Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулардың; әдістемелік ұсыныстардың; әдістемелік нұсқаулардың титул парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/40

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Көлік техникасы және логистика кафедрасы

Біртұтас көлік жұйесі пәні бойынша

050713, 5В071300 – Көлік, көлік техникасы және технологиясы, 050901, 5В090100 – Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру мамандығының студенттеріне арналған

ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАРЫ МЕН НҰСҚАУЛЫҚТАРЫ

Павлодар

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқауларды; әдістемелік ұсыныстарды; әдістемелік нұсқауларды бекіту парағы			Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/41
		БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор _________Пфейфер Н.Э. 20__ж. «___»_______

Қ ұрастырушы: аға оқытушы Бейсенова Х.З.
Көлік техникасы және логистика кафедрасы
Біртұтас көлік жұйесі пәні бойынша

050713, 5В071300 – Көлік, көлік техникасы және технологиясы, 050901, 5В090100 – Көлікті пайдалану және жүк қозғалысы мен тасымалдауды ұйымдастыру мамандығының студенттеріне арналған

әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулар

Кафедраның отырысында ұсынылды

20__ж. «___»______________,№__ хаттама
Кафедра меңгерушісі _____________ Ордабаев Е.К._ 20__ж. «____» ________
ММжКФ ОӘК мақұлданды
20__ж. «___»______________, №____ хаттама
ОӘК төрағасы _______________ Ахметов Ж.Е. 20__ж. «____» ________
МАҚҰЛДАНДЫ:
ЖжӘҚБ бастығы _____________ Варакута А.А. 20__ж. «____» ________

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды

20__ж. «___»______________ №____ хаттама

«Біртұтас көлік жүйесі» пәнін оқытудың мақсаты – жалпы көлік проблемалары мен жекелеген көлік түрлерінің ерекшелігін есепке ала отырып, көлік кешенін құру және оның заңдылығын айқындау.

Пәннің мәні мен маңызы – тасымал процесін басқару бойынша инжерлер дайындап, жалпы көлік қажеттілігін қамтамасыз етуді жатыр, әйтсе де көліктің барлық түріне қатысты мәселелерді ескермей оны тек сала жүйесіне арнап мамандыру мүмкін емес. Бұл салаға маман дайындау жұмысын дұрыс үйлестіру - бірыңғай көлік жүйесінің қызметіне және жабдықталуына едәуір тиімді ықпал етеді.

Кредиттің саны: 3, оқитын курс 3, семестр 5, емтихан.

1-тақырып. Кіріспе

Бірыңғай көлік жүйесінің мәні, негізгі түсінігі және анықталуы. Көлік жүйесінің бірлігін анықтайтын факторлар. Көләк жүйесі құрамдас бөлігінің жалпы көліктік сипаттамасы. Әралуан көлік түрлерінің бірлескен әрекерінің мәні мен формасы. Көліктік ұйымдар, жүк тиеп жіберушілер мен қабылдаушылардың арасындағы қатынасын,құқын, міндетін және жауапкершілігін реттейтін негізгі құжаттар.[1]

2 тақырып. Көлікпен қамтамасыз ету көлікті басқару жүйесі

Көлікпен қамтамасыз ету және оған қол көрсеткіштері. Нарықтық экономика жағдайында көлікті басқару принциптері. Көлік жүйесін басқаруды ұйымдастыру. Әралуан көлік түрлерінің бірлескен әрекеті мен бәсекелестігінің саласы мен формасы. [1,2,3]

3 тақырып. Көлікті техника пайдалану теориясының кешенді мәселелері

Техника құралдары мен әралуан көлік түрлерін пайдаға асыруды дамытудың жалпы заңдылығы. Рұқсат етілген маневрлікте, рұқсат салуда, жолдың тегіс болмауына және есепке алынған еңістер, қарсы қозғалыс сипаты мен ауқымы бойынша қозғалыс бағыты әдісі бойынша әралуан көлік түрлерінің сипаттамасы. Әралуан көлік түрлері қозғалысының қарсы жүруі. Тарту күші мен қуаты. Қозғалысты жалпы теңестіру. Әралуан көлік түрлері жалпы құрамалар есебінің әдісі мен істеп шығару қабілетінің ортақтастығы. [1,3,6]

4 тақырып. Магистральды көлік түрлерінің техникалық пайдаланудың сипаттамасы

Темір жол көлігі, оның ерекшелігі мен көрсеткіштері. Автомобиль көлігі, оның ерекшелігі мен негізгі көрсеткіштері. Теңіз көлігі, оның ерекшелігі мен негізгі көрсеткіштері. Құбыр көлігі, оның ерекшелігі мен негізгі көрсеткіштері. Мамандырылған және дәстүрлі емес көлік түрлері, оның сипаттамасы және дамыту проблемалары[1,2,3]

5 тақырып. Өнеркәсәптік көлік

Өндірісті көлікті қолданылу өрістері және оның сипаттамасы. Әр түрлі өндірісті көлікті ұтымды пайдалану өрістері.. [1,3,4]

6 тақырып. Қалалық және қала мамандығы көлік

Қала және халық қоныстанған басқа да орындардағы көлік қызметінің ерекшеліктері. Қалалық және қала маңындағы әр түрлі көліктерді ұтымды пайдалану өрістері.

Қалалардың кешенді көлік үлгілерін жобалау. [1,6,7]

7 тақырып. Экономикалық көрсеткіштер және олардың әр түрлі көлік түрлеріндегі ерекшеліктері

Көрсеткішткрдің топтары және оларды анықтау факторлары. Тасымалдаудың өзіндік құны, көлік түрлерң бойынша аыйрмашылықтары және анықтау ерекшеліктері. Әр түрлі көлік түрлері бойынша жұмсалатын қаржы, жүктік массасының құны, жолаушылар мен жүкті жеткізу мерзімдері және жылдамдығы. Әр түрлеріндегі еңбек өнімділігі[1,6]

8 тақырып. Көлік түрлерінің таңдау әдістері мен принциптері

Көлік қызметін тұтынушылардың көлік түрін таңдау принципі. Жолаушыларды тасымалдауға көлік түрлерін таңдау әдістері. Әр түрлі көлік түрлерін тиімді пайдалану әдістері. [1,5,6]

9 тақырып. Тікелей аралас тасымалдаулар және олардың тиімділігі

Жалпы мағлұматтар. Теміржол-су тасымалдары және олпрдың тиімділігі. Аралас «өзен-теңіз» тасымалдары және олардың тиімділігі. Теміржол-автомобиль тасымалдары және олардың тиімділігі. [5,6,7]

10. 
    тақырып. Тасымалдар үрдісіндегі көлік тораптары
    

Көлік тораптарының тасымалдау үрдісіндегі маңызы және ролі. Тораптардың қасиеті және негізгі түсініктер. Көлік торабы жүйесінің иерархиялық құрылымы. Көлік тораптарының орналасуы. [5,6]

11 тақырып. Көлік тораптарындағы әрекеттестік үрдістері

Әрекеттестік үрдістерінің негізгі сипаттамалары. Тораптағы көліктік үрдістердің сипаты анықтайтын параметрлер. Әрекеттестіктің техникалық түрі. Әрекеттестіктің технологиялық түрі. Әрекеттестіктің ақпараттық түрі. Әрекеттестіктің құқықтық түрі. Әрекеттестіктің экономикалық түрі. [1,5]

12тақырып. Көлік тораптарын жіктеу және жобалау принциптері, негізгі қасиеттері

Көлік торабының негізгі қасиеті. Көлік тораптарын функционалды белгілерң бойынша жіктеу. Тораптарды жобалаудың негізгі принциптері. [1,2,3,9]

13тақырып. Көлік тораптарының жұмыс істеу сапасы туралы негізгі сипаттама

Көлік торабының жұмыс істеуінің уақытша сипаттамасы. Көлік торабын пайдалану сенімділігі. Көлік торабының экономикалық тиімділігі. [1,2,3]

14 тақырып. Әр түрлі көлік түрлерінің тораптардағы техникалық және технологиялық әрекеттері

Жүк тасушысы көліктердің тораптағы техникалық және технологиялық әрекеттері. Бәрыңғай технологиялық үрдісті дамыту реті. Көлік тораптарындағы контейнерлер көп тиелген әр түрлі көлік түрлерінің әрекеттістігінің технологиялық үлгісі. Тораптардағы әр түрлі жолаушылар көлігінің техникалық және технологиялық әрекеттестігі: кешенді ауысып мінетін пункттер. [1,2,9]

15 тақырып. Көлік тораптарындағы әрекеттестік үрдісін жылдам жоспарлау және басөару тәртібі деңгейіне келтіру

Порт, өнеркәсіп кәсіпорындары жолдарына, жүк стансаларына қызмет көрсетуші беріліс поездарындағы вагондардың үйлесімді саны. Әр түрлі көлік түрлерінің тораптарындағы әрекеттестік пукнттері бойынша өңдеу қабілеттілігінің үйлесімді таралуы. Әрекеттестік пукнттеріндекөлік құралдарын өңдеудің үйлесімді дәлелдеу. Көліктің сыртқы түрінің ішкі тораптық автомобиль мен әрекеттестік тәртібін жақсы жағдайда келтіру. Жұмыс учаскелері бойынша әрекеттесу пунктіндегі жүк тиетін машиналарды қолайлы жағдайда орналастыру. [1,5]

16 тақырып. Тәліктік орташа мөлшердегі жоспарлау шегінде қтетін әрекеттестік үрдісін жақсы жағдайға келтіру

Әрекеттестік пункттерінің жұмыс тәртібін жақсы жағдайға келтіру. Бәртекті жүктерді бір көліктен екінші көлікке ауыстыруға әрекеттестік пунктін таңдау. Көлік торабының элементтерінің параметрлерін тиімді жағдайға келтіру. [1,3]

17 тақырып. Көлік тораптарының тұрақты құрылғыларының қуатын анықтау

Теміржол тораптарынын тұрақты құрылғыларының қуатын есептеп, шешу жолы. Су көлігінің тұрақты құрылғыларының қуатын анықтып, шешу жолы. Өнеркәсіп тұрақты құрылғыларының қуатын анықтып, шешу жолы. [8]

18 тақырып. Әр түрлі көлік тұрлерінің тиімділігін көтеру жолдары

Көлікте логистиканы және интермодальді технологияны қолдану. Бірыңғай технология бойынша әр түрлі көлік түрлерінің көліктік тораптардағы жұмысын ұйымдастыру. Контейнерлерді интермодальді тасымалдау және оның тиімділігі. Жеке және ведомстволық автотранспортты қолдану тиімділігі. Аралас теміржол жіне су өатынастарындағы жүк тасымалының тиәмділігін арттыру. Ауыстырып-тиеусіз қатынастарды ұйымдастыру және олардың тиәмділігін арттыру. [1,7]

19 тақырып. Қазақстан Республикасының, ЕврАзЭСБ және басқа ТМД елдерінің көліктік жүйесінің күйі және кешенді дамуының негізгі бағыттапы

Жүк жіне жолаушылар тасымалының даму болжамы. Нарықтық экономика жағдайында көлік жұйені мемлекеттік басқару және басқару жұйесін жетілдіру. Келешектегі көлік жұйелерінің даму концепциясы. [1,7]

Тәжірибелік сабақтарының мазмұны
2 тақырып. Автокөлікті кәсіпорынның жұмысының тиімділігін анықтау.

3 тақырып. Кемелердің тасу қабілеттілігін анықтау.

4 тақырып. Жүк қозғалысын жиілігі және порт аралық қатынасты орнату.

5 тақырып. Құрамды құруға буксировщик таңдау.

6 тақырып. Өздігінен жұре алмайтын жүк кемесінің жүк көтірілімділігін дәлелдеу.

7 тақырып. Аэропорттағы тиеу-түсіру жұмыстарының өнімділігін және уақыт мөлшерін есептеу. Ұшақтын жылдық және жалпы өнімділігі

8 тақырып. Магистральді газ құбырларының өнімділігін жақсарту.

9 тақырып. Ленталы конвейерді қолданудың экономикалық тиімділілігін есептеу.

10 тақырып. Құбыр көлігінің көліктік құралдарын статикалық оқып үйрену.

11 тақырып. Көліктік кәсіпорынның негізгі капиталының пайдаланылуының сипаттамасы.

11 тақырып.Локомотив паркінің тәуліктік орташа мөлшерін анықтау.

12 тақырып. Бірқалыпты емес автокөлік жұмысын жеңілдету үшін контейнерлер қоймасына қосымша сыйымдылық берудің экономикалық жағынан пайдалы екендігін анықтау.

13 тақырып. Жүкті орталықтандырылған тасып шығаруға автомобильді қоймаға жақындатуды басқарудың экономикалық тиімділігін бағалау.

14 тақырып. Түрлі маркалы автомобильдерді қай сферада қолданудың тиімділігін табу және қажетті паркті есептеу.

15 тақырып. Жүк тиеудің тікелей нұсқасының тимділігін анықтау және оны қолданудың пайдалылығының дәрежесі.

16 тақырып. Контейнер пунктінде вагондар мен автомобильдерді бірге өңдеу ұзақтылғының тиімділігін және жүк операциялары кезінде тұрып қалу есептеу.

17 тақырып. Теміржол стансасында жұкті шығару-кіргізуде жұмыс істейтің автомобиль қозғалысы маршрутының тиімді нұсқасын анықтау

18 тақырып. Көп каналды жүйеде әр нұсқа бойынша кемелердің қызмет көрсету көрсеткіштерін салыстыру.

19 тақырып. Вагондардығ стансаға және кемелердің портқа келу графигін құрастыру

20 тақырып. Айлақтардың өңдеу қабілеттілігін және олардың тиімді санын анықтау.

21 тақырып. Тиеудің мүмкін жолдарын экономикалық бағалау негізінде порттың жұмыс тәртібін бекіту.

22 тақырып. Көлік жүйесін берілген полигонында, белгілі бір жұкті тасымалдауды игеру үшін қтымды көлік түрін таңдау.

23 тақырып. Айлақтардың тиімді жүк айналымын белгілеу.
3.4 СӨЖ мазмұны
2 тақырып Тасырма 1. Көлік жүйесін басқаруды ұйымдастыру. Әралуан көлік түрлерінің бірлескен әрекеті мен бәсекелестігінің саласы мен формасы. [1,2,3]

3 тақырып. Тасырма 2 Тарту күші мен қуаты. Қозғалысты жалпы теңестіру. [1,3,6]

4 тақырып. Тасырма 3 Мамандырылған және дәстүрлі емес көлік түрлері, оның сипаттамасы және дамыту проблемалары. [1,2,3]

5 тақырып. Тасырма 4 Әр түрлі өндірісті көлікті ұтымды пайдалану өрістері. [1,3,4]

7 тақырып. Тасырма 5 Әр түрлеріндегі еңбек өнімділігі. [1,6]

8 тақырып. Тасырма 6 Әр түрлі көлік түрлерін тиімді пайдалану әдістері. [1,5,6]

10 тақырып. Тасырма 7 Тораптардың қасиеті және негізгі түсініктер. Көлік торабы жүйесінің иерархиялық құрылымы. Көлік тораптарының орналасуы. [5, 6]

12 тақырып. Тасырма 8 Көлік торабының негізгі қасиеті. Көлік тораптарын функционалды белгілерң бойынша жіктеу. Тораптарды жобалаудың негізгі принциптері. [1,2,3,9]

13 тақырып. Тасырма 9 Көлік торабының жұмыс істеуінің уақытша сипаттамасы. Көлік торабын пайдалану сенімділігі. Көлік торабының экономикалық тиімділігі. [1,2,3]

14 тақырып. Тасырма 10 Тораптардағы әр түрлі жолаушылар көлігінің техникалық және технологиялық әрекеттестігі: кешенді ауысып мінетін пункттер. [1,2,9]

15 тақырып. Тасырма 11 Көліктің сыртқы түрінің ішкі тораптық автомобиль мен әрекеттестік тәртібін жақсы жағдайда келтіру. Жұмыс учаскелері бойынша әрекеттесу пунктіндегі жүк тиетін машиналарды қолайлы жағдайда орналастыру. [1,5]

16 тақырып. Тасырма 12 Біртекті жүктерді бір көліктен екінші көлікке ауыстыруға әрекеттестік пунктін таңдау. [1,3]

17 тақырып. Тасырма 13 Су көлігінің тұрақты құрылғыларының қуатын анықтып, шешу жолы. Өнеркәсіп тұрақты құрылғыларының қуатын анықтып, шешу жолы. [8]

18 тақырып. Тасырма 14 Контейнерлерді интермодальді тасымалдау және оның тиімділігі. Жеке және ведомстволық автотранспортты қолдану тиімділігі. [1,7]

19 тақырып. Тасырма 15 Жүк жіне жолаушылар тасымалының даму болжамы. Нарықтық экономика жағдайында көлік жұйені мемлекеттік басқару және басқару жұйесін жетілдіру. Келешектегі көлік жұйелерінің даму концепциясы. [1,7]
Әдебиет

1 Единая транспортная система / под ред. В.Г. Галабурды. – М.: Транспорт, 2002 – 295 с.

2 Громов Н.Н., Панченко Т.А., Чудновский А.Д. Единая транспортная система / – М.: Транспорт, 1987. – 304с.

1. 
   Аксенов И.Я. Единая транспортная система. – М.: Высш.шк., 1991. – 383с.
   

4 Афанасьев Л.Л. и др. Единая транспортная система и автомобильные перевозки. - М.: Транспорт, 1984. – 333с.

5 Правдин Н.В., Негрей В.Я. Взаимодействие различных видов транспорта в узлах. - Минск: Высшая школа, 1983. – 296 с.

6 Шариркин Б.И. Единая транспортная сеть взаимодействие различных видов транспорта. – М.: Высшая школа, 1983.- 238 с.

7 Магамадов А.Р. Координация работы различных видов транспорта. – М.: Высшая школа, 1982. – 175 с.

8 Бучин Е.Д. Взаимодействие внутреннего водного транспорта с морским, железнодорожным и автомобильным. - М.: Транспорт, 1978. – 191 с.

9 Транспортные узлы (определение мощности устройств) / под ред. К.Ю. Соколова и др. - М.: Транспорт, 1985. – 200с.