Перейти на главную страницу
Світае... За кратамі, паміж веццем дзвух бяроз, там, дзе быў месяц, які ўжо адсунуўся і паблек, калоссе перастала кланяцца, заціхла, чакаючы сонца.
Алесь прыўзняўся, заўважыў, што фортачка прычынілася, піхнуў яе на двор, і на яго расхрыстаныя грудзі ціха дыханула прахалодай. Павярнуўся наўзнак.
“Трэба заснуць і мне”, – шапнуў ён у душы, без слоў. Палажыўшы на грудзі далоні. Пад імі спакваля адчулася цяпло і маладое, упартае тахканне сэрца. Масток яшчэ ўсё ные ад прыклада...
І так жа хочацца, каб хтосьці пагладзіў цябе па чупрыне, па лобе гарачым... Яна, твая яна!.. Тая, што жыве яшчэ толькі ў марах, пакуль невядомая, толькі жаданая. Каб прыйшла яна з роднага свету, наблізіла вочы да тваіх вачэй, заглянула ў душу, прыпала да губ тваіх цеплыней...
“Будзе, будзе яшчэ і свабода, і шчасце...” – думаў Алесь і яшчэ раз шапнуў, цяпер ужо так, што сам з усмешкай пачуў свае словы:
– Трэба ж заснуць і мне.
Аднак доўга яшчэ не мог (Я.Брыль).
Гавару, гаворыш, гаворыць, гаворым, гаворыце, гавораць, гаварыў, гаварылі, гаварыў бы, гаварыце.
1. Рана ўстанеш – много зробіш (Прыказка). 2. Не шукай таго, чаго адрокся ўчора (П.Панчанка). 3. Гуслям, княжа, не пішуць законаў (Я.Купала).
1. Кроў звініць у парваных струн. Слухаць! Слухаць! Слухаць! (М.Танк) 2. Нельга без суда распраўляцца, – нават з нягоднікамі (І.Мележ). 3. “Табе статкам авечак камандаваць, а не ўзводам”, – закрычаў камандзір роты (В.Быкаў). 4. Спаць зусім не хочацца (П.Панчанка).
1. Што за ноч! Што за ціш! Змоўклі травы, краскі (Я.Колас). 2. Трыццаты год. Гудзе-гамоніць веска (П.Панчанка). 3. Восень. Раніца. Вакзал (Р.Барадулін). 4. Сход. На сходзе, як звычайна, старшынёй таварыш Модзін (Я.Купала).
Ціха было ў лесе.
Салаўя з нецярплівасцю чакалі хвілін дзесяць. Ен увайшоў павольна. Толькі што знялі калодкі з яго ног. Жмурыў вочы і засланяў іх рукою. Адсядзеўшы ў цёмнай каморпцы цэлы дзень яму цяжка было глядзець цяпер на яркае святло.
Ён быў у дзівацкім аксамітным шырокім адзенні з вышытымі залатымі салаўямі. На грудзях з рознакаляровых пацерак быў зроблены герб паноў Вашамірскіх. Высокі, стройны. У такой незвычайнай мантыі Салавей нагадваў сабою жраца невядомай рэлігіі, невядомых часоў. Бровы ў Салаўя былі грозна нахмураны. Вочы кідалі вакол сінія вострыя нажы. Чорны аксаміт убрання адцяняў яго бледны твар.
Госці атарапелі. Пану Вашамірскаму вельмі да сэрца было тое ўражанне, якое Салавей зрабіў на гасцей сваім выглядам. Пан усміхнуўся самазадаволена.
– А во зараз, шаноўзныя госці, пачуеце яго спевы!
Салавей не варухнуўся.
– Чаго маўчыш? – зачырванеўся пан ад злосці. – Можа ахрып?
Салавей строга зірнуў на пана Вашамірскага, ледзь разняў сцятыя губы і павольна працадзіў праз зубы:
– Не хачу быць панскім салаўем (З.Бядуля).
Запрашу, запросіш, запросіць, запрсім, запросіце, запросяць, запрасіў, запрасілі, запрасіў бы, запрасіце.
1. Сёння зробіш – заўтра як знойдзеш (Прыказка). 2. Старыя робяць крыху інакш, па другому прынцыпу: болей рабі і меней гавары пра гэта (М.Лынькоў). 3. Жар шапкаю не носяць (Прыказка).
1. Не злічыць у небе ясных зорак, не злічыць у сэрцы ясных дум (М.Багдановіч). 2. Трэба прычакаць дня (К.Чорны). 3. Іншая справа паслухаць добры хор (Я.Колас). 4. Браць дзядзьку на адзін падрыў! (Я.Брыль).
1. Зіма. Снягі. Мароз. Завеі. Дарога звонкая, як сталь (П.Глебка). 2. Эх, шляхі, родныя шляхі! (Я.Колас) 3. Дождж у полі і холад... Імгла (М.Багдановіч). 4. Вячэрняя задумная хвіліна (П.Панчанка).
Зажынаюць, па звычаю, толькі ў цотныя дні: у аўторак, чацвер і ў суботу.
Маці зажала ў чацвер пад вечар. Прынесла з поля і паставіла на покуце тонкі снапок, здаецца, яшчэ ўсё моцна нагрэтага поўднем калосся.
А на загоне засталіся начаваць лапінка свежага ржышча, дзве пасмы жыта, паложаныя накрыж, а па саламяным крыжы – лустачка хлеба з соллю.
Заўтра прыйдуць жанцы.
Алесь яшчэ не жанец, яго пакідаюць дамаўніком. Яму, праўда, ужо чатырнаццаць год, але маці, нягледзячы на схілак шостага дзесятка, яшчэ ўсё маладзіцца, лічыць яго малым. Дый дома трэба ж такі каго-небудзь пакінуць: і сад, і хата, і жывёла прыйде з пашы...
І вось яны – уранні – жнуць. Маці, Толя, іх парабак Іван і суседава дзеўка Марыля.
Жанчыны гнуцца ды разгінаюцца лёгка. Нават і мама. ”Абы толькі ногі мае не балелі так моцна...” Сярпы ў руках – што жывыя, шарк, шарк – і жменя. Падчэпіць сярпом пад каласы, уздыме цяжкую жменю перад вачыма, над нівай, і паложыць на перавясла. Яшчэ, яшчэ раз – і сноп. А за снапом другі, трэці, чацвёрты... Захочаш напіцца, азірнешся на збан у цянёчку пад снапамі, а ён ужо вунь дзе далёка!.. (Я.Брыль).
Даручаю, даручаеш, даручае, даручаем, даручаеце, даручаюць, даручаў, даручалі, даручаў бы, даручыце.
1. А з ячмянёў вары хоць піва (Я.Колас). 2. Менш паспіш – болей зробіш (Прыказка). 3. Салаўя песнямі не кормяць (Прыказка).
1. Спакою не ведаць ні ноччу, ні днём і не прыставаць у знямозе, вялікай любові дажджом і агнём зямлю цалаваць на дарозе (А.Куляшоў). 2. Мне трэба вылежаць маю хваробу (К.Чорны). 3. “Рэзаць, сеч, паліць іх, гадаў, на агні”, – сказаў Талаш (Я.Колас). 4. Ім страшна, страшна, атамным злачынцам. А нам і ўвысь, і ўглыб, і ўдаль ісці (П.Панчанка).
1. Чэрвень. Раніца. Росы і цішыня (П.Панчанка). 2. Вечар. Ціха ў вёсцы. Раптам грук такі! (Я.Купала) 3. Пачатак верасня сорак шостага года. Бур’ян, шурпатыя будкі дачасных будынкаў, зямлянкі (Я.Брыль). 4. Прывольная, цёмная пушча: вялізныя ліпы, дубы, асінніка, ельніка гушча, між хвоі апаўшай – грыбы (М.Багдановіч).
– А што вы прывезлі?
Але адказала Каця Прымакова:
1. З трох бакоў быў дубняк і ельнік з чацвёртага горбілася поле (К.Чорны). 2. Унукаўскі аэрапорт – далёка за Масквою за бярозавымі гаямі і пералескамі. Але заўсёды людны гулкі і гаманлівы (С.Грахоўскі). 3. На палянцы – чырвоныя россыпы суніц. Тут можна набраць адразу поўны кораб (І.Мележ). 4. Адразу за вёскай – вялікі лес (В.Вольскі). 5. Ураднік апусціў вочы зірнуў на стражніка стражнік на соцкага (Я.Колас). 6. Сіні ранак. Дзяўчына збіраецца жаць (П.Панчанка).
1. У жыце ветру шолах а жыта як чарот (М.Машара). 2. Возера зноў зрабілася ціхім і спакойным а вада чыстай і празрыстай (Я.Колас). 3. Сонейка высокае поіць травы сокамі а кусты над доламі росамі мядовымі (Я.Пушча). 4. Што ёсць у Мартына? Стрэльба рыбацкая снасць ды прыгожая постаць (Я.Колас). 5. З Новым годам з новым шчасцем дарагія сябры! (З газет)
1. Травы пахнуць кветкамі кветкі пахнуць зорамі зоры над палеткамі лесам і азёрамі (П.Глебка). 2. Здаецца тут не сонца свеціць а ружы полымем сваім! (А.Бачыла) 3. Наўкол цішыня і спакой. На сопках багульнік і шыпшына (С.Грахоўскі). 4. Калі Даніла пайшоў Сымон узяў гармонік. Расцягнуў мех павольна зайграў “Бярозку” (А.Чарнышэвіч). 5. “А сена ўсё забралі?” – “Усё” (Я.Колас).
Спачатку мы сходзім дадому а потым на танцы (В.Каваль).
Трэці [хлапчук] падбег да мяне, смела спытаў:
1. “Растуць Ігнат нашы дубы. Набіраюцца моцы”, – адказаў Крылоў (І.Шамякін). 2. Над возерам ранняя раніца. У лодцы цішыня (Я.Брыль). 3. “А дзе вы брата майго бачылі?” – “Тут” (К.Чорны). 4. Курган, як востраў, у тумане (А.Вялюгін). 5. Сымон вярнуўся ў хату і нечакана для сябе зразумеў што ён цяпер нікому не патрэбен. Сядзеў не запальваючы святла (А.Чарнышэвіч). 6. Ціхі вечар. Ляжыць чорная грэбля ўпоперак лугу адным канцом да Нёмана другім у поле ўпіраецца (Я.Колас).
1. “Я да партызан пайду”. – “Калі? Зараз?” – здзівілася Таццяна (І.Шамякін). 2. Лёг аратай на свежую мяккую раллю быццам на падушку. Не вытрымаў ды заснуў (З.Бядуля). 3. На дварэ сінь. Паветра снег неба ўсё заліта сінню. А на ўсходзе чырвань (А.Чарнышэвіч). 4. Ірка любіла восень. Можа таму што ў Бярозаўцы тады было ціха-ціха (І.Пташнікаў). 5. Канчаецца хмызняк і жыта а далей узлескі, паляны (Я.Колас).
1. Узбоч дарогі лясок па другі бок поле а ўгары папялястыя хмаркі (Я.Колас). 2. Ён у абход а я цераз паркан – і толькі мяне бачылі (А.Пальчэўскі). 3. Зорнае неба над светам. Мора ледзь чутна шуміць (М.Танк). 4. “Камандзір ты што скончыў?” – “Аўтадарожны тэхнікум” (І.Шамякін). 5. На пірамідзе гумна бачу даўно знаёмы выступ буслінага гнязда а на гняздзе самога бусла (Я.Брыль).
Размаўлялі ціха кожны пра сваё (І.Шамякін).
1. Перад намі бязмежны прастор (Я.Колас). 2. У цёмным небе хараводы сіняватых зорак (М.Багдановіч). 3. З аднаго боку вісіць на ім [небе] бледны маладзік з другога залатое сонца якое хіліцца да захаду (В.Вольскі). 4. Горад прыгажосці. Абапал чыстых вуліц – клёны, у цэнтры – парк пад засенню дубоў (А.Бачыла). 5. Здаецца тут не сонца свеціць а ружы полымем сваім! (А.Бачыла) 6. У маўклівым цёплым лесе толькі дзятла перастук (Г.Бураўкін).
1. За акном цёмная жнівеньская ноч (А.Асіпенка). 2. “Вы на самалёце ляталі, Міхась Кірылавіч?” – “Не аднойчы” (І.Шамякін). 3. Марозікам пахне капуста жаўруковай песняй яблык вераснем сопкая бульба расой агурок крамяны (Я.Сіпакоў). 4. Над намі цёмнае неба ўсыпанае буйнымі зорамі (С.Грахоўскі). 5. Шыковіч не любіў восені. Увосень яму дрэнна працавалася. Нават улетку лепш (І.Шамякін).
1. Навокал бязмежныя нашы прасторы абапал прысады палеткі азёры (У.Дубоўка). 2. Вось ужо нешта мільгае між дрэў, вялікае чырвонае. Усё выразней выразней... “Зубр!” – у адзін голас крыкнулі хлопцы (Я.Маўр). 3. Міхал хватае дубальтоўку і хоча выстрэліць у воўка. А потым стрэльбу апускае і воўка зблізку разглядае (Я.Колас). 4. Дзядзька смяецца над кнігай, і мы таксама (Я.Брыль). 5. А гняды спакойна спыняецца. На злосць (Я.Брыль).
У святле фар сямейка бярозак выглядала гаем хвойнік лесам (У.Калеснік).
1. На школьным ганку пачуліся крокі а затым асцярожны стук у дзверы (Я.Колас). 2. Бор сасновы, цёмнагрывы, а за борам – сіні Нёман, а за ім – чатыры нівы, дзе ў зялёных пералівах несціханны шум і гоман (М.Танк). 3. Перад намі бязмежны прастор (Я.Колас). 4. На захадзе – рэзка акрэсленая лінія марскога далягляду (Я.Брыль). 5. Учора самалёты прыляталі. Нашы. Спачатку бамбілі а потым скінулі лістоўкі (І.Мележ). 6. З аднаго боку вісіць на ім [небе] бледны маладзік з другога залатое сонца якое хіліцца да захаду (В.Вольскі).
1. “Вы паляўнічы?” – “Без стажу. Гады два як стрэльбу маю” (І.Шамякін). 2. Аўсееў усё думаў, пакуль грымотны голас Карпенкі зноў не ўстрывожыў увесь пераезд: “К бою!!!” (В.Быкаў) 3. Жэнька паспеў заўважыць як з-пад крылля жалезнай птушкі аддзяліліся два прадаўгаватыя прадметы. “Бомбы!..” (Я.Брыль) 4. Адразу за вёскай – вялікі лес (В.Вольскі). 5. Хто добра косіць, есці не просіць (Прымаўка).
1. Нібы горы, сівыя аблокі над бярозавай песняй прысад (А.Вялюгін). 2. Бацька адной рукой трымаў зламаную ў шыйцы касу другой касільна і злосна пазіраў на Яшку (В.Вольскі). 3. Вітанне вам палеткі нівы вітанне роднае сяло! (П.Глебка) 4. На нашым шляху старадаўняе і немалое беларускае мястэчка (Ф.Янкоўскі). 5. Заходзіла сонца. Вялікае, барвовае, спакойнае (Я.Брыль).
Спяшаецца ў далёкі рэйс пілот прараб на будаўнічую пляцоўку (С.Грахоўскі).
1. Вось і лес, і стажок сена каля яго (Я.Колас). 2. Сонца закацілася за лес, і адразу стала цямнець (П.Галавач). 3. На світанні дождж перастаў, і хлопцы зараз жа пачалі рыхтавацца ў дарогу (Я.Маўр). 4. Аруць разлогі трактары, і ўсе айчыннай маркі (М.Лужанін).
1. Наліліся сокам спелыя брусніцы, і каля дарогі выраслі грыбы (С.Грахоўскі). 2. З-за вокан ноч глядзіць маўкліва, і гэта ноч як бы жывая (Я.Колас). 3. На лугавых нізінах сям-там яшчэ стаяла вада, а над ею лапушнымі кусцікамі жаўцела лотаць, рассцілаючы буйныя лісты (Я.Колас). 4. І грукаюць галлем дубы, і ветры паўдневыя веюць, і ўзгоркі крылатыя гарбы пад сонечнай спекаю грэюць (П.Глебка). 5. У Алеся многа думак, ды ўсе думкі новы (Я.Колас). 6. Бедна наша старонка, яе ж люд бядней (Я.Купала). 7. Дажджоў яшчэ не было, і цераз падсохлую за лета дарогу за няскончанай грэбляй прабіраліся без асаблівага страху (І.Мележ). 8. Ці можа голлі дуба ёй узняцца не далі, ці можа дзятлы дзюбамі сасёнку падзяўблі (П.Прыходзька). 9. У полі і ў лесе было ціха, толькі ўгары жаласна пасвістваў каршун (Я.Колас). 10. Цяпер у яго вольны час, і ён цалкам аддасць яго навучанню (Я.Колас). 11. Па небе плылі хмары, хавалі месяц, і таму на зямлі плылі чорныя цені (П.Галавач). 12. То чэзлі ў дыме бітвы каскі, то сонцам слаўся краявід, то бегла дзеўчына па краскі, то маці плакала наўзрыд (П.Глебка).
1. Хмары віселі нізка а на другі дзень паміж імі высвечвала сонца і на ўзлессі мокрая трава здавалася гатовай распусціць першае лісцейка (К.Чорны). 2. Чырвонаармейцы перайшлі мост, пасля іхнія постаці выразна вызначыліся над узгоркам на небасхіле і праз хвіліну яны зніклі зусім (П.Галавач). 3. Ён бачыў іх і спрабаваў нешта сказаць але слабасць перасільвала і слоў не чуваць было (А.Чарнышэвіч).
Гуляюць дзеці каля возера, а неба з сонцам – у вадзе (П.Панчанка).
1. А навокал, куды ні глянь, неабсяжная маўклівая тайга, і няма ей ні канца ні краю (А.Чарнышэвіч). 2. На поўдзень ішлі лясы, а на поўнач мясцовасць была чыстая, зусім адкрытая (К.Чорны). 3. Каля дарогі сад, а за садам адразу пачынаецца поле (А.Вольскі). 4. Настане ноч, і ўсюды ціха (Я.Колас).
1. Наліліся сокам спелыя брусніцы, і каля дарогі выраслі грыбы (С.Грахоўскі). 2. З-за вокан ноч глядзіць маўкліва, і гэта ноч як бы жывая (Я.Колас). 3. На лугавых нізінах сям-там яшчэ стаяла вада, а над ею лапушнымі кусцікамі жаўцела лотаць, рассцілаючы буйныя лісты (Я.Колас). 4. І грукаюць галлем дубы, і ветры паўдневыя веюць, і ўзгоркі крылатыя гарбы пад сонечнай спекаю грэюць (П.Глебка). 5. У Алеся многа думак, ды ўсе думкі новы (Я.Колас). 6. Бедна наша старонка, яе ж люд бядней (Я.Купала). 7. Дажджоў яшчэ не было, і цераз падсохлую за лета дарогу за няскончанай грэбляй прабіраліся без асаблівага страху (І.Мележ). 8. Ці можа голлі дуба ёй узняцца не далі, ці можа дзятлы дзюбамі сасёнку падзяўблі (П.Прыходзька). 9. У полі і ў лесе было ціха, толькі ўгары жаласна пасвістваў каршун (Я.Колас). 10. Цяпер у яго вольны час, і ён цалкам аддасць яго навучанню (Я.Колас). 11. Па небе плылі хмары, хавалі месяц, і таму на зямлі плылі чорныя цені (П.Галавач). 12. То чэзлі ў дыме бітвы каскі, то сонцам слаўся краявід, то бегла дзеўчына па краскі, то маці плакала наўзрыд (П.Глебка).
1. Вакол было бязлюдна ціха толькі побач з намі шумелі крыгі і гэты мяккі шум разносіўся над усёй ракой (Т.Хадкевіч). 2. Ляніва шэпчуцца чароты ды ледзь калышацца лазняк і нейкай ціхаю пяшчотай шуміць задумлівы сасняк (М.Машара). 3. Ці той пачуў іржанне былых сваіх сяброў ці якое ліха ўзбрыло яму ў галаву але конь выразіў яўныя намеры кінуцца наперад насустрач немцам (М.Лынькоў).
Пад вечар неба завалакло хмарамі і ўзняўся вецер (І.Шамякін).
1. На гэты раз чытанне штось не ладзілася, і Лабановіч часта адрываўся ад кнігі, паходжваў па пакоі і думаў (Я.Колас). 2. Мне страшна, але я іду (Я.Колас). 3. Наперадзе снегавая роўнядзь, і на ёй пралягае дарога (В.Быкаў). 4. Было хмурна, але дажджу не было (А.Зарыцкі).
1. Наліліся сокам спелыя брусніцы, і каля дарогі выраслі грыбы (С.Грахоўскі). 2. З-за вокан ноч глядзіць маўкліва, і гэта ноч як бы жывая (Я.Колас). 3. На лугавых нізінах сям-там яшчэ стаяла вада, а над ею лапушнымі кусцікамі жаўцела лотаць, рассцілаючы буйныя лісты (Я.Колас). 4. І грукаюць галлем дубы, і ветры паўдневыя веюць, і ўзгоркі крылатыя гарбы пад сонечнай спекаю грэюць (П.Глебка). 5. У Алеся многа думак, ды ўсе думкі новы (Я.Колас). 6. Бедна наша старонка, яе ж люд бядней (Я.Купала). 7. Дажджоў яшчэ не было, і цераз падсохлую за лета дарогу за няскончанай грэбляй прабіраліся без асаблівага страху (І.Мележ). 8. Ці можа голлі дуба ёй узняцца не далі, ці можа дзятлы дзюбамі сасёнку падзяўблі (П.Прыходзька). 9. У полі і ў лесе было ціха, толькі ўгары жаласна пасвістваў каршун (Я.Колас). 10. Цяпер у яго вольны час, і ён цалкам аддасць яго навучанню (Я.Колас). 11. Па небе плылі хмары, хавалі месяц, і таму на зямлі плылі чорныя цені (П.Галавач). 12. То чэзлі ў дыме бітвы каскі, то сонцам слаўся краявід, то бегла дзеўчына па краскі, то маці плакала наўзрыд (П.Глебка).
1. Дрэвы нібы магнаты над рэкамі разгортваюць шатры а лазнякі спраўляюць свае свята і штосьці сніць лісце ў гушчары (Я.Колас). 2. Несліся зыкі песень здольных у лясах раз-пораз адбівалісь і ім узгоркі адклікалісь і радасць біла ў песнях вольных (Я.Колас). 3. Штурман падаў каманду лётчыку і самалёт пайшоў на зніжэнне а потым з яго адзін за другім сталі выкідвацца парашутысты (З газет).
Выглянула сонца, радасна пырснула праменнямі, але дождж яшчэ ішоў, сляпы, дробны (І.Шамякін).
1. Месяц яшчэ не ўзышоў, і на дварэ было цёмна, як у бездані (А.Чарнышэвіч). 2. Надзя прыйшла, і настрой мой адразу ўзняўся (І.Шамякін). 3. Два дні парыла, і вось на поўдні збіраецца на добры дождж, навальніцу (В.Быкаў). 4. Хочацца спаць, адно заснуць не магу (П.Пестрак).
1. Наліліся сокам спелыя брусніцы, і каля дарогі выраслі грыбы (С.Грахоўскі). 2. З-за вокан ноч глядзіць маўкліва, і гэта ноч як бы жывая (Я.Колас). 3. На лугавых нізінах сям-там яшчэ стаяла вада, а над ею лапушнымі кусцікамі жаўцела лотаць, рассцілаючы буйныя лісты (Я.Колас). 4. І грукаюць галлем дубы, і ветры паўдневыя веюць, і ўзгоркі крылатыя гарбы пад сонечнай спекаю грэюць (П.Глебка). 5. У Алеся многа думак, ды ўсе думкі новы (Я.Колас). 6. Бедна наша старонка, яе ж люд бядней (Я.Купала). 7. Дажджоў яшчэ не было, і цераз падсохлую за лета дарогу за няскончанай грэбляй прабіраліся без асаблівага страху (І.Мележ). 8. Ці можа голлі дуба ёй узняцца не далі, ці можа дзятлы дзюбамі сасёнку падзяўблі (П.Прыходзька). 9. У полі і ў лесе было ціха, толькі ўгары жаласна пасвістваў каршун (Я.Колас). 10. Цяпер у яго вольны час, і ён цалкам аддасць яго навучанню (Я.Колас). 11. Па небе плылі хмары, хавалі месяц, і таму на зямлі плылі чорныя цені (П.Галавач). 12. То чэзлі ў дыме бітвы каскі, то сонцам слаўся краявід, то бегла дзеўчына па краскі, то маці плакала наўзрыд (П.Глебка).
1. Ужо даўно апусціўся самалёт на пляцоўку і ў вячэрнім змроку невыразна віднеўся яго сілуэт а ў вушах Красана ўсё яшчэ стаяў аглушальны шум матора (А.Стаховіч). 2. Цяклі дзянькі ды йшлі нядзелі і час тут вольны хлопцы мелі (Я.Колас). 3. Летняя плынь ветру заціхне і дзень зноў зіхаціць сонцам але ўжо астаецца пячаць летняга адцвітання (К.Чорны).
Якая цішыня! Адно спеў мірнай працы плыве з васкросшых сёлаў і палёў, ды чуюцца гудкі апошніх станцый, шум Белавежы і хада зуброў (М.Танк).
1. Праслаўлена будзе цудоўнае імя таго, хто рассуне граніцы зямлі і мудрасцю праўды краіны абніме (Я.Колас). 2. Хто не бачыў лесу ў марозную месячную ноч, той наогул не ведае хараства зімовай прыроды (А.Чарнышэвіч). 3. Няма тае хаткі, каб не было звадкі (Прыказка). 4. З маленства ў сэрца мне запала нямала простых, мудрых слоў, што йшлі ад Коласа, Купалы, ад Глебкі і яго сяброў (П.Прыходзька). 5. Вясна ідзе да нас на Поўнач пад грукат рэк, птушыны крык, бы напаіў вады чароўнай яе раптоўна чараўнік (А.Звонак). 6. Замоўклі ўсе навокал абшары, бы замыслілі штось хмары (Я.Колас).
1. І стала прасіць маладое насенне каб вецер узяў яго з сабою і панес у аблюбаваную даль (Я.Колас). 2. Чутно было як дрыжыць яе голас (К.Кірэенка). 3. Люблю калі жыта ў палях скалыхнецца і клоніць калоссе на сцежкі мае (А.Русак). 4. На ўлонні тых жывых чырвоных гоняў дзе ўчора бура нам спраўляла баль жыцце хвалюецца і пеніцца сягоння з грудзей зямлі змывае смутак-жаль (М.Танк). 5. Шум стаіць над лясістай дубраваю быццам рада аб нечым ідзе... (А.Кулакоўскі).
Там дзе косы мыюць вербы ў яснай глыбіні паласатыя як зебры ходзяць акуні (А.Вялюгін).
1. У вачах адлюстравана тое, што ў душы хаваецца на дне (Я.Непачаловіч). 2. Мне хочацца з сябрамі тут сустрэцца, ключы аддаць ад задушэўнай песні, якую нам бацькі ў жыцце прыняслі (Я.Пушча). 3. Жытневая ніва набягае на ўзгорак, дзе стаіць вятрак (М.Лужанін). 4. Тут і рэчку відаць, і лес, і белыя хмаркі-гускі, што плаваюць на бязмежным прасторы сініх нябес (Я.Колас). 5. Ты ўся цяпер перада мною, мая Радзіма, што пракладала шлях да міру, да свабоды і да зор (А.Зарыцкі). 6. Каб слава дружыла з табой праз гады, ты з праўдай зрадніся, мой сын, назаўжды (А.Бялевіч).
1. Жадалі госці шчыра часінаю такой каб шчасце было ў доме і мір і супакой (А.Русак). 2. Я любіў такі час калі блізіцца зіма (К.Чорны). 3. Спявала ты з такім запалам што плакаў росамі сівы туман (Я.Пушча). 4. І паглядзець было цікава як дзядзька шчыра і ласкава касу на рынку выбірае (Я.Колас). 5. Многа слаўненькіх куточкаў есць у нашым краі дзе пад гоман ручаечкаў пад шум дрэў у гаі рой журботных дум пакінеш дзе няма трывогі дзе душою адпачываеш змучаны з дарогі дзе прыемна ветрык млее збажыну калыша дзе пакоем-згодай вее дзе ўсе шчасцем дыша (Я.Колас).
Зямны паклон падзяка і пашана ўсім хто свежым хлебам корміць нас хто кожны колас пестуе старанна хто і арэ і сее ў добры час (І.Грамовіч).
1. Хто з лірай плакаў на дарозе, каго вадзіў жабрачы кій, вясне чароўнай пры дарозе кладзе лаўровыя вянкі (М.Танк). 2. Было шмат жаваранкаў, якія спявалі так старанна (Я.Брыль). 3. Я помню, як пад сонцам цеплым мы Радзіме ад душы складалі гімн (Я.Пушча). 4. Падбіраю і збіраю ў сваім радзімым краі па зярнятку тыя словы, што кладуцца ў аснову не старых, а песень новых (Я.Пушча). 5. Дружба мацнее з гадамі, калі людзі ўмеюць дружыць (Прыказка). 6. Чуліся нечыя дзіўныя ўздыхі, нібы ўздыхала зямля і ціха-ціха перашэптвалася з маўклівымі дубамі (М.Лынькоў).
1. Сяргей Карага стаў углядацца ў тое месца адкуль толькі што грымнула гармата (Я.Колас). 2. Заспявай ты мне песню такую каб маланкай жахала яна (Я.Колас). 3. Быў такі час калі хочацца маўчаць нічога не думаючы і нікуды не спяшаючыся глядзець у далеч (С.Грахоўскі). 4. Стаю і слухаю як ў цішы зрываецца з галіны спелы яблык (Н.Гілевіч). 5. Лепей за ўсе мне на свеце мясціна тая дзе я нарадзіўся і ўзрос (К.Кірэенка).
Усе жадаюць шчыра каб заўседы духмяныя і шчодрыя дары прыносілі ўвосень садаводы і мудрыя сівыя пчаляры (С.Грахоўскі).
1. У тую крыніцу, з якой піў ваду, гразею не кіну... Святое сэрца, што кахала мяне, не аддам бруду (К.Кірэенка). 2. Першая мая радасць у астрозе была тая, што мяне не разлучылі з сябрамі (Я.Колас). 3. Хто роднага краю цураецца, той і маткі сваей адцураецца (Прыказка). 4. Дзе лозы ніцыя ў тумане журбу выплаквалі да дна, там адзінока на кургане стаяла стромкая сасна (П.Трус). 5. Павязлі цягнікі восень з весак у горад праз імглу, праз іржышчы, бары, – каб з антонавак сонца і з стагоў памідораў дагарала на шыбах вітрын (М.Танк). 6. Вечарам, калі на небе запальваліся першыя зоры, падарожнікі спыніліся на начлег (К.Чорны).
1. У падножжы лясных шатаў дзе каліна расцвіла легла пышна і багата тканка цені і святла (Я.Колас). 2. Я люблю часіну навальніцы калі б’е пярун ва ўсіх ладах і злуецца ў хмарах бліскавіцы кроплі асыпаючы на дах (П.Панчанка). 3. Турсевіч хадзіў па пакоіку і меў такі выгляд як бы ен сам сабе пераказваў лекцыю (Я.Колас). 4. Маці не вытрымала каб лішні раз не палюбавацца на дачку (І.Шамякін). 5. Даць хачу імя такое сыну каб заўседы памятаць ен мог пра бацькаўшчыну і пра сваю Айчыну пра сыноўі перад імі доўг (Я.Непачаловіч).
Зямны паклон гаспадарам зямлі вядомым і пакуль што невядомым аратам сейбітам і аграномам што нашыя праславілі палі (С.Грахоўскі).
1. Нявесела ў хаце, трывожна ў сяле (Я.Колас). 2. Лісце на дрэвах пажоўкла, хутка пачнуцца халады (А.Зарыцкі). 3. Вецер пракоціцца, будзячы нівы, – нівы калоссем шумяць (П.Глебка). 4. Яшчэ нядаўна тут панавала песня, цяпер яна забываецца (К.Чорны). 5. Здаецца мне – выходжу росным следам у паплавы суседняга сяла (С.Грахоўскі).
1. Людзі кажуць у год раз ночкай з гуслямі дзед з кургана як снег белы выходзіць (Я.Купала). 2. Далягляд вельмі шырокі кіламетраў на пятнаццаць-дваццаць праглядаецца раўніна (А.Александровіч). 3. Вясела ліпы шумяць пад акном на кожнай галінцы лісток прабіваецца (П.Прыходзька). 4. Цвітуць сады на Случчыне маей мядовы пах над цэлым краем вее (А.Астрэйка). 5. Ціха шалясцела лісце дрэў лагодна павейваў у вершынях дрэў вецер ніводнага голасу не чулася ні ў лесе ні ў небе ні на гэтай наезджанай пустой дарозе (М.Лынькоў). 6. Увечары на вуліцы стала пуста гола з канца ў канец не сустрэць чалавека (Я.Скрыган).
Нездарма ў нас кажуць: лес і вада – брат і сястра (В.Вольскі).
1. Мур высокі, камень цверды (А.Куляшоў). 2. З даўніх пор кажуць: праца спорыцца пры песне (К.Буйло). 3. Імгненне – становіцца светла як днем (М.Лынькоў). 4. Не сядзіцца ў хаце хлопчыку малому: кліча яго рэчка, цягнуць санкі з дому (Я.Колас). 5. Лес махае галавою, дуб, нахмурыўшыся, спіць, вольха шэпчыцца з лешчыною, беразняк густы смяшыць (Цетка).
1. Жураўлі ляцяць высока зіма яшчэ далека (Прыказка). 2. Разгарнуць хачу я крыллі я ў свет вольны палячу (Я.Колас). 3. Гаснуць у хатах агні залатыя цені начныя ў палях паляглі сцелюцца ў лузе туманы густыя ціхая ноч паплыла па зямлі (А.Русак). 4. Лабановіч акінуў вачамі аколіцы Цельшына цесна цемна і пуста (Я.Колас). 5. Зоры гараць па-над возерам водным човен цалуе спакойную сінь плаўна калышыцца ўзмахам павольным будзіць нямую застыўшую плынь (М.Танк). 6. Чуецца Лене непадалек з небам гамоніць бурліць ручаек (П.Броўка).
Неспадзявана адбылося незвычайнае: ціхая, нявідная ў жнівеньскім росквіце, рабіна заружавела, зазырчэла яркім кідкім хараством, гарачым помымем агністых гронак (І.Мележ).
Рэкамендавана да друку навукова-метадычным саветам установы адукацыі “Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Францыска Скарыны”
25 12 2014
3 стр.
Рэцэнзенты: З. У. Шведава, кандыдат філалагічных навук, дацэнт, дацэнт кафедры беларускай мовы уа “Гомельскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Францыска Скарыны”
25 12 2014
4 стр.
Комплекс вучэбных матэрыялаў уключае тэкст лекцыі на тэму «Регіянальныя асаблівасці вясельных традыцый», чатыры часткі практычнага дапаможніка и адрасаваны студэнтам спеціяльнасці
16 12 2014
24 стр.
Рэдактар: В. С. Новак, д-р філал навук, заг кафедры беларускай культуры І фалькларыстыкі уа «Гомельскі дзяржаўны універсітэт імя Францыска Скарыны», прафесар
14 10 2014
18 стр.
Слова ў гэтай парадыгме зносін займае важнейшае месца. «Словам можна забіць і ажывіць, параніць і вылечыць, пасеяць сумненне і безнадзейнасць – і натхніць», – пісаў таленавіты педа
15 10 2014
16 стр.
Беларуская мова: спецыяльная лексіка: Вучэбна-метадычны дапаможнік для студэнтаў усіх форм навучання ўсіх спецыяльнасцей бдуір / Аўтары: Л. А. Бондар, Н. Г. Вайніла, М. А. Галянок
12 10 2014
6 стр.
Работа выканана ва ўстанове адукацыі “Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка”
15 10 2014
3 стр.
Выступленне музычных калектываў Беларускага дзяржаўнага універсітэта культуры і мастацтваў
08 10 2014
2 стр.