С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан Мемлекеттік университеті
|
Педагогика және психология факультеті Бейорганикалық және аналитикалық химия кафедрасы |
Ғылыми педагогикалық ақпаратты зерттеу әдістемесі бойынша
050112 «Химия» мамандығына арналған
Оқу-әдістемелік кешен
Өскемен, 2006 жыл
Жұмыс бағдарламасын құрастырғандар: аға оқытушы Тантыбаева Б.С. |
Бейорганикалық және аналитикалық химия кафедрасының отырысында «__»_________ 2005 ж. Хаттама №__________ қарастырылды. |
ОӘК-ді баспаға әдістемелік бөлім ұсынған «_________»_____ 2005ж. |
Педагогика және психология факультетінің әдістемелік кеңесінде мақұлданды. Хаттама №__________ «__»_________ 2005 ж.
|
|
|
С. Аманжолов атындағы
Ш
ығыс Қазақстан Мемлекеттік университеті
1. ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
(SYLLABUS)
Курс |
Семестр |
Кредит саны |
Дәріс |
Семи-нар сабақ |
СОӨЖ |
СӨЖ |
Бар-лығы |
Бақы-лау түрі |
1 |
2 |
1 |
10 |
5 |
15 |
15 |
45 |
Емти-хан |
- Көкейкесті ғылыми зерттеулер төңірегінде жұмыс істеуге қажетті біліктілікті меңгеруі керек.
- Студенттердің ғылыми зерттеу қоғамдары қойып отырған міндеттерді шешу үшін шығармашылық ізденіс, зерттеу дағдыларын игеруі қажет.
- Ғылыми ізденістері нәтижелерін қорытып, өңдеп, толықтырып біріншілік құжат бетінде көрсете білу икемділігін меңгере білуі керек.
Ғылыми педагогикалық ақпаратты зерттеу әдістемесі пәнінен алған білім негізі «Химияны оқыту әдістемесі», «Ғылыми көзқарас пен болашақ мамандық негізі» пәндері мен студенттік ғылыми жұмыспен айналысуда, курстық жұмыс жазуда, бітіру жұмысын орындауда қолданылады.
Ғылыми-педагогикалық ақпаратты зерттеу әдістемесі курсының мақсаты студенттердің ғылыми реферат, курстық жұмыс, диплом жұмысын орындауында, ғылыми студенттік қоғамдарда, үйірмелерде жұмыс істеу кезінде ғылыми әдебиеттермен жұмыс істей білуге үйрету. Студенттерге ғылымның салалары оның зерттеу әдістері, химиялық білім аймағында кездесетін біріншілік және екіншілік құжаттар, ғылыми ақпараттың басылымдар, интернет көздерінде ғылыми ақпаратты іздеу әдістемесі жайлы түсінік беру.
2.2. Курстың міндеті:
Ғылыми-педагогикалық ақпаратты зерттеу әдістемесі курсының міндеті химия мамандығының бірінші курс студенттері бойында ғылыми – педагогикалық ақпаратты зертеу әдістемесі жайлы толық мәлімет беріп, ғылыми құжаттармен жұмыс істеу, алған ғылыми мәліметтерді өңдеу, ғылыми –педагогикалық ақпаратты интернет көздерін қолданып жинақтау іскерліктерін дамыту. Студенттердің ізденімпаздық икемділіктерін жетілдіру арқылы шығармашылық қабілетін дамыту.
2.3. Ғылыми-педагогикалық ақпаратты зерттеу әдістемесі курсының мазмұны:
Ғылыми-техникалық және педагогикалық ақпараттардың әлемдегі жүйесі. Ғылым дегеніміз не? Ғылымдар классификациясы, оның жіктелу мәселесі, қазіргі кездегі күйі, тарихи тұрғыдан даму теңденциясы. Ғылыми-техникалық ақпараттың мемлекеттік жүйесі ғылыми зерттеулердің методологиясы мен әдістемесі, оның мәні, ерекшеліктері, ғылыми теориялық зерттеулердің негізгі принциптері мен құралдары, методологиялық сараптау деңгейлері.
Ғылыми әдістер оларға қойылатын талаптар салыстырмалы әдіс, лонгитюдті әдіс, эмпирикалық әдіс, обсервациялық әдіс, эксперименттік әдіс.
Мәліметтерді өңдеу әдістері. Сандық және сапалық әдістер. Интерпритациялық, жүйелі құрылымдық әдіс.
Зерттеу түрлері. Пилотажды, қайталау, лонгитюрлі, далалық, монографиялық, эксперименттік зерттеулер. Эксперимент түрлері химиялық білім саласындағы алғашқы құжаттар мәтіндік (кітап, журнал, есеп т.б.), графикалық (сызу, сызба нұсқа, диаграмма) аудиовизуальды (видео, кинофильм, магнитафон таспасындағы жазу), машиномен оқитын (мәліметтер базасын микрофототасушыларда беру).
Алғашқы біріншілік құжаттар (тікелей зерттеу нәтижелері мен нұсқаулар, фактілер мен идеялардың жаңа мәлімдемесі).
Екіншілік құжаттар (біріншілік құжаттардың аналитико-синтетикалық, логикалық өңдеу нәтижелері). Екіншілік құжат түрлері (анықтамалық, шолу, реферативті, библиографиялық нәтижелері). Басылым көрген және басылым көрмеген құжаттар.
Құжаттар классификациясы. ББК – оның кластары.
Ақпараттың – ізденіс тілі құжаттарды сипаттау. Құжаттардың көнеленуі, ескіруі. Ғылыми-техникалық патенттік ақпараттар. Патенттік ақпарат негізі Пайдалы модель. Заттық белгі. Патенттің әрекет ету мерзімі. Патенттік құжат түрлері. Ақпарат көздері ғылыми жаңалықтар. Зерттеуді жүргізу реті. Патентті құқықтық ізденіс. Мемлекеттік патенттік ақпарат жүйесі. Ғылыми зерттеулердің нәтижесін өңдеу түрлері ғылыми әдебиеттермен жұмысты ұйымдастыру. Ғылыми шолу. Реферирлеу. Конспект. Библиографиялық және реферативтік басылымдар. Химия білімі аймағындағы ғылыми және ақпараттық басылымдар. (ТМД елдері, шетелдер, РК).
Ғылыми педагогикалық ақпаратты интернет жүйесінде іздеу әдістемесі. Негізгі ақпараттың іздеу машиналары (орыс және шет тілдерінде) Rambler, Aпорт және т.б.
ЭВМ-нің программалық қамтылуы ғылыми зерттеулердің автоматты жүйесі.
№ |
Жұмыс түрі |
Тапсырма мақсаты және мазмұны |
Әдебиеттер |
Орындау мерзімі |
Ұпайы Рейтингтік шкала бойынша |
Бақы-лау түрі |
Тапсыру уақыты |
1 |
Тақы-рып № 1
|
Өздік жұмыс дағды-сын дамыту. Әдебиеттерге шолу жасау. Рефератқа қажетті мате-риалды жинақ тау
|
(1-4), қос.әд. реф. Журналдар |
2 апта сабақ кесте-сіне сай. |
5 |
Рефератты сабақ үстінде қорғау |
3 апта |
2 |
Т. №2 Ауызша жауап беру |
Теория-лық мате-риалды бекіту. Саралау талдау іскерліктерін өздік жұмыс негі-зінде дамыту |
(1-4) және қос.әд. |
2 апта |
5 |
Сабақта ауызша жауап беру |
5 апта |
3 |
Т.№3 Конс-пект әзірлеу |
Мате-риалды жетік түсінік-ті тіл-мен баяндауқысқаша конспектілеп, негізгі ойды көрсете білу. |
(1-4) ж/не қосым-ша әд. |
3апта |
|
Конс-пект тексеру. |
8 апта |
4 |
Т.№4 Жазба-ша бақылау жұмысы салыстырмалы сызба-нұсқа құру |
Берілген матер-иалды талдап, патенттік ақпарат негізі, патент- тік құқық-тық ізденіс жүйесі жайлы, ғылыми жаңа-лық туралы білімдерін саралау. |
(1-4) және қосым-ша әд. |
3 апта |
5 |
Жазба-ша жұмыс-ты тексеру |
11 апта |
5 |
Т.№5 Сара-мандық сабақ |
Интернетпен ғылыми әдебиетпен жұмыс істеу иемділігін дамыту. Интернет класта жұмыс. Берілген тақырып бойынша интернетпен әдебиеттерден материал әзірлеу |
(1-4), қосым-ша әд. |
3 апта |
5 |
|
14 апта |
6 |
Меже-лік бақылау |
1-5 семинар1-10 дәріс материалдары бойынша |
(1-4), қосым-ша әдеб. |
1 апта |
10 |
Коллок-виум |
15 апта |
7 |
Емти-хан |
|
Беріл-ген әдеб. Тізімі, интер-нет көздері |
|
40 |
|
|
3.6 Қолданылған әдебиеттер тізімі.
№ |
Бақылау түрі |
Мазмұны |
Ұпайы |
1 |
Ағымдық |
Семинарда жауап беру, СОӨЖ, жазбаша жауап беру,өздік жұмыс. |
30 |
2 |
Межелік |
СОӨЖ, коллоквиум (жоспар бойынша) |
10 |
3 |
Үй жұмысы |
СӨЖ, реферат, конспект, жеке үй тапсырмасы |
20 |
4 |
Қорытынды |
Емтихан (билет бойынша) |
40 |
5 |
Барлығы: |
100 |
№ |
Бақылау түрі | Ұпай |
1 кредит |
| ||||||||||||||
1 | Аптасы |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
|
2 |
Реферат |
5 |
|
|
* |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
3 |
Семинарда жауап беру |
5 |
|
|
* |
|
* |
|
|
* |
|
|
|
|
* |
* |
|
25 |
4 |
Бақылау жұмысы
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* |
|
|
|
|
5 |
5 |
Дәріс сабаққа қатысу |
0,5 |
* |
* |
|
* |
|
* |
* |
|
* |
* |
* |
* |
* |
|
|
5 |
6 |
Жеке тапсырма |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* |
|
5 |
6 |
Коллоквиум |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
* |
|
|
|
|
|
|
5 |
6 |
Межелік бақылау |
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* |
10 |
7 |
Емтихан |
40 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
40 |
8 |
Семестр бойынша барлығы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
100 |
4. Курс саясаты
Пәнді оқу барысында студентке қойылатын талаптар мен нұсқаулар:
Кредит саны 1
№ |
Модуль |
Тақырып аты |
Сағаттарды бөлу | |||
Дәріс |
Семи. |
СОӨЖ |
СӨЖ | |||
1 |
І
|
Ғылыми техникалық және педагогикалық ақпараттардың әлемдегі жүйесі |
2 |
- |
3 |
3 |
2 |
Ғылыми зерттеулердің әдіснамасы. Ғылыми әдістер,ғылыми зерттеу түрлері |
3 |
1 |
3 |
3 | |
3 |
Ғылыми құжаттар. Химиялық білім саласындағы біріншілік және екіншілік құжаттар |
2 |
2 |
3 |
3 | |
4 |
:ылыми техникалық патенттік ақпараттар. Патенттік құжат түрлері. Ғылыми жаңалықтар. Мемлекеттік патентті құқықтық ізденіс жүйесі. |
3 |
|
3 |
3 | |
5 |
Ғылыми әдебиеттермен жұмысты ұйымдастыру. Ғылыми педагогикалық ақпаратты интернет жүйесінде іздеу әдістемесі |
|
2 |
3 |
3 | |
6 |
|
Барлығы |
10 |
5 |
15 |
15 |
2.2 Дәріс тезистері
Ғылыми техникалық және техникалық ақпараттардың әлемдегі жүйесі.
Ғылым дегеніміз табиғат, қоғам және ойлау жайлы жаңа білімді қабылдауға бағытталған зерттеу әректәнің сферасы. Ғылымның жіктелуі белгілі принциптер негізінде олардың арасындағы байланысты айқындауға бағытталады. Ғылымды жіктеу мәселесі - барлық ғылыми білім құрылымының мәселесі. Оның қазіргі күйін дұрыс көрсету үшін оған тарихи тұрғыдан үңілу керек. Ғылымды жіктеудің қазіргі кездегі тенденциясы ғылымның даралануының ғылымның саралануына өтуімен түсіндіріледі.
Ғылым техникалық және гуманитарлық білім салаларына жіктелетіні мәлім. Ғылымның өзіне тән сипаты белгілі. Оны он екіге бөлуімізге болады.
Ғылымның мәдениеттің басқа салаларынан басты айырмашылығы белгілі. Сонымен бірге ғылымның өз ішінде айтарлықтай қайшылықтар да кездеседі. Ғылымның ғылыми техникалық прогресс заманындағы маңызын да атап өтіге болады.
Ғылыми қоғамдық ұйымдар. Мемлекет тарпынан ғылымның дамуына жасалатын жағдайлар.
Ғылыми зерттеудің әдіснамасы. Ғылыми әдістер, ғылыми зерттеу түрлері.
Ғылыми әдістерге қойылатын талаптар.
Ғылыми танымның әдістерін 4 деңгейге бөлеміз:
Жүйелі талдауды төрт кезеңге жіктейді
Ғылыми зерттеудің әдіснамалық принциптері негізінен бес түрлі. Әдіснамалық талдау бес деңгейден тұрады. Зертеу түрлері: пилотажды, қайталама, панельді,лонгитюрлі, далалық, монографиялық зерттеу. Монографиялық зерттеу мазмұнының бағытына орай: тарихи, теориялық, жобалық-ізденушілік болады. Эксперименттік зерттеу қолдану сферасына байланысты табиғи – ғылыми, зертханалық, экспериментальдық және басқадай болуы мүмкін. Зертханалық эксперимент екіге бөлінеді. Қалыптастырушы эксперимен зерттеу болжамын анықтайды.
Ғылыми құжаттар. Химиялық білім саласындағы біріншілік және екіншілік құжаттар.
Ғылыми зерттеу бағытын таңдау. Ғылыми зертту жұмысының мақсаты жан- жақты түбегейлі,шынайы нысан, процесс не құбылысты зерттеу; оның құрылымын ғылымда таным әдістері мен принциптері негізінде құрылған қарым қатынастар мен байланыстарды зерттеу; олардан алынған нәтижелердің адамзаттқа пайдасын іс – тәжрибеге енгізу.
Ғылыми зерттеудің нысаны болады. Кез келген ғылыми зерттеу жұмысының нысаны болып реальды немесе идеальды жүйе есептеледі.
Ғылыми зертеулер қоғамдық өндіріспен байланысына орай, мақсаттық тағайындалуына, қаржыландыруына байланысты және зерттеу ұзақтығын сай жіктеледі.
Ақпараттық ресурстар, мәліметтер базасы. Мәліметтер базасы библиографиялық және фактографиялық болып бөлінеді. Сонымен бірге мәліметтер базасын салалық, көп тақырыпты, ішкі, сыртқы деп бөлеміз.
Ақпараттық ресурс және ақпараттық өнімді сандық жағынан сипаттайтын құрылымдық бірлік болып ғылыми құжат есептеледі. Ол өз бойында ғылыми техникалық ақпаратты ұстайды. Ақпаратты көрсету тәсіліне байланысты жіктеу.
Құжаттардың біріншілік және екіншілік болып бөлінуі.Басылым төрлері. Патенттік құжаттар.Анықтамалық басылымдар. Реферативті басылымдар. Библиографиялық көрсеткіштер. Құжаттық жіктеулер. Әмбебап ондық жіктеу.
2.3 Семинар сабақ жоспары
2.3.1. Семинар тақырыбы: Ғылыми зерттеу әдіснамасы. Ғылыми зерттеу түрлері.
Семинар сабақ жоспары:
Ғылыми техникалық шығармашылық әдіснамасы және теория элементтері. (1, 64-78)
Ғылыми зерттеу жұмыстарында математикалық өңдеуді қолдану. (1, 136-161)
Семинарға әзірленуге нұсқау:
2.4 Сарамандық сабақ жоспары:
2.4.1.Сарамандық сабақтың тақырыбы: Ғылыми ақпараттарды іздеуде интерент көздерін қолдану
1 |
Ғылыми техникалық және педагогикалық ақпараттардың әлемдегі жүйесі |
3
| Көрсетілген әдебиеттер бойынша тақырыпты кеңейтіп оқу. |
2 |
Ғылыми зерттеулердің әдіснамасы. Ғылыми әдістер,ғылыми зерттеу түрлері |
3
|
Көрсетілген әдебиеттер бойынша тақырыпты кеңейтіп оқу. |
3 |
Ғылыми құжаттар. Химиялық білім саласындағы біріншілік және екіншілік құжаттар |
3
|
Көрсетілген әдебиеттер бойынша тақырыпты кеңейтіп оқу. |
4 |
Ғылыми техникалық патенттік ақпараттар. Патенттік құжат түрлері. Ғылыми жаңалықтар. Мемлекеттік патентті ұқықтық ізденіс жүйесі. | 3 | Тақырыпты толық қарастырып, берілген әдебиеттерге шолу жасау. |
5 |
Ғылыми әдебиеттермен жұмысты ұйымдастыру. Ғылыми ақпаратты интерент желісін қолданып іздеу |
3
|
Кітапхана қорын пайдалана білу әскерлігі. Интерентпен жұмыс жасау икемділігі. |
СОӨЖ орындауға нұсқау:
2.7 Жазбаша орындалатын жұмыстар.
2.7.1 Реферат тақырыптары:
2.8. Шығармашылық тапсырмалар.
2.9. Емтихан сұрақтары:
25 12 2014
3 стр.
25 12 2014
1 стр.
26 09 2014
4 стр.
07 10 2014
3 стр.
18 12 2014
1 стр.
25 12 2014
1 стр.
12 10 2014
1 стр.
06 10 2014
1 стр.