Криптография с открытым ключом.-М.:Мир,1995.-318 с.
   
3. 
   Моисил Гр. Алгебраическая теория дискретных автоматических устройств.- М.:Иностр.л.- 1963.- 680 с.
   

4. 
   Зегджа Д.П.,Ивашко А.М. Основы безопасности информационных систем.-М.:Горячая линия-Телеком.2000.452с.,
   
5. 
   Герасименко В. А.. Защита информации в автоматизированных системах обработки данных Книга 1,2 М.; Энергоатомиздат, 1994 .-176 с.: ил
   
6. 
   СяоД, Керр Д., Мэднчк С. Защита ЭВМ / Пер. с англ. — М.: Мир, 1982.
   
7. 
   Хоффман Л. Дж. Современные методы защиты информации / Пер. с англ. — М.: Сов. радио, 1980.
   
8. 
   Задирака В.К., Абдикаликов К.А. Элементы современной криптологии и методы защиты банковской информации.- Алматы: Респ.изд.каб.- 1999.- 337 с.
   
9. 
   Мельников В. В. Защита информации в копьютерных системах Москва «Финансы и статистика» «Электроинформ» 1997.
   
10. 
    Рассторгуев С.П. Программные методы защиты информации в компьютрах и сетях Издательство Агенства «Яхтсмен »М.-19993, 1991.
    
11. 
    Анин Б.Защита компьютерной информации .-СПб.:БХВ-Санк-Питербург, 2000.-384с.:ил.
    
12. 
    Романец Ю.В.,Тимофеев П.А. ,Шаньгин В.Ф. Защита информации в компьютерных системах и сетях /Под ред В.Ф. Шаньгина ,- М.:Радио и связь,1999.-328 с.
    
13. 
    Домашев А.В.,Попов В.О., Правиков Д.И.,Прокофьев И.В. ,Щербаков А.Ю. Программированием алгоритмов защиты информации.Учебное пособие -М.:»Нолидж»,2000,-288с., ил
    
14. 
    Мафтик С. Механизмы защиты в сетях ЭВМ. — M.: Мир, 1993.
    
15. 
    Пшенин Е.С. Теоретические основы защиты информации :Учебное пособие,Алматы: КазНТУ, 2000.125с. ISB 9965-487-36-7
    
16. 
    Жантасова Ж.З., Астанина М.В. Идентификация пользователей и обеспечение целостности матрицы доступа к базе данных информационной системы. //Материалы международной конф. «Вычислительные и информационные технологии в науке, технике, образовании».-Усть-Каменогорск, 2003.- С.48-52.
    
17. 
    Жантасова Ж.З., Астанина М.В. Разработка программного обеспечения и проблемы защиты данных //Сб.лучших работ науч. конф. 2002-2003 учебного года. -Усть-Каменогорск, 2003.- С.57-81.
    

Қосымша әдебиеттер:

1. 
   Бияшев Р.Г., Афонская Т.А. Разграничение доступа к данным в вычислительных системах //Информатика:Серия Проблемы ВТ и информатизации.- 1992.- вып.3-4.- С.59-64.
   
2. 
   Милославская Н.Г. Толстой А.И. Интрасети: доступ в Internet, защита: Учебное пособие для вузов .-М.:ЮНИТИ-ДАНА,2000.-527 с.
   
3. 
   Гульев И.А.Компьютерные вирусы.взгляд изнутри -М.:ДМК,1998-304 с..ил
   
4. 
   Защита информации в персональных ЭВМ / А. В. Спесивцев, В. А.
   
5. 
   Гостехкомиссия РФ. Временное положение по организации разра­ботки, изготовления и эксплуатации программных и технических средств защиты информации от несанкционированного доступа в авто­матизированных системах и средствах вычислительной техники. — M.:Воениздат, 1992.
   
6. 
   Послание Президента страны народу Казахстана «Казахстан – 2030: процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев» //Казахстан –2030.-Астана: Фолиант, 2000.- 108с.
   
7. 
   Закон Республики Казахстан от 26 июня 1998 года N233 «О национальной безопасности» //Ведомости Парламента РК.-1998.-N11-12.- С.173.
   
8. 
   Закон Республики Казахстан от 15 марта 1999года N349-I «О государственных секретах» //О государственных секретах.- Алматы, 2004.- 30с.
   
9. 
   Программа действий Правительства Республики Казахстан на второе полугодие 1999года и 2000 год //Казахстан – 2030- Астана: Фолиант, 2000- 108с.
   
10. 
    Указ Президента Республики Казахстан от 13 мая 1999года N139 «Об Агентстве Республики Казахстан по защите государственных секретов» //Казахстанская правда.- 1999.- N95.
    
11. 
    Указ Президента Республики Казахстан от 16 марта 2001г. N573 «О Государственной программе формирования и развития национальной информационной инфраструктуры РК» с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 21.11.2003г. N1232. //Казахстанская правда.- 2001.- N73.
    
12. 
    Постановление Правительства РК от 2 апреля 2001 года N 433 «Об утверждении программы проведения научных исследований и технических разработок в области защиты информации» //САПП РК.- 2001.- N13.- С.148.
    
13. 
    Закон Республики Казахстан от 7 января 2003года N 370-II «Об электронном документе и электронной цифровой подписи» //Казахстанская правда.- 2003.- N8.
    
14. 
    Закон Республики Казахстан от 8 мая 2003 года N 412 «Об информатизации» //Казахстанская правда.- 2003.- N138-139.
    
15. 
    Постановление Правительства РК от 17 апреля 2004 года N 430 «Об утверждении правил электронного документооборота государственных органов РК» //САПП РК.- 2004.- N17.- С.220.
    

15. Баға бойынша хабарлама:

Емтиханның бағасына аралық бақылауда алған бал, бал қою саясатында қарастырылған ережелер және ағымдық бақылау нәтижелері әсер етеді.

16. Баға бойынша хабарлама:

Пәнді меңгерудің қорытынды бағасы

Әріптік жүйе боынша бағалау	Баллдар	%-тік мазмұны	Жалпы жүйе бойынша бағалау
A	4,0	95-100	Өте жақсы
A-	3,67	90-94
B+	3,33	85-89	Жақсы
B	3,0	80-84
B-	2,67	75-79
C+	2,33	70-74	Қанағаттанарлық
C	2,0	65-69
C-	1,67	60-64
D+	1,33	55-59
D	1,0	50-54
F	0	0-49	Қанағаттанарлықсыз

Білімді бағалау Рейтинг – шкаласы

№ п/п	Форма контроля	Трудоемкость дисциплины, %
	Ағымдық бақылау	30
	Дәріс сабақтарына қатысу	0,2*15=3
	СОӨЖ сабағына қатысу	0,1*30=3
	Реферат жазу және қорғау	10
	Үй жұмыстарын орындау	7
	Ауызша сұрау	7
	Аралық(мерзімдік) бақылау	30
	МБ 1 (коллоквиум)	15
	МБ 2 (коллоквиум)	15
	Қорытынды бақылау	40
	ПӘН БОЙЫНША БАРЛЫҒЫ:	100

Емтиханның бағасына аралық бақылауда алған бал, бал қою саясатында қарастырылған ережелер және ағымдық бақылау нәтижелері әсер етеді.

17. Курс саясаты:

а) Себепсіз дәріс және СОӨЖ сабақтарын босатпау, себеп болған жағдайда мұғалімге ескертіп, зертханалық жұмыстарды белгіленген уақытта өткізу керек;

б) ӨБЖ – тарды өз уақытында өткізу керек, уақытынан кешігіп өткізген жағдайда 0,5 балл шегеріліп тасталады;

с) Аралық және қорытынды бақылауға студент міндетті түрде қатысу керек.

Рұқсат етілмейді:

а) Кешігу және сабақтан кетіп қалу;

б) Сабақ кезінде ұялы телефонды қолдану;

с) Тапсырманы дер кезінде орындамау.

18. Сұрақтар мен бақылау түрлері тақырыптарының тізбесі:

18.1 Курстың емтихан сұрақтары:

1. 
   Ақпаратты қорғау жайлы түсінік
   
2. 
   Ақпаратты қорғаудың мақсаттары мен талаптары
   
3. 
   Ақпаратты қорғаудың оқу үрдісіндегі орны
   
4. 
   Ақпаратты қорғаудың өзекті мәселелері
   
5. 
   Мүлде жабық кілттер
   
6. 
   Чиптер
   
7. 
   Ортақ кілт жасап алу
   
8. 
   Тағы да ортақ кілт жасау туралы
   
9. 
   Кілттерді қосарлау
   
10. 
    Кілттердің есептеу қиындығы
    
11. 
    Электрондық қолтаңба
    
12. 
    Ашық кілтті криптожүйелер
    
13. 
    Қашаған кілттер
    
14. 
    Құпия ақпарат
    
15. 
    Ақпарат қорғаудың қиындықтары туралы
    
16. 
    «Арам» компьютерлерді пайдалану туралы
    
17. 
    Ашық кілтті жүйелер
    
18. 
    RSA ашық кілтті жүйесіне түсініктеме
    
19. 
    RSA ашық кілтті жүйесінің кілтін генерациялау алгоритмі
    
20. 
    Рабиннің ашық кілтті жүйесі, алгоритмі
    
21. 
    Эль-Гамель ашық кілтті жүйесі, алгоритмі
    
22. 
    Жалпыланған Эль-Гамель жүйесі, алгоритмі
    
23. 
    Мак-Эллис ашық кілтті жүйесі, алгоритмі
    
24. 
    Кнапчак ашық кілтті жүйесі
    
25. 
    Меркль-Хеллман Кнапчак жүйесі, алгоритмі
    
26. 
    Неігізгі Меркль-Хеллман Кнапчак ашық кілтті жүйесінің алгоритмі
    
27. 
    Көп қайталанатын Меркль-Хеллман Кнапчак жүйесі кілтінің генерациясының алгоритмі
    
28. 
    Хор-Ривест Кнапчак жүйесі, алгоритмі
    
29. 
    Ықтималдық ашық кілтті жүйе
    
30. 
    Голдвассер –Микали Ықтималдық жүйесі
    

18.2 Курс бойынша коллоквиум сұрақтары:

1. Электрондық қолтаңба

2. Ашық кілтті криптожүйелер

3. Қашаған кілттер

4. Құпия ақпарат

5. Ақпарат қорғаудың қиындықтары туралы

6. Ақпаратты қорғау жайлы түсінік

7. Ақпаратты қорғаудың мақсаттары мен талаптары

8. Ақпаратты қорғаудың оқу үрдісіндегі орны

9. Ақпаратты қорғаудың өзекті мәселелері

10. Мүлде жабық кілттер

11. Чиптер

12. Ортақ кілт жасап алу