Ф КГМА 1-8-22/02

МУ «Организация

методической работы в

соответсвии с ГОСО 2006

года» от 04.07.2007г.

Қарағанды мемлекеттік медицина академиясы
Химия кафедрасы
Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өз бетінше

ақаратын жұмысы

Сабақтың тақырыбы:Жанды жүйелердің термодинамикасы.
Пәні: Химия
Мамандығы: 051102 Қоғамдық денсаулық сақтау.
Құрастырушы: Реметова Н.С.
Курс: 1

Кредит: 1

Қарағанды 2007

Тақырыбы:Жанды жүйелердің термодинамикасы.
Мақсаты: Термодинамика,термодинамикалық түсініктері өлшемдер туралы мағлұматты қалыптастыру.Осы көрсеткіштердің негізінде олардың ағза тіршілігіндегі ролін ашу.Процесстердің энергетикалық эффектілерін есептеп, бағытын болжап,заттардың стандартты түзілуі және жану энтальпиялары мен энтропияларын анықтауды үйрету.

Оқыту мақсаттары:

• 
  химиялық реакциялардың жылу эффектелеріне, экзотермиялық және эндодермиялық процесстерге түсінік беру.
  
• 
  Гесс заңының ағзалардың тіршілігіндегі маңызы және оның химиялық реакциялардағы жылу эффектілеріне жүргізілетін есептеулер. Экзотермиялық және эндотермиялық реакция кезіндегі заттың ішкі энергиясының өзгеруін көрсету.
  
• 
  химиялық реакциялардың жылу эффектісін есептеуді және химиялық реакциялардың кинетикасын анықтауға сипаттама беруді үйрету(молекулярлығы және реакция тәртібі).
  
• 
  химиялық өлшеуіш ыдыстармен, лабораториялық таразылармен, әдебиеттермен және электрондық базадағы мәліметтермен жұмыс істеуді үйрету.
  

Оқыту әдістері: семинар
Тақырып бойынша негізгі сұрақтар:

1. 
   Химиялық термодинамика-биоэнергетикалардың негізі.
   
2. 
   Термодинамиканың негізгі түсініктері.
   
3. 
   Термодинамиканың бірінші бастамасы. Ішкі энергия. Энтальпия.
   
4. 
   Гесс заңы.
   
5. 
   Процесстердің бағыттары. Термодинамикалық қайтымдыжәне қайтымсыз процестер.
   
6. 
   Термодинамиканың екінші бастамасы. Энтропия.
   
7. 
   Термодинамиканың біріккен бастамасы. Гиббстің еркін энергиясы.
   
8. 
   Тірі жүйедегі термодинамика. Ағзада өтетін экзергоникалық және эндергоникалық процесстер.
   
9. 
   Химиялық тепе-теңдік. Ле-Шателье принципі.
   

Таратылатын материал: физикалық және коллоидтық химия пәні бойынша есептер жинағы мен жаттығулар.
Әдебиеттер:

Негізгі:

1.Равич-Щербо М.И., Новиков В.В. Физическая и коллоидная химия М., 2001.

2.Слесарев В.И. Химия. Основы химии живого С-Пб.:Химиздат, 2001.

3.Ершов Ю.А. Общая химия. Биофизическая химия.Химия биогенных элементов: М.: ВШ 2003.

4.Асанбаева Р.Д., Илиясова М.И. Теоретические основы строения и реакционный способности биологически важных органических соединений.Алматы,2003.

Қосымша:

1.Глинка Н.Г. Общая химия. М.,2003.

Бақылау:

Сұрақтар.

1.Қандай реакциялар экзотермиялық және эндотермиялық деп аталады? Мысалдар келтіріңіз.

2.Ағзада өтетін экзергоникалық және эндергоникалық процесстер.

3.Химиялық реакциялардың жылу эффектісі дегеніміз не? Қандай бірлікте өрнектеледі?

4.Энтальпия дегеніміз не?

а) экзотермиялық ; б)эндотермиялық процесстер үшін энтальпия қандай белгілерге өзгереді.

5.Стандартты жағдай дегеніміз не?

Тесттер.

1. Жүйенің ішкі энергиясын сипаттау үшін термодиамикалық түсініктер қолданылады. Термодинамика I - заңының математикалық өрнегі:

1. 
   Q = Е + A
   
2. 
   B) S+ S> 0
   
3. 
   C) G = H - TS
   
4. 
   D) S = k ln W
   
5. 
   E) S = Q / T
   

2. Жүйелер сырқы ортамен әрекеттесуіне байланысты үш топқа жіктеледі. Шекарасы арқылы заттар да, энергия да өтетін жүйе қалай аталады

1. 
   ашық
   
2. 
   жабық
   
3. 
   тұйық
   
4. 
   гомогенді
   
5. 
   гетерогенді
   

3. ² Реакциялардың жылу эффектлері реакцияға түсетін және түзілетін заттардың табиғаты мен күйеіне тәуелді болады да, ал реакцияның жүрі әдісіне байланысты болмайды ². Қандай заң осылай оқылады?

1. 
   термодинамиканың I заңы
   
2. 
   термодинамиканың II заңы
   
3. 
   термодинамиканың III заңы
   
4. 
   термодинамиканың біріккен заңы
   
5. 
   Гесс заңы
   

4. Жүйеде химиялық өзгерістер жылудың бөлінуі және жұтылуымен жүреді. Термодинамикның I - заңының математикалық өрнегі:

1. 
   Q = И + A
   
2. 
   S+ S> 0
   
3. 
   G = H - TS
   
4. 
   S = k ln W
   
5. 
   S = Q / T
   

5. Жүйеде химиялық өзгерістер жылудың бөлінуі және жұтылуымен жүреді. Эндометриялық процесс үшін:

1. 
   H > 0
   
2. 
   H < 0
   
3. 
   G < 0
   
4. 
   G > 0
   
5. 
   S > 0
   

6. Жүйеде химиялық өзгерістер жылудың бөлінуі және жұтылуымен жүреді. Экзэргоникалық процесс үшін:

1. 
   H > 0
   
2. 
   H < 0
   
3. 
   G < 0
   
4. 
   G > 0
   
5. 
   S > 0
   

7. 2 Н + О 2 HО

Берілген реакция қай бағытта жүреді, егер G < 0 болса

1. 
   HО – ның айырылуына қарай
   
2. 
   сұдық түзілуіне қарай
   
3. 
   тепе – теңдік ығыспайды
   
4. 
   болжау мүмкін емес
   
5. 
   екі бағытта да жүреді
   

8. 2 N O + О 2 N О

Берілген реакция қандай бағытта жүреді, егер G = 0 болса

1. 
   N О– ның түзілуіне қарай
   
2. 
   N О– ның айырылуына қарай
   
3. 
   жүйе тепе – теңдікте орналасқан
   
4. 
   бағытын болжау мүмкін емес
   
5. 
   екі бағытта да жүреді
   

9. Мына реакция CO + Cl CO Cl қандай бағытта жүреді, егер G > 0 болса

1. 
   CO Cl- ның түзілуіне қарай
   
2. 
   CO Cl- ның айырылуына қарай
   
3. 
   жүйе тепе – теңдікті орналасқан
   
4. 
   бағытын болжау мүмкін емес
   
5. 
   екі бағытта да жүреді
   

10. Мына реакцияда 2 C O + О 2 C О; H = - 568,8 кДж температураны жоғарылатсақ, реакция тепе – теңдігі қай жаққа қарай ығысады

1. 
   C О- ның түзілуіне қарай
   
2. 
   C О- ның айырылуына қарай
   
3. 
   тепе – теңдік ығыспайды
   
4. 
   бағытын болжау мүмкін емес
   
5. 
   екі бағытта да жүреді
   

11. 2 NH N + 3 H - Q

Берілген реакцияның тепе – теңдігі температураны төмекдеткенде қай жаққа қарай ығысады

1. 
   NH - тің түзілуіне қарай
   
2. 
   NH - тің айырылуына қарай
   
3. 
   тепе – теңдік ығыспайды
   
4. 
   бағытын болжау мүмкін емес
   
5. 
   екі бағытта да жүреді
   

12. Егер қысымды жоғарылатса, мына реакцияның C O + 2 HО C O+ H тепе – теңдігі қай жаққа қарай ығысады

1. 
   C O және HО – ның түзілуіне қарай
   
2. 
   C O және H
   
3. 
   тепе – теңдік ығыспайды
   
4. 
   бағытын болжау мүмкін емес
   
5. 
   екі бағытта да жүреді
   

13. 2 C O + O 2 C O

Берілген реакцияның тепе – теңдігі қай жаққа қарай ығысайды, егер қысымды жоғарылатсақ

1. 
   C O-ның түзілуіне қарай
   
2. 
   C O-ның айырылуына қарай
   
3. 
   тепе –теңдік ығыспайды
   
4. 
   бағытын болжау мүмкін емес
   
5. 
   екі бағытта да жүреді
   

14. Мына реакцияда CO + Cl COCl СO – ның концентрациясың жоғарылатсақ, тепе – теңдік қай жаққа қарай ығысады

1. 
   CO Cl-ның түзілуіне қарай
   
2. 
   CO Cl-ның айырылуына қарай
   
3. 
   тепе –теңдік ығыспайды
   
4. 
   бағытын болжау мүмкін емес
   
5. 
   екі бағытта да жүреді
   

15. Химиялық процесстерді қозғаушы күшінің өлшемі бар екендігі белгілі. Тұрақты қысымда жүретін процесс қалай аталады

1. 
   изохорлы
   
2. 
   изобарлы
   
3. 
   изотермиялық
   
4. 
   адиабатикалық
   
5. 
   стационарлық