Аңлатма язуы.

Документ статусы.

Географиядән якынча программа төп гомуми белем бирү дәүләт стандартының федераль компонентына, РФ базислы укыту планы һәм якынча укыту планнарына нигезләнеп төзелде.

Барлыгы- 70 сәг.

Атнага – 2сәг.

Дәреслек: Материклар һәм океаннар географиясе: Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 7 с-фы өчен д-лек/ В.А.Коринская, И.В.Душина, В.А.Щенев; - Казан: Мәгариф, 2006.

Якынча программа укыту стандартының предмет темалары эчтәлеген конкрентлаштыра, укыту сәнгәтләрен якынча бүлекләргә бүлә һәм предмет ара һәм предмет эчендәге бәйләнешләрне, укыту процессының логикасын, укытучыларның яшь үзенчәлекләрен исәпкә алып укыту предметының бүлек һәм темаларын өйрәнүнең якынча тәртибен тәкдим итә.

Якынча программа ике төп функция башкара.

Информатцион-методик функция укыту процесында катнашучыларга укучыларны әлеге предмет җиһазлары ярдәмендә укыту, тәрбияләү һәм үстерүнең максатлары, эчтәлеге, гомуми стратегиясе турында күзаллау аларга мөмкинлек бирә.

Организацион-планлаштыручы функция укыту этапларын аеруны, укыту материалын структуралаштыруны, һәм этапта аның сыйфат һәм микдаръ характеристикаларын билгеләүне алдан күрә.

География предметына гомуми характеристика.

География буенча төп гомуми белем бирү эчтәлеге географик тирәлекне һәм акваториясе шартларында пронстрастволы деференциясен өйрәнүгә комплекслы туры килүне чагылдыра.

Мондый якын килу әйләнә-тирәлекне формалаштыручы һәм үзгәртүче табигый, экономик һәм социал факторларны карарга мөмкинчелек бирә. Бу укытучыларда геоэкологик, геоэкономик һәм социаль мәдәнияти мөнәсәбәт

формалаштыруда иң отышлы юл.

Димәк, уку предметы эчтәлеге нигезенә географик мохитнең кеше һәм җәмгиять тормышы һәм эшчәнлеге өчен әһәмиятен өйрәнү каралган.

Төп мәктәптә географик белемнең эчтәлеге укучыларда географик пространствоның аерым урындагы, регеональ һәм глобаль дәрәҗәдәге нигезләре белүне, шулай ук пространствода дөрес орентлашуны формалаштыра. Моңа бәйле рәвештә программада националь-региональ компонент структурасына (үзеңнең край, өлкә, район, регион географиясе) тәкдименәр китерелгән.

Уку предметы нигезендә төрле илләрдә кешеләрнең әйләнә-тирәлек белән үзара тәэсирен өйрәтеп акыллы фикер йөртү, табигатҗ һәм җәмгыятьнең гармонияле тәсир итешүе, һәр кешенең Җирдәге тормышны саклап калуга социаль җаваплылыгы нигезендә укучыларның эшчәнлеген оештырырга мөмкинлек бирә. Шул ук вакытта үз ватанының табигый байлыкларына, тарихына һәм мәдәниятенә сакчыл мәдәниятенә сакчыл мөнәсәбәт тәрбияләгә ярдәм итә.

Төп гомуми белем бирү баскычында географияне өйрәнү түбәндәге максатларны тормышка ашырырга юнәлтетелгән:

Төп географик билгеләмәләр. Табигатьнең географик үзенчәлекләре, төрле територияләрне хуңалыгы һәм халкы, үзенең туган җире-Россия, әйләнә-тирәлек, аны саклау һәм рациональ файдалану турында белемнәрне үзләштерү;

Урында орентлашу, халыкара аралашу телләренең берсен-географик карта, статистик материаллар, төрле географик мәгълүматларны эзләү һәм демонстрацияләү өченче заманча геоинформацион технологиял куллану, күптөрле күренешләрне һәм процесларны аңлату һәм бәяләү өчен географик белемнәр куллану күнекмәләре булдыру;

Танып-белү кызыксынучанлыгын, әйләнә-тирә мохитне күзәтү процссында интеллектуаль һәм иҗадилыкны, географик мәсьәләне чишүне, үзлектән яңа белемнәр үзләштерүне үстерү;

Үзең яшәгән төбәккә, үз регионыңа, үз илеңә мәхәббәт, башка халыклар белән үзара аңлашу, экологик кулҗтура, әйләнә-тирәлеккә позитив мөнәсәбәт тәрбияләү;

Көнкүрештә географик белем һәм күнекмәләрне куллануга, әйләнә-тирәлекне саклауга һәм анда үз-үзеңне социаль җаваплы тотуга, билгеле бер территориядә яшәү шартларына җайлашуга, тормыш эшчәнлеге сферасы буларак әйләнә-тирә мохитнең куркынычсызлык дәрәҗәсен үзлектән бәяләргә әзерлек һәм күнекмәләр формалаштыру;

Төп гомуми белем бирү баскычында география предметы өчен приоритет булып торалар:

-әйләнә-тирә мохитне танып белү һәм өйрәнү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен ачыклау;

-объект, процесс һәм күренешләрне чагыштыру;

-урында, планда, картада, интернет ресупсларында, статистик материалларда ориентлашу;

-әйләнә-тирәлектә үз-үзеңне тоту нормаларын үтәү, үз эшчәнлегеңне хокук, эстетик һәм әхлак нормаларыннан чыгып бәяләү.

Билге куелучы практик эшләр:

1. 
   карта һәм глобус буенча объектлар арасындагы ераклыкны градусларда һәм км-рда исәпләү, географик координаталар табу;
   

“Африка” темасы.

2. 
   Кырый нокталарының географик координаталарын табу, т-тан к-ка материкның градусларда һәм км-рда озынлыгын билгеләү. Материкның географик урынын билгеләү. Контурлы картада эре рельеф формаларын һәм файдалы казылмаларның эре чыганакларын билгеләү.
   

“Австралия” темасы.

3. 
   Австралия һәм Африканың географик урынын чагыштыру.
   

“К.Америка” темасы.

4. 
   Африка һәм К.Америка рельефындагы охшашлык һәм аерымлыкларны билгеләү.
   
5. 
   К.Америка һәм Африканың эре елга системаларын чагыштырып тасвирлау.
   
6. 
   материкның бер иленең табигатен, халкын һәм аның хуҗалык эшчәнлеген тасвирлау.
   

“Т.Америка” темасы.

7. 
   бер үк климат поясында урнашкан материкның төрле өлешләренең климатын чагыштыру. Халыкның яшәеше һәм хуҗалык эшчәнлеге өчен климат шартларын бәяләү.
   
8. 
   континентның бер иле буенча аның табигатен, халкын һәм халкының хуҗалык эшчәнлеген тасвирлап сәяхәт тасвирламасын төзү.
   

“Евразия” темасы.

9. 
   Евразия һәм Т.Америка материкларының климатын чагыштыру; климатограммалар буенча Евразиянең климат типларын билгеләү; материкның бер иленең табигатен, халкын һәм аның хуҗалык эшчәнлеген тасвирлау.
   
10. 
    40⁰ параллель буенча Евразия һәм Т.Американың табигый зоналарын чагыштыру, зоналарның чиратлашуында охшашлык һәм аерымлык билгеләрен ачыклау.
    
11. 
    карта һәм башка чыганаклар кулланып Европа чит илләренең һәм Азия чит илләренең берсенә тасвирлама төзү.
    

7 класс географиясен якынча-тематик планлаштыру.

№п/п	Дәрес №	тема	Практик эшчәнлек	Төп төшенчәләр	Үткәрү срогы
					Календ.	фактик
1	1	Кереш (4сәг). Материклар һәм океаннар географиясе нәрсәне өйрәнә?	Контурлы картага материк, океан, дөнья кисәкләрен, эре утрауларны билгеләү.	Материклар, утраулар, океанннар, дөнья кисәкләре.
2-3	2-3	Кешеләрнең җирне ачу һәм өйрәнү тарихы.
4	4	Материклар һәм океаннар картасы.	Карта һәм глобуслар буенча төрле объектлар арасын градус һәм км-рда билгеләү. План буенча картага характеристика бирү.
5	1	1нче бүлек. Җир табигатенең төп үзенчәлекләре. Литосфера һәм Җирнең рельефы (2сәг). Литосфера һәм литосфера плитәләре	Контурлы картага литосфера плитәләрен билгеләү. Эре тигезлек һәм тау системаларының урнашу закончалыкларын ачыклау.	Литосфера, литосфера плитәләре, платформалар, Пангея, Гондвана, Лавразия.
6	2	Җирнең рельефы.	Эчке һәм тышкы рельеф ясаучы факторларның тәэсирен чагылдырган табл. төзү.	Шмидт гипотезасы, Венер гипотезасы, сейсмик пояслар, рельеф.
7	1	Җирнең атмосферасы һәм климаты (3сәг). Җир тереклегендә атмосфераның роле. Җирдә һава температурасының бүленеше. явым-төшемнең буленеше.		Озон катлавы, парник эффекты, изотерма, изолинияләр.
8	2	Җирдә явым-төшемнең бүленеше. Климат формалашуда һава агымнарының роле.		Пассатлар, көнбатыш җилләр, һава массалары, һава агымнары.
9	3	Җирнең климат пояслары.	Җирнең климат пояслары һәм өлкәләре картасын анализлау. Контурлы картада климат поясларын билгеләү.	Төп һәм күчеш климат пояслары.
10	1	Гидросфера (2сәг). Бөтендөнья океаны сулары. Океанда тереклек.		Тозлылык, температура, су массалары.
11	2	Өске агымнар схемасы.	Контурлы карталарда эре өске агымнарны билгеләү.	Җылы һәм суык агымнар
12	1	Җирнең Биосферасы (2сәг). Биосфера. Географик тышча. Кешенең Җирне үзләштерүе.		Нектон,планктон, бентос, диңгез һава массалары, океан климаты, муссоннар.
13	2	Табигый зоналар.	Табигый зоналар картасын анализлау.	Табигый зона.
14		"җир табигатенең төп үзенчәлекләре” бүлеге буенча контроль дәрес.
15	1	2нче бүлек. Океаннар һәм материклар. Океаннар (4сәг). Тын океан.	План буенча океанга характеристика бирү.	“Утлы боҗра”, Мария иңкүлеге, тайфун.
16	2	Һинд океаны.	План буенча океанга характеристика бирү	Шельф,рельеф.
17	3	Атлантик океан.	План буенча океанга характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Айсберг, Саргасс диңгезе.
18	4	Т. Боз океаны.		Эчке һәм тышкы диңгез, котыпчылар.
19	1	Африка (11сәг). Африканың географик урыны. Тикшеренүләр.	Кырый нокталарының географик координаталарын билгеләү. Материкның т-тан к-ка һәм кб-тан-кч-ка ераклыгын км-рда исәпләү. План буенча материкның географик урынына характеристика бирү.	Африка, Мадагаскар, Сүәеш муены, Гибралтар бугазы, Урта диңгез.
20	2	Африканың рельефы һәм файдалы казылмалары.	Контурлы картага эре рельеф формаларын һәм файдалы казылмаларның эре чыганакларын төшерү.	Рельеф, литосфера плитәләре.
21	3	Африканың климаты.	Климат диаграммаларын уку. Контурлы картада климат поясларын, гыйнвар һәм июль температураларын билгеләү.	Климат пояслары.
22	4	Африканың эчке сулары.	План буенча эчке суларга характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Вади.
23	5	Африканың табигый зоналары.	План буенча берәр табигый зонага характеристика бирү. Табигый зоналарны контурлы картага төшерү.	Табигый зона, тыюлык, милли парк.
24	6	Африканың халкы һәм политик картасы.	Политик карта буенча илнең географик урынын тасвирлау.	Европеоид, монголоид, негроид раса колония.
25	7	Т. Африка илләре. Анжир.	Бер илнең табигый шартларын һәм хуҗалыгын тасвирлау.
26	8	Кб. Һәм Үзәк Африка илләре. Нигерия.
27	9	Кч. Африка илләре. Эфиопия.
28	10	К. Африка илләре. К. Африка Республикасы.
29	11	“Африка материгы” темалары буенча контроль дәрес
30	1	Австралия (4сәг) Австралиянең географик урыны, ачу тарихы.	Кырый нокталарының географик координаталарын билгеләү. Материкның т-тан к-ка һәм кб-тан-кч-ка ераклыгын км-рда исәпләү. План буенча материкның географик урынына характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Рельеф.
31	2	Австралия табигате компонентларының үзенчәлекләре.	Контурлы картага эре рельеф формаларын һәм файдалы казылмаларның эре чыганакларын төшерү. План буенча климатка, эчке суларга, табигый зонага характеристика бирү. Контурлы картада климат поясларын, гыйнвар һәм июль температураларын билгеләү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Климат поясы, Табигый зона, скрэб. криклар.
32	3	Австралиянең халкы һәм хуҗалыгы.	Политик карта буенча илнең географик урынын тасвирлау.	Абориген.
33	4	Океания.		Океания.
34	1	К. Америка (7 сәг). К. Американың географик урыны. Ачу һәм тикшеренү.	Кырый нокталарының географик координаталарын билгеләү. Материкның т-тан к-ка һәм кб-тан-кч-ка ераклыгын км-рда исәпләү. План буенча материкның географик урынына характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Панама муены.
35	2	К. Американың рельефы һәм файдалы казылмалары.	Контурлы картага эре рельеф формаларын һәм файдалы казылмаларның эре чыганакларын төшерү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Рельеф, стихияле бәла-казалар.
36	3	К. Американың климаты һәм эчке сулары	Климат диаграммаларын уку. План буенча климатка, эчке суларга характеристика бирү. Контурлы картада климат поясларын, гыйнвар һәм июль температураларын билгеләү Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Климат пояслары.
37	4	К. Американың табигый зоналары	План буенча берәр табигый зонага характеристика бирү. Табигый зоналарны контурлы картага төшерү.	Табигый зона, органик дөнья, пиранья, Патагония.
38	5	К. Американың халкы	Политик карта буенча илнең географик урынын тасвирлау.	Индеец, метис, мулат, самбо.
39	6	К. Американың Кч. илләре. Бразилия.	План буенча илне сурәтләү. Контурлы картада илләрне һәм аларның башкаларын сурәтләу.	Коста, сьерра, сельва.
40	7	Анд илләре. Перу.
41	1	Антарктида (2сәг). Антарктиданың географик урыны. Ачу һәм тикшеренү	Кырый нокталарының географик координаталарын билгеләү. Материкның т-тан к-ка һәм кб-тан-кч-ка ераклыгын км-рда исәпләү. План буенча материкның географик урынына характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Антарктика, фәнни станция..
42	2	Антарктиданың табигате.	Контурлы картага эре рельеф формаларын һәм файдалы казылмаларның эре чыганакларын төшерү.	Бозлык катламы, рельеф, антарктик чүллек, антарктик оазислар.
43	1	Т. Америка (8сәг). Т. Американың географик урыны. Ачу һәм тикшеренү	Кырый нокталарының географик координаталарын билгеләү. Материкның т-тан к-ка һәм кб-тан-кч-ка ераклыгын км-рда исәпләү. План буенча материкның географик урынына характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Каньон
44	2	Т. Американың рельефы һәм файдалы казылмалары.	Контурлы картага эре рельеф формаларын һәм файдалы казылмаларның эре чыганакларын төшерү.	Рельеф
45	3	Т. Американың климаты	Климат диаграммаларын уку. План буенча климатка характеристика бирү. Контурлы картада климат поясларын, гыйнвар һәм июль температураларын билгеләү.	Климат пояслары.
46	4	Т. Американың эчке сулары	План буенча эчке суларга характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Елгалар, күлләр.
47	5	Т. Американың табигый зоналары	План буенча табигый зонаны сурәтләү. Контурлы картада табигый зоналары билгеләү.	Табигый зона, прерияләр.
48	6	Т. Американың халкы һәм илләре.	План буенча илне сурәтләү. Контурлы картада илләрне һәм аларның башкаларын сурәтләу.	Индеецлар, эскимослар.
49	7	Латин Америкасы илләре.
50	8	“Т. Американың материгы” темалары буенча контроль дәрес
51	1	Евразия (15сәг). Евразиянең географик урыны. Ачу һәм тикшеренү	Кырый нокталарының географик координаталарын билгеләү. Материкның т-тан к-ка һәм кб-тан-кч-ка ераклыгын км-рда исәпләү. План буенча материкның географик урынына характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү	Европа һәм Азия дөня кисәге.
52	2	Евразиянең рельефы һәм файдалы казылмалары.	Контурлы картага эре рельеф формаларын һәм файдалы казылмаларның эре чыганакларын төшерү.	Рельеф, литосфера плитәләре, сейсмик пояс.
53	3	Евразиянең климаты	Климат диаграммаларын уку. План буенча климатка характеристика бирү. Контурлы картада климат поясларын, гыйнвар һәм июль температураларын билгеләү.	Климат пояслары, Черапунджи, муссон.
54	4	Евразиянең эчке сулары	План буенча эчке суларга характеристика бирү. Өйрәнелгән объектларны контурлы картага төшерү.	Елгалар, күлләр.
55	5	Евразиянең табигый зоналары	План буенча табигый зонаны сурәтләү. Контурлы картада табигый зоналары билгеләү.	Табигый зона.
56	6	Евразиянең халкы һәм илләре.	Политик карта буенча илнең географик урынын тасвирлау.
57	7	Т. Европа илләре.	Бер илнең табигый шартларын һәм хуҗалыгын тасвирлау. План буенча илне сурәтләү. Контурлы картада илләрне һәм аларның башкаларын сурәтләу.	Фьордлар, морена, Суоми.
58	8	Кб. Европа илләре. Бөекбритания. Франция. Германия.
59	9	Кч. Европа илләре.
60	10	К. Европа илләре. Италия. Испания.
61	11	К. Кб. Азия, Ү. Азия илләре.
62	12	Кч. Азия илләре. Кытай. Япония.
63	13	К. Азия илләре. Һиндстан. К. Кч. Азия илләре. Индонезия.
64	14	Евразия илләре темалары буенча кабатлау.
65	15	“Материклар һәм океаннар” темалары буенча контроль дәрес.
66	1	Географик тышча (4сәг). Географик тышчаның закончалыклары.
67	2	Табигатьнең һәм җәмгыятьнең үзара тәэсир итешүләре.
68	3	Кешенең хуҗалык эшчәнлегеннән табигатьнең үзгәрүе.
69, 70		7 сыйныф география курсын гомуми кабатлау.

Кереш (4сәг).

1нче тема. Материклар һәм океаннар географиясе нәрсәне өйрәнә?

1. 
   Материклар һәм океаннар географиясенең өйрәнү объектлары.
   
2. 
   материклар һәм океаннар географиясенең максатлары
   

2,3нче дәрес. Кешеләрнең җирне ачу һәм өйрәнү тарихы.

1. 
   Кешеләрнең җирне ачу һәм өйрәнү тарихы.
   

4нче тема. Материклар һәм океаннар картасы.

1. 
   Материклар һәм океаннар картасы
   
2. 
   Материклар һәм утраулар
   
3. 
   Дөнья кисәкләре
   

1нче бүлек. Җир табигатенең төп үзенчәлекләре.

Литосфера һәм Җирнең рельефы (2сәг).

5нче тема. Литосфера һәм литосфера плитәләре.

1. 
   Литосфера төшенчәсенә билгеләмә бирү.
   
2. 
   Литосфера плитәләре. Җир кабыгы төзелеше картасы.
   
3. 
   Җирнең сейсмик пояслары.
   

6нчы тема. Җирнең рельефы.

1. 
   Җирнең килеп чыгышы.
   
2. 
   Материк һәм океан төбе җир кабыгы төзелеше.
   
3. 
   Рельеф төшенчәсенә билгеләмә бирү.
   
4. 
   Җирнең рельефы
   
5. 
   Эчке һәм тышкы көчләр тәэсирендә рельефның үзгәрүе.
   
6. 
   Җир өслегендә рельефның эре формаларының урнашуы.
   

Җирнең атмосферасы һәм климаты.

7нче тема. Җир тереклегендә атмосфераның роле. Җирдә һава температурасының бүленеше.

1. 
   Атмосфера төшенчәсе
   
2. 
   Озон катлавы
   
3. 
   Парник эффекты
   
4. 
   Атмосфераның пычрануы
   
5. 
   Климат карталары
   
6. 
   Җирдә һава температурасының бүленеше.
   

8нче тема. Җирдә явым-төшемнең бүленеше.

1. 
   Җирдә атмосфера басымы поясларының урнашуы
   
2. 
   Даими җилләр.
   
3. 
   Һава массалары.
   
4. 
   Климат формалашуда һава агымнарының роле.
   

9нчы тема. Җирнең климат пояслары.

1. 
   Климат төшенчәсе
   
2. 
   Төп климат пояслары
   
3. 
   Күчеш климат пояслары
   
4. 
   Климат ясаучы факторлар
   

Гидросфера (2сәг).

10нчы тема. Бөтендөнья океаны сулары. Океанда тереклек.

1. 
   Җир тереклегендә океанның роле
   
2. 
   Бөтендөнья океаны суларының килеп чыгышы
   
3. 
   Океан суларының үзлекләре
   
4. 
   Океанда бозлар
   
5. 
   Су массалары
   
6. 
   Диңгез организмнарының күптөрлелеге
   
7. 
   Океанда тереклекнең таралуы
   
8. 
   Океанның атмосфера һәм коры җир белән тәэсир итешүе
   

11нче тема. Өске агымнар схемасы.

1. 
   Агым төрләре
   
2. 
   Өске агымнар схемасы
   
3. 
   Җылы һәм суык агымнар
   

Җирнең Биосферасы (2сәг).

12нче тема. Биосфера. Географик тышча. Кешенең Җирне үзләштерүе.

1. 
   Географик тышчаның төзелеше
   
2. 
   Географик тышчаның үзлекләре.
   
3. 
   Матдәләр һәм энергия әйләнеше
   
4. 
   Табигать формалашуда тере организмнарның роле
   
5. 
   Коры җир табигый комплекслары
   
6. 
   Океан табигый комплекслары
   

13нче тема. Табигый зоналар.

1. 
   Табигый зоналар
   
2. 
   Табигый зоналарның урнашу закончалыклары
   

14нче тема. “Җир табигатенең төп үзенчәлекләре” бүлеге буенча контроль дәрес.

Төрле типтагы биремнәр эшләү.

2нче бүлек. Океаннар һәм материклар.

Океаннар (4сәг).

15нче тема. Тын океан.

1. 
   океанның географик урыны
   
2. 
   океанны өйрәнү тарихы
   
3. 
   океанда агымнар
   
4. 
   океанның органик дөньясы
   
5. 
   океанда хуҗалык эшчәнлеге төрләре
   

16нчы тема. Һинд океаны.

1. 
   океанның географик урыны
   
2. 
   океанны өйрәнү тарихы
   
3. 
   океан табигате
   
4. 
   океанда хуҗалык эшчәнлеге төрләре
   

17нче тема. Атлантик океан.

1. 
   океанның географик урыны
   
2. 
   океанны өйрәнү тарихы
   
3. 
   океан табигатенең үзенчәлекләре
   
4. 
   океанда хуҗалык эшчәнлеге төрләре
   

18нче тема. Т.Боз океаны.

1. 
   океанның географик урыны
   
2. 
   океанны өйрәнү тарихы
   
3. 
   океан табигатенең үзенчәлекләре
   
4. 
   океанда хуҗалык эшчәнлеге төрләре
   

Африка (11сәг).

19нчы тема. Африканың географик урыны. Тикшеренүләр.

1. 
   Африканың табигате
   
2. 
   географик урыны
   
3. 
   чит ил сәяхәтчеләренең Африканы өйрәнүләре
   
4. 
   Россия сәяхәтчеләренең һәм галимнәренең Африканы өйрәнүләре.
   

20нче тема. Африканың рельефы һәм файдалы казылмалары.

1. 
   Африканың рельефы
   
2. 
   файдалы казылмалары
   

21нче тема. Африканың климаты.

1. 
   Африканың климат поясларын билгеләү
   
2. 
   климат поясларына характеристика
   

22нче тема. Африканың эчке сулары.

1. 
   Төп елга системалары
   
2. 
   күлләре
   
3. 
   халык тормышында елгалар һәм күлләрнең әһәмияте
   

23нче тема. Африканың табигый зоналары.

1. 
   Африканың табигый зоналарын билгеләү
   
2. 
   табигый зоналарга характеристика бирү
   
3. 
   кешенең табигатькә йогынтысы
   
4. 
   табигый бәла-казалар
   
5. 
   тыюлыклар һәм милли парклар
   

24нче тема. Африканың халкы һәм политик картасы.

1. 
   Африканың халкы
   
2. 
   халык расалары
   
3. 
   халыкның материкта урнашуы
   
4. 
   материкның колониаль үткәне
   

25нче тема. Т.Африка илләре. Анжир.

1. 
   Т.Африка илләренең географик урыны
   
2. 
   Алжир мисалында Т.Африка илләренең табигатенең үзенчәлекләре, халкы, рельефы, табигый зоналары, пром-те, кешенең хуҗалык эшчәнлеге.
   

26нчы тема. Кб. Һәм Үзәк Африка илләре. Нигерия.

1. 
   Кб.һәм Үзәк Африка илләренең урнашуы.
   
2. 
   халкы
   
3. 
   Нигериянең табигате
   
4. 
   халкы
   
5. 
   пром-те һәмм хуҗалыгы
   

27нче тема. Кч.Африка илләре. Эфиопия.

1. 
   Кч.Африка илләренең географик урыны
   
2. 
   Эфиопиянең урнашуы һәм рельефы
   
3. 
   халкы
   
4. 
   пром-те һәм хуҗалыгы
   

28нче тема. К.Африка илләре. КАР.

1. 
   К.Африка илләренең географик урыны
   
2. 
   КАРның урнашуы, табигате
   
3. 
   халкы
   
4. 
   пром-те, хуҗалыгы
   

29нчы тема. “Африка материгы” темалары буенча контроль дәрес.

Төрле типтагы биремнәр эшләү.

Австралия (4сәг).

30нчы тема. Австралиянең географик урыны, ачу тарихы.

1. 
   Австралиянең табигате
   
2. 
   географик урыны
   
3. 
   ачу һәм тикшеренүләр
   

31нче тема. Австралия табигате компонентларының үзенчәлекләре.

1. 
   рельефы
   
2. 
   файдалы казылмалары
   
3. 
   климат поясларын билгеләү
   
4. 
   климатына характеристика
   
5. 
   эчке сулары
   
6. 
   табигый зоналары һәм аларга характеристика
   
7. 
   органик дөньясы
   

32нче тема. Австралиянең халкы һәм хуҗалыгы.

1. 
   Австралия Союзының халкы
   
2. 
   тарихи үткәне
   
3. 
   хуҗалыгы
   
4. 
   А/х
   
5. 
   табигатенең кеше тарафыннан үзгәртелүе
   

33нче тема. Океания.

1. Океаниянең табигате һәм географик урыны

2. Океания составына кергән утрауларның төрләре

3. Халкы

4. илләре
К.америка (7сәг).

34нче тема. К.Американың географик урыны. Ачу һәм тикшеренү.

1. 
   К.американың табигате
   
2. 
   географик урыны
   
3. 
   ачу һәм тикшеренүләр
   

35нче тема. К.Американың рельефы һәм файдалы казылмалары.

1. 
   К.Американың рельефы
   
2. 
   материкның кб. өлешенең үзенчәлекләре
   
3. 
   материкның кч-ның үзенчәлекләре
   
4. 
   Анд таулары системасы
   
5. 
   файдалы казылмалары
   

36нчы тема. К.Американың климаты һәм эчке сулары.

1. 
   климат пояслары
   
2. 
   климат поясларына характеристика бирү
   
3. 
   Андның биек тау климаты
   
4. 
   елгалары
   
5. 
   күлләре
   
6. 
   х/х өчен эчке суларының әһәмияте
   

37нче тема. К.Американың табигый зоналары.

1. 
   табигый зоналары һәм аларга характеристика бирү.
   
2. 
   органик дөньясы
   
3. 
   Анд тауларында биеклек пояслылыгы
   
4. 
   кеше эшчәнлеге йогынтысыннан материк табигатенең үзгәрүе
   

38нче тема. К.Американың халкы.

1. 
   материкның халык составы
   
2. 
   материкка халыкның килеп урнашуы
   
3. 
   катнаш раса вәкилләре
   
4. 
   халыкның урнашуы
   
5. 
   политик картасы. Илләре.
   

39нчы тема. К.Американың Кч. Илләре. Бразилия.

1. 
   материкның Кч. илләрен Бразилия мисалында аңлату
   
2. 
   табигате
   
3. 
   халкы
   
4. 
   рельефы
   
5. 
   халыкның хуҗалык эшчәнлеге
   
6. 
   Аргентина Республикасының табигате
   
7. 
   халкы
   
8. 
   хуҗалыгы
   

40нчы тема. Анд илләре. Перу.

1. 
   Перу Республикасының урнашуы
   
2. 
   Перу табигате
   
3. 
   халкы
   
4. 
   рельефы (Сьерра, Сельва, Пампа).
   
5. 
   файдалы казылмалары
   
6. 
   хуҗалыгы
   

Антарктида (2сәг).

41нче тема. Антарктиданың географик урыны. Ачу һәм тикшеренү.

1. 
   Антарктиданың табигате
   
2. 
   географик урыны
   
3. 
   Антарктика
   
4. 
   Антарктиданы ачу һәм беренче тикшеренүләр
   
5. 
   Антарктиданы хәзерге тикшеренүләр
   

42нче тема. Антарктиданың табигате.

1. Бозлык капламы

2. боз асты рельефы

3. климаты

4. органик дөньясы

5. Антарктик чүллек

6. Антарктик оазислар

7. Антарктиданы хәзерге тикшеренүләрнең әһәмияте

Т.Америка (8сәг).

43нче тема. Т.американың географик урыны. Ачу һәм тикшеренү.

1. 
   Т.Американың табигате
   
2. 
   географик урыны
   
3. 
   русларның Т-Кб Американы өйрәнүләре
   

44нче тема. Т.Американың рельефы һәм файдалы казылмалары.

1. 
   Т.Американың рельефы
   
2. 
   борынгы җыерчыклану һәм хәзерге хәрәкәттәге зоналар
   
3. 
   платформа өслеге
   
4. 
   файдалы казылмалары
   

45нче тема. Т.Американың климаты.

1. 
   климат поясларын билгеләү
   
2. 
   климат поясларына характеристика
   
3. 
   торнадо күренеше
   
4. 
   климатның а/х өчен әһәмияте
   

46нчы тема. Т.Американың эчке сулары.

1. 
   Т.Америка елгалары
   
2. 
   күлләре
   
3. 
   материкта төче су проблемасы
   

47нче тема. Т.Американың табигый зоналары.

1. 
   табигый зоналары
   
2. 
   арктик чүлләр зонасы
   
3. 
   тундра һәм урман-тундра зонасы
   
4. 
   катнаш һәм киң яфраклы урманнар
   
5. 
   далалар һәм прерияләр
   
6. 
   кеше эшчәнлеге йогынтысында табигатьнең үзгәрүе
   

48нче тема. Т.Американың халкы һәм илләре.

1. 
   Т.Американың төп халкы
   
2. 
   күчеп килгән халкы
   
3. 
   төп халыкның колониаль үткәне
   
4. 
   политик картасы белән танышу.
   
5. 
   Канада
   
6. 
   АКШ
   

49нчы тема. Латин Америкасы илләре.

50нче тема. “Т.Америка материгы” темалары буенча контроль дәрес.

Төрле типтагы биремнәр башкару.

Евразия (15сәг).

51нче тема. Евразиянең географик урыны. Ачу һәм тикшеренү.

1. 
   Т.Американың табигате
   
2. 
   географик урыны
   
3. 
   яр сызыклары
   
4. 
   материкны ачу һәм тикшеренү тарихы
   

52нче тема. Евразиянең рельефы һәм файдалы казылмалары.

1. 
   Евразия рельефындагы үзенчәлекләр
   
2. 
   рельефның үсеше
   
3. 
   җир тетри һәм вулканлы өлкәләр
   
4. 
   җир кабыгы төзелеше картасына анализ
   
5. 
   рельефның төп формалары
   
6. 
   файдалы казылмалары
   

53нче тема. Евразиянең климаты.

1. 
   Климат пояслары һәм аларга характеристика бирү
   
2. 
   климатының үзенчәлекләре
   
3. 
   халыкның хуҗалык эшчәнлегенә климатның йогынтысы
   

54нче тема. Евразиянең эчке сулары.

1. 
   эчке суларның бүленеше
   
2. 
   эчке агымлы территорияләр
   
3. 
   күлләре
   
4. 
   хәзерге бозлану
   
5. 
   күпьеллык туңлык
   

55нче тема. Евразиянең табигый зоналары.

1. 
   табигый зоналарның урнашуы
   
2. 
   арктик һәм субарктик поясларның табигый зоналары
   
3. 
   уртача поясның табигый зоналары: урман зоналары
   
4. 
   урман-дала һәм далалар
   
5. 
   уртача поясның ярымчүлләр һәм чүлләре
   
6. 
   субтропик урманнарның алмашынучан-дымлы (муссонлы) зонасы
   
7. 
   субтропик һәм тропик ярымчүлләр һәм чүлләр
   
8. 
   саванналар, субэкваториаль һәм экваториаль урманнар.
   
9. 
   Һималай һәм Альпларда биеклек пояслары
   

56нчы тема. Евразиянең халкы һәм илләре.

1. 
   Евразиядә халык
   
2. 
   халыкның кайбер территорияләрдә тыгыз утыру сәбәпләре
   
3. 
   политик картасы
   
4. 
   илләре
   

57нче тема. Т.Европа илләре.

1. 
   Европаның табигате
   
2. 
   Т.европа илләренең табигате
   
3. 
   Фьордлар
   
4. 
   мореналы рельеф формалары
   
5. 
   халкы
   
6. 
   хуҗалыгы
   

58нче тема. Кб.Европа илләре. Бөекбритания. Францмания.

1. 
   Кб. Европа илләренең урнашуы
   
2. 
   Бөекбританиянең географик урыны
   
3. 
   табигатенең үзенчәлекләре
   
4. 
   халкы һәм хуҗалыгы
   
5. 
   Франциянең табигате, халкы һәм хуҗалыгы
   
6. 
   Германиянең табигате, халкы һәм хуҗалыгы
   

59нчы тема. Кч.Европа илләре.

1. 
   Кч.Европа илләренең составы
   
2. 
   табигате
   
3. 
   халкы
   
4. 
   пром-те
   
5. 
   хуҗалыгы
   

60нчы тема. К.Европа илләре. Италия. Испания.

1. 
   К.европа илләренең географик урыны
   
2. 
   Италиянең табигате
   
3. 
   рельефы
   
4. 
   халкы һәм хуҗалыгы
   

61нче тема. К.Кб.Азия, Үзәк Азия илләре.

1. 
   к-Кб Азия илләренең урнашуы, чикләре, табигате
   
2. 
   рельефы һәм файдалы казылмалары
   
3. 
   халкы
   
4. 
   Үзәк Азия илләренең урнашуы.
   
5. 
   Монголия мисалында табигатенең үзенчәлекләре
   
6. 
   халкы һәм хуҗалыгы
   

62нче тема. Кч.Азия илләре. Кытай. Япония.

1. 
   Кч.Азия илләренең урнашуы
   
2. 
   Кч.Кытай дәүләтенең тарихы
   
3. 
   халкы һәм табигате
   
4. 
   Кб.Кытай: халкы һәм табигате
   
5. 
   файдалы казылмалары
   
6. 
   Япониянең табигате
   
7. 
   халкы һәм хуҗалыгы
   

63нче тема. К.Азия илләре. Һиндстан. К.Кч.Азия илләре. Индонезия.

1. 
   К.Азия илләренең урнашуы һәм чикләре
   
2. 
   Һиндстанның табигате
   
3. 
   халкы
   
4. 
   пром-те һәм хуҗалыгы
   
5. 
   файдалы казылмалары
   

64нче тема. “Евразия материгы” темаларын кабатлау.

Сорауларга җавап (әңгәмә)

65нче тема. “Материклар һәм океаннар” темалары буенча контроль дәрес.

Төрле типтагы биремнәр эшләү

Географик тышча (4сәг).

66нчы тема. Географик тышчаның закончалыклары.

1. 
   географик тышчаның закончалыклары
   
2. 
   географик тышчаның бөтенлеге
   
3. 
   географик тышчада ритмик күренешләр
   
4. 
   географик зональлек
   

67нче тема. Табигатьнең һәм җәмгыятьнең үзара тәэсир итешүләре.

1. 
   табигый байлыкларның әһәмияте
   
2. 
   кешеләрнең тормыш шартларына табигатьнең йогынтысы
   

68нче тема. Кешенең хуҗалык эшчәнлегеннән табигатьнең үзгәрүе.

1. кешенең хуҗалык эшчәнлегеннән табигатьнең үзгәрүе.

2. таб-не файдалануда һәм аны саклауда халыкара хезмәттәшлекнең зарурлыгы.

69-70нче тема. 7сыйныф курсын гомуми кабатлау.

7нче сыйныф укучыларын әзерләү дәрәҗәсенә таләпләр.

Географияне өйрәнү нәтиҗәсендә 6нчы сыйныф укучысы тиеш

Белергә/ аңларга

• 
  төп географик төшенчәләрне;
  
• 
  географик карталарның эчтәлеге, масштабы буенча аермасы;
  
• 
  картографик сурәтләү ысуллары;
  
• 
  телләрнең төп семьялыклары;
  
• 
  дөньяның төп диннәре;
  
• 
  халык урнашуның тигезсезлеге сәбәпләре;
  
• 
  илләрнең төп типлары, башкалалар һәм эре шәһәрләр;
  
• 
  материкларның килеп чыгышы, җир кабыгы төзелеше;
  
• 
  һава массаларының төп типлары һәм аның үзлекләре;
  
• 
  һава температурасының, атмосфера поясларының басымы, һәм Җирдә явым-төшемнәрнең урнашу закончалыклары;
  
• 
  океан агымнары барлыкка килү сәбәпләре;
  
• 
  елганың агым характерының рельефка бәйлелеге;
  
• 
  күл казанлыкларының килеп чыгышы;
  
• 
  кешенең хуҗалык эшчәнлегенең елга һәм күлләргә тәэсир итүе;
  
• 
  Җирдә туфракларның, үсемлек һәм хайваннарның урнашу үзенчәлекләре;
  
• 
  Җирдә табигый зоналар алмашу сәбәпләре һәм закончалыклары;
  
• 
  Җирнең эре табигый комплекслары;
  
• 
  Океаннар табигатенең үзенчәлекләре;
  
• 
  Материкларның табигатенең һәм табигать компонентларының төп үзенчәлекләре;
  
• 
  Материкларда халык, аларның шөгыльләре һәм яшәү рәвешләре, төп проблемалары.
  

Эшли белергә

• 
  өйрәнелә торган күренеш һәм процессларны аңлату өчен төрле географик чыганакларны куллану;
  
• 
  гомумгеографик һәм һәм тематик карталарны анализлау;
  
• 
  табигый зоналарны тасвирлау;
  
• 
  өйрәнелүче географик объектларны контурлы карталарда билгеләү;
  
• 
  кирәкле эчтәлекле картаны табу һәм аның белән эшләү;
  
• 
  аерым территорияләргә карталар һәм башка географик чыганаклар файдаланып характеристика бирү;
  дәреслектә әйтелгән географик объектларны контурлы картага билгеләү;
  
• 
  үзлектән докладлар һәм рефератлар төзү.
  

Бәяләү

• 
  материк һәм аерым илләрнең географик урынын;
  
• 
  кешенең хуҗалык эшчәнлеге тәэсирендә материк табигатенең үзгәрүе;
  
• 
  материк һәм аерым илләрнең тормышы, көнкүреше һәм йолалары;
  
• 
  материкларга географик сәяхәтләр;
  
• 
  аерым ил һәм материкларның хәзерге заман проблемалары.
  

УМК:

1. 
   Материклар һәм океаннар географиясе: Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 7 с-фы өчен д-лек/ В.А.Коринская, И.В.Душина, В.А.Щенев; - Казан: Мәгариф, 2006.
   
2. 
   Атлас. География материков и океанов. 7 класс.-М.: Дрофа; Изд-во ДИК, 2009.
   
3. 
   рабочие программы по географии. 6-7 классы. Автор-составитель: Болотникова Н.В.