Ф КГМА 4/3-06/02

ПП КГМА 4/02
ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА АКАДЕМИЯСЫ
Патологиялық физиология кафедрасы валеология курсымен

Практикалық сабақтарға арналған әдістемелік ұсыныс

Тақырыбы: № 1 мерзімдік бақылау

Мамандығы: 051302 Стоматология
Пән: Патологиялық физиология
Курс: ІІІ
Құрастырушы: доцент Жәутікова С.Б.

Қарағанды 2009

Кафедра мәжілісінде талқылап

және бекітілген.

№ __20__ хаттама «_28_» ____04____ 2009 ж.

Кафедра меңгерушісі _____________ Жәутікова С.Б.

• 
  Тақырыбы: № 1 мерзімдік бақылау
  
• 
  Мақсаты: Патофизиология пәні, мақсаттары, әдістері; жалпы нозология; жалпы этиология және патогенез; организмнің реактивтілігінің патологиядағы маңызы; жасуша патофизиологиясы; зақымдануға организмнің жалпы жауабы; су-электролит алмасуының бұзылыстары; қышқылдық-сілтілік үйлесімінің бұзылыстары; көмірсі, май, нәруыз алмасуының бұзылыстары; ашығу; гипоксия; қызба; шеткері қанайналымның бұзылыстары; қабыну; аллергия; өспелер тақырыптары бойынша аралық білім деңгейлерін анықтау.
  
• 
  Оқыту мақсаты:
  

1. 
   кейбір патологиялық процестердің кейбір зерттеу әдістерімен және патологиялық процестерді немесе ауру модельін құрайтын объектілермен танысу.
   
2. 
   эксперименттік терапия туралы және оның медицина үшін маңызы туралы білу.
   
3. 
   патологиялық физиалогия дамуына үлес қосқан отандық физиологтар туралы жалпы мәлімет алу.
   
4. 
   Аурудың пайда болу және даму механизімін ұғыну.
   
5. 
   себептерді және сыртқы ортаның патогенді факторларынан әртүрлі зақымдалуды тудырудағы шарттарды түсіндіре білу
   
6. 
   материалистік диалектика категориясы мен негізгі заңдардан туындайтын патология себептердің қазіргі кездегі көзқарастардыбілу
   
7. 
   иммунологиялық реактивтіліктің механизмінің негізін анықтау, жүре пайда болған және туа біткен иммунды жүйе жетіспеушілігінен туатын бұзылыстарды түсіндіру.
   
8. 
   патогендік факторлардың жасушаны зықымдау себебтерін, механизмін, көрінісін және салдарын оқып үйрену.
   
9. 
   зақымдану кезіндегі организмнің қорғанысының жергілікті және жалпы реакцияларының даму механизмдерін игеру
   
10. 
    су-электролит алмасуының реттелуінің бұзылу жолдарын білу
    
11. 
    организмнің ішкі ортасының қышқыл-негіз жағдайы б±зылуының жіктелу принциптері мен негізгі формаларымен танысу
    
12. 
    кµмірсу алмасуы б±зылуының типтік формаларын ажырату
    
13. 
    ісіктердің даму этиологиясы мен механизмдерін зерттеу
    
14. 
    липидтер алмасуы б±зылуының типтік формаларын ажырату
    
15. 
    гипер- жєне гипогликемиялық жағдайлардың пайда болу себептері мен механизмдерін сипаттау
    
16. 
    Белок алмасуы б±зылуының этаптары
    
17. 
    гипоксияның жекеленген типтерінің (экзогендік, тыныстық, қанайналымдық, қандық, ±лпалық, аралас) себептері мен даму механизмдерін, сонымен қатар биологиялық тотығудың салыстырмалы жеткіліксіздігі кезіндегі гипоксияларды т‰сіндіру
    
18. 
    қызбалық аурулар кезіндегі дєрігердің негізгі тактикасы ретінде қызба реакциясының қорғаныс-бейімдеушілік жєне патологиялық жағдайларының диалектикалық маңызын игеру
    
19. 
    артерия бойымен қанның ағуының жоғарлауы кезіндегі (атериялық гиперемия) шеткері қанайналым бұзылуларының сипатын білу
    
20. 
    вена бойымен қанның ағуының қиындауы кезіндегі (веналық гиперемия) шеткері қанайналым бұзылуларының сипатын білу
    
21. 
    Қабынулық реакцияның қорғаныш-бейімдеушілік жєне патологиялық жағадйларының диалектикалық маңызын т‰сіну, сандық µзгерістердің сапалық µзгерістерге µту заңдылығы
    
22. 
    Аллергиялық реакциялардың себептерін, даму механизмдерін, көріністерін және алдын алудың кейбір принциптерін талдап, білудің қажеттілігін түсіну
    

• 
  Тақырыптың негізгі сұрақтары:
  

1. 
   Патологиялық физиология дегеніміз не?
   
2. 
   Патологиялық физиология қандай бөлімдерден тұрады?
   
3. 
   В.В.Пашутиннің, И.И.Сеченовтың, В.В.Подвысодскийдің, И.И.Мечниковтың патофизиалогияның дамуындағы үлестері
   
4. 
   Қазақстандағы патологиялық физиалогияның дамуы, Я.А.Лазаристің патофизиалогияның дамуына қосқан үлесі
   
5. 
   Ауру дегеніміз не?
   
6. 
   Ауру анықтамасына енгізілген негізгі критерийлер
   
7. 
   Патологиялық (дерттік) үрдіс туралы түсінік
   
8. 
   Дерттік серпіліс жайлы түсінік
   
9. 
   Дерттік жағдай туралы түсінік
   
10. 
    ауру тудыратын себептер мен шарттардың өзара байланысы
    
11. 
    себептер және оның ауруды дамытуындағы, пайда болуындағы маңызы
    
12. 
    ауру тудырушы сыртқы орта факторларының классификациясы
    
13. 
    аурудың ішкі және сыртқы себебтері
    
14. 
    Реактивтілік дегеніміз не? Резистенттілік дегеніміз не?
    
15. 
    Реактивтілік қалпы қандай факторларға тәуелді?
    
16. 
    Бөгде факторлардан спецификалық емес қорғаныш механизміне не жатады?
    
17. 
    жасуша зақымдануының себептері;
    
18. 
    жасуша зақымдануының спецификалық және спецификалық емес көріністері;
    
19. 
    зақымдануға организмнің реакциясы туралы жалпы түсінік
    
20. 
    стресстің дамуы, себептері
    
21. 
    эустресс, дистресс түрлері, маңызы
    
22. 
    су алмасудың негізгі бұзылыстары
    
23. 
    су-элетролит балансының нервтік-гуморалдық реттелуі туралы қазіргі кµзқарастары
    
24. 
    сыртқы су балансының б±зылуын жєне судың организмнің ішкі ортасы арқылы таралуын; негізгі т‰рлері
    
25. 
    оң жєне теріс су балансы туарлы т‰сінігі; судың жєне электролиттердің жеткіліксіздігінен болатын сусыздануды; гипер-, изо- жєне гипоосмолярлық дегидратациялар
    
26. 
    қышқыл-негізі тепе-теңдігі б±зылулары кезіндегі компенсациялық реакциялар
    
27. 
    қышқыл-негізі гомеостазы б±зылуларының компенсациясындағы буферлік ж‰йелердің рµлі
    
28. 
    гипер- жєне гипогликемиялық жағдайлардың пайда болу себептері мен механизмдерін сипаттау
    
29. 
    инсулин жеткіліксідігінің єрт‰рлі формаларын сипаттау жєне олардың патогендік механизмдерін анализдеу
    
30. 
    ісіктердің пайда болу себептері мен механизмдерін, ісіктік ±лпаның ерекшеліктерін білу;
    
31. 
    Май алмасуының этаптарының бұзылуы
    
32. 
    Май алмасуының бұзылуының даму механизмдері
    
33. 
    Кетондық денелердің түзілуі. Гиперкетонемия.
    
34. 
    Семіру, себептері, механизмдері.
    
35. 
    Белок алмасуының этаптарының бұзылуы, оның себептері
    
36. 
    Белок алмасуының бұзылуының даму механизмдері
    
37. 
    Гипер- және гипопротенемиялар
    
38. 
    Оң және теріс азот баланыстары
    
39. 
    Гипоксияның жіктелуі
    
40. 
    «Нормоксия», «гипоксия», «гипероксия», «гипоксемия», «асфиксия» т‰сініктері
    
41. 
    қызба этиологиясы; инфекциялық жєне инфекциялық емес қызбалар
    
42. 
    пирогендер, олардың т‰зілу кµздері мен жылу реттеу орталығына єсер ету механизмдері
    
43. 
    жылу реттеу орталығына басқа да нейрогуморалдық єсерлердің болуы
    
44. 
    қызба кезіндегі жылу реттеудің қайта қ±рылуындағы гипоталамустың жылу сезгіш зоналары мен шеткері рецепторлардың маңызы
    
45. 
    шеткері қанайналымның бұзылулары
    
46. 
    атериялық гиперемия, анықтамасы, себептері, патогенезі, белгілері және салдарлары
    
47. 
    веноздық гиперемия, анықтамасы, себептері, патогенезі, белгілері және салдарлары
    
48. 
    ишемия, анықтамасы, себептері, патогенезі, белгілері және салдарлары
    
49. 
    қабынулық процестің негізгі компоненттері
    
50. 
    қабынудың жергілікті жєне жалпы белгілері
    
51. 
    біріншілік жєне екіншілік альтерация, зат алмасудың, жасушалар мен жасушалық органеллдардың мембраналарының µзткізгішітігінің, µткізігіштікті жоғарлату механизмінің µзгерулері
    
52. 
    Аллергиялық реакциялардың жіктелуі.
    
53. 
    Аллергендердің түрлерін, олардың пайда болуы мен табиғатын сипаттау.
    
54. 
    Жедел және баяу типті аллергиялық реакциялардың деңгейлерін сипаттау және олардың даму механизмдерін түсіндіру.
    

• 
  Білім берудің және оқытудың әдістері:
  

- сабақ тақырыбы бойынша теориялық сұрақтарды талқылау;

- жағдайлық есептерді шығару;

- логикалық сұрақтарды талдау.

• 
  Әдебиеттер:
  

1. 
   Тель Л.З., Серебровская И.А. учебник по физиологии и патофизиологии в вопросах и ответах. Алматы. т. 2.
   
2. 
   Адо А.Д., Новицкий В.В. Патологическая физиология. // Томск. - 1994. –461 B.
   
3. 
   Даленов Е., Нурмахамедов Э. Патологиялык физиология. Алматы. 1995D.
   
4. 
   Зайчик А.Ш., Чурилов Л.П. Основы общей патологии ПетербурD.“Элби- СПБ”. -1999.-470 с.
   
5. 
   Михайлов В.В. Основы патологической физиологии // М., “Медицина”-
   
6. 
   Нурмухамбетов Э., Даленов Е. Патологиялык физиология. // Алматы. -
   
7. 
   Тель Л.З., Серебровская И.А. Избранные лекции по патологической физиологии// Алматы.- 1995.
   
8. 
   Тель Л.З., Серебровская И.А. Физиология человека и общие механизмы болезней. //Алматы”Казахстан”.- 1994. - Ч.1-2. – 344 с, 167с.
   
9. 
   Петленко В.И. Философские вопросы теории патологии.// Л., “Прогресс”. 1971.
   
10. 
    Зайко Н.Н. Патологическая физиология. // Элиста АОЗТ “Эсен”.- 1995.-
    
11. 
    Литвицкого П.Ф. Патофизиология. Курс лекций; Учебное пособие. // М.
    
12. 
    Шанин В.Ю. Клиническая патофизиология. С-ПтB.1998г.
    

• 
  Бақылау:
  

Сұрақтар:

1. 
   Патологиялық физиологияның дамуындағы экспериментальді тәсілдің маңызы?
   
2. 
   Моделдің негізгітүрлері?
   
3. 
   Клиникалық медицинадағы экспериментальді тәсілдің дамуының маңызы?
   
4. 
   Аурудыњ жіктелуініњ ±станымдары
   
5. 
   Аурудыњ жалпы жєне жергілікті кµріністері
   
6. 
   Аурудыњ арнайы жєне арнайы емес кµріністері
   
7. 
   Терминальді жаѓдайлар
   
8. 
   ¤лу-кезењді ‰рдіс
   
9. 
   Реанимацияныњ ќоѓамдыќ-деонтологиялыќ аспектілері
   
10. 
    адам организіміне патогенді факторлардың әсері, әлеуметтік шарттардың байланысы
    
11. 
    «цивилизация аурулары», олардың себептері
    
12. 
    механикалық фактордың зақымдаушы әсерінен кейінгі ауыртпалық
    
13. 
    химиялық факторлардың әсерінен кейінгі ауыртпалық
    
14. 
    ятрогенді аурулар
    
15. 
    Бейімделу дегеніміз не? Оның қандай түрлерін ажыратады?
    
16. 
    Структуралы із дегеніміз не? Оның түзілу механизмі?
    
17. 
    Реактивтілік дегеніміз не? Резистенттілік дегеніміз не?
    
18. 
    “клетканың зақымдануы” деген түсінікке анықтама беру, оның себебін түсіндіру.
    
19. 
    клетка мембранасы зақымдануының жалпы механизмі: майлардың тотығып анықталуы, мембраналық фосфолипаз әсері мембрананың осмотық созылуы, ірі молекуланың қосылыстардың мембранадағы адсорпциясы.
    
20. 
    Стресс, эустресс, дистресс дегеніміз не?;
    
21. 
    Стресстердің этиологиялық факторлары;
    
22. 
    Стресстің даму сатылары
    
23. 
    Адапатциялық стресс синдром түсінігі
    
24. 
    Су алмасуы патологиясының этиологиясы
    
25. 
    Су-электролит балансының нервтік-гуморалдық реттелуі
    
26. 
    Судың организмнің ішкі ортасында таралуының б±зылуы
    
27. 
    Оң жєне теріс су балансы
    
28. 
    Гипер-, изо- жєне гипоосмолярлық дегидратация
    
29. 
    Сусыздану кезіндегі негізгі физиологиялық ж‰йелердің б±зылуының патогендік механизмдері
    
30. 
    Қышқыл-негіз алмасуының кµрсеткіштері жєне олардың єрқайсысының маңызы
    
31. 
    Қышқыл-негіз алмасуы б±зылуының негізгі формаларының жіктелуі жєне оларға т‰сінік
    
32. 
    Газдық жєне газдық емес ацидоздардың себептері, даму механизмдері жєне негізгі кµрсеткіштері
    
33. 
    Газдық жєне газдық емес алкалоздардың себептері, даму механизмдері жєне негізгі кµрсеткіштері
    
34. 
    Қышқыл-негіз алмасуының жедел жєне созылмалы б±зылулары кезіндегі организмнің компенсаторлық-бейімдеушілік реакциялары
    
35. 
    қантты диабет кезіндегі метаболиттік б±зылулар мен негізгі қызметтік б±зылулардың арасындағы байланысты т‰сіндіру
    
36. 
    жедел гипогликемияның кµріністерін сипаттау жєне олардың механизмін т‰сіндіру
    

панкреатиттік диабеттің эксперименталдық моделі туарлы білу жєне олардың клиникалық медицинадағы ролі

37. 
    ісіктердің этиологиясы, физикалық жєне химиялық бластомогендік факторлар, онкогендік вирустар;
    
38. 
    ісіктердің патогенезі, онкоген туралы т‰сінік, жасушалық онкогендердің маңызы, канцерогенездегі онкобелоктардың рµлі, олардың т‰рлері. Ісіктік прогрессия;
    
39. 
    Майлардың сіңірілуінің бұзылуы
    
40. 
    Майлардың тасмалдануы мен қаннан тінге ауысуының бұзылуы
    
41. 
    Майлардың және май қышқылдарының аралық алмасуының бұзылыстары
    
42. 
    Оң және теріс азот баланыстары
    
43. 
    Белоктардың түзілуі мен ыдырауының бұзылыстары
    
44. 
    Аминқышқылдар алмасуының б±зылуы
    
45. 
    Трансаминдену және дизаминдену процестерінің бұзылыстары
    
46. 
    Дезкарбоксилдену процестерінің бұзылыстары
    
47. 
    Гипоксия т‰сінігіне сипаттама
    
48. 
    Жіктелуі, гипоксия типтері
    
49. 
    Гипоксияға жедел жєне ±зақ уақыт бейімделу механизмдері
    
50. 
    Қызба дегеніміз не?
    
51. 
    Неге қызбаны типтік патологиялық процесс деп атаймыз?
    
52. 
    Қызбаның гипертемриядан айырмашылығы неде?
    
53. 
    Қызбаның этиологиясы қандай?
    
54. 
    Пирогендік заттар (пирогендер) дегеніміз не?
    
55. 
    Артериялық гиперемия дегеніміз не? Артериялық гиперемия белгілерін атаңыз.
    
56. 
    Артериялық гиперемияның пайда болу себептері мен дамуының нейрогендік механизмдері.
    
57. 
    Артериялық гиперемияны қандай жағымды және жағымсыз жағдайлар туғызуы мүмкін?
    
58. 
    Веноздық гиперемия дегеніміз не? Веноздық гиперемияның даму себептерін атаңыз.
    
59. 
    Веноздық гиперемияны қандай жағымды және жағымсыз жағдайлар туғызуы мүмкін?
    
60. 
    Стаз дегеніміз не? Стаз түрлері.
    
61. 
    Қабыну т‰рлері, олардың жіктелуі; организм ‰шін қабынулық реакцияның маңызы;
    
62. 
    Қабынулық процестегі зақымдану жєен қорғаныс-бейімдеушілік реакциялардың диалектикалық байланысы;
    
63. 
    Инфекционды аллергендерге нені жатқызады?
    
64. 
    Поллиноздар деген не? Олардың пайда болу себебі не?
    
65. 
    Сенсибилизация механизмі қандай?
    
66. 
    Аллергия көріністерінің негізгі формалары қандай?
    
67. 
    Анафилаксия деген не? Анафилаксикалық шок қалай дамиды?
    

Жағдайлық есептер:

1. 
   Фурункул. Аппендицит. Пневмония. Аталѓандардыњ ќайсысы-ауру, жергілікті патологиялыќ ‰рдіс, симптом кешені (синдром), типтік патологиялыќ ‰рдіс.
   
2. 
   Гипоксия. Подагра. Ќабыну. Анемия. Бул аталѓандардыњ ќайсысы ауру, жергілікті патологиялыќ процесс, симтомокомплекс, типтік патологиялыќ процесс.
   
3. 
   Әйел адам котлет қуырып жатып, ыстық майға күйіп қалды. Қолдың терісінің өсу қабатын некроз алған. Қандай күйік кезеңі екенін анықтаңыз?
   
4. 
   Көп мөлшердегі, бірақ өлімге әкелмейтін рентген сәулесімен сәулеленген эксперименттегі жануарда көп мөлшерде қан кетіп, қан ұю кезінде тромбоциттің мөлшері төмендеді. Бұл қандай жедел сәулелі ауру кезеңі?
   
5. 
   Тау шыңында тұратын тұрғындардың қанының құрамында эритроцит және гемоглобин санының көбейгенін көруге болады. Бұл бейімделу механизмінің өзгеру нәтижесіне байланысты ма?
   
6. 
   11 класс оқушысы ұзақ мерзім жүгірумен айналысқан. Объективті тексеруде гипертрофия немесе балтыр бұлшық етінің үлкеюі. Денсаулығының нашарлауына байланысты тренировкаға жарты жыл бармауға мәжбүр болды. Кейіннен уақыт өте ол балтыр бұлшық етінің кішірейуін байқады. Бұл құбылыс қалай аталады?
   
7. 
   Рентген бөлмесінде 15 жыл бойы рентгенолог болып жұмыс жасаған кісі дерматологқа терісінің зақымдануы бойынша қаралған. Қолының терісінде әртүрлі көлемді жаралар анықталған. Өз бетінше әртүрлі дәрілермен емделген, бірақ нәтиже болмаған. Науқаста терінің қандай ауруы дамуы мүмкін?
   
8. 
   20 жасар қыз бала хирургқа мойынының артқы жағында орналасқан қалының өсуіне шағымданып келген. Қал көлемі өсе бастаған, киіммен үйкелгенде ауырсынған. Неге қал өсе бастаған?
   
9. 
   Науқаста ІІ дәрежелі ауқымды күйік, бұл кісіде су-электролит балансының қандай бұзылуы байқалады?
   
10. 
    Ішуге теңіз суын қолданатын адамда су-электролит балансының қандай бұзылуы болуы мүмкін?
    
11. 
    Миына ќан кеткен, тєулік бойы терењ, жиіленген тыныс байќалѓан науќаста ќышќыл-негіз балансыныњ ќандай б±зылуы дамуы м‰мкін?
    
12. 
    ¦заќ ќарќыњды іш µту кезінде ќышќыл-негіз балансыныњ ќандай б±зылуы дамуы м‰мкін?
    
13. 
    50 жасар науќасќа µт-тас ауруы диагнозы ќойылѓан. Оныњ бір кµрінісі µттіњ ішекке т‰суініњ азаюы. Ќанныњ биохимиялыќ анализінде НЭМЌ-неэстерифицирленген май ќышќылдарыныњ дењгейініњ 0,3 ммоль/л тµмендегені (нормада 0,4-0,9 ммоль/л) байќалѓан, жалпы липидтер 3г/л (нормада 3,5-8 г/л). М±нда бєрінен кµп ќандай алмасу зардап шегеді?
    
14. 
    Науќаста тексеру кезінде нефротикалыќ синдром табылѓан. Ќаныњды ќалыпты жаѓдайда липопротеиндік липазалардыњ тамырлардыњ эндотелиясынан ќанѓа шыѓуын активтейтін жєне оны т±раќты ±стап т±ратын гепаринніњ тапшылыѓы байќалады. Ќандаѓы липазаныњ активтілігініњ тµмендігі салдарынан (- липопротеидтердіњ мµлшері ќанда 5,5 г/л-ге жоѓарлайды (нормада 1,3-4,3 г/л). Б±л жаѓдайда ќандай аурудыњ даму ќауіпі туады?
    
15. 
    Есірткі заттың мөлшері тым жоғарлауынан бір кісі қйтыс болған. Өлімге әкелген гипоксияның қандай түрі?
    
16. 
    Жүргізуші гаражда иісті газбен уланған. Жүргізушіде қандай гипоксия дамуы мүмкін?
    
17. 
    Салќын бµлмеде аспапќа бірнеше саѓатќа байлап тастау арќылы ќозѓалыстан толыѓымен айырылѓан жануардыњ дене температурасы µзгеруі м‰мкін бе?
    
18. 
    Шала тууылѓан нєрестелерге арналѓан бокстарда неге 37 С температура ±сталынып т±рады?
    
19. 
    Бақаның ащы ішек брыжейкасы препаратын 1 сағат бойы ауада кептірген. Бұл кезде препараттағы шеткері қанайналым қалай өзгереді?
    
20. 
    Қоян құлағын иннервациялайтын тамыр тарылтқыш нервісін үзген соң, қоян құлағында шеткері қанайналымның қандай бұзылыстары дамиыд?
    
21. 
    Эксперименталдыќ жануардыњ ќабыну ошаѓына комірсулардыњ ыдырауын тежейтін энергиялыќ алмасу ингибиторы – монойодуксустыќ ќышќылды енгізген. Бўл жаѓдайда ќабынудыњ аѓымы ќалай озгеруі мџмкін?
    
22. 
    16 жасар науќас дарігерге оњ жаќ тобыѓын кџйдіріп алѓындыѓы туралы шаѓымданѓан. Тексреген кезде тобыѓы ќызыл тџсті, терісі домбыќќан, ауырсыну сезімі байќалады, кџйген жердіњ температурасы жоѓарлаѓан. Тобыќтыњ ќозѓалѓыштыѓы б±зылѓан. Науќаста лейкоцитоз, ЭТЖ жылдамдауы байќалады. Ќабынудыњ ќандай жергілікті белгілері бар? Ќабынудыњ ќай кезењі?
    
23. 
    Антигеннің шешуші дозасын енгізуіне жауап ретінде теңіз шошқасында летальды бітуге әкелмеген анафилактикалық шок дамиды. Егер шок синдромынан кейін алғашқы тәулік ішінде антигенді қайта енгізсек жануарда шоктың клиникалық көрінісі екінші рет дамиды ма?
    
24. 
    Аллергеннің шешуші, анафилактикалық реакцияның дамуын индуцирлеуші дозасын енгізгенге дейін бір сенсибилизацияленген жануарға В-адренаблоктар, ал енгізсек В-адрестимулятор енгізіледі. Қай кезде аллергиялық реакцияның патохимиялық фазасы айқын көрінеді?
    

Тесттік тапсырмалар:

1. 
   жалпы нозология бұл:
   
   1. 
      Аурудың пайда болуының себебі мен жағдайы туралы ілім
      
   2. 
      Аурудың дамуының механизмдері жайлы ілім
      
   3. 
      Типтік патолгиялық үрдістер жайлы ілім
      
   4. 
      Патология кезінде ағзаның реактивтілігінің маңызы туралы ілім
      
   5. 
      Ауру туралы жалпы ілім
      

2. Ауру б±л:

1. 
   Ќандай да бір єсерге организмніњ ерекше серпілісі
   
2. 
   Заќымдалѓан ±лпада, м‰шеде немесе аѓзада патологиялыќ жєне ќорѓаныс-бейімделушілік серпілістерініњ сабаќтасуы
   
3. 
   Организм ‰шін бейімделулілік мєне бар: ќалыптан (нормадан) т±раќты ауытќу
   
4. 
   Сыртќы ортаныњ заќымдаушы єсеріне жауап ретінде туып, ќоршаѓан орта жаѓдайларына бейімделу ќасиетініњ шектелуімен жєне ењбекке ќабілеттілігініњ тµмендеуімен сипатталатын, организмніњ денсаулыќ жаѓдайынан жања сапалыќ айырмашылыѓы
   
5. 
   Жоѓары ж‰ктемеден белгілі бір м‰шелердіњ немесе ж‰йелердіњ бейімделу м‰мкіншіліктерініњ шектелуімен сипатталатын организ жаѓдайы.
   

3. Денсаулыққа әсер ететін химиялық фактордың біріне жатады:

1. 
   төменгі температура;
   
2. 
   электр тогы;
   
3. 
   ионизирлеуші радиация;
   
4. 
   сілті;
   
5. 
   жаншылу;
   

4. Механикалық фактордың сипаты мен дәрежесі, салдары тәуелді:

1. 
   организмнің реактивтілігі;
   
2. 
   организм конституциясы;
   
3. 
   зақымдаушы заттар табиғаты;
   
4. 
   зат алмасу интенсивтілігі;
   
5. 
   организм жасы;
   

5. Адамда және жануарларда фенотипті бейімделу келесі жалпы ерекше мінездемемен ерекшеленеді:

1. 
   басқы этапта бақыланады (жетілмеген бейімделу)
   
2. 
   ұзақуақытты этаппен бақыланады (жетілген бейімделу)
   
3. 
   екінші этапта бақыланады (бірінші жедел, содан соң ұзақ уақытты бейімделу)
   
4. 
   дені сау ағзада дамиды
   
5. 
   ауру ағзада дамиды
   

6. Спецификалық емес қорғаныш механизмі бөтен факторлардан бөтен факторларға жатады:

1. 
   секреторлы және ас қорыту жүйесінің моторлы функциясының өзгерісі (ықылық, қыжылдау, сөлдің аз бөлінуі, метеоризм)
   
2. 
   Т – лимфоциттер
   
3. 
   Б – лимфоциттер
   
4. 
   фагоциттеуші жүйенің торшасы және микрофаги
   
5. 
   мононуклеарлар
   

7. “Стресс” деген терминді ашқан:

1. 
   И.П.Павлов
   
2. 
   И.И.Мечников
   
3. 
   D.Селье
   
4. 
   Р.Вирхов
   
5. 
   К. Бернар
   

8. Стрессорлар әсерінен дамиды:

1. 
   тимус инволюциясы
   
2. 
   бүйрек үсті бездерінің гипертрофиясы
   
3. 
   лимфоидты ұлпалардың гипоплазиясы
   
4. 
   азқазан мен 12 елі ішектің ойық жарасы
   
5. 
   лимфоидты ұлпалардың гиперплазиясы
   

9. Гипотониялық гипергидрияның даму себебі:

1. 
   гиперальдостеронизм
   
2. 
   бүйректегі ультрафильтрацияның төмендеуі
   
3. 
   өкпенің гипервентиляциясы
   
4. 
   вазопрессиннің жеткіліксіз секрециясы
   
5. 
   профузды іш өту
   

10. Гиперосмолярлық гипергидрия дамиды:

1. 
   вазопрессиннің гиперпродукциясында
   
2. 
   көп мөлшерде глюкоза енгізгенде
   
3. 
   Гиперальдостеронизмде
   
4. 
   Микседемада
   
5. 
   терді көп жоғалтқанда
   

11. Гиперосмолярлық гипогидрияның даму себебі:

1. 
   өкпенің гипервентиляциясы
   
2. 
   қан кету
   
3. 
   Асцит
   
4. 
   вазопрессиннің гиперпродукциясы
   
5. 
   диурездің төмендеуі
   

12. Газсыз алкалоздыњ бірінші механизмі болып табылады:

1. 
   ќанды СО2-ніњ жоѓарылауы
   
2. 
   стандартты бикарбонаттыњ тµмендеуі
   
3. 
   ќанныњ рН-ныњ жоѓарылауы
   
4. 
   организмнен ±шпайтын ќышќылдарды жоѓалту
   
5. 
   ќанда кµмір ќышќылыныњ азаюы
   

13. Газды алкалозды емдеудіњ негізі:

1. 
   µкпе вентиляциясна кµмектесу
   
2. 
   кµп ионды "лактасол" с±йыќтыѓын енгізу
   
3. 
   карбогенмен тыныс алу (95% O2 + 5% CO2)
   
4. 
   тыныс алу жолдарын тазарту (бронхолитиктермен, ќаќырыќты шыѓару)
   
5. 
   5-10 % глюкоза с±йыќтыѓында 4 % КСl с±йыќтыѓын енгізу
   

14. Тыныстыќ ацидозда кездеседі:

1. 
   Na+, Ca++, K+ т.B.катиондардыњ ќ±рамыныњ тµмендеуі
   
2. 
   с‰йектердіњ ж±мсаруы
   
3. 
   симпатикалыќ ж‰йке ж‰йесініњ активлінуі, артериалыќ ќысымныњ жоѓарылауы
   
4. 
   парасимпатикалыќ ж‰йке ж‰йесініњ активтіленуі, брадикардия
   
5. 
   ж‰йке ж‰йесініњ ќозуыныњ тµмендеуі, тамыр тонусыныњ ќ±лдырауы
   

15. Салыстырмалыќ инсулин жетіспеушілігініњ (ќант диабетініњ панкреатиттік емес себебі) даму себебі болуы м‰мкін:

1. 
   ±йќы безініњ ±лпалыќ гипоксиясы
   
2. 
   аллоксанмен улану
   
3. 
   панкреатит ауруын бастан µткізу
   
4. 
   инсулинге антиденелердіњ т‰зілуі
   
5. 
   вирустыќ инфекция
   

16. Абсолюттік инсулин жетіспеушілігініњ дамуыныњ екі себебі (ќант диабетініњ панкретиттік себебі) болуы м‰мкін:

1. 
   аллоксанныњ єсері
   
2. 
   контринсулиндік гормондардыњ концентрациясыныњ жоѓарлауы
   
3. 
   инсулин рецепторына антиденелердіњ т‰зілуі
   
4. 
   бауырдыњ инсулиназасыныњ белсенділігініњ жоѓарлауы
   
5. 
   синальбуминніњ пайда болуы
   

17. Канцерогенездің алғашқы звеносын атаймыз:

1. 
   ісіктік прогрессия стадиясы
   
2. 
   селекция стадиясы
   
3. 
   промоция стадиясы
   
4. 
   инициация стадиясы
   
5. 
   малигнизация стадиясы
   

18. Канцерогенездің алғашқы этаптарында қайтымсыз ісіктік өсу зачаткаларының түзілуімен жүретін ісіктік өсу жас ушаларының көбею процесі атаймыз:

1. 
   инициация стадиясы
   
2. 
   селекция стадиясы
   
3. 
   ісіктік прогрессия стадиясы
   
4. 
   промоция стадиясы
   
5. 
   малигнизация стадиясы
   

19. Липидтердіњ тасымалдануыныњ б±зылуыныњ себептерініњ бірі:

1. 
   иннервацияныњ б±зылуы
   
2. 
   Гипоксия
   
3. 
   Гипоальбуминемия
   
4. 
   µттіњ жетіспеушілігі
   
5. 
   іш µту
   

20. Майлыќ дистрофия - б±л:

1. 
   май ±лпаларыныњ жекеленген бµлімдерінде кµлемі 5-10 см болатын
   

майлардыњ жиналуы

2. 
   ±лпалардыњ липидтерді диффузды сіњіруі
   
3. 
   майлардыњ депоныњ заќымданѓан бµлімінде жиналуы
   
4. 
   жасушалардыњ белоктыќ ќ±рамыныњ б±зылуымен ќосарланатын майлыќ инфильтрациясы
   
5. 
   жекеленген бµлімдерде жиналѓан майлардыњ жойылуы
   

21. Липоматоз - б±л:

А. ±лпалардыњ липидтерді диффузды сіњіруі

B.майлардыњ бауырда диффуды жинаќталуы

В. май ±лпаларыныњ жекеленген бµлімдерінде кµлемі 5-10 см болатын

майлардыњ жиналуы

D.ќањќа б±лшыќ еттерініњ маймен ќаныѓуы

Д. ќандаѓы липидтердіњ азаюы

22. Экзогендік гипоксияның дамуын қандай факторлар күшейтеді:

1. 
   қоршаған орта температурасы
   
2. 
   қысымның ауытқу жылдамдығы
   
3. 
   адамның жасы
   
4. 
   ауының ылғалдығы
   
5. 
   транспорттардың қозғалу жылдамдығы
   

23. Экзогендік гипоксия дамиды:

1. 
   бүтін емес ұшу аппаратымен үлкен биіктікке ұшқанда
   
2. 
   тау биіктіктеріне көтерілген кезде
   
3. 
   автомобильді өте тез жүргізгенде
   
4. 
   инертті газбен тыныс алған кезде
   
5. 
   физикалық жұмыс атқарғанда
   

24. Тыныстық гипоксия дамиды:

1. 
   тыныс алу жолдарының өтуінің бұзылуы кезінде
   
2. 
   өкпе қан айналымының бұзылуында
   
3. 
   тамырлардың тонусының бұзылуында
   
4. 
   тыныс алу орталығының қызметінің бұзылуында
   
5. 
   коронарлық қан айналым бұзылғанда
   

25. Қызба кезінде температураның жоғарлауы пирогендердің жылу орталығына әсер етуіне негізделген, жылу орталығы қайда орналасқан:

1. 
   бас миы қыртысында
   
2. 
   ретикулярлы формацияда
   
3. 
   гипоталамуста
   
4. 
   сопақша мида
   
5. 
   лимбикалық жүйеде
   

26. Қызба кезіндегі температураның жоғарлауы қай кезде субфебрильді деп аталады:

1. 
   38 - 39 С
   
2. 
   39 - 41 С
   
3. 
   37 - 38 С
   
4. 
   41 С жоғары
   
5. 
   42 С жоғары
   

27. Артериальды гиперемия дамуының себебі:

1. 
   тамыр тарылтқыш жүйкелердің зақымдануы
   
2. 
   алып келетін артерияның қысылуы
   
3. 
   веналардың тромбпен бітелуі
   
4. 
   ангиоспазм
   
5. 
   веналардың ісіктермен қысылуы
   

28. Венозды гиперемия дамуының себебі:

1. 
   веналардың тромбпен бітелуі
   
2. 
   алып келетін артерияның қуысының тромбпен бітелуі
   
3. 
   веналардың ісіктермен қысылуы
   
4. 
   алып келетін артерияның қысылуы
   
5. 
   ұлпалардың қызметінің артуы
   

29. Ишемияның дамуының себебі:

1. 
   веналардың тромбпен бітелуі
   
2. 
   ангиоспазм
   
3. 
   ұлпалардың қызметінің артуы
   
4. 
   тамыр тарылтқыш жүйкелердің зақымдануы
   
5. 
   веналардың ісіктермен қысылуы
   

30. Экссудатында өлген лекоциттер, әсіресе нейтрофилдер және ферментативті гидролиз өнімдері өте көп болатын қабыну аталады:

1. 
   альтеративті
   
2. 
   продуктивті
   
3. 
   геморрагиялық
   
4. 
   іріңді
   
5. 
   фибринозды
   

31. Қабыну кезіндегі жергілікті ацидоздың патогендік факторы:

1. 
   артериялдық гиперемия
   
2. 
   тамырлардың өткізгіштігінің бұзылуы
   
3. 
   Кребс циклінің бұзылуы
   
4. 
   лейкоциттердің эмиграциясы
   
5. 
   транссудация
   

32. Бөгде құрылымдарға жауап беретін организмнің жоғарғы спецификалық қабілетінің қалыптасуына қатысады:

А. барьерлік құрылымдар (тері, кілегей қабаттар)

B.В-лимфоциттер

C.гуморальдық факторлар (интерферон, лизоцим және т.б.)

D.организмнен шығару (зәрмен, термен, сілекеймен және т.б.)

E.нефрондағы ультрафильтрация

33. Патологиялық иммунологиялық реактивтілік көрінісі:

А. жоғарғы сезімталдық (аллергия)

B.қартаю кезіндегі иммундық жауап

C.инфекцияға қарсы иммунитет

D. ісікке қарсы иммунитет

E.уларға тұрақтылық