МБОУ Татарстан Республикасы Балтач муниципаль районы

Шубан төп гомуми белем мәктәбе

Каралды: Методик берләшмә җитәкчесе: _____/Закиева Л.З./ Беркетмә №______от “___”_________20___

Килешенде: Уку-укыту эшләре буенча директор урынбасары: _______/Гыйлметдинова Л.Н/ “___”_________20___

Раслыйм: Директор: _____/Рахимзянов Х.Г./ “___”_________20___

5 нче сыйныф өчен

татар әдәбиятыннан

эш программасы

Төзүче:Рамазанов Ленар Мөбәрәкҗан улы

Педагогик киңәшмә утырышында каралды Беркетмә №_______ ,,____” _____ 2012 ел

2012 ел

АҢЛАТМА ЯЗУЫ
5 нче сыйныф өчен программада әдәбиятка 102 дәрес каралган, эш программасында уку елы дәвамында 70 дәрес үткәрү планлаштырыла. Шул сәбәпле тема өйрәнү, класстан тыш уку дәресләрен өлешчә кыскартырга туры килде.

Программа түбәндәге дәүләт документларына нигезләнеп язылды:

1. 
   Татар әдәбиятыннан гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы. – Казан, 2008.
   
2. 
   Татар урта мәктәпләре өчен әдәбият программалары (5-11 нче сыйныфлар). – Казан: “Мәгариф” нәшрияты, 2010.
   

Укыту-методик комплекты

Дәреслек: Җәләлиева М.Ш., Әдһәмова Г.М., Сибгатуллина Д.Ш. Әдәбият: татар урта гомуми белем бирү мәктәбенең 5 нче сыйныфы өчен дәреслек-хрестоматия. - Казан: Татар.кит.нәшр., 2011.

Календарь-тематик план

№	Разделы	Сәг саны
	Халык авыз иҗаты	12
	Мәзәкләр	3
	Абдулла Алиш	3
	Габдулла Тукай	6
	Фатих Әмирхан	3
	Галимҗан Ибраһимов	4
	Һади Такташ	5
	Әмирхан Еники	2
	Гадел Кутуй	3
	Муса Җәлил	2
	Фатих Кәрим	2
	Мостай Кәрим	4
	Шәүкәт Галиев	2
	Г Сабитов	3
	Атилла Расих	2
	Нәкый Исәнбәт	3
	Йомгаклау	1
	Класстан тыш уку	6
	Бәйләнешле сөйләм үстерү	4

5-8 нче сыйныфларда татар әдәбиятыннан урта (тулы) гомуми белем бирүнең максатлары

• 
  Әдәби әсәрләрне бала күңеленә сеңдерү, аларның мәгънәсен, нәфислеген төшендерү.
  
• 
  Укучыларда күркәм сыйфатлар тәрбияләргә булышу.
  
• 
  Әсәрләрне күбрәк укырга теләк уяту һәм тәрбияләү.
  

Бурычлар

1. 
   Өйрәнелгән әдәби әсәрләрне чорларның үсеш тәртибендә системалы итеп күзалларга ярдәм итү.
   
2. 
   Әдәби әсәрнең төрен һәм жанрын билгеләргә өйрәтү.
   
3. 
   Әдәби әсәрне өлешчә анализлау күнекмәләре булдыру.
   
4. 
   Шигъри текстларны яисә чәчмә әсәрләрдән өзекләрне ятлату.
   
5. 
   Укучының мөстәкыйль фикерләвен, гомумиләштереп нәтиҗәләр ясау сәләтен үстерү.
   

Формалаштырылган белем-күнекмәләр (уку елы башына)
Башлангыч гомуми белем бирү этабын үткән укучылар аңлап, дөрес, сәнгатьле, кычкырып һәм эчтән уку күнекмәләренә ия.

Укучы:

• 
  укылган текстның эчтәлеген аңлый һәм аның темасын билгели ала;
  
• 
  әсәрнең мәгънәле кисәкләре арасындагы бәйләнешләрне ачыклап, төп фикерне билгели, аны үз сүзләре белән әйтеп бирә;
  
• 
  укылганга тулы, кыска һәм рәсемле план төзи;
  
• 
  укылганның эчтәлеген тулысынча, кыскача, сайлап һәм иҗади сөйли ала; сөйләгәндә тасвирлама, фикер йөртү элементларын файдалана, цитаталар китерә;
  
• 
  хикәянең башламын, мөмкин булган дәвамын һәм ахырын уйлап чыгара ала;
  
• 
  текстта автор һәи катнашучыларның сүзләрен, табигать һәм көнкүреш тасвирламаларын аерып күрсәтә;
  
• 
  мөстәкыйль рәвештә яки укытучы ярдәмендә әсәрнең төп геройларына бик гади характеристика бирә ала;
  
• 
  укытучы һәм сыйныфташлар укыган әсәрнең, сабакташ җавабының эчтәлеген аңлап һәм тулы үзләштерә;
  
• 
  һәртөрле башкарылган эшнең, биремнең үтәлешен бәяли ала;
  
• 
  яттан 15 тән дә ким булмаган шигырь белә;
  
• 
  2-3 зур күләмле әсәрнең (фольклор һәм мәшһүр язучыларның әсәрләре) исемен, темасын әйтә, сюжетларын бәян итә ала;
  
• 
  6-7 халык әкиятенең эчтәлеген, 10 нан артык мәкаль һәм әйтем, 2-3 тапкыр тәгъбир (аларның мәгънәсен аңлап, ситуациядә урынлы кулланып) белә;
  
• 
  бер минутка 85-95 сүздән торган текстны дөрес итеп укый, эчтәлеген аңлый һәм сөйли ала.
  

Формалаштырылырга тиешле белем-күнекмәләр (уку елы ахырына)

1. 
   Сүз сәнгатенең образлы табигате турында күзаллау булу.
   
2. 
   Классик әдипләребезнең тормыш һәм иҗат юлларыннан төп фактларны белү.
   
3. 
   Өйрәнелгән төп әдәби-теоретик төшенчәләрне белү.
   
4. 
   Әдәби текстның сюжетын сөйли белү.
   
5. 
   Өйрәнелә торган әсәрнең аерым эпизодын (яисә күренешне) анализлый алу.
   
6. 
   Әдәби әсәрнең төрен һәм жанрын ачыклый белү.
   
7. 
   Әдәби әсәрләрне чагыштыра белү.
   
8. 
   Әдәби әйтелеш таләпләрен саклаган хәлдә өйрәнелгән әсәрләрне (өзекне) сәнгатьле итеп уку.
   
9. 
   Өйрәнелгән әсәргә дәлилле рәвештә  үз мөнәсәбәтеңне белдерү.
   
10. 
    Рус һәм татар телендәге уртак һәм милли үзенчәлекләрен билгеләү, әхлакый кыйммәтләрнең чагылышын чагыштырып бәяләү.
    
11. 
    Татар һәм рус телендәге әсәрләргә телдән һәм язмача фикереңне белдерү, аларга бәя бирү.
    
12. 
    Диалогта яисә бәхәстә катнашу.
    
13. 
    Сүз сәнгатенең аерым күренешләре белән мөстәкыйль танышу һәм аларның эстетик кыйммәтен бәяләү (класстан тыш вакытта әсәр укуга ихтыяҗ булу).
    
14. 
    Татар әдәби теленең нормаларына нигезләнеп, кирәкле темага телдән һәм язмача бәйләнешле текст төзү күнекмәсенә ия булу.
    

Календарь –тематик план 

 

№	Дәреснең темасы	Сәгать саны	План буенча	Үтәлеш	Искәрмә
	Халык авыз иҗаты. Әкиятләр	1
	“Таңбатыр” әкияте1 бүлек	1
	“Таңбатыр” әкияте. I1 бүлек	1
	“Таңбатыр” әкияте. Әкият геройларының сыйфатларн аеру	1
	“Үги кыз” әкияте	1
	“Үги кыз” әкияте	1
	Класстан тыш уку. “Гөлчәчәк”, “Чакматаш”,“Солдат балтасы” әкияте	1
	Әтәч белән төлке	1
	Ай белән кояш	1
	Арыслан, Бүре, Төлке	1
	Арыслан, Бүре, Төлке	1
	Алтын алмалар	1
	Кол һәм алпавыт	1
	Мәзәкләр Жанрның үзенчәлеге	1
	Мәзәкләр уку. “Ишәк өстендә”, “Шайтан ни төсле”, “Дус ишләр”	1
	Мәзәкләр уку. “Нуңа бабай”, “Үзе кереп бара”, “Көйзәмәгән арпа”	1
	Абдулла Алиш “Сертотмас үрдәк” әкияте	1
	“Нечкәбил” әкияте	1
	“Койрыклар” әкияте	1
	Габдулла Тукай. “Исемдә калганнар” әсәре 1-2 бүлек	1
	“Исемдә калганнар” әсәре 3-4 бүлек	1
	“Исемдә калганнар” әсәре 5 бүлек	1
	М. Казаковның “Үксез бала” рәсеме буенча иҗади эш	1
	“Шүрәле” әкияте	1
	“Шүрәле” әкияте.	1
	“Пар ат” шигыре	1
	Класстан тыш уку. “Таз”, “Сабыйга”.	1
	Фатих Әмирхан. “Нәҗип” хикәясе 1 бүлек	1
	“Нәҗип” хикәясе. 2 бүлек	1
	“Нәҗип” хикәясен йомгаклау	1
	БСҮ. Минем яраткан эшем.
	Галимҗан Ибраһимов	1
	“Алмачуар” хикәясе. 1 бүлек	1
	“Алмачуар” хикәясе. 2 бүлек	1
	“Алмачуар” хикәясе. 3 бүлек	1
	Л. Фәттахның “Сабантуй” картинасы буенча иҗади эш	1			Л. Фәттахның “Сабантуй” картинасы
	Һади Такташ. “Ак чәчәкләр”, “Урман” шигырьләре	1
	“Караборынның дусты”	1
	“Караборынның дусты”	1
	“Караборынның дусты”. Геройларга характерестика.	1
	“Караборын Әйдүкнең дусты” темасыны инша язу	1
	К. тыш уку. Һ.Такташ. “Картайдым шул”, “Пи-би-би-бип”	1
	Әмирхан Еники. “Курай” хикәясе	1
	“Бала” әсәре.	1
	Гадел Кутуй. “Сагыну” нәсере	1
	“Рөстәм маҗаралары” әсәре	1
	“Рөстәм маҗаралары” әсәре	1
	Муса Җәлил. “Җырларым”	1
	“Ана бәйрәме”, “Кызыл ромашка” әсәрләре	1
	Фатих Кәрим. “Үлем уены”.	1
	БСҮ."Нәни солдатның батырлыгы". Инша язу.	1
	“Кыр казы”, “Сибәли дә сибәли” әсәрләре. “Кыр казы” шигырен яттан уку	1
	Класстан тыш уку. С Хәким.“Колын” Н. Баян. “Сандугачка”	1
	Мостай Кәрим. “Озын-озын балачак” әсәре	1
	“Озын-озын балачак” әсәре	1
	“Озын-озын балачак” әсәре	1
	“Озын-озын балачак” әсәре	1
	Шәүкәт Галиев	1
	Ш.Галиев шигырьләрен уку	1
	Класстан тыш чара. “Табышмак кичәсе”	1
	Г. Сабитов. “Ярсулы яз” хикәясе	1
	“Ярсулы яз” хикәясе	1
	“Ярсулы яз” хикәясе	1
	Класстан тыш уку. Нәби Дәүли. “Язмышка юл”	1
	Атилла Расих. “Хәвефле сынау” повесте	1
	“Хәвефле сынау” повесте	1
	Нәкый Исәнбәт. “Хуҗа Насретдин”	1
	Нәкый Исәнбәт. “Хуҗа Насретдин”	1
	“Хуҗа Насретдин”	1
	Йомгаклау	1