ҚММУ Ф 4/3-08/02

ҚММУ БЕ 4/02

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті

Клиникаға кіріспе кафедрасы

Студенттердің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқау

Тақырыбы: Әр түрлі мамандағы дәрігердің кәсіптік деформациясы

Коммуникативті дағдылар пәні

5В110400 - «Медико-профилактикалық іс» мамандығы

Курс: 3

Әзірлеуші: асс Сабекова О.Ж..
.

Қарағанды 2012ж.

Клиникаға кіріспе кафедрасының отырысында талқыланды және бекітілді

00.00. 20__ж. Хаттама № __

Каф. меңгерушісі, м.ғ.д., профессор _______ В.Б.Молотов-Лучанский

Сабақтың тақырыбы : Әр түрлі мамандағы дәрігердің кәсіптік деформациясы
Мақсаты: Студенттерді дәрігердің кәсіптік бұрмалану себептерімен таныстыру. Кәсіптік бұрмалану себептерінің дамуы және олардың алдын алу жоладрымен таныстыру.
Оқыту тапсырмалары:

1. 
   Студенттерді дәрігердің кәсіптік бұрмалану түсінігімен және оның себептерімен таныстыру.
   
2. 
   Дәрігердің кәсіптік бұрмалану белгілерін анықтап, көруді үйрету.
   
3. 
   Студенттерді «дәрігер тұлғасының эмоциональді күйіну» мағнасымен таныстыру
   
4. 
   Дәрігердің кәсіптік бұрмалануы кезінде науқаспен қарым – қатынасының бөгеттерін анықтау
   
5. 
   Науқастармен шиеленіссіз және тиімді қатынасу дағдыларына үйрету
   

6. Студенттерді медициналық сұхбаттасуды дұрыс құрап және жүргізуге үйрету.

Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. 
   Дәрігердің коммуникативті компетенттілігін төмендететін факторлар
   
2. 
   Дәрігердің кәсіптік қызметінің негативті өзгеру себептері
   
3. 
   Дәрігер «тұлғасының күйінуі» терминінің түсінігі
   
4. 
   Дәрігердің «кішкентай адам» стереотипі
   
5. 
   Дәрігерлік қызметтегі адекватты емес қорғаныс механизмі
   
6. 
   Кәсіптік қателіктер
   
7. 
   Дәрігердің кәсіптік бұрмалануында науқаспен қатынасудағы коммуникативті бөгет
   
8. 
   Дәрігердің кәсіптік бұрмалануы көріністерінің жүйеленуі
   
9. 
   Кәсіптік такті түсінігі
   
10. 
    Дәрігердің кәсіптік мәдениетінің көрсеткіштері
    

Орындалу формасы : жобаны қорғау

Орындалу критериі

1.Ұсынылған формада тақырыптың сұрақтары ашылды

2. Анализ қосымша әдебиетпен жасалған, сонымен қатар ақпарат көзінен алынған также (ЖАҚ, теледидиар, жарнама материалы)

Тапсыру уақыты: соңғы сабақтың аптасына дейін

Ұсынылған әдебиеттер:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. 
   М. А. Асимов. Коммуникативтіқ дағдылар Алматы, Оқулық Эверо, 2009. - 176 б
   
2. 
   А. Нұрмақов. Медициналық деонтология мен этика : ІV курс студенттерінің (бакалавриат) тјжірибелік сабақтарына арналған - Алматы : Эверо, 2011. - 162 б.
   
3. 
   Бап-Баба, Сүбет. Жалпы психология (жантану негіздері) : Жоғары оқу орындары студенттеріне арналған дәрісбаяндар жинағы. - Алматы : Дарын, 2005. - 352 с
   

Қосымша

1. 
   Н. Ізімбергенов Хирургиялық деонтология - [б. м.], 2009. - 162 б
   
2. 
   Нұрмақов, Аман Жұмелұлы. Дәрігер қызметінің құпиялары : (Медицинылақ деонтология туралы кейбір пікірлер) - Алматы : Б.и., 1994. - 32 с
   
3. 
   Сыздыкова А.Қ. Жеке адамнын іс-әрекеті. Әлеуметтік-психологиялық қарым-қатынас негіздері : Оку-әдістемелік кұралы -Қарағанды, 2005. - 73 с
   

Орыс тілінде:

Негізгі:

1. 
   М.А. Асимов, С. А. Нурмагамбетова, Ю. В. Игнатьев. Коммуникативные навыки : Учебник Алматы : Эверо, 2009.
   
2. 
   В. А. Белогурова. Культура речи медицинского работника : учеб. пособие- М. : Мед. информ. агентство, 2010. - 208 с
   
3. 
   Б.Д. Карвасарский Клиническая психология : Учебник / СПб. : Питер, 2007. - 960 с. - (Национальная медицинская библиотека)
   
4. 
   ред.Ратников В.П. Конфликтология : Учебник для вузов /- М. : ЮНИТИ-ДАНА, 2007. - 512 с
   
5. 
   А. А. Комкина Основы медицинской психологии : учебно-методическое пособие / КГМУ. - Караганда, 2009. - 121 с
   

Қосымша:

1. 
   А. Кэмпбелл, Г. Джиллетт, Г. Джонс Медицинская этика : Учеб. пособие. Пер. с англ. - М. : ГЭОТАР-Медиа, 2004. - 400 с
   
2. 
   Присяга и этический кодекс врача Республики Казахстан. - Алматы : Б.и., 2007. - 14 с
   
3. 
   Яровинский, М.Я Медицинская этика (биоэтика) : учеб.пособие /. - М. : Медицина, 2006. - 448 с. - (Учеб.лит.для студентов мед.вузов)
   
4. 
   Курт Абрахам Психологические типы людей и их характеристики : пер. с англ. . - М. : Амрита-Русь, 2009. - 304 с
   
5. 
   Агапова, Софья Григорьевна. Основы межличностной и межкультурной коммуникации (английский язык) /- Ростов н/Д : Феникс, 2004. - 284 с. - (Высшее образование)
   
6. 
   Гиблин, Лэс. Как обрести уверенность и силу в отношениях с людьми : Пер. с англ. - Минск : Попурри, 2003. - 192 с. - (Успех)
   
7. 
   Касаткин, Сергей Федорович. Техника обратной связи. Мастер общения- СПб. : Питер, 2002. - 192 с. - (Сам себе психолог)
   
8. 
   Вагин, Игорь Олегович, Глущай А.И. Поднимись над толпой! Тренинг лидерства - СПб. : Питер, 2002. - 188 с. - (Сам себе психолог)
   
9. 
   Л. И. Ларенцова, Л. М. Барденштейн Синдром эмоционального выгорания различных специальностей: психологические аспекты- - М. :Медицинская книга, 2009. - 142 с
   
10. 
    Максимов, Андрей Маркович. Как разговорить собеседника, или Ремесло общения /- М. : АСТ-ПРЕСС КНИГА, 2005. - 304 с. - (Практическая психология)
    
11. 
    Пиз, Аллан. Язык телодвижений : Как читать мысли окружающих по их жестам /- М. : Эксмо, 2002. - 272 с. - (Психологический бестселлер)
    
12. 
    Рыбалка, Светлана Викторовна. Язык мимики, взглядов и жестов /- Ростов н/Д, Донецк : Феникс, Кредо, 2007. - 223 с. : ил. - (Энциклопедии для всех)
    
13. 
    - 223 с. : ил. - (Энциклопедии для всех)
    

Бақылау

Қортынды білім тексеруге арналған тестілік сұрақтар

?

Дәрігердің коммуникативті компетенттілігін төмендететін психологиялық ерекшеліктер

- жоғарғы өзін бағалау

• 
  оптимистік қабылдау
  
• 
  сенімшілділік
  
• 
  интелегенттілік
  
• 
  өзімшілділік
  

?

Қатынасу кедергілерін шешу қабілеттілігі мен науқастың жеке ерекшеліктерін ескеру болып табылады

• 
  адаптация
  
• 
  конформизм
  

- конгруэнттілік

• 
  рефлексия
  
• 
  түсінушілік
  

?

Қатынасу үрдісінде дәрігер мен науқас арасындағы ем жайындағы келісушілік аталады

• 
  перцепция
  
• 
  конформизм
  
• 
  интеракция
  
• 
  эмпатия
  

- комплайенс

?

Науқаспен тиімді қарым – қатынас тудырмайтын айтылымдар

• 
  “Сонымен мен сізді тыңдауға және көмек көрсетуге дайынбын”
  
• 
  “Сіз өзіңізді бұрын – соңды осылай сезінген болсаңыз айтуыңызды сұраймын”
  
• 
  “Мен қойған сұрақтарға жауап беруіңізді сұраймын, мен көмектесуге тырысамын”
  

- “Сіз неге үндемей қалдыңыз? Менің ақпаратты сізден қасықтап жинауға уақытым жоқ”

• 
  “Сіздің айығуыңызға барлық жағдайды жасаймыз”
  

?

Науқастың дәрігермен қатынасуын үзу себебі неде болды

• 
  дәрігер науқас жайлы мәліметтерді жинауда
  
• 
  сұрақтар қойылу кезінде
  

- науқас уайымын күшейтуде

• 
  дәрігер өз тәжірибесімен зерттеулер нәтижесін салыстыруда
  
• 
  әңгімелесу жеке жүрді
  

?

Қатынасудың конфессиональді кедергісін айқындайтын дәрігер қателігі

• 
  христиан дінді науқастың діни ауыз бекітуін қадағаламады
  
• 
  діни салттарға байланысты науқастың сүт-қышқылды тағамдардан бас тартуына келісті
  
• 
  намаз оқып жатқан науқасты қарауын дәрігер кейінге қалдырды
  

- будда дінін ұстанушы науқасты мерекесімен құттықтамады,себебі оның дініне қарсы келетінін айтты

• 
  хасидтің діни амандасуына жауап қайтарды
  

?

Науқастың дәрігер сөзінен кейінгі психологиялық қарсы келуі, этника аралық кедергі ретінде қабылданды

- “Ауру көркейген халыққа тән емес”

• 
  “Еврейлер арасында дамыған ауру”
  
• 
  “ЖИТС-ті кезінде африка ауруы деп атаған”
  
• 
  “Әртүрлі этникалық топтарға тән диабет ауруының ағымдық ерекшеліктері бар деген”
  
• 
  “Бұл ару ұлттық емес”
  

?

Дәрігерге қатысты этникалық кедергілер

• 
  “ол менің қатынасатын ортамнан емес”
  

- “өз ұлтым болмаса басқаларға сенбеймін”

• 
  “ол екеуміз әртүрлі дінненбіз”
  
• 
  “дәрігер мұндай кедей болуы мүмкін емес”
  
• 
  “музыкадан ол ештеңе түсінбейді”
  

?

Тілдік кедергі жағдайын анықтаңыз

• 
  “Оның түсініксіз дикциясының кесірінен түк түсінбедім”
  
• 
  “Біздің тілде сөйледі, бірақ мен ештеңе түсінбедім”
  
• 
  “Өте тез сөйлегендіктен, мен оны тыңдауға үлгермедім”
  
• 
  “Нашар естимін, тек қана не жайында екенін шешіп отырмын”
  

- “Ешқандай таныс сөз жоқ,екпіні