Flatik.ru

Перейти на главную страницу

Поиск по ключевым словам:

страница 1
Медиаурок по родной литературе

Тема Найырал.Ог-буле.Эш-оор

Номчуур созуглел: Ненец улустун тоолу «Хек»

Сорулгазы Медерелдиг чугурту номчуурун чедип алыр.Аваларынга ынак, аваларын унелеп билиринге , биче сеткилдиг дузааргак

болурунга кижизидер. Уругларнын дыл-домаан

сайзырадыр, сос курлавырын байыдар.

Дерилгези Мультимедиялыг презентация , видеоролик, музыка (ыры «Авай») мультфильм «Мамонтёнок»



Арга методтары Шинчилел ажылы, деннештирилге, анализ, чурук-

биле ажыл

Кичээлдин чорудуу

Орг. кезээ (Психологтуг тренинг)

(Кижи бурузунде холунда корунчуктер тудуп алган) -Корунчукче коруп алгаш хорадап турар кылдыр арнынарны корунер. -Ам корунчукче коруп алгаш хулумзуруп алгаш корунер. -Канчаар коруп алганынар сеткилинерге таарышты? (Хулумзуруп алган)

-Ынчангаш, шупту бот-боттарынарче хулумзуруп алгаш хоглуг, эптиг-дем ниг ажылдап эгелээлинер, уруглар.
2 Кичээлдин темазын анаграмма дузазы -биле тывары
Ужуктерден состер тургузупкаш кичээлдин темазын билип алыр бис.

1 слайд Г,о-у,б.е.л, а, й,р, н,ы,л,а, ш,э-р,о,о

2 слайд Ог-буле, Найырал, Эш-оор

3слайд Чурук «Ог-буле» (Ог-буле дугайында чугаа тургузар) –

Богун «Ог-буле ,Найырал, Эш-оор» деп теманы уламчылаар бис
3 Онаалга хыналдазы

1 .Чооду Кара-Куске «Найырал-коллективте»-пересказ

( Чооду Кара-Кускенин номнар выставказын салып каан турар.)
2.Чогаадыг «Найырал»-1-ги болу к ;

2-ги болук-Найырал дугайында улегер

домактар бижип эккээр турган.
3 .Цифровой диктант( сорулгазы -номчаан тексттин утказын уруглар кайы-хире билирин, кым канчаар бажынынга номчаанын хынаары)

( Башкы рассказтын утказында домакты шын адаарга 1 салыр, дараазында абзацтын утказын меге чугаалаптарга 0 салыр.)

туннелинде 1,0.1,1,0.1.0,1,0 деп саннар унер ужурлуг.

Туннел
Литературное чтение кичээлдеринде база найырал дугайында

чугаалашкан бис. Шулук «Дружба» ( межпредметная связь) –

Аяска, Чайзатага «Чурум чок оолдар дугайында» шулук

берип каан турган )

Чайзата

Эвилен -ээлдек болурга эжи-оору хундулээр



Кымнын оглу , кызы боор деп кым-даа болза айтыра бээр

Чанчаттынып . хоректенип чаргы кылып маргыжа бээр

Чаны багай оолдарны чаржынчыын деп шоодар бис.

Кичээлдерге белен эвес кичээнгей чок олурар

Башкыларын хундулевес бардам тенек оолдар турар

Чапсарларда коридорга чаржып халчып туруп бээр

Улуг-биче дивес-даа, ужур иткеш эрте бээр

Шору эр бооп озе берген кайгал эрес оолдар-ла-дыр

•г-

Школачы эжин-оорун канчап черле хомудадыр



Адалыг оол топтуг деп ада-огбе чагыы бар

Доргул-торел адын бодап доскел чок деп диртпээли

Чаа тема

Чуу деп тоолду номчуур-дур бис тывызыкты тыпкаш билип

алыр бис.

Чараш уннуг , торупкеш оолдарын азыравас.

Чуу деп куш-тур, уруглар? (хек) 4 слайд (Хек чуруу)
-Богун ненец улустун «Хек»деп тоолун номчуур бис.

Киирилде беседа

-Кажан силер аштай бээринерге силерни кым чемгерерил?(Авазы)

-Кажан силер дона бээринерге силерни кым чылыктырарыл?(Авазы)

-Кажан силер аарый бээринерге силерни кым кээргээрил,эмнеп каарыл?

-Корга бергеш кымны кый дээр силер? (Авазын)
-Эртен ноябрь 26 чунун хунул? (Авалар хуну)

-Кым авазынга ынагыл?


-Ам номчуур тоолувуста оолдар авазынга ынак-тыр бе боданып олурар силер, уруглар.

Тоолдар кандыг 3 кезекке чарлыр?

Хуулгаазын, маадырлыг, ( бытовой) амыдырал дугайында

Текст биле ажыл

5 слайд-Словарь ажылы



а)Чилчии уступ- канчаар-даа харык-шинек чок апаары, шылап турупканы

…….


б)Башкынын номчуп бээри
в)Оореникчилерге номчудары

-номчулганын ангы- ангы хевирлерин чорудар (жужжащее.чтение , цепочкалай номчудары , « бинарное» -один текст читают 2 ученика одновременно, «буксир»-учитель останавливается, ученики показывают слово, где остановился учитель, «голова и хвост»- один ученик начинает читать предложение , а дети быстро его находят и дочитывают все вместе


г)айтырыгларга харыылаары, д) утказын чугаалаары
-Созуглелдин кол утказын дамчыдып турар домактарны тыпкаш

номчуптунар, уруглар.



Туннел

Авазы бергедеп аарый бээрге оолдары авазын кээргээн-дир бе?

Авазы хек болуп хуулуп алгаш чуге оолдарын кааапкаш ужуп

чоруй барганыл?



Тоолда оолдарын авазы хинчектенип чорааш остуруп азырап каарга

кээргээр сеткил чок , мелегей боорга ужуп чоруй барган. А шынап



амыдыралда бергедеп аарый берген авазын тоовас болза чуу болурул?

(Чок апарып болур)

-Ынчангаш кажанда-даа аванарны унелеп. чугаазын дыннап,кээргеп

чорунар, ынак болунар!


6 слайд

Шинчилел ажылы — деннештирилге аргазы-биле вариант аайы-биле (Поисково-исследовательская работа по вариантам, межпредметная связь)
1 вариант 2 вариант

И. Тургеневтин «Капля жизни» «Хек» деп тоолда оолдар

деп тоолунда оол «Хек» деп «Капля жизни» И.Тургенев

тоолда оолдарга бодаарга тоолунда оолга бодаарга

кандыг оол-дур?

аажы-чаны кандыг оолдар-дыр?



1 вариант уругларынын харыызы

И.Тургеневтин «Капля Жизни» деп тоолунда оол куй иштинге кире бергеш чыланнардан-даа кортпаан.Ол эрес- дидим,. кызымак ,


ада-иезин эмнеп алыр дээш дыка ур уенин иштинде ол дамдыны

манап ,маадырлыг чоруун коргускен , чанып келгеш ядыы,

кээргенчиг ада-иезин эмнеп , диргизип алган.
2 вариант уругларынын харыызы

А «Хек» деп тоолда оолдар авазы бергедеп аарый бээрге авазын кээргеп чанынга эм-дом эккеп берип ,аъш-чем ижиртип ,ажаап турган болза

авазы хек болуп ужуп чоруй барбас турган.

Ол оолдар чалгаа. мелегей.кээргээр сеткил чок, билир-ле чувези хунну бадыр ойнаар., белен чувеге ооренип калган, ажыл деп чуве билбес

чудек оолдар-дыр.
Эвилен аажы-чан дугайында шулуктер тып алгаш доктаадып

эккээр онаалга берип каан турган мен

Бадыргы

Эрте турган эрес оолга эзерлиг аът дужар дижир

Улуг уйгу ээзи болуп ундаралга алыспайн чор

Хоначалап душкен оонге хондур чыдып тамчыктанма

Отту чаштап .эрте тургаш оъду-козун кыпсы каавыт

Эр деп атка хоптак хырын эгуур шагдан акташ чораан

Чемни салган сава дувун черле куруг эгитпейн чор

Эрес

Кошкак кижи ажыл кылгаш, холу шылап шинээ тонзе

Туран-биле домек болуп дузалаарын бодап чору !

Улуг улус баары-биле улуурганып эртпейн чору! ,

Сеткилиннин бичези дээш сенээ олар ооруп чорзун.

Улуг тура будуш багы ,улуг огбен кичээндирии

Болур-болбас чуве-ле дээш бодун адын хулге борап

Отка каапкан сиир ышкаш ойда-кайда чаннай бербе!



Сайын-Херел
Эки херек кылырынга эжин-оорун мактаза-даа

Эшкеденип-менээргенип электен-не хорээн шашпа

Кым бир кижи мээн-биле кылык эреп кыржы берзе

Эткен созум ,кылган буруум эшкедевейн шугдунер мен

Коске кагган сиир мен бе, хоорээн суттун ковуу мен бе?

Холун-будун кодурзе-даа коваш дивес олурар мен.


7 слайд

Музыкалыг физминутка

(Экранда мультиктернин маадырлары канчаар шимчеп турар-дыр оттунер)
Оюн (уругларнын кичээнгейлиг болурунга)

Аажы-чаннын эки талазын чугаалаарымга шураар силер, багай талазын адаарымга олуруптар силер:

кежээ-чалгаа, эртежи-уйгужу, кортук-дидим. угаанныг-мелегей...
Удурланышкак уткалыг состерни антонимнер дээр.Ону 3 класска оорени бээр бис

.

8 слайд



Сактып бижиир диктант

(Состерден домактар тургузупкаш, ундуруп алган улегер

домактарын самбырага 2 оореникчи бижип каарга,

уруглар номчуптарга балап кааптар, оон сактып бижиир.)



1 вариант 2 вариант

созун , болбас,ада, ажырып аразында , караа ,булут, хун, чылыг

созун , болбас, ие, ижип ие , чымчак, аразында, караа , улус
(Уруглар бижип олурда оожум аялгалыг музыка салып бээр)
9 слайд

Музыка «Авай» деп ырнын аялгазын салып каан


Сактып бижиир диктантыны канчаар бижээнин оореникчилер бот-боттарын хынажыр, демдек салыр

9 слайд

Чурук «Дуза чедирген»

Чурук-биле ажыл «Дуза чедирген» (Харылзаалыг чугаа тургузар) Викторина

(Узундулер номчуурга чуу деп рассказтан-дыр ,авторун адаар)



(Тыва дыл кырында азы орус дыл кырында-даа номчуп болур.) -Вот набрали женщины полные вёдра и пошли. Болят руки и спина.

Вдруг навстречу 3 мальчика выбегают.Два мальчика побежали мимо



своих матерей, а третий мальчик взял у матери тяжёлые вёдра ...

(В.Осеева «Сыновья»)



10 слайд

«Мамонтёнок» деп мультфильмнин узундузун коргузер

«Песенка мамонтёнка» уруглар ырлаар (фонограммазын салып бээр)

Тестирование

( утказынын аайы-биле стрелкалаар)

Кижи болуру кулунундан

Аът болуру чажындан

Эртемнернин бизези херек

Сеткилдернин улуу херек
Туннел

-Эвилен-ээлдек, чымчак сеткилдиг болуру дээрге кижилернин

чуректеринин демир шоочазын ажыдар алдын дулгуурлуг

болуру-дур.

-Аваларывыс бистин чанывыска кезээде кады кожа ,омак-хоглуг

аас-кежиктиг чурттап чорзун дизе чуну канчаар ужурлуг-дур бис?

-Аваларын камнаар, кажанда-даа сеткилин хомудатпас, кезээде

чугаазын дыннаар, дузалажыр ,кээргээр, сеткилин оортуп чоруур.

Ажы-толу дээш авалары кажанда-даа арны кыспас болзун дээш

чурттаар.
_Кандыг улегер домак тааржыр-дыр бо тоолга?

Деформированный домактар-биле ажыл
чокта , оскус, ада, чартык

будун , ие, оскус, чокта
-Оскус , иези чок болурга кандыгыл?

Ава дугайында кандыг шулуктер, ырлар билир силер?

-Бистин клазывыста кымнарны биче сеткилдиг ,эвилен-ээлдек

деп санаар силер?

11 слайд –Онаалга

1 уровень

1. «Мээн авам» деп чогаадыг бижиир.

2 уровень



2. Авай депкеш сактып кээрге

Алдын хун дег чырык-чылыг

............улаштыр шулуктун тончузун тып бижип эккээр

3 уровень

Аваларын чуруп эккээр



Туннел

- © - кичээлде шупту чуве билдингир бешке билип алдым ,эки ажыл

дадым деп бодап турар улус бо хулумзуруп алган смешарикти

шилип алыр слайдыда.

— кичээлде чамдык билдинмес айтырыглар бар, багай ажылда

дым деп бодап турар болзунарза бо знакты коргузер силер.

- Демдек салыры (Уруглар бот-боттарынга демдектерни

— салып турар)



(Аваларын коргузуп каан видеороликти коор.)

Урок по родной литературе Тема Найырал. Ог-буле. Эш-оор Номчуур созуглел: Ненец улустун тоолу

Сорулгазы Медерелдиг чугурту номчуурун чедип алыр. Аваларынга ынак, аваларын унелеп билиринге, биче сеткилдиг дузааргак

101.48kb.

16 12 2014
1 стр.


Урок на тему: Мой край родной,тебе мое сердце

План “Мой край родной,тебе мое сердце.(Изображение осенней природы в литературе, музыке, живописи)

58.5kb.

09 10 2014
1 стр.


Урок-беседа «тема моря в русской музыке и литературе XIX века»

Задачи: познакомить с описанием моря и литературе и музыке, в процессе беседы провести параллели в этих описаниях. На примере прослушанных фрагментов выделить средства выразительно

39.51kb.

07 10 2014
1 стр.


Учебно-тематическое планирование по родной литературе Классы: 8

Планирование составлено на основе стандарта общего образования и программы по чувашской литературе под редакцией З. С антоновой, Н. Г. Ивановой, В. П. Никитина, Чебоксары,2003 г

228.59kb.

14 12 2014
1 стр.


Урок внеклассного чтения по литературе

Здравствуйте,ребята. Меня зовут Елена Николаевна. Я буду с вами проводить урок внеклассного чтения по литературе

46.2kb.

10 10 2014
1 стр.


Урок по литературе с использованием здровьесберегающих технологий

Тема: Роман Д. Дефо – книга о безграничных возможностях, о созидательной деятельности и стойкости человека в исключительных обстоятельствах

74.63kb.

07 10 2014
1 стр.


Урок по литературе в 10 классе (Учитель О. С. Дмитриенко) Тема Художественный мир Н. В. Гоголя. «Мертвые души». Контроль знаний Цель (глобальная)

Формировать интерес к изучению литературного творчества русских писателей-классиков

25.98kb.

25 12 2014
1 стр.


Урок по литературе в 7 классе Тема урока «М. Ю. Лермонтов. Слово о поэте.

Охватывает нас, едва бросаешь взгляд на это выразительное лицо молодого, рано ушедшего от нас поэта

123.74kb.

12 10 2014
1 стр.